ÇAĞDAŞ TÜRK YAZI DİLLERİ II Dersi UYGUR TÜRKÇESİ soru detayı:
SORU:
Uygur Türkçesinde bildirme kiplerinden görülen (bilinen) geçmiş zaman nasıl yapılır?
CEVAP:
Görülen geçmiş zaman iki şekilde yapılır.
1. Tip Görülen (Bilinen) Geçmiş Zaman: Birinci şekil -di, -dU, -ti, -tU eki ile yapılır. Teklik ikinci şahsın nezaket şekli genellikle -ñiz eki ile, bazen de (daha çok hürmet ifadesi için) -la, -le eki ile karşılanır. Teklik ve çokluk üçüncü şahıs daima ince-düz-dar ünlülü (-di, -ti), çokluk birinci şahıs ise daima kalın-yuvarlak-dar ünlülü (-duq, -tuq) dür. Çokluk üçüncü şahısta çokluk eki olarak, -lar ekinden çok, -ş- eki kullanılır.
2. Tip Görülen (Bilinen) Geçmiş Zaman: Görülen geçmiş zamanın ikinci şekli, -ğan (gen, -qan, -ken) ekine iyelik eklerinin ilavesinden sonra “bar” kelimesinin getirilmesiyle yapılır.
Olumsuz şekli: Bu kipin olumsuzunda yoq kelimesi kullanılır.