CEVAP:

Tanzimat, bütün etnik ve dinî yapıları Osmanlılık kimliği altında toplamaya çalışmıştır. Yunanistan’ın bağımsızlığını kazanmasının ardından Balkanlar’ın da yavaş yavaş elden çıkmaya başlaması ile Osmanlılık geçerliğini yitirir. Bu defa pragmatik Osmanlı, sosyokültürel olarak kendine daha yakın olan ve din şemsiyesi altında toplayabileceğini düşündüğü Müslümanları İslamcılıkla bir arada tutmaya çalışır. Zaten Osmanlı, Türk ya da Arap olmaya önem vermeksizin Müslüman kimliği önceler (Aynı durum Ermeni, Sırp, Rum vs. ayırt etmeden hepsini gayrimüslim kabul etmesinde de görülür.). Çok geçmeden bunun da pratikte imkânı olmadığı anlaşılır. Son çare -her ne kadar bir Oğuz boyu olan Osmanlı, devleti Türk etnik kimliği üzerinde kurmasa ve idame ettirmese de- aslî unsur olan bu kimliğe sarılmaktır.