ANAYASA II Dersi YASAMA ORGANI soru detayı:

PAYLAŞ:

SORU: Yasama yetkisinin nitelikleri hakkında bilgi veriniz?


CEVAP: Yasama organını incelediğimiz bu ünitede son olarak üzerinde duracağımız konu, yasama yetkisiningenelliği ve ilkelliği ile yasama yetkisinin devredilmezliği kavramlarının tanımları ve hukuki sonuçları olacaktır. Yasama yetkisinin genelliği, kanunun konu yönünden sınırlanmadığını, kanun koyucunun anayasaya aykırı olmamak koşulu ile her alanı kanunla düzenleyebileceğini ifade etmektedir. Başka bir deyişle, yasama yetkisinin genelliği, yürütmeye saklı (mahfuz) bir alanın tanınmadığı anlamına gelmektedir. Yasama yetkisinin ilkelliği ise bir alanda kanuni düzenleme yapabilmek için kanun koyucunun başka bir organ veya makamın ön iznine muhtaç olmaması anlamına gelmektedir. Kanun koyucu, dilediği her alanda ilk elden kanuni düzenleme yapabilmektedir. Bu, önceki ünitede değindiğimiz gibi, yasama fonksiyonu ile yürütme ve idari fonksiyonu birbirinden ayıran en önemli noktadır. Gerçekten yasama yetkisinin ilkelliğine karşılık, yürütme fonksiyonu, idarenin kanuniliği ilkesine dayanmaktadır. Diğer bir deyişle, yürütme ve idarenin düzenleyici veya sübjektif, bireysel bir işlem yapması için öncelikle o alanın kanunla düzenlenmiş olması gerekmektedir. Nitekim bu kural, gene yukarıda işaret ettiğimiz gibi, yasamanın bir yetki olmasına karşılık, yürütme ve idarenin bir görev olduğu anlamına gelmekte, kanunun olduğu her yerde yürütme ve idare için o kanunu uygulayacak bir işlem yapma ödevinin mevcut olduğunu ifade etmektedir. Yasama yetkisinin devredilmezliği ise, Ergun Özbudun’un tanımladığı gibi, kanun adı altında veya bu adı taşımasa bile kanunla eş değerde ya da kanun gücüne sahip hukuki işlemler yapma yetkisinin devredilmesinin yasaklanmasıdır. Anayasamızın 7. maddesinde yer alan bu kural, kanun koyma, değiştirme ve kaldırma yetkisinin TBMM’ne ait olduğunu, adı kanun olmasa da yürürlükteki kanunları değiştiren ve kaldıran işlemlerin başka bir organ tarafından yapılamayacağını ifade etmektedir. Anayasanın 7. maddesinde hükme bağlanan bu genel kuralın istisnası, kanun hükmünde kararnameleri düzenleyen 91. maddede yer almaktadır. Bu maddeye göre, bakanlar kurulu, TBMM’nin kabul ettiği bir yetki kanununa dayanarak kanun hükmünde kararname çıkarma yetkisine sahiptir. Kanun hükmünde kararname ise, adından anlaşılacağı gibi, kanun olmayan ancak kanun gücüne sahip bir işlemdir. Nitekim bu işlemlerle yürürlükteki kanunlar değiştirilebilmekte veya kaldırılabilmektedir.