ARKEOLOJİK ALAN YÖNETİMİ Dersi Arkeolojik Alan soru detayı:
SORU:
Türk arkeolojisinin kurulmasında Mustafa Kemal Atatürk'ün katkıları nelerdir?
CEVAP:
Mustafa Kemal Atatürk, tarihimizi, dünya uygarlığı içinde Anadolu coğrafyasının ortaya koyduğu değerleri, yabancılardan değil, kendimiz tarafından araştırılarak öğrenilmesi gerçeğine inanarak, Türk arkeolojisinin bilimsel normlar içinde oluşmasına olanak hazırlar. 9 Mayıs 1920’de işe başlayan ilk hükûmetle Millî Eğitim Bakanlığına bağlı olarak bir Türk Asar-ı Antika Müdürlüğü kurulmuştur. Cumhuriyetin ilanından sonra Eski Çağ bilimleri ve arkeolojiye verilen önem doğrultusunda Dil ve Tarih-Coğrafya Fakültesi ve daha sonra Türk Tarih Kurumu adını alacak olan “Türk Tarihi Tetkik Cemiyeti” kurulur. 1930 yılının sonuna doğru “Türk Tarihinin Ana Hatları” adlı eser kitap olarak basılmıştır. Yeni basım içinde yer alan “Tarih Tezi” farklı bir görüş olarak ortaya çıkar. Tarih ile birlikte arkeolojinin de çok iyi bilinmesi ve güçlenmesi gerekliliği gündeme getirilir. Avrupa’ya arkeoloji ve Eski Çağ dilleri ve tarihi üzerine lisans ve doktora çalışmaları için başarılı öğrenciler yollanmaya başlanır. Bu seçilmiş gençler
arasında Remzi Oğuz Arık (Fransa), Ekrem Akurgal, Rüstem Duyuran, Halil Demircioğlu, Afif Erzen, Sedat Alp (Almanya-Berlin), Samim, Suat Sinanoğlu kardeşler (İtalya) ve daha sonra Jale İnan’ı (Almanya-Berlin) sayabiliriz. 1933 yılından itibaren “Antikite ve Müzeler Müdürü” Hamit Zübeyir Koşay Cumhuriyet Dönemi Türk arkeolojisinin ilk kazılarını gerçekleştirir. Atatürk 1931 yılında çıktığı yurt gezileri sırasında Konya’dan, devrin Başbakanı İsmet İnönü’ye çektiği telgrafın içeriği ile Cumhuriyet döneminde Türk arkeolojisinin kurulmasında bir dinamik oluşturur. Bu telgraf ile Anadolu’nun eski uygarlık kalıntıları ile harap hâle gelen Selçuklu-İslam anıtlarının ayrım yapılmaksızın korunmasını, bu koruma işlemindeki uzmanların ise gelecekte yetiştirilmesi arzu edilen öğrenciler olduğunu anlarız.