SORU: Uzunluk kısalık nöbetleşmesi nasıl açıklanır?
CEVAP: Türkçe sözcüklerde bulunan birincil uzun ünlüler Türkiye Türkçesinde kısalmıştır. Yarın sözcüğündeki işitilen telaffuz bu uzunluğu yansıtır. Yad-el deyimi içinde kullandığımız yad sözcüğünde de birincil uzun ünlü vardır. Aynı sözcükten türemiş olan yadırga eyleminde ise ünlü kısadır. Arapça ve Farsçadan alınmış bir grup sözcükte, kapalı son hecede bulunan uzun /a/, /u/, /i/ ünlüleri Türkçedeki uzun ünlülerden kaçınma eğilimine bağlı olarak kısalmışlardır. İlgili sözcükler yalın hâlde veya ünsüzle başlayan bir ek aldıklarında ünlüleri kısa söylenmektedir. Ancak bu kısa ünlü, ünlüyle başlayan bir ek aldığında veya yardımcı eylemden önce uzun ünlüye dönüşebilir. Emin-eminim-emin ol, hayat-hayatım, hukuk-hukuken, gibi.
