CEVAP:

Ülken’e göre son araştırmalar göstermektedir ki toplumsal alanda katı nedensellik hâkim değildir. Bu varsayım yanlıştır ve yanlış sonuçlara neden olmaktadır. O takdirde toplumsal alanda egemen olan yapıyı doğru anlamak gerekir. Ülken’e göre toplumun karmaşık örgüsüne yalnız bir cephesinden bakmak daima yanlış olmuştur. İki olay türünden birine asıl, diğerine gölge olay diyemeyiz. Çünkü ikisi de zamandaş olaylardır. Buna rağmen Ülken’e göre, sosyolojinin sahasında sosyal ilişkilerin incelenmesine temel olaylardan başlamak gerekir. Sebep yerine fonksiyon, katı determinizm yerine ihtimali determinizm koymak gerekmektedir. Buna göre toplumun yapısı ancak ihtimalî determinizm ile kavranabilir.