ANADOLU ARKEOLOJİSİ Dersi ANADOLU'DA DEMİR ÇAĞI UYGARLIKLARI soru detayı:

PAYLAŞ:

SORU:

Urartu İmparatorluğu’nda devlet idaresi nasıl yürütülmekteydi?


CEVAP:

Krallık, başında Tanrı Haldi’nin bulunduğu teokratik ve milliyetçi bir sistemle yönetilmekteydi. Kral sınırsız yetkilerle donatılmıştı. Aynı zamanda kral baş rahip ve tanrının yeryüzündeki temsilcisiydi. Krallık tacı babadan, önceden veliaht olarak belirlenen oğula geçiyordu. Devlet yönetiminde gezici başkentleri olan bir sistem benimsense de krallığın başkenti Tuşpa (Van) idi. Başkentteki saray ve geniş kapsamlı bürokrasi her şeye egemendi. II.Rusa zamanında sarayda hizmet veren görevlilerin sayısı oldukça fazlaydı. Çalışan bu görevliler arasında harem ağaları, sakiler, ibrikçi başları, kadın dokumacılar, katipler, muhafızlar, köpek bakıcıları gibi görevliler bulunmaktaydı. Çavuştepe, Karmir-Blur gibi kalelerde ortaya çıkartılan büyük boyutlu resmi devlet depoları çok sayıda insanın beslenme sorununa cevap verecek kapasitede inşa edilmişti. Toplum, soylular, savaşçılar, çiftçiler, hizmetliler ve köleler olmak üzere piramidal bir düzende sınışara ayrılmaktaydı. Piramidin en tepesinde krali aile ve saraya yakın görevli ve askerlerden oluşan iki sınışı bir aristokrasi yer alıyordu. Halkın büyük bir bölümü, aileleri ile birlikte başka ülkelerden getirtilip çeşitli işlerde çalıştırılan gruplardan oluşmaktaydı. Genellikle bu gruplar, kale, baraj, su kanalı, yol yapımı vb. gibi ağır işlerde kullanılıyorlardı. Urartu krallığının toprakları eyaletlere bölünmüştü ve başkentten atanan valiler tarafından yönetiliyordu. Bazen ele geçirilen yerel yönetici beyler vali olarak görevlendirilebiliyordu. Eyalet merkezleri, tarıma elveriş ve stratejik noktalar göz önünde bulundurularak seçiliyordu ve buralardaki kalelerde merkezi hükümetin resmi temsilcisi valinin oturduğu bir saray ve Tanrı Haldi’ye adanmış tapınak bulunmaktaydı. Valiler, yasa ve düzenin korunması, vergi toplanması ve eyaletteki dinsel törenlerin düzenli yürütülmesinden sorumluydu. Asker toplamak ve eğitmek, yollar, kanallar, dinlenme tesisleri, kamusal yapılar gibi devlet mallarının bakımını yapmak da görevleri arasındaydı. Krallık iyi eğitilmiş ve çeşitli sınışara ayrılmış bir orduya sahipti. Ordunun savaş görevinin yanı sıra, haraç, ganimet ve tutsak elde etmek gibi görevleri vardı. Her eyaletin bir ordu besleme yükümlüğü vardı ve ordunun başında bazen kral sefere çıkabildiği gibi bazen de yönetimi başkomutana bırakabiliyordu.