SORU: X ve Y Kuramının farklılıkları nelerdir, tartışınız.
CEVAP: X kuramına göre insan ekonomik açıdan rasyonel, örgütsel amaçlara ilgisiz, değişiklikleri benimsemeyen bir varlıktır. Dolayısıyla X kuramına göre X yöneticisi de insanı örgüt amaçlarına uyan pasif bir unsur olarak kabul edecek ve otoriter bir davranış gösterecektir. Yönetici bunu yapabilmek için ise ayrıntılı iş tanımları, sıkı kontrol, pek az yetki devri, izlenecek ilkelerin belirlenmesi ve detaylı ceza uygulaması gibi yöntemleri benimseyebilecektir. X kuramının aksine, Y kuramı ise örgüt üyelerinin kendi amaçlarını gerçekleştirebilmeleri için çabalarını örgütün amaçları doğrultusunda yönlendirmelerini gerektirecek koşulların yöneticilere yaratılması gerektiğine, bireysel ve örgütsel amaçların bütünleştirilmesinin gerekli olduğuna vurgu yapmaktadır. Bütünleştirme ilkesi doğrultusunda Y kuramına göre yöneticilerden beklenen asıl görev, çalışanları teşvik etmek ve gelişmeleri için onlara olanak sağlamaktır. Dolayısıyla Y kuramını benimsemiş yönetici, çalışanları motive edebilmek için yetki devri, iş genişletme ve katılımlı yönetim gibi somut uygulamaya rahatlıkla geçebilir. X kuramı ile insan davranışlarını dıştan kontrole tabi tutmak ve insanları yumuşak başlı hâle sokmak, söyleneni tepki göstermeksizin aynen yerine getirecekleri koşulları oluşturmak amaçlanırken, buna karşılık Y kuramı ise motivasyon açısından insanın büyük ölçüde kendi kendini kontrol edebildiği ve kendine yön verebildiği ilkelerini benimsemiştir.