Bütün bu değişim ve dönüşümleri dikkate alarak 1960 sonrasında edebiyatımızda edebi eleştiriyi Öznel-izlenimci Eleştiri, Nesnel Eleştiri, Akademik Eleştiri, Toplumcu Gerçekçi-Marksist Eleştiri; 1980 sonrasında Yapısalcı Eleştiri, Göstergebilimsel Eleştiri, Dilbilimsel Eleştiri; 1990 sonrasında ise Postmodern Eleştiri şeklinde gruplandırabiliriz.

Fethi Naci, Attila ilhan, Ahmet Oktay gibi isimler ise Toplumcu gerçekçi-Marksist bir eleştiriyi; Mehmet Kaplan, Adnan Benk, Berna Moran gibi isimler ise akademik kriterlere bağlı olarak bir eleştiri anlayışını oturtmaya çalışmışlardır.

1980 sonrasında ise yine akademik çevrelere mensup olan Tahsin Yücel, Mehmet Rifat, Berke Vardar, Akşit Göktürk, Şerif Aktaş, Doğan Aksan gibi isimler metin merkezli bir anlayışa dayanan yapısalcı eleştiriyi, göstergebilimsel eleştiriyi ve dilbilimsel eleştiriyi uygulamaya başlamışlardır.

Öznel-izlenimci eleştiri, eleştirmenin, eser karşısında beğenisine, duygu ve düşünce dünyasına göre tavır aldığı, genel eleştiri ilkelerinin değil, kişisel zevklerin ön plana çıktığı eleştiri anlayışıdır. Bu tarz eleştirinin zaman zaman denemeyle karıştığı da olur. Edebiyatımızda bu tarzın öncüsü Nurullah Ataç’tır.

 Hızlan, aslında nesnel denilen eleştirinin de öznel eleştirinin bir kamuflajı olduğu düşüncesini taşır. Ona göre her eserin eleştirel ölçütü kendi tutarlılığı içinde başka olabilir; kurumlaşan estetik yargıları uygulamaktan kaçmak gerekir. Hızlan, eleştirilerinde genellikle yazarı unutmak istediğini; bir eleştirmen olarak görevinin çirkinlikleri değil, güzellikleri çoğaltmak olduğunu söyler. 

Füsun Akatlı

İzlenimci-öznel eleştiriyi devam ettirenler arasına Marksist vurguları da dikkat çeken II. Yeni içerisinde şairliğiyle ön plana çıkan Cemal Süreya (1931-1990) ile Turgut Uyar (1927-1985)’ı ve Adnan Binyazar (1934- )’la Rauf Mutluay (19251995)’ı, Muzaffer Erdost (1932- )’u da katabiliriz.

1960 sonrasında eleştiri alanındaki önemli bir gelişme öznel-izlenimci eleştiri anlayışından nesnel bir eleştiri anlayışına doğru geçiş olmuştur. Eleştiride kişisel ve öznel tutum ve düşüncelerin artık bir tarafa bırakılıp genel, evrensel ve bilimsel prensiplerin göz önüne alınmaya başlandığı bir eleştiri anlayışı yavaş yavaş kendisini göstermeye başlar.

Cöntürk’ün eleştirmenlikteki önemli bir özelliği, önce kuramını ortaya koyması ve sonra eleştirisini yazmasıdır. 

Cumhuriyetten Sonra Hikâye ve Roman (3 cilt, 1959-1965) isimli eseriyle edebiyatımızda tanınan Tahir Alangu (1916-1973), incelemelerinde nesnel bir anlayışı uygulamaya çalışan bir başka edebiyat araştırmacısı ve eleştirmendir.

Vedat Günyol, bir yazarı yalnızca ele aldığı eser etrafında değerlendirmez. Değerlendirme yaparken o yazarın diğer eserlerini de dikkate alır; bunlarla değerlendirdiği arasında ilişki kurar. Yanı sıra ele aldığı yazarı başka yazarlarla karşılaştır. Böylece karşılaştırmalı bir eleştiriyi de uygular. 

Mehmet Kaplan

Berna Moran, Edebiyat Kuramları ve Eleştiri adlı eseriyle akademik çevrelerde büyük ilgi görmüş ve bir yol açıcı sayılmıştır. Dergilerde çeşitli eleştiriler ve incelemeler yazmış ve bunları daha sonra Türk Romanına Eleştirel Bir Bakış (1983) adlı inceleme serisine de almıştır. Türk romanının ortaya çıkışından kendi zamanına kadar olan serüvenini dönemin toplumsal koşullarının etrafında ve Batılılaşma olgusu içinde inceleyen bu kitaplar Türk edebiyatında eleştiri geleneğinin en önemli eserleri olarak kabul edilmektedirler.

 Benk, gazete ve dergilerde yayımlamış, etkileyici üslûbu ve yoğun bilgi birikimiyle, edebiyat, güzel sanatlar, müzik, sinema ve tiyatro gibi farklı sanat dalları üzerine eleştirel inceleme ve denemeler de yazmıştır.

Toplumcu gerçekçi-Marksist eleştiri genellikle eleştiriyi, toplumsal-tarihsel işlevi, sınıfsal özelliği çerçevesinde değerlendirir. 

Asım Bezirci

Bezirci’nin öznelliğe karşı yönelttiği eleştiriden en büyük payı Nurullah Ataç alır.

Mehmet H.Doğan

Senih Gümüş

1960 sonrası, sık sık değişen kültürel, sosyal ve siyasal ortama bağlı olarak edebiyatın da değişkenlik gösterdiği bir dönemdir. Özellikle 27 Mayıs 1960 Askeri Darbesi ile 12 Eylül 1980 Askeri Darbesi arasındaki süreçte ideolojiler ön plana çıkmaktadır ve edebiyatta da bunun yansımaları görülür.