TEMEL İNSAN HAKLARI BİLGİSİ II Dersi Avrupa İnsan Hakları Sözleşmesi soru detayı:

PAYLAŞ:

SORU: Yargısal başvuru yolu kendi içinde kaça ayrılır, nelerdir, açıklayınız?


CEVAP: • Adlî Yargıya Başvuru Yolu- Özel hukuk ve ceza hukuku alanında bir hakkı ihlâl edilen kişi, görevli ve yetkili adliye mahkemesine başvurarak hakkını arayabilir. Bu başvuru yolu, medenî usûl ve ceza usûl hukuku derslerinde incelenir. • İdarî Yargıya Başvuru Yolu- İdarenin, idarî nitelikte bir eylem ve işlemiyle hakları ihlâl edilen kişiler, görevli ve yetkili idarî yargı yerinde (idare mahkemesi, vergi mahkemesi veya Danıştay) iptal veya tam yargı davası açarak hakkını arayabilir. • Anayasa Yargısı Yolu- (aa)Yasama organı çıkardığı bir kanunla bir temel hak ve hürriyeti ihlâl edilen kişi, adlî ve idarî yargıda açacağı bir davada, bu davada uygulanacak kanunun Anayasaya aykırı olduğunu iddia edebilir. Bu iddia söz konusu mahkeme tarafından ciddî görülürse, bu mahkeme itiraz yoluyla (somut norm denetimi) Anayasa Mahkemesine başvurur. Anayasa Mahkemesi söz konusu kanunu anayasaya aykırı görüp iptal ederse, ilgili kişinin temel hak ve hürriyeti anayasa yargısı yoluyla korunmuş olur. (bb) Keza 12 Eylül 2010 tarihli halkoylamasıyla onaylanan 5982 sayılı Anayasa Değişikliği Kanunuyla, gerek kanunla, gerekse bir başka işlemle, temel hak ve hürriyetleri ihlâl edilen kişiler, diğer başvuru yollarını tükettikten sonra, bireysel başvuru yoluyla Anayasa Mahkemesine de başvurabilirler. Anayasa Mahkemesine bireysel başvuru yolu, temel hak ve hürriyetlerin anayasa yargısı tarafından korunması açısından fevkalade önemli bir yoldur.