SOSYOLOJİDE ARAŞTIRMA YÖNTEM VE TEKNİKLERİ Dersi SOSYOLOJİK YÖNTEMDE KLASİK VE YENİ DÖNEM TARTIŞMALARI soru detayı:
SORU:
Weber, aktörlerin toplumsal eylemlerine yükledikleri anlamları anlamanın kaç tipi olduğundan söz eder ve bunları açıklayınız?
CEVAP:
Weber aktörlerin toplumsal eylemlerine yükledikleri anlamları anlamanın iki tipinden söz eder. Birincisi, (a) anında veya doğrudan gözlem yoluyla anlamadır (aktuelles Verstehen). Örneğin bir insanın sevinçli ya da öfkeli olduğunu yüzüne bakarak anlayabiliriz. Ancak Weber için anında anlama, toplumsal eylemin anlaşılması için yeterli bir anlama tipi değildir. İkincisi de (b) açıklayıcı anlamadır (erklarendes Verstehen). Burada ise sosyologların toplumsal eylemlerin anlamlarını nedenleri açısından anlamaya çalışmaları söz konusudur. Az önce verdiğimiz örneğe dönecek olursak bir insanın neden sevinçli veya neşeli olduğunu rasyonel olarak anlamaya çalışırız. Başka bir ifadeyle “açıklayıcı anlama, nedensel anlamadır.”