XIX. YÜZYIL TÜRK DÜNYASI Dersi KUZEY TÜRKLERİNDE UYANIŞ VE REFORM soru detayı:
SORU:
Ziyaüddin hazretleri tarafından tarikatı Rusya Müslümanları içinde temsil etmesi için tam yetki (icazet) verilen, 1872’de dine aykırı (bid’at) inançlar yaymakla suçlanan ve Rus yetkililerin müdahalesiyle tutuklanarak sürgüne gönderilen reform yanlısı ulemadan kabul edilen şeyh kimdir?
CEVAP:
Zeynullah Resulî, 10 yıl içinde gösterdiği olağanüstü gayretleri sonunda tarikat içinde yükseldi. 1869’da hac ziyareti vesilesiyle uğradığı İstanbul’da doğruca Gümüşhaneli Şeyh Ahmed Ziyaüddin hazretlerine gitti. Ondan çok etkilendi. Hac dönüşünde yeniden uğradığında, Ziyaüddin hazretleri ona tarikatı Rusya Müslümanları içinde temsil etmesi için tam yetki (icazet) verdi.
1872’de dine aykırı (bid’at) inançlar yaymakla suçlandı; Orenburg’daki Dinî İdare’ye şikâyet edildi; burada sorguya çekildi. Konuya Rus yetkililer de müdahale ettiler ve şeyhi tutuklayarak sürgüne gönderdiler (Rızaeddin b. Fahreddin 1917: 5-16).