YENİ TÜRK EDEBİYATINA GİRİŞ I Dersi Metin Çözümlemeleri soru detayı:

CEVAP:

“Ve irin yeşili bir trahom” dizesi iki farklı anlam katmanı yaratır. Bunlardan ilki, “irin yeşili” ifadesinin bir resme ait olma ihtimalidir. Yeşilin “irin” sözcüğüyle nitelenmesi bir tespitten ziyade duygusal bir tepkiyi anlatır. Yeşilin tonlarına çeşitli sözcüklerle atıf yapılabilir ama “irin” sıfatı, iltihaplı bir dokuyu işaret ettiği için duygusal açıdan hoşa gitmeyen bir görüntüyü akla getirecektir. Bu dize, şiirin öznesinin duygusal patlamasına, tiksinti duygusu uyandırabilecek bir imajı ekler; böylelikle şiirin anlamsal bütünlüğü korunarak duygusal yoğunluğun şiddeti arttırılmış olur. Dizenin ikinci anlam katmanı ise şiirin bütününe yayılan bir başka anlamın taslağını verir. “Trahom” körlüğe sebep olan bakteriyel bir göz hastalığıdır. Bu anlam, yeşil için neden “irin” sıfatının seçildiğini anlatır ama daha önemlisi, bu sözcük, şiirde, resim sergisini gezenlerin ilgisizliğine yönelik bir eleştirinin ilk adımı olarak yorumlanabilir. Çünkü bakterilerin sebep olduğu bir hastalık nedeniyle ortaya çıkan körlük ile sanat karşısındaki körlüğe varan ilgisizlik arasında kurulan bu bağlantı, şiirdeki anlam örüntüsünün ana bileşenlerinden biridir. Bütün bu kötücül içerik “Gelir en lüks çiçekçiden çiçekler” dizesiyle yumuşamakta; gri bir grizu ve irin yeşili trahomun sert içeriği, steril ve lüks bir havayla dağıtılmaktadır.