CEVAP:

a. Divan tertibini bozarak medhiye tarzı kasideleri almamak veya yerini değiştirmek; gazellerin alfabetik sırasına “kafiyetü’l-pâ”, “kafiyetü’l-çim” gibi gelenekte olmayan bölümler ilave etmek; gazelleri formları yerine temalarına göre, “sufiyane ve hakimane söylenilen gazeliyyattır”, “rindane ve aşıkane inşad olunan gazeliyyattır” gibi başlıklarla tasnif etmek...
b. Türk aruzunda nadiren kullanılan veya hiç kullanılmayan vezinlere işlerlik kazandırmak; Arapça ve Farsça asıllı kelimeleri Türk telaffuzuna göre aruza çekmeyi hata ve zaaf eseri olmaktan çıkarış (“hüsn” yerine “hüsün” gibi); hece veznini kullanmakta ve bu
yoldaki şiirlerini divanına almakta mahzur görmemek...
c. Kafiye ve redifi şiirin konu bütünlüğünü sağlamada kullanmak; alışılmadık redifler bulmayı yenilik arayışı saymak; redifsiz şiir kadar, bütün mısrayı kaplayan redifleri de denemek; kafiye olarak Türkçe asıllı kelimeleri ısrarla kullanmak ve onları Arapça, Farsça kelimelerle kafiyelendirmekte bir mahzur görmemek; şiirin vezinsiz ve kafiyesiz de olabileceğini söylemek...
ç. Nazım şekilleri gevşemeye başlar. Kasidenin bir form mu yoksa tema mı olduğunu tartışmak; dörtlükler, beşlikler hâlinde veya mesnevi formunda kaside ve gazel yazmak; kıt’a gibi, ilk beyti musarra olmayan kaside söylemek ve ilk beyti musarra kıt’a düzmek;
kasidede ve gazelde tarih düşürmek; kasidenin bölümlerini değiştirmek, mesela “tegazzül” bölümü yerine rubai koymak; kaside ve gazellere başlık bulmak; gazellere “zeyl” yazmak; mahlasını hiç koymamak veya şiirin son beyitlerinden birinde söylemektense başında bir yerlerde anmak; “nâ-tamam gazel” terimini altüst edecek şekilde, matla beyti olmayan veya beşten daha az beyti olan gazelleri eksiksiz saymak; müşterek gazel söylemeye hız vermek; “müselles” denen ve üç mısralık bentlerden oluşan bir nazım şekli yaratmak; “bahr-i tavil”i mensur şiirin atası olacak şekilde kullanmak...