ÇAĞDAŞ TÜRK YAZI DİLLERİ II Dersi UYGUR TÜRKÇESİ soru detayı:

PAYLAŞ:

SORU:

Uygur Türkçesinde görülen başlıca son çekim edatları nelerdir?


CEVAP:

Son çekim edatları, isim ve isim soylu kelimelerden sonra gelerek sonuna geldiği kelimeyle cümledeki diğer kelimeler arasında anlam ilişkisi kuran, gramer görevli müstakil kelimelerdir. Uygur Türkçesinde görülen başlıca son çekim edatları şunlardır:

  • Yalın ve ilgi halinden sonra kullanılanlar:
    • üçün (için)
    • arqiliq (ile, vasıtasıyla)
    • dek/tek (gibi)
    • qatarliq (gibi, benzeri)
    • kebi (gibi)
    • seveplik (dolayı, ötürü)
    • toğruluq (hakkında, üzerine, ait)
  • Yönelme halinden sonra kullanılanlar:
    • qarşi (karşı)
    • qeder (kadar)
    • köre (göre)
    • qarap (doğru)
    • toğra (doğru)
    • oxşaş (benzer, gibi)
    • yarişa (göre, uygun)
    • muvapiq (göre, uygun)
    • dair
    • ait
  • Ayrılma halinden sonra kullanılanlar:
    • özge (başka)
    • ğeyri (gayrı)
    • néri (öte)
    • sonra (sonra)
    • kéyin (sonra)
    • burun (önce)
    • evvel, aval (evvel)
    • önce, béri (beri)
    • başlap (itibaren)
    • ilgiri (ileri)
    • taşqiri (fazla)
    • tartip (itibaren)