MALİYE POLİTİKASI Dersi MALİYE POLİTİKASI VE EKONOMİK İSTİKRAR soru detayı:
SORU:
Toplam arz eğrisinde, tam istihdama yakın orta alan
nasıl açıklanabilir?
CEVAP:
Keynesyen ve klasik yaklaşımın önerdiği aşırı
uçlar dışında, tam istihdamın altında ancak ona yakın bir
orta alandan söz etmek de mümkündür. Bu alanda ortaya
çıkan talep artışının bir kısmı fiyatlara yansırken, bir kısmı
da çıktı ve gelir düzeyini arttırmaktadır. Başlangıçta tam
istihdamın altındaki bir denge noktasında kamu
harcamalarının artması halinde talep artmakta, ancak
toplam talep kamu harcamaları kadar artmamaktadır.
Çünkü talep artışına bağlı olarak artan fiyatlar sonucunda
azalan reel para miktarı nedeniyle faizler artmakta ve
yatırımlar azalarak toplam talepte bir miktar düşüş ortaya
çıkmaktadır. Dolayısıyla klasik varsayımda olduğu gibi
tam dışlama olmasa da kısmi bir dışlama etkisi ortaya
çıkmaktadır. Fiyatlar genel düzeyinin artması değişik
nedenlerle ortaya çıkabilir. Toplam talep artışı ile beraber
firmaların emek talebi artar. Ancak yeterli miktarda
nitelikli eleman bulunamayabilir. Daha az verimli işçi ve
üretim araçlarının kullanımı verimliliği düşürebilir. Diğer
taraftan artan emek talebi, nitelikli iş gücü arasındaki
rekabeti arttırarak ücretleri ve dolayısıyla üretim
maliyetlerini arttırabilir. Ayrıca, üretimde bazı
darboğazların ortaya çıkması da talebin bir kısmı
karşılanamadığından fiyat artışlarına neden olabilir.