SORU: Usûl-i cedid hareketi Osmanlı Devleti dışında nasıl bir gelişme göstermiştir?
CEVAP: Usûl-i cedid hareketi Osmanlı Devleti dışındaki Türk/İslâm coğrafyasında da etkili oldu. Rusya’daki gelişmede eğitimin rolünü gören Çarlığın yönetimi altındaki Türkler arasında da yenileşmeci bir hareket mevcuttu. “Ceditçilik” adı verilen bu hareket, yalnızca pedagojik bir anlam taşımıyor; sosyokültürel bir değişim talebini de ifade ediyordu.