SORU: Uluslararası Ticaret sisteminde II. Dünya savaşından sonra olan gelişmeleri kısaca anlatınız?
CEVAP: II. Dünya Savaşından sonra uluslararası ticarette serbestleşme ve karşılıklı ekonomik bağımlılığın artırılması sistemin iki ana unsuru olmuştur. 1930lardaki büyük ekonomik bunalım, ülkeleri korumacılığa sevketmiş, gümrük duvarlarının hızla yükselmesi, bunalımın denetimden çıkarak yayılmasına yol açmıştır. II. Dünya Savaşı sonrasında oluşturulan sistemde, Soğuk Savaşın varlığına rağmen, ekonomik ve siyasi özgürlükler, gelişen uluslararası ticaretle birlikte, birbirlerini tamamlayan ve güçlendiren unsurlar haline gelmiştir. Dünya ekonomisinde en büyük değişim, ülkeler bazında giderek artan dışa açıklığın bir sonucu olarak uluslararası ticaretteki artışta görülmektedir. 1950lerde uluslararası ticaret dünya gayri safi hasılasının %7si iken, bu oran 1999da %23ü bulmuştur. 1948 ile 1997 yılları arasında dünya mamul mal ticareti 14 kat artmıştır. Gelişmekte olan ülkelerin dünya ticaretinden aldıkları pay son 15 yılda % 20den % 25e yükselmiştir. 1975-1985 döneminde dünya reel GSMH ve ihracatı hemen hemen aynı hızda artmıştır. Ekonomik toparlanma ülkeler arasında önemli farklılıklar göstermekte olup, büyüme sürecinde Asya’nın yeni yükselen ekonomileri başı çekmektedir. Finansal piyasalardaki koşullar düzelmeye devam etmektedir, bununla beraber finansal kurumlar ve piyasalar halen kırılganlıklarını korumaktadırlar. Özellikle bütçe dengesinde ciddi boyutta bozulmanın yaşandığı ve kamu borçluluk düzeyinin aşırı yükseldiği gelişmiş ülkelerde mevcut kırılganlıklar önemini korumaktadır. 2009 yılında %0,7 oranında daralan dünya ekonomisi 2010 yılında %5,1 oranında büyümüştür. Bu süreçte, gelişmekte olan ülkeler gelişmiş ülkelere kıyasla daha hızlı bir toparlanma kaydetmiştir. 2010 yılında gelişmiş ülkeler % 3,1 oranında büyürken, Çin ve Hindistan’ın etkisiyle, yükselen ve gelişmekte olan ülkeler %7,3 gibi yüksek oranlı büyüme performansı sergilemiştir. 2011 yılında Dünya mal ihracatının toplam dolar değeri % 19 artarak, 18,2 trilyon $ değerinde gerçekleşmiştir. Bu artış, yaklaşık % 22 ile 2010 yılı değerine yakın büyüklüktedir. Bunda 2009 yılındaki daralmanın etkisi olduğu kadar 2010 yılındaki büyük ölçüde gerçekleşen (genel ortalama % 26) birincil emtia fiyatlarındaki artışın da etkisi sözkonusudur.
