LOJİSTİK PLANLAMA VE MODELLEME Dersi Lojistik Ağ Tasarımı ve Taşıma Modu Seçimi soru detayı:
SORU:
Ulaştırma modları ve taşımacılık türleri nelerdir?
CEVAP:
Ulaştırma ihtiyaçları, ticari olarak işletmenin hizmet verdiği sektöre, coğrafi koşullara, (maliyetler, müşteri beklentileri, rekabet koşulları gibi) pazar dinamiklerine göre dokuz farklı taşımacılık biçimi ile karşılanmaktadır: 1. Karayolu Taşımacılığı 2. Demiryolu Taşımacılığı 3. Boru Hattı Taşımacılığı 4. Teleferik Taşımacılığı 5. Konveyör Taşımacılığı 6. Havayolu Taşımacılığı 7. Uzay Taşımacılığı 8. Denizyolu Taşımacılığı 9. Suyolu Taşımacılığı Taşımacılık biçimleri arasında kullanım sıklığı ve yerine bağlı olarak önemli farklılıklar bulunur. Küresel taşıma potansiyelinin yüzde 90’dan fazlasını oluşturan deniz yolu taşımacılığı ticari mal taşımasında açık ara ilk sırada yer alırken, dünya yörüngesinde dolaşan uluslararası uzay istasyonunda çalışan ekibin ihtiyacı olan kargoyu yılda bir defa taşımakta kullanılan uzay yolu taşımacılığı göreli olarak oldukça yeni ve dar kapsamlı bir taşımacılık biçimidir. Literatürde görülen taşımacılık biçimleri sınıflandırmalarında farklılığın temel nedenlerinden birisi, (yük taşımacılığında sınırlı kullanımı olan teleferik taşımacılığı, madenlerde veya balçık ürünlerin taşıması ile sınırlı olan konveyör taşımacılığı gibi) bazı taşımacılık biçimlerinden ihmal edilerek yapılmasıdır. Ulaştırma modu, kavram olarak yukarıda sıralanan taşıma biçimlerinin üzerinde çalışılması, analiz edilmesi gibi kolaylıklar sağlanması için yapılmış bir sınıflandırmayı ifade etmek için kullanılmaktadır. Kara Modu, Deniz Modu ve Hava Modu olmak üzere üç farklı ulaştırma modu bulunur. Yukarıda sıralanan taşımacılık biçimleri ise sahada uygulandıkları yere göre bu üç modun birisi kapsamında ele alınır. Yere temas edilerek icra edilen, karayolu, demiryolu, boru hattı, teleferik ve konveyör taşımacılığı gibi taşımacılık biçimleri kara modu içinde yer alırken benzer yaklaşımla havada yapılan havayolu ve uzay taşımacılığı hava modu, su üzerinde icra edilen denizyolu ve iç su yolu taşımacılığı ise deniz modu başlığı altında sınıflandırılır.