İŞLETMELERDE SOSYAL SORUMLULUK VE ETİK Dersi İŞ AHLAKI AÇISINDAN EĞİTİM VE ETİK KODLARIN ÖNEMİ soru cevapları:
Toplam 35 Soru & Cevap#1
SORU: Etik kodların önemli olmasının nedenleri nelerdir?
CEVAP: • Kişi orijinal bir durumla karşılaşırsa etik kodlar grup rehberliği sağlar, • Etik kodlar, mesleklerin değerlendirilmesinde ve kamu beklentilerinde temel oluşturur, • Etik kodlar organizasyon üyeleri arasında yaygın amaç duygularını güçlendirir, • Etik kodlar sayesinde meslek ünü ve kamu güvenini artar, • Etik kodlar mesleğe karşı yerleştirilen güçlü eğilimleri korur, • Etik kodlar yaptırımları tanımlar, etik olmayan davranışlardan caydırır, • Etik kodlar, etik olmayan davranışlarda bulunma baskısı ile karşılaşan kişilere destek verir, • Etik kodlar, üyeler veya üye olmayanlar arasında ve meslek üyeleri arasında tartışmaları düzenleme vazifesi görür.
#2
SORU: Etik kodların çalışma hayatındaki yeri nedir?
CEVAP: Etik kodlar, standart olmamakla birlikte toplumun her kesiminde ve tüm çalışma alanlarında benzerlikler göstermektedir. Oluşturulan etik kodlarda doğruluk, dürüstlük gibi davranışlar temel teşkil etmektedir. Çalışanların, şirket kodlarının, küresel ahlak kodlarının ve iş ahlakının literatür kısmının incelenmesi sonucunda evrensel ahlak standartlarında olması gereken kavramlar; dürüstlük, saygı göstermek, sorumluluk, doğruluk, insancıl olmak, uyulması gereken vatandaşlık kuralları olarak belirlenmiştir. Etik kodların oluşturulması tek başına yeterli değildir. Aynı zamanda bu kodların geliştirilmesi gerekmektedir. Etik kodların geliştirilmesi; temel değerlerin tanımlanması ve temel değerlerin uygulanması olarak iki kısma ayrılır. Temel değerlerin oluşması; etik kodların geliştirilmesinde ilk olarak değerler gözden geçirilir, yasa ve düzenlemelere uygun olup olmadığı tespit edilir. İkinci aşamada başarılı hizmet sunmayı engelleyebilecek değerler veya etik davranmaya tehdit oluşturabilecek değerler gözden geçirilir. İşetmede etik sorunlar açısından potansiyel durumların belirlenmesi gerekir. Potansiyel durumun belirlenmesi için işetmede önemli pozisyonlarda bulunan işgörenlerin bilgisine başvurulmalıdır. Ayrıca işetmenin güçlü ve zayıf yönleri ortaya konularak kodlar düzenlenmelidir. Temel değerlerin benimsenmesi ve uygulanması; üst yönetim tarafından desteklenmelidir. Etik kodların geliştirilmesi için gereken program işgörenlere tanıtılmalı ve işgörenler katkıları ile bu süreçte etkin bir rol üstlenmelidirler. Etik kodlar yılda en az bir defa olmak üzere güncelleştirilmelidir.
#3
SORU: İş ahlakı ile ilgili eğitim programlarında üzerinde önemle durulması gereken noktalar nelerdir?
CEVAP: • Hazırlanacak eğitim programları yöneticiler ve yönetici kadrosu dışında kalanlar için farklı biçimde düzenlenmelidir. • Ahlaki problemler her zaman açık değildir ve çelişkiler içerir. Bu nedenle bir durumu izah edebilmek için senaryolar kullanılmalıdır. • Ahlak kuramları karmaşık ve belirsiz durumlarda karar verilmesine yardımcı olurlar. Özellikler yönetici kadrolarındaki kişilere ahlak konusunda kuramsal bilgi verilmelidir. • Eğitim boyunca işletmenin ahlaka uygun davranışlarda bulunacağı, ahlak koduna uyulmasında işletmenin kararlı olduğu ve çalışanların etik koduna uyması gerektiği vurgulanmalıdır. • İş ahlakı ile ilgili gerçek hayattan örnek olaylar sunularak soru-cevap şeklinde eğitime önem verilmelidir. Bu sayede kişiler alternatifli ve detaylı düşünmeyi daha rahat gerçekleştirebileceklerdir.
#4
SORU: Ülkemizdeki yüksek öğretim programlarında etik eğitime verilen önem nedir?
CEVAP: 63 fakültenin internet siteleri içerik analizi ile taranmış adında ve içeriğinde “etik” kavramı geçen dersler belirlenmiştir. Adında etik geçen dersleri olan üniversite sayısı 18, içeriğinde etik dersi olan üniversite sayısı ise 22’dir. Hem adında etik kelimesi geçen hem de içeriğinde etik olan derslerin verildiği üniversite sayısı 8’dir. Başka bir ifade ile ülkemizdeki üniversitelerin iktisadi ve idari Bilimler Fakültelerinin % 29’unda etik geçen, % 35’inde içeriğinde etik geçen ders bulunmakta iken İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi’nde sadece % 13 oranında hem adında hem de içeriğinde etik geçen derslere yer verildiği görülmektedir. Adında etik geçen dersler genellikle “iş ahlakı” ve “iş etiği” adı altında verilmektedir. İktisadi ve idari Bilimler Fakültelerinde etik konusu daha çok işletme ve Kamu Yönetimi programlarında yer almaktadır. Bunun nedeni; özel sektör ve kamu sektöründe görev alacak kişilerin etik eğitimi almış olmasının bu kişilerin meslek yaşamlarında etiğe uygun davranmalarının arzulanmasıdır. Yüksek öğretim programlarında yeterince etik eğitimine yeterince yer verilmediği anlaşılmaktadır. Bu oranlar etik dersler için yeterli değildir. Son yıllarda gerek özel sektörde, gerekse kamu sektöründe etik farkındalığında hızlı bir artış söz konusudur. Sektörlerde etik kavramının önem kazanması işletmecilik okullarına da aynı oranda yansıyacaktır. Devlet üniversiteleri ve vakıf üniversiteleri bu anlamda ders programlarını tekrar gözden geçirip etikle ilgili dersleri arttırma ihtiyacı hissedeceklerdir. Gerekirse etikle ilgili dersler “Meslek etiği” ya da “iş Ahlakı” adı altında zorunlu ders niteliğinde olabilir. Üniversitelerin çoğunda bugün etik kurullarının oluşturulması, bunlarla ilgili toplantılar düzenlenmesi de gelecekte etik eğitimi için umut vericidir.
#5
SORU: Milli Eğitim Bakanlığınca eğitim ve öğretim kurumlarında etik davranış ilkeleri nelerdir?
CEVAP: Milli Eğitim Bakanlığı, 09/03/2010 tarihli genelgesinde eğitim ve öğretim kurumlarında etik davranış ilkelerinin neler olduğunu açıklamıştır. Bu genelgeye göre; • Görevde kamu hizmeti bilinci, • Halka hizmet bilinci, • Hizmet standartlarına uyma, • Amaç ve misyona bağlılık, • Dürüstlük ve tarafsızlık, saygınlık ve güven, • Nezaket ve saygı, • Yetkili makamlara bildirim, • Çıkar çatışmasından kaçınma, • Görev ve yetkilerin menfaat amaçlı kullanılmaması, • Hediye alma yasağı, • Kamu malları ve kaynakların kullanımı, • Savurganlıktan kaçınma, • Bağlayıcı açıklamalar ve gerçek dışı beyan, • Bilgi verme saydamlık ve katılımcılık, • Yöneticilerin hesap verme sorumluluğu, • Eski kamu görevlileriyle ilişkiler, • Mal bildiriminde bulunma gibi etiksel davranış ilkeleri belirlenmiştir.
#6
SORU: Eğitimin ve öğretimin amaçları nelerdir?
CEVAP: Genel anlamda eğitim, toplumu oluşturan bireylerin birlikte ve uyumlu bir şekilde yaşamaları için gerekli olan ortak davranışları bireye kazandırmayı amaçlar. Mesleki eğitim ise, bireye mesleğiyle ilgili bilgi, beceri ve iş alışkanlıklarını kazandıran ve bireyin yeteneklerini çeşitli yönleriyle geliştiren bir eğitim sürecidir. Bireylere mesleki bilgi ve beceri kazandırarak bireylerin yaşamlarını sürdürebileceği bir iş sahibi olmalarını sağlamak toplumun eğitim sistemlerinden beklentileri içerisinde yer almaktadır. Öğretimde amaç insanlara bilgi vermektir. Eğitimin amacı ise milli yapımızı, gelenek ve göreneklerimizi yaşatarak, insanların kişilik yapısını hedef alıp iyi insan olmalarını sağlayabilmektir.
#7
SORU: Etik kodu oluşturmak kaç aşamadan oluşmaktadır? Bu aşamalar nelerdir?
CEVAP: Etik kodu oluşturmak için birbirini takip eden on üç aşama bulunmaktadır. Bunlar; 1. Bir etik kodu oluşturmak için öncelikle onay alınmalıdır. Bu onay kod oluşturulacak gruptan veya toplumdan alınabilir. 2. Daha sonra kodları yazacak bir ekip oluşturulmalıdır. Bunun nedeni yazılı kuralların akılda kalıcı olmasıdır. 3. Etik kodlar bir işetmedeki en alt düzeyde çalışandan en üst düzeyde çalışana kadar herkesin katılımıyla gerçekleşmelidir. Bu yüzden üçüncü aşamada paydaşlardan etik sorunlar listesi toplanmalıdır. 4. Etik kod oluşturmanın dördüncü aşaması etik kodun tanımlanmasıdır. 5. Katılımcılardan etik davranış listesi toplanması beşinci aşamada yer almaktadır. 6. Daha sonra etik kodlarda tüm çalışanlar için ortak temalar belirlenmesi gerekmektedir. Bunun nedeni kodlarda herkesin ortak bir noktasının olması gerekliliğidir. 7. Etik kod oluşturma sürecinin yedinci aşaması etik kodların tasarlanmasıdır. 8. Diğer kodlarla karşılaştırma yapılır ve gerekli değişikliklerin yapılır. 9. Etik kod oluşturmada dokuzuncu aşamada etik kodlar diğer gruplarla karşılaştırılır. 10. Sonra, diğer gruplarla karşılaştırılan kodlar sıralanır. 11. Kodlarda bir hata olup olmadığını tespit etmek için kodlar gözden geçirilir. 12. Kodların çalışanlara nasıl ulaşılacağı ile ilgili kod iletişim stratejisi etik kod oluşturmanın on ikinci aşamasını oluşturur. 13. Etik kodu oluşturmanın son aşaması ise etik kodun gözden geçirilmesidir.
#8
SORU: İdeal bir etik davranış kodu hangi özelliklerden oluşur?
CEVAP: • Hazırlanma ve güncelleştirilme sürecinde toplumun büyük bir kesiminin katılımı sağlanmalıdır. • Taslaklarla ilgili yorumlar dikkatli bir biçimde incelenmeli, kamuoyunun talep ve eleştirileri dikkate alınmalıdır. • Eğitim; denetim ve yaptırımlar ile desteklenmelidir. • Açık ve kapsamlı olmalı, kolayca anlaşılabilir bir dilde yazılmalıdır. • Ulusal etik davranış kodu, etik konusunda belli bir standardı sağlayacak şekilde düzenlenmelidir. • Üst düzey ve bazı hassas mevkilerde görev yapan kamu görevlilerine daha katı standartlar getirilmelidir. • Kamu görevlilerine kılavuzluk edecek ve onları koruyacak kapsamlı bir “yap” ve “yapma”lar listesi olmalıdır.
#9
SORU: Etik kodu ne demektir?
CEVAP: Etik kodları; yapılacak işerde saptanan standartlar yani davranışların minimum özelliklerinin ortaya konulmasıdır. Etik kodları yazılı ya da yazısız olabilirler, fakat yazılı kodlar kamuoyu için sorumluluk ölçüsü olarak zorlayıcı olup uygulanabilirler. Yazılı etik kodları bir hükümet biriminde, bir meslekte veya bir organizasyonda oluşturulabilirler. Etik kodlar; genel veya özel, düşünsel veya hayali, zorlayıcı veya yasal nitelikte olabilir. Yine bir duvarda asılı 10 altın kural listesi veya eğitim ve öğretim uygulamalı ve sürekli revizyonun bir parçası olarak da etik kodlar karşımıza çıkabilmektedir. Etik kodları; ahlaki uyum politikalarını içerir. Bu politikalar, ahlaki standartlar, temel değerler, prensipler, organizasyondaki etiksel uyumu ifade eden cümlelerdir. Birçok işetme, çalışanların takip etmesini beklediği işetmeye ait ilke, inanç, misyon ve değerlerden oluşan etik kodlara sahiptir. Etik kodlar, çalışanları; kanunlar, şirket politikaları ve iş ahlakı ile ilgili diğer konulara bilgilendirir. İşetmeler kabul edilen politikalarının yanında çalışanlarından da etik kodlara uyulması ile ilgili bir anlaşma da talep edebilir.
#10
SORU: Bir etik kodu oluşturulurken etik kodunun hangi özelliklerine cevap verebilir nitelikte olması gerekir?
CEVAP: 1. Uygulanabilirliği var mı? Etik kodun uygulanabilir olması çalışanların bu kodları şarklı alanlarda kullanması ile ilgilidir. 2. Yeterince spesifik mi? Etik kodların daha belirgin, spesifik ve ikilemlerden kaçınması gerekmektedir. 3. Kolay yayılabilir mi? Yeni çalışmaya başlayanlar taraşından etik kodların öğrenilmesi daha kolaydır. 4. Bir geçerliliğe sahip mi? Düşüncelerin herkes taraşından kabul edilebilir bir geçerliliğe sahip olması gerekmektedir.
#11
SORU: Etik kodlarının bir organizasyonda geliştirme süreci hangi aşamalardan meydana gelmektedir?
CEVAP: • Farkındalık yaratma aşamasında organizasyonda ihtiyaçların tespiti için toplantılar düzenlenir ve toplantı sonuçlarının paylaşılması etik kodların geliştirilmesi için etkili bir yöntemdir. • Konuların teşhisi aşamasında anket, gözlem gibi yöntemlerle araştırma yapmak, görüşme ve grup toplantılarıyla da şarklı bakış açıları ve tutumları belirlemek amaçlanmaktadır. Böylece gerek organizasyondaki gerekse çalışanların istek ve ihtiyaçları daha kolay tespit edilebilir. • Bağlılık, etik kodlar genellikle kıdemli yöneticiler ve uzmanlardan oluşan bir grup taraşından oluşturulur ve çalışanların uyması arzu edilir. Bu şekilde tüm organizasyonda bağlılık esası sağlanmış olur. • Şampiyonlar aşamasında organizasyonun şarklı bölümlerinde uygulamaları gerçekleştirebilecek gönüllüleri tespit etmek ve onları konular hakkında tartışma ortamına çekebilmek amaçlanmaktadır. • Uluslararası değerler oluşturabilmek ve her alanda standartlar belirlemek zordur. Bu aşamanın amacı tüm ülkelerdeki çalışanlar dikkate alınarak uluslararası kodlar oluşturmaya çalışmaktır. • Alternatif tarzlar, aşamasında genel kodlar yanında alternatif kodlar belirlenmeye çalışılır.
#12
SORU: İş ahlakı eğitiminin amacı nedir?
CEVAP: Başarılı işetmeler, ahlaki bilinçlenme sağlamak, ahlaki duyarlılığı arttırmak, çalışanların karşı karşıya kaldığı çelişkili durumlarda sağlıklı bir değerlendirme yapıp doğru karar vermeyi sağlamak için, iş ahlakı eğitimini etkili bir araç olarak görmektedirler. İşetmelerde iş ahlakı eğitiminin başından sonuna bütün kademelerinde ahlaki standartların yüksekliğini güvence altına almak, şirket değerlerini çalışanlara iletip benimsetmek, ahlaki ilkelerin tanımlanması gibi amaçlar güdülmektedir. İşetmelere iş ahlakı eğitimi açısından bakıldığında, yöneticilerin eğitim programı yanında periyodik seminerlerle de eğitimler aldığı görülmektedir. Bu program ve seminerlerde yöneticiler; sözcü bulundurmak, soru-cevap şeklinde toplantılar yapmak, panel ve işetme içi konferanslar düzenlemek gibi değişik yöntemlerden yararlanırlar. İşetmeler, pazarlıklarda etik, yerel toplumla ilişkiler, başkalarının özel bilgilerinin kullanımı, etik çevre yönetimi, rakiplerle ilişkiler, çalışanların disiplini çalışanların kârları, birleşme ve devralma, fabrika kapanması ve geçici işten çıkarma, dürüstlük, ırk, cinsiyet ve yaş ayrımı, iltimaslı yetki kullanımı, borçlar ve güvenlik, uyuşturucu ve alkol bağımlılığı testleri, çalışanların kayıtlarının gizliliği, kayıtların doğruluğu ve haber toplama gibi etik konular ile ilgili çalışanlarına eğitim vermektedirler. Bu eğitimlerin verilmesinde amaç; işetme çalışanların bireysel ve toplumsal olarak neleri yapması gerektiği bilincinin sağlanmasıdır. Verilecek olan eğitimlerde eğitimi verecek kişi ya da kişiler bu alanda yeterli bilgi birikimine sahip olmalı ve bunlar iyi bir biçimde aktarabilmelidir. işetmeler aldıkları bu eğitimleri kullanılabilir ve uygulanabilir hale getirmek amacıyla kodlar oluşturma yoluna gitmektedir.
#13
SORU: Etik eğitimi ile hangi davranışlar amaçlanmaktadır?
CEVAP: • Etik eğitimi, ahlaki davranışlar edinmeyi güçlendirir. • Etik eğitimi, ahlaki davranışları geliştirir. • Etik eğitimi, ahlaki tecrübeyi arttırır.
#14
SORU: Alınan eğitimlerde ailenin önemi nedir?
CEVAP: Aile bireyin kişiliğinin oluşması ve gelişmesinde önemli bir faktördür. Bunun nedeni aile ile birey arasındaki ilişkinin uzun vadeli olması ve karşılıklı etkileşimin genellikle ömür boyu sürmesidir. Kişinin yaşı ilerledikçe aile içindeki statü ve rolleri de değişikliğe uğrar. Fakat kişinin yaşı, statüsü, rolü ne olursa olsun ilk eğitim aileden başar. Ahlaki eğitimin temelini aileden alan çocuk, okuma çağına geldiğinde bu eğitimi, eğitim ve öğretim kurumlarında devam ettirir. Çocuk gelişim döneminde anne ve babasının yanı sıra öğretmenini de kendisine model olarak alır.
#15
SORU: Aile nedir?
CEVAP: Kan bağı, evlilik gibi olaylar neticesinde birlikte oturan iki ya da daha fazla kişinin oluşturduğu toplumsal bir gruptur. Aile bireyin kişiliğinin oluşması ve gelişmesinde önemli bir faktördür. Bunun nedeni aile ile birey arasındaki ilişkinin uzun vadeli olması ve karşılıklı etkileşimin genellikle ömür boyu sürmesidir. Kişinin yaşı ilerledikçe aile içindeki statü ve rolleri de değişikliğe uğrar. Fakat kişinin yaşı, statüsü, rolü ne olursa olsun ilk eğitim aileden başar. Çocuk toplumda nasıl oturup kalkacağını, nasıl konuşması gerektiğini, kısacası neleri yapıp neleri yapmaması gerektiğini ilk başta aileden öğrenir. Çocukluk yıllarında hepimize ailemiz tarafından yalanın ne kadar kötü bir şey olduğu, başkasının eşyasına izinsiz dokunulmayacağı, paylaşımcılığın önemi farklı şekillerde defalarca anlatılmıştır. Yani ailelerimiz “Ağaç yaşken eğilir” atasözünden hareketle ileriki yıllarda iş hayatımızda nasıl davranmamız gerektiği düşüncesini bize küçük yaşlarda vermişlerdir. Kişisel ahlak ve aile ahlakı, toplumsal ahlak ile tamamlanmadığı sürece, gerçek önemini kazanamaz. Çünkü kişisel onur ve aile ilişkileri adına ayrı ayrı öğütlenen görevler toplumsal olarak da benzerlikler göstermektedir. Yani, kişi ile aile toplumun ve insanlığın esas unsurlarıdır.
#16
SORU:
Etik eğitimi ile hangi davranışlar amaçlanmaktadır?
CEVAP:
Etik eğitimi ile şu davranışlar amaçlanmaktadır;
• Etik eğitimi, ahlaki davranış edinmeyi güçlendirir.
• Etik eğitimi, ahlaki davranışları geliştirir.
• Etik eğitimi, ahlaki tecrübeyi arttırır.
#17
SORU:
İş ahlakı ile ilgili eğitim programlarında üzerinde önemle durulması gereken noktalar nelerdir?
CEVAP:
• Hazırlanacak eğitim programları yöneticiler ve yönetici kadrosu dışında kalanlar için farklı biçimde düzenlenmelidir.
• Ahlaki problemler her zaman aç›k değildir ve çelişkiler içerir. Bu nedenle bir durumu izah edebilmek için senaryolar kullanılmalıdır.
• Ahlak kuramları karmaşık ve belirsiz durumlarda karar verilmesine yardımcı olurlar. Özellikle yönetici kadrolarındaki kişilere ahlak konusunda kuramsal bilgi verilmelidir.
• Eğitim boyunca işletmenin ahlaka uygun davranışlarda bulunacağı, ahlak koduna uyulmasında işletmenin kararlı olduğu ve çalışanların etik koduna uyması gerektiği vurgulanmalıdır.
• İş ahlakı ile ilgili gerçek hayattan örnek olaylar sunularak soru-cevap şeklinde eğitime önem verilmelidir. Bu sayede kişiler alternatifli ve detaylı düşünmeyi daha rahat gerçekleştirebileceklerdir.
#18
SORU:
İşletmeler etik kodlar üzerinde ne zaman yoğunlaşmaya başlamışlardır?
CEVAP:
İşletmeler 1990’lı yıllarda etik kodlar üzerinde yoğunlaşmaya başlamışlardır.
#19
SORU:
Bir etik kodu oluşturulurken etik kodun hangi özelliklere cevap verebilir nitelikte olması gerekmektedir?
CEVAP:
Bir etik kodu oluşturulurken etik kodun aşağıdaki özelliklere cevap verebilir nitelikte olması gerekmektedir;
1. Uygulanabilirliği var mı?
2. Yeterince spesifik mi?
3. Kolay yayılabilir mi?
4. Bir geçerliliğe sahip mi?
#20
SORU:
İdeal bir etik davranış kodu hangi özelliklerden oluşur?
CEVAP:
• Hazırlanma ve güncelleştirilme sürecinde toplumun büyük bir kesiminin katılımı sağlanmalıdır.
• Taslaklarla ilgili yorumlar dikkatli bir biçimde incelenmeli, kamuoyunun talep ve eleştirileri dikkate alınmalıdır.
• Eğitim; denetim ve yaptırımlar ile desteklenmelidir.
• Açık ve kapsamlı olmalı, kolayca anlaşılabilir bir dilde yazılmalıdır.
• Ulusal etik davranış kodu, etik konusunda belli bir standardı sağlayacak şekilde düzenlenmelidir.
• Üst düzey ve bazı hassas mevkilerde görev yapan kamu görevlilerine daha katı standartlar getirilmelidir.
• Kamu görevlilerine kılavuzluk edecek ve onları koruyacak kapsamlı bir “yap” ve “yapma”lar listesi olmalıdır.
#21
SORU:
Etik kodlarının bir organizasyonda geliştirme süreci hangi aşamalardan meydana gelmektedir?
CEVAP:
• Farkındalık yaratma aşamasında organizasyonda ihtiyaçların tespiti için toplantılar düzenlenir ve toplantı sonuçlarının paylaşılması etik kodların geliştirilmesi için etkili bir yöntemdir.
• Konuların teşhisi aşamasında anket, gözlem gibi yöntemlerle araştırma yapmak, görüşme ve grup toplantılarıyla da farklı bakış açıları ve tutumları belirlemek amaçlanmaktadır.
• Bağlılık, etik kodlar genellikle kıdemli yöneticiler ve uzmanlardan oluşan bir grup tarafından oluşturulur ve çalışanların uyması arzu edilir.
• Şampiyonlar aşamasında organizasyonun farklı bölümlerinde uygulamaları gerçekleştirebilecek gönüllüleri tespit etmek ve onları konular hakkında tartışma ortamına çekebilmek amaçlanmaktadır.
• Uluslararası değerler oluşturabilmek ve her alanda standartlar belirlemek zordur.
• Alternatif tarzlar, aşamasında genel kodlar yanında alternatif kodlar belirlenmeye çalışılır.
#22
SORU:
Etik kodlar neden önemlidir?
CEVAP:
• Kişi orijinal bir durumla karşılaşırsa etik kodlar grup rehberliği sağlar,
• Etik kodlar, mesleklerin değerlendirilmesinde ve kamu beklentilerinde temel oluşturur,
• Etik kodlar organizasyon üyeleri aras›nda yaygın amaç duygularını güçlendirir,
• Etik kodlar sayesinde meslek ünü ve kamu güvenini artar,
#23
SORU:
Tarihte işletme eğitiminin sorgulanmasına neden olan etken nedir?
CEVAP:
Uluslararası işletmecilik alanında 21. yüzyıl başlarında meydana gelen yolsuzluklar, skandallar, işletmeler tarafından insan ve çevre güvenliğine karşı kayıtsızlıklar ve zararlar işletme eğitiminin sorgulanmasını da beraberinde getirdi.
#24
SORU:
Etik eğitiminin verildiği yerler sadece işletmecilik okulları mıdır?
CEVAP:
İşletme Fakültelerinde ve Enstitülerinde lisans ve lisansüstü eğitim programlar›nda iş etiği derslerine yer verilmiş, az sayıda da olsa bazı üniversitelerde “merkez”ler kurulmuştur.
#25
SORU:
Etiğin cevap aradığı sorular nelerdir?
CEVAP:
Etik; insanın “Ne yapmalıyım? Nasıl yapmalıyım?” sorularına vermeye çalıştığı bir yanıttır. Bundan dolayı eğitim ve etik arasında zorunlu bir ilişki vardır.
#26
SORU:
İş hayatında iş ahlakına uygun olmayan davranışlarla karşılaşma sebebi nedir?
CEVAP:
Günümüzde gerek bireylerin gerekse işletmelerin daha fazla kazanma isteği, bireysel çıkarların her şeyin üstünde tutulması, yoğun rekabet ortamının artması, duyarsızlık gibi nedenlerden dolayı iş hayatında iş ahlakına uygun olmayan birçok olayla karşılaşılmaktadır.
#27
SORU:
Ülkemizde iş ahlakı ile ilgili hem iş yaşamındaki hem de akademik anlamdaki çalışmalar ne zaman gündeme gelmiştir?
CEVAP:
Batı dünyasında 1960-1970’li yıllarda gelişmeye başlayan iş ahlakı ile ilgili hem iş yaşamındaki hem de akademik anlamdaki çalışmalar ülkemizde 1990’lı yılların ikinci yarısından itibaren önem kazanmaya başlamıştır.
#28
SORU:
Etik eğitiminin önemi nedir?
CEVAP:
Eğitim bireyin doğumuyla başlayan bir süreçtir. Birey, doğduğundan itibaren eğitimle iç içedir. Etik eğitimi ise bireyde ahlaki davranış edinmeyi amaçlar. Birey toplumda ahlakı ile kendine yer edinir.
#29
SORU:
Etik kodları nedir?
CEVAP:
Etik kodları; yapılacak işlerde saptanan standartlar yani davranışların minimum özelliklerinin ortaya konulmasıdır.
#30
SORU:
Etik kodlar nelerden oluşmaktadır?
CEVAP:
Birçok işletme, çalışanların takip etmesini beklediği işletmeye ait ilke, inanç, misyon ve değerlerden oluşan etik kodlara sahiptir.
#31
SORU:
Bir etik kodu oluşturulurken etik kodun "Uygulanabilirliği var mı?" özelliğinin açılımı nedir?
CEVAP:
Uygulanabilirliği var m›?
Etik kodun uygulanabilir olması çalışanların bu kodları farklı alanlarda kullanması ile ilgilidir.
#32
SORU:
Bir etik kodu oluşturulurken etik kodun "Yeterince spesifik mi?"özelliğinin açılımı nedir?
CEVAP:
Yeterince spesifik mi?
Etik kodların daha belirgin, spesifik ve ikilemlerden kaçınması gerekmektedir.
#33
SORU:
Bir etik kodu oluşturulurken etik kodun "Kolay yayılabilir mi?" özelliğinin açılımı nedir?
CEVAP:
Kolay yayılabilir mi?
Yeni çalışmaya başlayanlar tarafından etik kodların öğrenilmesi daha kolaydır.
#34
SORU:
Bir etik kodu oluşturulurken etik kodun "Bir geçerliliğe sahip mi?" özelliğinin açılımı nedir?
CEVAP:
Bir geçerliliğe sahip mi?
Düşüncelerin herkes tarafından kabul edilebilir bir geçerliliğe sahip olması gerekmektedir.