SORU: Toplum düzeni ile ilgili ortaya konulan ütopyaların ortaya konuldukları dönem ile ilgileri neler olabilir?
CEVAP: Ütopya türünde verilen başlıca örnekler dikkatle incelendiğinde belli konularda ortaklık sergiledikleri görülür. Örneğin hepsinin de farklı olana hoşgörüyle yaklaştıkları, yeniliğe ve yeni olana ilgi duydukları, bilimi ve bilgiyi önemsedikleri görülür. Yapıtlarda özel mülkiyet, aile düzeni, siyasal eşitlik, zenginliğin paylaşımı, sosyal adalet gibi konularda, dönemin sorunlarına göndermeler yapan yepyeni uygulamalar anlatılır. Bütün bu ideal düzen tasarıları dönemin sorunlarından etkilenilerek oluşturulmuş tasarılardı. Dinsel hoşgörüye yönelik vurgu, dönemin dinsel kurumlarının katı hoşgörüsüzlüğüne yönelik bir eleştiriydi. Yeniliğe, bilim ve bilgiye yönelik vurgu Rönesans’ın düşünsel başarılarına ve yönelimlerine karşılık vermekteydi. Özel mülkiyete yönelik yasak ya da sınırlamalar, insanların ve ulusların servet edinmek uğruna ortaya koydukları bencil ve yıkıcı mücadelelere yönelik bir eleştiriydi. Aile düzenine yönelik öneriler yozlaşmış aile değerlerinin ihyası amacına yönelmiş, siyasal eşitlik ve sosyal adalet vurgusu Batı ülkelerinin sınışı toplum yapılarına ve zenginliğin paylaşımındaki haksızlıklara bir itiraz olarak geliştirilmişti. Bu açıdan bakıldığında ütopyalar dönemin mevcut siyasal ve toplumsal düzenlerine bir antitez olarak görülebilir. Öte yandan insan doğasına aykırı uygulamalar içermeleri nedeniyle aynı zamanda insan doğasının gerçekliğine de bir antitez oluşturdukları düşünülebilir. Zaten bu yüzden ütopya olarak kalmışlardır.
