WordPress, en genel tanımı itibariyle blog ya da web sitesi oluşturmanıza olanak sağlayan bir web yazılımıdır.

WordPress ilk olarak Matt Mullenweg, Mike Little ve Ryan Boren tarafından geliştirilmiş olup Genel Kamu Lisansı altında açık kaynak kodlu olarak kullanıma sunulmuştur.

WordPress PHP programlama dilini ve MySQL veri tabanını kullanır.

Genel Kamu Lisansı kullanıcılara programı sınırsız kullanma, programın nasıl çalıştığını inceleme, amaca uygun değiştirme, kopyalarını sınırsız dağıtma ve değiştirilmiş hâlini dağıtma .zgürlüğü tanıyan özgür yazılım lisansıdır.

Ağustos 2018 itibariyle en güncel sürüm 4.8.9’dur.

WordPress’in üçüncü ve dördüncü sürümleri karşılaştırıldığında; sürüm 4’teki yeniliklerin şu şekilde olduğu görülür:

• kurulum aşamasında dil seçimi,

• grid medya görünümü,

• metin editörünün geliştirilmesi,

• eklenti kurma ve arama güncellemesi,

• API güncelleme panelleri ve

• tema düzenleyici güncellemesi.

WordPress kullanılmasında yaygın olan iki amaç şu şekilde sıralanabilir (Silver, 2011);

• sayfa, alt sayfa vb. bileşenleri olan bir web sitesi oluşturmak,

• tarihsel olarak sıralı, sıklıkla güncellenen, sınıflandırılmış ve arşivlenmiş bir blog oluşturmak.

Herhangi bir web sitesinin WordPress Kullanıp kullanmadığını anlamak için öncelikle web sitesinin “footer” kısmına bakılabilir. Eğer bu kısımda web sitesinin hangi sistemi kullandığına ilişkin bilgi yoksa web sayfası üzerinde farenin sağ tuşu tıklanarak Sayfa kaynağı g.rüntüle seçeneğiyle Web sayfasının kaynak kodları görüntülenebilir. Açılan sayfadaki kod yapısı incelendiğinde “wp-content” ve “wp-includes” gibi yapılar mevcutsa bu web sitesinin WordPress kullandığının bir göstergesi olabilir. Yine web sitesinin adresinin sonunda “wp-login. php” eklendiğinde, WordPress yönetim sisteminin giriş ekranı bizi karşılıyorsa bu web sitesinin WordPress kullandığının bir göstergesi olabilir. Bir diğer yöntem ise builtwith.com sitesini kullanmaktır. Bu site aracılığıyla herhangi bir web sitesinin teknik altyapısı öğrenmek için arama kısmına adres yazmak ve çıkan sonuçları incelemek yeterli olacaktır.

Sayfalar, yazılara benzer şekilde başlık ve içerik bileşenlerinden oluşmaktadır. Fakat sayfalarda, yayınlama zamanı, içerik kategorisi gibi özellikler söz konusu değildir. Sadece başlık ve içeriğe sahip bir yapı olarak değerlendirilebilir. İçerikte yazılara benzer şekilde metin, video, görsel gibi öğeler kullanılabilir. Web sitelerinde statik olarak gördüğümüz İletişim, Hakkımızda gibi sayfalar bu yapıya örnek olarak verilebilir.

Kategoriler ve etiketlerin kullanım amacı, blogdaki yazıları organize etmektir. Kategoriler ve etiketler aracılığıyla yazılar belirli kategorilere ve etiketlere göre listelenebilmektedir. Bu şekilde yazılar daha kolay bulunabilmekte ve görüntülenebilmektedir. Kategoriler genel konu başlığı olarak düşü nülebilir. Etiketlerde ise anahtar kelimeler kullanılmaktadır. Örneğin yemek tariflerinin yer aldığı bir blogda, balık yemekleri şeklinde bir kategori oluşturulabilir. Bu kategorinin altında yemek tarifine bağlı olarak balık ızgara, levrek ızgara, levrek ızgara tarifi gibi etiketler kullanılabilir. Her bir yazı için birden fazla kategori ya da etiket seçilebilir.

Eklentiler WordPress sisteminin daha işlevsel ve daha kolay çalışabilmesi için tasarlanmış küçük bileşenlerdir. WordPress ilk kurulduğunda oldukça sade bir yapıya sahiptir. Kullanım amacı doğrultusunda eklentiler eklenerek daha zengin ve işlevsel bir yapı oluşturulabilir. Eklentilerle WordPress’te hazırlanmış bir web sitesine spam koruması, güvenlik doğrulaması, üyelik yönetimi, sosyal medya entegrasyonu, arama motoru optimizasyonu, yer işareti (harita), e-ticaret, eş zamanlı konuşma (chat) vb. birçok özellik eklemek mümkündür.

Really Simple Syndication (Çok Basit Besleme) ifadesinin kısaltılmış biçimi olan RSS, kısaca haber sağlayıcılardaki içeriğin takip edilmesini sağlayan web sayfası bildirimcisi olarak ifade edilebilir. Çeşitli İnternet siteleri tarafından oluşturulan içeriğin topluca izlenebilmesine olanak tanımaktadır. İnternet kullanıcıları, RSS kullanarak düzenli olarak içerik sunmakta olan web sitelerine abone olabilir ve bu içeriği takip edebilirler.

Widget WordPress yan menülerine çeşitli özellikler ve içerik eklenmesini sağlayan küçük bir bileşendir. WordPress ile beraber gelen widgetlar, kategoriler, etiket kümesi, arama, vb.dir. Eklentiler genellikle kendi widgetlarını oluşturur ve eklerler. Widgetların temel amacı, WordPress temasının daha kullanışlı olmasını sağlamaktır. Bu nedenle kullanıcının daha kolay erişim yapabilmesi için üst bölüm (header), alt bölümde (footer) ya da sayfa düzeni içerisinde istenilen bir bölümde kullanılabilir.

• Esnek İçerik Yapısı

• Uygun Maliyet

• Depolama Alanı

• Sayfa Gizliliği

• Uluslararası Dil Desteği

• Tema Zenginliği

• Eklenti Çeşitliliği

• Mobil Destek

• Kullanıcı Yönetimi

• Anlık Kaydetme

• Yayın Yönetimi

• Görsel Ekleme

• Mobil ve Masaüstü Uygulama Desteği

WordPress.com’da bir hesap oluşturmak için öncelikle https://tr.wordpress.com/ adresi ziyaret edilmelidir. 

Sonrasında oluşturulmak istenilen web sitesinin içeriğinin ne hakkında olacağı belirtilmelidir. Belirtilen içerik türüne göre önerilen tema ve sayfa düzeni değişiklik gösterebilmektedir. 

İçerik türü ve sayfa düzenini belirledikten sonraki aşama, uygun temayı seçmek olacaktır. WordPress.com seçtiğimiz içerik türüne göre kullanıcılara çeşitli temalar önerecektir. 

Tema seçimi yapıldıktan sonra web sitesi için bir adres belirlenmelidir. WordPress.com’a bir alt alan adı ücretsiz olarak kullanılabilir.

Son adımda ise bir e-posta adresi ve kullanıcı adı belirtilerek bir kullanıcı hesabı oluşturulmalıdır. 

İlgili adımlar takip edilerek bir Word-Press hesabı oluşturulduktan sonra kullanıcının belirtmiş olduğu e-posta adresine bir doğrulama linki gönderilecektir. Doğrulama işlemi gerçekleştirildikten sonra kullanıcı ister WordPress.com anasayfasındaki giriş menüsüne tıklayarak ister oluşturmuş olduğu web sitesinin adresinin sonuna /wp-login.php yazarak (Örneğin: https://ornekwordpress.wordpress.com/wp-login.php) yönetici oturumunu açabilir.

Sunucuya WordPress kurulumu için öncelikle güncel WordPress sürümü indirilmelidir.  https://tr.wordpress.org adresinden Türkçe güncel sürüme erişilebilir. Sıkıştırılmış kurulum paketi indirildikten sonra dosyalar sayfa 66, Resim 3.8’deki gibi bir klasöre çıkartılmalıdır. 

Klasöre çıkartılan dosyalar daha sonra web sunucu alanına (hosting) yüklenmelidir.  Web sitesinin yayınlandığı klasöre WordPress kurulum dosyaları kopyalanmalıdır. Sunucularda genellikle web siteleri htdocs klas.ründe yayınlanmaktadır. Bu nedenle dosyalar bu klasöre kopyalanmalıdır. Kurulum için ihtiyaç duyulan bir diğer bileşen ise veritabanıdır. phpMyAdmin aracılığıyla WordPress içeriğimizin saklanacağı bir veritabanı oluşturulabilir. phpMyadmin aracılığıyla veritabanı ve bu veritabanına ilişkin bir kullanıcı oluşturma adımları gösterilmektedir. Öncelikli olarak “Yeni” seçeneğiyle yeni bir veritabanı oluşturulmalıdır. 

Veritabanı oluşturduktan sonra bu veritabanında genel yetkilere sahip (tablo ekleme, silme, vb.) bir kullanıcı oluşturulmalıdır. WordPress kurulum dosyaları web sunucuna yüklendikten ve veritabanı oluşturulduktan sonraki adım, herhangi bir tarayıcı (Google Chrome, İnternet Explorer, Mozilla Firefox vb.) kullanarak web sitesine ilişkin alan adını adres çubuğuna yazmak olacaktır.  “Başlayalım” butonuna tıklandığında sayfa 68, Resim 3.10’daki veritabanı bağlantı bilgileri ekranı bizi karşılayacaktır. phpMyAdmin’de oluşturulan veritabanının adı, bu veritabanına ilişkin kullanıcı adı ve şifresi bu kısma yazılmalıdır. Eğer web sunucu ve veritabanı sunucusu aynı adresten hizmet veriyorsa veritabanı sunucusu olarak localhost yazılabilir. Web sunucu ve veritabanı sunucusu farklı ise yani farklı adreslerden hizmet veriyorlarsa veritabanına ilişkin adres bu veritabanı sunucusu kısmına yazılmalıdır. 

phpMyAdmin, PHP ile hazırlanmış, İnternet üzerinden MySQL veritabanı yönetimi sağlayan açık kaynak kodlu bir yazılımdır. Veritabanı oluşturma ve silme, tablo ekleme/değiştirme/silme, alan ekleme/değiştirme/silme, SQL sorguları çalıştırma, kullanıcıları, yetkileri ve alan anahtarlarını yönetme gibi işlevleri bulunmaktadır.

Hazır içerik yönetim sistemi paketlerini kullanarak WordPress.com ile kurulumdakine benzer şekilde, sadece birkaç tıklamayla kurulum gerçekleştirilebilir. Kurulum için herhangi bir veritabanı bağlantı bilgisi istenmeyecektir. Sistem otomatik olarak bir veritabanı oluşturacak ve kurulumu gerçekleştirecektir. İlgili İçerik paketinin altındaki Kur butonuna tıklandığında sistem, kurulum paketi dosyalarını otomatik olarak indirecek ve kuruluma başlayacaktır. Otomatik kurulum tamamlandığında kullanıcı adı ve şifre bilgilerini gösteren sayfa 71, Resim 3.17’deki ekran karşımıza çıkacaktır (web barındırma hizmeti veren firma ve kullandığı yönetim paneline göre değişkenlik gösterebilir).

Varsayılan şekilde gerçekleşen WordPress kurulumu sonrası web sayfasının başlığı My CMS olarak belirlenmiştir. Kullanıcıların bu kısımda belirtilen kullanıcı adı ve şifreyle beraber http://alan_adınız.com/wp-login.php adresinden giriş yapmaları ve web sitesini kişiselleştirmeleri gerekmektedir.

WordPress ile hazırlanmış bir web sitesinin yönetimi WordPress yönetim paneli aracılığıyla gerçekleştirilir.

WordPress yönetim paneline erişmek için http://alan_adınız.com/wp-login.php ya da http://alan_adınız.com/wp-admin adresleri kullanılabilir.

Başlangıç

Yazılar

Ortam

Sayfalar

Yorumlar

Görünüm

Eklentiler

Kullanıcılar

Araçlar

Ayarlar

Bazı popüler WordPress eklentileri ve işlevleri şunlardır:

• Akismet: Spam yorumları engellemek için kullanılan Akismet WordPress’le beraber gelen ve en çok kullanılan eklentidir.

• WordPress aktarıcısı: Bir WordPress aktarım dosyasından yazıları, sayfaları, yorumları, özel alanları, kategorileri, etiketleri ve daha fazlasını içeri aktarmakta kullanılmaktadır.

• All in One SEO Pack: Web sitesini otomatik olarak arama motorlarına göre optimize etmek için kullanılmaktadır.

• Woocommerce: Herhangi bir şeyi satmanıza yardımcı olan, gü.lü ve eklentilerle geliştirilebilir bir e-ticaret eklentisidir.

• Google XML Site Haritaları: Web sitelerini daha iyi tanıtma da arama motorlarına yardımcı olacak özel bir XML site haritası oluşturmakta kullanılmaktadır.

• TinyMCE Advanced: WYSIWYG mantığıyla çalışan mevcut metin editörüne göre daha fazla özelliği olan bir metin edit.rü eklentisidir.

• Disable Comments: Web sitesinden kullanıcı yorumlarının kapatılmasını sağlayan eklentidir.

• Meta Slider: Web sitesi için Slide-show oluşturmakta kullanılmaktadır.