BATI EDEBİYATINDA AKIMLAR II Dersi Varoluşçuluk soru detayı:
SORU:
Varoluşçu Edebiyatın Özellikleri nelerdir?
CEVAP:
Varoluş, varoluşu fark etme, ölümlülük, insanın ölüm karşısındaki tutumu, toplumsal ahlâk, insanın kendi önerdiği ahlâk, tutarlılık, saçma/anlamsızlık/uyumsuzluk karşısında insan (saçma’nın kavranması ve onunla savaşma), seçimler, özgürlük ve sorumluluk gibi
varoluşçu felsefenin temel kavramları bu eserlerde derinlemesine incelenir.
Varoluşçular için nesnel gerçeklik diye bir şey yoktu. Varoluşçuluk etkisinde yazılan edebî eserlerde öznel gerçeklik bireysel deneyimlerle verilir. Birey ve insan yaşantısı merkezdedir. Kendini gözlemleyen, sorgulayan, varoluşunun farkında olan, bu fark edişle yalnızlığıyla yüzleşmiş, seçimler yapma yükümlülüğünde olan, özgürlüğünü idrak eden ve bu özgürlük karşısında kaygılı, uyumsuz kahraman ve anti kahramanlara rastlanır.
Varoluşçu edebiyat “içe bakış”ı çok kullandığı için merak unsuruna dayanan kurguyu ve olayı silikleştirir. Daha çok anlar, durumlar ve varoluşun kavranması üzerinde durur. İç konuşma ve iç çözümleme teknikleri sıkça kullanılır, psikolojik çözümlemelere yer verilebilir. Detaycıdır. İnsanın varoluşunu ve dünyada bulunuşunu fark etmesi ve bunun ardından dünyayla, diğer insanlarla ve varlıklarla kurduğu ilişkinin doğası belli başlı temalardandır. Bu yönüyle varoluşçuluk sadece bir devri değil bütün bir modern ve postmodern edebiyatı etkilemiştir.
Saçma, anlamsızlık, tutarsızlık yalnızca bir tema olarak görülmez eserlerde, aynı zamanda biçimi de etkiler. Kurgu karmaşık, kaotik, parçalı ve beklenmedik olabilir.
Üslûpları genel olarak açık ve sadedir. Özellikle Simone de Beauvoir ve Albert Camus’de minimalist bir üslûp görülür.
Seçimlerle ve özgürlüğün getirdiği sorumlulukla gelen bir bağlanma sonucu doğan yeni bir ahlâk önerisinde bulunulur. Yine sorumluluk duygusundan hareketle edebiyata toplumcu bir işlev yüklenir.
Özellikle şiirde varoluşçuluk sürrealizme karışır.