CEVAP:

Türkiye’de yetiştirilen çiftlik hayvanlarına ait sayısal değerler Tablo 1.7‘de verilmiştir. Adı geçen tablodan izlenebilineceği gibi Türkiye’de yetiştirilen büyükbaş ve küçükbaş hayvanlar arasında en çok sayıya koyunlar sahiptir. Bunu sırasıyla sığırlar, keçiler ve mandalar izlemektedir. 2012 yılı verilerine göre hayvan varlığının % 55 ‘ini koyun, % 28’ini sığır, % 17’sini keçi ve % 0.2’sini manda oluşturmaktadır.

Cumhuriyetin ilk yıllarından itibaren Türkiye’de sığır yetiştiriciliği önemli bir hayvancılık kolu olarak görülmüştür. Özellikle son yıllarda hayvancılık denince akla ilk gelen sığır yetiştiriciliğidir. Burada sığır yetiştiriciliğinin avantajları ile sığır ticaretinin gelişmiş ülkelerde de önemli bir yere sahip olmasının payı büyüktür. Dünya Gıda ve Tarım Örgütü (FAO) verilerine göre dünya süt üretiminin tamamına yakını ve et üretiminin de % 21’ini tek başına sağlamaktadır. Bu durum sığırcılığın bazı önemli avantajlarından ileri gelmektedir. Bu avantajlar arasında; kaba ve konsantre yemi et ve süte çevirme yeteneğinin yüksek olması, süt veriminin yüksek olması, laktasyon süresinin uzun olması ve yılın her ayında süt üretiminin olması, farklı iklim koşullarına kolay adapte olmaları sayılabilir.

Türkiye’de yetiştirilen sığır varlığı 2012 yılında 1980 yılına göre % 12.5 azalmış olup 13.9 milyon başa gerilemiştir. Bu azalmaya karşın süt üretiminde herhangi bir azalma meydana gelmemiştir. Bu durumun en önemli nedenlerinden birisi birim hayvandan elde edilen süt miktarının yaklaşık iki kat artırılmış olmasındandır. Manda sayısındaki azalma ise daha çok olmuştur (% 89.6). Manda sayısındaki bu hızlı düşme ise üretiminin ekonomik olmaması gibi nedenlere bağlanabilir. Ancak manda yetiştiriciliği son yıllarda devlet tarafından teşvik kapsamına alınmıştır. Bu bağlamda manda sayısında bir miktar artış kaydedilmiştir.

Türkiye’de yetiştirilen küçükbaş hayvan sayılarında 1980 yılına göre 2012’de koyunlarda % 43.6’lık ve keçilerde ise % 56.1’lik bir azalma meydana gelmiştir. Dağlık ve ormanlık bölgelerde yetiştirilen keçiler burada yaşayan halkın en önemli geçim kaynağı olmasına rağmen ormandaki genç sürgünlere verdikleri zararlardan dolayı sayılarının azaltılması planlı dönemde öngörülmüştür. Bu nedenle keçilerdeki azalma normal kabul edilebilirse de koyunlardaki azalma nedenlerinin araştırılması ve sayılarının artırılması yönünde acilen çalışmalar yapmak gerekmektedir. Koyunların azalma nedenleri arasında mera alanlarının tahrip edilerek giderek azalması, Güney ve Doğu Anadolu’daki terör olayları ve koyun yetiştiriciliğin yeterince teşvik edilmemesi sayılabilir.