İKTİSADA GİRİŞ I Dersi Makroekonominin Kapsamı ve Temel Makroekonomik Değişkenler soru cevapları:

Toplam 25 Soru & Cevap
PAYLAŞ:

#1

SORU: Talep esnekliğinin sıfır olması durumunda talep eğrisinin şekli nasıldır?


CEVAP: Esnekliğin sıfır olması o mal için tüketicinin fiyat ne olursa olsun satın aldığı miktarı değiştirmeyeceği sonucu çıkar. Örneğin günlük belli dozda alınması gereken ilaç gibi, bu durumda talep eğrisi yandaki şekilde görüldüğü gibi dikey bir doğru şeklini alır.

#2

SORU: Tam esnek talep nedir?


CEVAP: Esneklik değerinin sonsuza eşit olmasıdır. Bu durumda talep, tam esnek talep olarak tanımlanır.

#3

SORU: Tam esnek talep durumunda talep eğrisinin şekli nasıldır?


CEVAP: Tam esnek talep söz konusu ise talep eğrisi grafiksel olarak yatay düz bir doğru şeklinde gösterilir (S:77, Grafik 4.4, b).

#4

SORU: Talebi inelastik olan bir mal için, fiyat arttığında tüketicinin bu mala yaptığı harcama miktarı nasıl değişir?


CEVAP: Tüketici için talebi inelastik mal fiyat değişmelerine fazla tepki veremediği maldır. Örneğin günlük alınan ekmek gibi. Bu durumda malın fiyatı arttığında o mala yani ekmeğe yaptığımız harcama miktarı artacaktır.

#5

SORU: Negatif eğimli doğrusal talep fonksiyonlarında, talep eğrisinin üzerindeki noktalarda esneklik değerleri nasıldır?


CEVAP: Tüm negatif eğimli doğrusal talep fonksiyonlarında; • Talep eğrisinin orta noktası birim esnekliği gösterirken, • Orta noktasının üzeri esnek, • Bu noktanın altı ise inelastik talebi göstermektedir (S:79, Grafik 4.5).

#6

SORU: Esnekliği her noktada bire eşit olan talep fonksiyonuna ait talep eğrisinin şekli nasıldır?


CEVAP: Esnekliği her noktada bire eşit olan talep eğrisi Sayfa 77, Grafik 4.4’deki Panel (c)’de görüldüğü gibidir. Bu geometrik şekil ikizkenar hiperbol olarak adlandırılır.

#7

SORU: Birim esnek talebe sahip bir malın fiyatı * artığında bu malın toplam hasılatında (TR) nasıl bir değişme olur?


CEVAP: Eğer esneklik birim esnek ise (Ed = 1) yani 1’e eşit ise; Miktardaki yüzde (%) değişme fiyattaki yüzde (%) değişmeye eşit olacaktır. Böyle malların fiyatındaki değişme aynı oranda miktardaki ters yönde bir değişme tarafından dengelenecektir. Sonuç olarak birim esnek mallar için fiyat hangi yönde değişirse değişsin toplam hasılat değişmez.

#8

SORU: Bir mal veya hizmetin fiyat esnekliğini etkileyen faktörler nelerdir?


CEVAP: Talep esnekliğinin büyük ya da küçük olmasını belirleyen faktörler şöyle sıralanabilir: • Ürün için ikame edilebilirliğin derecesi, • Ürünün tüketici bütçelerindeki önemi, • Malın tatmin ettiği ihtiyacın niteliği (zorunlu ve lüks mal), • Kısa ve uzun dönem.

#9

SORU: Talep esnekliğinin alabileceği değerler ve bu değerlerin anlamı nedir?


CEVAP: Talep esnekliğinin alabileceği değerler ve bu değerlerin anlamı şöyle sıralanabilir: • Ed < 1 için inelastik talep ya da esnek olmayan talep, • Ed = 1 için birim esnek talep, • Ed > 1 için esnek talep terimleri kullanılır.

#10

SORU: Talep eğrisinin biçimi ile esneklik arasında nasıl bir ilişki vardır?


CEVAP: Göreceli olarak yatık bir talep eğrisi, tüketicilerin fiyat değişmelerine karşı duyarlı olduğunu gösterir. Oysa nispeten dik bir talep eğrisi tüketicilerin fiyat değişmelerine karşı daha duyarsız olduğunu ifade etmektedir.

#11

SORU: Talep eğrisinin eğimi aynı zamanda esnekliği verir mi?


CEVAP: Talep eğrisinin esnekliği bu eğrinin eğimi ile aynı şey değildir. Talep eğrisinin eğimi (?P/?Q) fiyattaki değişmenin talep edilen miktardaki değişmeye oranı olarak tanımlanır. Yine eğim hesaplanırken birim belirtilir. Bu yüzden farklı malları karşılaştırdığımız zaman, eğim fiyata karşı duyarlılığın iyi bir ölçüsü olmamaktadır.

#12

SORU: Talebin fiyat esnekliği nedir?


CEVAP: Talebin fiyat esnekliği, bir malın talep edilen miktarının bu malın fiyatına karşı duyarlılığının ölçüsüdür. Bir malın fiyatı düştüğünde, tüketicilerin bu maldan daha fazla alacağını bilsek bile, ne kadar daha fazla alacağını bilmek de aynı şekilde önemlidir. İşte fiyat değiştiği zaman talep edilen miktarın ne kadar değiştiğinin ölçüsü talep esnekliğidir.

#13

SORU: Bir malın fiyatı % 10 arttığında talep edilen miktardaki değişme ne olur?


CEVAP: Talep kanununa göre fiyat arttığında talep azalır. Ancak fiyattaki %10’luk artışa karşılık talepteki azalmanın ne oranda olacağı, o malın talep esnekliğine bağlıdır.

#14

SORU: Tüketici bütçesinde büyük paya sahip malların talep esnekliği hakkında ne söylenebilir?


CEVAP: Bir malın tüketici bütçesinde büyük paya sahip olması o malın fiyatı arttığında tüketiciye olan yükü artacaktır. Bu yüzden bu malların fiyatındaki değişme konusunda tüketici daha hassas davranacaktır. Dolayısıyla hassasiyetin artması esnekliğin yüksek olacağı anlamına gelmektedir. Sonuç olarak malların tüketici bütçesindeki payı ile esneklik değeri doğru orantılıdır.

#15

SORU: Talebin gelir esnekliği nedir?


CEVAP: Gelir esnekliği, parasal gelirde ortaya çıkan yüzde bir oranındaki bir değişiklik sonucu talep miktarında meydana gelen yüzde değişmedir.

#16

SORU: Esneklik değeri ile zaman arasındaki ilişki nasıldır?


CEVAP: Fiyat değişiminin ardından geçen süre ile esneklik değeri ilişkisi doğru orantılıdır. Yani kısa dönemde esneklik az iken uzun dönemde artmaktadır.

#17

SORU: Tam inelastik talep nedir?


CEVAP: Esneklik katsayısının olası en düşük değeri sıfırdır. Ed = 0 olması durumunda fiyattaki bir değişme talep edilen miktarda hiçbir değişmeye neden olmayacaktır. Bu durum tam inelastik talep olarak tanımlanır (S:77, Grafik 4.4, a).

#18

SORU: İkame esnekliği -2 olan tavuk etinin ikamesi olan kuzu eti fiyatı %10 artığında, tavuk eti talebi ne olur?


CEVAP: Kuzu eti fiyatı %10 arttığında ikamesi olan tavuk etine olan talep artacaktır. Ancak bu artışın ne kadar olacağı ikame esnekliğine bağlıdır. İkame esnekliği -2 olduğuna göre talep artışı fiyattaki değişmenin iki katı olacaktır. Bu durumda kuzu eti fiyatındaki %10’luk artış tavuk eti talebini * arttıracaktır.

#19

SORU: Esneklik genel olarak neyi ifade eder?


CEVAP: Genel olarak esneklik; bir ekonomik değişkenin bir başka ekonomik değişkene karşı olan duyarlılığının ölçüsüdür. Esneklik kısaca duyarlılık, hassasiyet derecesi olarak ifade edilebilir.

#20

SORU: Bir mala ait gelir esnekliğinin EI = -2 olmasının anlamı nedir?


CEVAP: Gelir esnekliği katsayısı pozitif veya negatif olabilir: • Edc > 0 ise Normal mal (pozitif), • Edc < 0 ise Düşük mal (negatif)

#21

SORU: Arz esnekliği nedir?


CEVAP: Arz esnekliği, üreticilerin fiyat değişimlerine karşı duyarlılıklarını ölçmektedir: • Fiyat değişikliğine karşı arz esnekliğinin yüksek olması durumunda, fiyatlar artarsa üreticilerin üretimlerini büyük miktarda arttıracağını açıklar. • Arz esnekliğinin düşük olması ise; fiyat arttığı zaman üreticilerin üretimlerini çok az arttırabileceğini gösterir.

#22

SORU: Arz esnekliğinin alabileceği değerler ve anlamı nedir?


CEVAP: Arz esnekliği değerleri tıpkı talepte olduğu gibi sıfır ile sonsuz arasında değer alır. Ancak talepte negatif iken arzda daima pozitif değer alır. Aşağıdaki şekilde sınıflandırılır: • Es < 1 için inelastik arz, • Es = 1 için birim esnek arz, • Es > 1 için esnek arz olarak nitelendirilir.

#23

SORU: Arz esnekliğini etkileyen faktörler nelerdir?


CEVAP: Tüm ürünler ya da tüm üreticiler aynı arz esnekliğine sahip değildir. Bu farklılığın nedenleri şöyle sıralanabilir: • Üretimde ayarlamanın gerçekleşmesi için izin verilen süre, • Geleceğe ait bekleyişler.

#24

SORU: Orta nokta esnekliği, ark esnekliği ya da yay esnekliği nedir?


CEVAP: Yay esnekliği, iki nokta arasındaki ortalama esnekliği ölçmektedir.

#25

SORU: Talebi esnek olan bir malın fiyatı düştüğünde bu malı satan satıcının toplam hasılatı nasıl değişir?


CEVAP: Bilindiği gibi toplam hasılat fiyat ile miktarın çarpımıdır (P * Q = TR). Miktardaki artış toplam hasılatı yukarı doğru çekecektir, ancak bu toplam hasılatı aşağı doğru çeken fiyattaki azalışla dengelenir. Eğer miktardaki yüzde değişme fiyattaki yüzde değişmeden büyük ise talep esnektir ve fiyat düştüğü zaman toplam hasılat artar. Sonuç olarak talebi esnek olan bir malın fiyatı düştüğünde TR artacak, fiyat arttığında ise TR azalacaktır.