CEVAP:

Zilyetlik: Türk Medeni Kanunu’nun 973. maddesinde “bir şey üzerinde fiilî hâkimiyeti bulunan kimse onun zilyedidir”. İfadesine yer verilmiştir. Bu tanımdan zilyetliğin fiili hakmiyet olduğu sonucu çıkarılabilirse de bu sonuç çok isabetli değildir. Zilyetliğin iki unsuru vardır. Biri fiili hakmiyet, diğeri ise zilyetlik iradesidir. O halde bir şeyi zilyet olma iradesi ile fiili hakimiyeti altında tutan kimse onun zilyedi sayılır.

Zilyetlik Türleri

Malik Sıfatıyla Zilyetlik-Başka Sıfatla Zilyetlik: Bir kimse kendisini malik addederek zilyetlik tesis ederse malik sıfatıyla zilyetlikten söz edilir. Malik sıfatıyla zilyetlikten söz edebilmek için, kişinin gerçekten o şeyin maliki olması şart değildir. Bu nedenle, bir şeye malik olan kişi malik sıfatıyla zilyet olduğu gibi, bir şeyi çalan hırsız da malik sıfatıyla zilyettir. Bir şey üzerinde mülkiyet iddiasında bulunmayan kişi ise başka sıfatla zilyettir. Kiracının, rehin alanın, ödünç alanın zilyetliği başka sıfatla zilyetliktir.

Tek Başına Zilyetlik-Birlikte Zilyetlik: Kişi zilyetlikten doğan yetkileri tek başına kullanıyorsa tek başına zilyetlikten söz edilir. Buna karşılık zilyetlikten doğan yetkiler birden fazla kişi tarafından kullanılıyorsa birlikte zilyetlikten söz edilir.

Asli Zilyetlik-Fer’i Zilyetlik: Bir şey üzerinde birden çok kişinin kademeli zilyetliğinin bulunduğu durumlarda asli ve feri zilyetlik ayrımından söz edilir. Zilyet bir sınırlı ayni hak veya kişisel hakkın kurulmasını ya da kullanılmasını sağlamak için başkasına teslim ederse ona asli zilyet, ayni veya kişisel
hakkın sahibine ise feri zilyet denir.

Doğrudan Zilyetlik-Dolaylı Zilyetlik: Zilyet araya başka bir kimse girmeksizin hâkimiyete sahipse doğrudan zilyet, zilyet mal üzerinde ancak başka bir kimse aracılığıyla hâkimiyete sahipse dolaylı zilyet denir.

Haklı Zliyetlik-Haksız Zilyetlik: Zilyetliğin hakka dayandığı durumlarda hakka dayanan zilyetlik, zilyetliğin hakka dayanmadığı durumlarda haksız zilyetlikten söz edilir.