KLASİK SOSYOLOJİ TARİHİ Dersi KLASİK SOSYOLOJİDE TEMEL YAKLAŞIMLAR-III: MAX WEBER soru detayı:

PAYLAŞ:

SORU: Weber’e göre sosyolojinin bir bilim statüsü kazanması için gerekli koşullar nelerdir ?


CEVAP: Weber sosyolojiye bir bilim statüsü kazandırmak için onun hem ampirik/açıklayıcı hem de bir kültür bilimi olarak anlamacı bir bilim olması gerektiğini düşünmektedir. Ona göre sosyolojinin ampirik olarak ele alabileceği nesne, gözleme uygun olan insanın toplumsal eylemidir. Devlet, sendika, okul, üniversite, dernek gibi kurumları; güzellik, doğruluk gibi değerleri; ceza yasası, trafik kuralları gibi yasal yaptırımları, sosyalist ve kapitalist ekonomileri ve monarşi, oligarşi ve demokrasi gibi politik rejimleri somut gözlemlenebilir birer nesne olarak ele almak olanaklı değildir. Ona göre fizik bilimi, en yalın fiziksel nesne olarak atomdan hareket etmektedir. Sosyoloji bilimi de toplumsal yaşam içinde atomik gözlem birimi olarak tek kişinin eyleminden yani bireysel eyleminden hareket etmelidir. Yani ampirik olarak ele alınabilecek şey insan eylemidir. Ancak insan eylemi burada tek başına fiziksel bir hareket olarak düşünülmemektedir. Önemli olan insan eylemini etkileyen, bu eyleme yön veren, bu eyleme neden (motif) olan değer, norm, kural, ilke, ekonomik düzen, siyasal rejim gibi kültürel niteliklerdir. insan eylemleri sadece bu eylemlere neden olan kültürel nitelikler aracılığıyla anlaşılabilir. Kültürel nitelikler bir gözlem nesnesi, algılama nesnesi değil; fakat birer anlama nesnesidir.