OSMANLIDA İSKAN VE GÖÇ Dersi OSMANLI DEVLETİ'NDE İSKAN soru detayı:

CEVAP:

Türkmenler başlangıçta Müslüman olmayan Oğuzlarla Selçuk Bey
liderliğinde mücadele ediyorlardı. Siyasi baskılar ve hızla artan nüfus nedeniyle
Tuğrul Bey başa geçtiğinde batı yönünde fetihler artarak devam etti. Türkmenlerin Müslüman ülkelerde yaptıkları yağmalar nedeniyle halife Tuğrul Bey’den bunu engellemesini istemişti. Tuğrul Bey ise elinden geldiğini yaptığını ancak tümüne engel olamayacağını söylemiştir. Bu dönem olayları anlatılırken kaynaklarda Oğuz-Türkmen kelimeleri eş anlamlı olarak kullanıldığı görülüyor.
Anadolu Selçuklu ve Osmanlı Devleti’nin ilk zamanlarında bu durum biraz
daha değişme göstermiştir. Zira artık Anadolu’da Türkmenlerden yerleşik hayata geçenler için “Türk” denilmeye başlanmıştır. “Türkmen” ismi ise yalnızca konargöçer olanlar için kullanılan bir tabir haline gelmiştir. Devleti kuranlar Anadolu’da fetihleri gerçekleştiren konar-göçer Türkmenler olmasına rağmen zamanla yerleşik bir devlet modeli haline gelen yönetim içinde kendilerine yer bulamamışlardır. Devlet bu grupların uçlarda bulunmasını destekliyor, Bizans ve Gürcü topraklarına akınlarda, yağma faaliyetlerinde bulunmalarına ses çıkarmıyordu. Zira Türkmenler ortak mülkiyete dayanan toprak rejimi bozulunca zor durumda kalmışlar ve giderek mera ve kışlak bulma konusunda güçlük çekmeye başlamışlardır. Anadolu’ya önemli bir Türkmen göçü de Moğol istilasını müteakip gerçekleşmiştir. Türkmenlerin göçebe yaşamda ısrarları, dinî-siyasî ve sosyal nedenlerle büyük çapta isyanların yaşanmasına sebep oluyordu. Anadolu’da Selçuklu tahsildarlarınca
haksız ve haşin muamelelere maruz kalmış olan Türkmenler, Moğol hâkimiyeti sırasında devlete karşı büsbütün itaatsizlik gösterdiler. Bunların başında
Karamanoğlu Türkmenleri geliyordu. Moğollar ise bu duruma, onlardan
çoğunu öldürerek cevap verdiler. Moğolların püskürtmeleriyle uçlara doğru ilerleyen ve Anadolu’nun batısını fetheden Türkmenler bir taraftan da bu bölgelerin Türkleşmesini sağladılar.