MODERN ORTADOĞU TARİHİ Dersi Arap Yarımadası: Suudi Arabistan ve Yemen soru detayı:

CEVAP:

Hakimiyet ve hilafet algıları farklı olduğu için
Osmanlı idaresine uzun yıllar direnç gösteren Zeydiler,
daha ziyade ulaşılmaz dağlık kesimlere çekilerek
varlıklarını sürdürdüler. Zeydîlik Şii mezhebinin üç
kolundan birisidir. Şiiler Hz. Ali’den sonra gelen
imamların sayısında ihtilafa düşmüşlerdir. Bunlardan;
• On iki imamı benimseyenlere İmamiye (İsna
aşeriye),
• Yedi imamı benimseyenlere ise İsmailiye
denilmektedir.
Zeydiler dördüncü imamdan sonra (Ali, Hasan, Hüseyin
ve Ali) imametin Zeyd’e geçtiğini iddia ederek, diğer Şii
guruplardan farklılaşmışlardır.
Zeydîlik de birçok mezhep gibi Irak (Kufe)’ta ortaya
çıkmıştır, fakat Yemen bu mezhebin yayılması için uygun
bir coğrafya olmuştur. Nitekim 911 yılında İmam Hadî
Yahya b. Hüseyin Yemen taraflarına giderek, kabileler
arasında Zeydîliği yaymıştır. Özellikle Yukarı Yemen
olarak tabir edilen bölgedeki kabileler arasında ilgi gören
Zeydilik aynı zamanda onlara siyasi bir birliktelik de
sağladı. Bu yüzden Zeydiliği benimsemelerinin ardından
Yemen’de hükmeden hemen her idareye karşı direnç
gösterdikleri gibi çatışmalara da girerek, bütün Yemen’i
idare etmeye niyetlenmişlerdir. Gerek idarelerin ve
gerekse halkın büyük çoğunluğunun Sünnî olması onları
engellediği gibi aslında çekişmelerin de sürekliliğine
neden olmuştur. Bu yüzden Yemen’de idare sık sık el
değiştirmiştir. Osmanlı Devleti’nin Yemen
hakimiyetinden sonra da Zeydi İmamlar isyanlarını
sürdürmüşler ve Osmanlı hakimiyetini benimsemek
istememişlerdir. Zira onlara göre “İmamet” dolayısıyla da
“Halifelik” Hz. Ali’nin soyundan birine ait olmalıydı.