OSMANLI TARİHİ (1566-1789) Dersi UZUN BARIŞ DÖNEMİ VE ÇÖKÜŞÜN BAŞLANGICI (1739-1789) soru detayı:

PAYLAŞ:

SORU: Vehhabilik’in ortaya çıkışını anlatınız.


CEVAP: Vehhâbilik, 18. yüzyılda Necip’de ortaya çıktı. Necip, daha İslamiyet’in ilk dönemlerinden itibaren farklı görüş ve akımların sıkça ortaya çıktığı bir bölge idi. Vehhâbilik’in kurucusu Teym kabilesinden Muhammed bin Abdulvahhab, 1703’te Riyad yakınlarındaki Uyayna kasabasında doğdu. İlk dinî tahsilini Hanbelî âlimi olan babasından aldı. Hac için gittiği Mekke ve Medine’de İbn Teymiye’nin görüşleri ile tanıştı ve bunlardan etkilendi. Daha sonra Basra, Bağdat, Kum, Hemedan, Isfahan, Şam ve Kahire’ye gitti. Sonra baba memleketi Uyayna’ya ndöndü ve burada bir süre kadılık yaptı. Bölgenin nüfuzlu emirlerinin himayesine girdikten sonra görüşlerini yaymaya başladı, ancak bu durum emirler arasında anlaşmazlıklara neden oldu ve Abdulvahhab, Uyayna’dan ayrılmak zorunda kaldı. 1744’te Muhammed bin Suud ile akraba oldu ve bundan sonra görüşleri siyasî bir hami de buldu. Muhammed bin Suud’un 1766’da ölmesi üzerine yerine geçen oğlu Abdülaziz, Abdulvahhab’ın görüşlerini daha fazla benimsedi ve bunları silah zoruyla da çevre bölgelere yaymaya başladı. Abdulvahhab 1792’de öldü, ancak görüşleri bölgede günümüze kadar geldi.