HUKUK SOSYOLOJİSİ Dersi Uyma Davranışı soru detayı:

PAYLAŞ:

SORU:

Türk-Amerikan sosyolog Sherif’in deneyinin evrelerini açıklayınız.


CEVAP:

Deneyin ilk evresinde tek tek odaya alınan deneklere, aşağıdaki talimatlar
okunmuştur:
“Oda tamamen karanlık olduğunda, size ‘hazır ol’ sinyali vereceğim ve bir ışık
göstereceğim. Kısa bir süre sonra ışık hareket etmeye başlayacak. Hareket ettiğini görür görmez, butona basın. Birkaç saniye sonra ışık kaybolacak. O zaman bana hareket ettiği mesafeyi söyleyin ve tahmininiz olabildiğince doğru olsun” (Sherif, 1935, s. 23).
Deneklerin her biri kendine göre bir ölçü belirtmiştir. Bu ölçü, birbirinden
habersiz olan her denek için birkaç gösterimden sonra her bir deneğe özgü bir
ortalamaya dönüşmüştür (Sherif, 1935, s. 24-27).
İkinci evrede Sherif, denekleri topluca odaya almış ve aynı talimatları
“lütfen diğer insanları beklemeden butona basın” ifadelerini ekleyerek yerine
getirmelerini söylemiştir. İlk deneğin butona basmasıyla diğer denekler kendi
fikirlerinden caymış ve birbirlerinden etkilenerek hareket etmiştir. Böylece bir
grup ortalaması gelişmiştir. Yani bireysel standartların yerini, grup standartları almıştır (Sherif, 1935, s. 28, 29).
Son aşamada bireyler, ilk deneyde olduğu gibi tek tek laboratuvara sokularak deney tekrarlanmıştır.
Sonuçta her deneğin kendi standartlarına göre değil, grup halinde oluşturulan standartlara göre davrandığı görülmüştür (Sherif, 1935, s. 34).