TÜRKÇE SES BİLGİSİ Dersi SES BİLGİSİ II : PARÇALARÜSTÜ SESBİRİMLER soru detayı:

PAYLAŞ:

SORU: Vurgu Türkçe kökenli sözcüklerde nerede bulunur?


CEVAP: Vurgu, Türkçe kökenli sözcüklerde son hecede bulunur. • Adlar, sıfatlar, zamirler ve çok heceli, birleşik olmayan eylem gövdelerinde vurgu son hece üzerindedir. • Aynı durumda olan yabancı kökenli bazı sözcüklerde vurgu sonda değildir. • Bazı Türkçe sözcüklerde veya Türkçeleşmiş sözcüklerde vurgu baştadır. • Birleşik sözcüklerde ve birleşik sözcük olduğu unutulmuş eski birleşik sözcüklerde vurgu son hecede değil, ilk sözcüğün son hecesindedir. • Bazı birleşik sözcüklerde ise vurgu birleşiğin son hecesinde olabilir. • Abartma sıfatları ile zararın vurgusu ilk hecededir. • Türkçe kökenli, iki heceli yer adlarında vurgu ilk hecededir. • Üç heceli Türkçe yer adlarında vurgu ilk ya da orta hece üzerinde olabilir. • Dört heceli Türkçe yer adlarında vurgu ikinci hece üzerindedir. • Arapça, Farsça ve Türkçe kökenli birleşik yer adlarında öbek vurgusu yerini korur yani vurgu ilk sözcüğün son hecesi üzerindedir. • Arapça -iye eki ile biten yer adlarında vurgu bu ekten önceki hece üzerindedir. • Seslenmelerde vurgu genelde ilk hecededir. • Tek heceli sözcükler genelde vurguludur ancak bunlarda doğası gereği heceler arası karşılaştırmalar yapma yoluyla vurgunun belirlenmesi mümkün değildir. • Her iki unsuru da eylem olan birleşik eylemler, ünlü zarf-fiillerle kurulmuş ise öbek vurgusunda olduğu gibi vurgu ilk sözcüğün son hecesinde yani zarffiil eki üzerindedir.