Uygulanan teknikler üzerinde durulurken
ABD’nde sürdürülen lobi faaliyetlerinde kullanılan
iletişim teknikleri esas alınmaktadır. Lobi faaliyetlerinde,
lobiciler tarafından kullanılmakta olan genel iletişim
tekniklerini şöyle sıralamak mümkündür:
• Yüz yüze iletişim kurmak,
• Mesaj Bombardımanı düzenlemek,
• Sosyal lobicilik gerçekleştirmek,
• Devlet görevlileri, yardımcıları ya da yakın
çevreleriyle dostluk kurmak,
• Kampanya desteği sağlamak,
• Lobi şirketleri kiralamak,
• Toplantılar düzenlemek,
• Bilgi sunmak,
• Seçmenlerle tanışmak,
• Doğrudan eylemler organize etmek,
• Komite toplantılarına ve mahkemelere katılmak,
• Halkla ilişkiler kampanyaları düzenlemek,
• Medya ile olumlu ilişkiler ortamı yaratmak,
• Kullanılması sakıncalı yöntemler (tehdit ve
rüşvet gibi).

Yüz yüze iletişim; en etkili iletişim biçimi olarak
görülen iletişim biçimidir. Kişiler belirli bir yakınlık
içinde, birbirlerinin mimiklerini ve jestlerini de
gözlemleyerek, yüz yüze iletişimlerde sözlerle ifade
edilmeyen gerçek duyguları, ifade edilmiş olanları
destekleyebilecek ek söylenenleri yorumlayabilir.

Kanun koyucular ve lobiciler arasındaki
işbirliğinde göz önünde tutulması gereken birkaç önemli
nokta bulunmaktadır. Bu noktalardan ilkini devlet
kademelerinde çalışan görevlilerden hiçbirine maddi
değeri olan hediyelerin ya da enformasyonun karşılığında
oylarının beklenerek sunulmaması oluşturmaktadır.
Üzerinde dikkat edilmesi gereken diğer önemli noktalar
ise; yapılacak ziyaretlerin belirli bir plan dahilinde olması,
uzun süreli ve çok sık aralıklarla gerçekleştirilmemesi,
görüşmeye gidecek kişilerin iletişim becerileri göz önünde
bulundurularak dikkatle seçilmesi, iletilecek mesajın
aldatıcı olmaktan uzak, bilgilendirici, yalın, açık ve
anlaşılabilir olması vb. konulardır. Sıralanan noktalara
gösterilecek özenle olumlu ilişki iklimi, dostluk bağlarının
güçlenmesi, kanun yapıcıların lobicilere daha önyargısız
yaklaşması ve yasama alanında ilgilenilen konularda
başarı oranının artması sağlanabilecektir.

Adını lobicilik alanında “başarılı”, “etkili” ya da
“güç sahibi” olarak duyurmuş olan lobicilerin yüz yüze
iletişim tekniğini uygularken başvurdukları ya da göz
önünde bulundurdukları bazı önemli noktalar söz
konusudur. Bunlardan ilki, lobicilerin devlet yönetiminin
farklı kademelerinde yer alan çok sayıda kişiyi
tanımalarıdır. ABD’nde yapılan araştırmalar lobicilerin;
yasamada görev alan kişilerden daha uzun süreler
yasamaya yönelik çalıştıklarını, alanda tecrübeli
olduklarını ve ayrıca lobicilik mesleğine yeni
başlayanların bile yönetimdeki tecrübesiz kanun yapıcılara
göre daha az sayıda olduğu gerçeğini ortaya koymaktadır.
Lobiciler yüz yüze iletişim tekniğinde başarı sağlarken
sadece çok sayıda devlet görevlisini tanımanın gücünden
yararlanmamalı, ek olarak çalışmalarına başlamadan önce
yasama işlemleriyle ilgili geniş çaplı bilgiyi de
derlemelidirler. Edinilen ve gözlenen veri ve bilgiye ek
olarak yüz yüze iletişim tekniği ile kurulan ilişkilerin
sistematik ve periyodik aralıklarla sürdürülmesi, kanun
koyucuların zihinlerinde lobiciliğin statüsünü artırmakta
ve yapılanlara ilişkin onayları alınabilmektedir.

Kesin kararını vermemiş bir kanun koyucu
etkilenmeye açıktır, kendisine mektup, telgraf, telefon,
özellikle de sosyal medya vb. kanallardan gelen, sayıları
milyonları bulan yorum ve tepkilere, bireysel karar alma
aşamasında büyük değer vermektedir. ½zellikle içinde
orijinal fikirlerin bulunduğu, yoğun olarak seçim
bölgelerinden gelen mesajlar bu durumda kanun koyucular
üzerinde etkili olmaktadır. Bunun yanı sıra kanun koyucu
eğer alacağı kararı önceden kamuoyuna duyurup, diğer
kanun koyucularla paylaşmışsa, mesaj bombardımanları
istenen etkiyi oluşturamamaktadır. Böylesi durumlarda da
kanun koyucu daha sonra alacağı kararlarda kendisine
ulaşan mesajları dikkate alarak karar verebilecektir.
Ayrıca kanun koyucular kendilerini ve aldıkları kararları
destekleyen mesajların oranlarına, tekrar seçilebilmeleri
konusundaki eğilimleri öğrenmede de yararlı olduğunu
düşünerek dikkat etmektedirler.

Kanun koyuculara ya da bürokratlara yazarken,
göz önünde tutulması gereken bazı noktalar
bulunmaktadır. Bunlar:
• Doğru zamanlarda doğru kişilere yazarak
ulaşmak,
• Olabildiğince açık, net, tercihan tek sayfa ya da
daha kısa mesajlar kaleme almak,
• Tek bir konuyu ele almak,
• Kişilerin konuya ilişkin özgün fikirlerini
paylaşmalarını sağlamak,
• Konu eğer Kongre’de üzerinde durulan bir konu
durumunda, ilgili yasaya atıfta bulunmak ve bu
konuda farklı kanun koyucuların görüşlerine
değinmek,
• Kanun koyuculara kendilerinden beklenilenleri
açık, net bir şekilde anlatmak,
• Yine kanun koyuculardan savunulan fikre destek
sağlamasını ya da tutumunda yakınlık
göstermesini istemek, bunun için de gerektiğinde
bilgi içeren mesajları kaleme almak,
• Kanun koyucunun geçmişte aldığı kararlara atıfta
bulunarak, yapılan çalışmalara duyulan ilgiyi
yansıtmak,
• Mesajlarda slogan ya da kalıplaşmış ifadeleri
tekrarlamamak, bunlar yerine kişisel sözcük ve
cümleleri tercih etmek,
• Kanun koyucuların kişisel değil, resmi
adreslerine yazmak,
• Cevap alındığında bağlantıyı kesmeyip, tezi
güçlendirmek için yazışmayı sürdürmektir.

Sosyal Lobicilik, lobicilerin temsil ettikleri
çıkarları, kanun koyucular ve devletin farklı
kademelerindeki yetkilere sosyal hayat içinde yer alarak
aktarmaya çalışmasıdır.

Sosyal lobicilik çerçevesinde lobicilerin
yapabilecekleri arasında ise; yemekler, hafta sonu tatilleri,
yılbaşı baloları, av partileri, yat gezileri vb. eğlence
organizasyonları düzenlemek yoluyla kanun koyucu ve
yakınlarının eğlendirilmeleri yer almaktadır.

Lobiciler, yönetimin resmi parçaları
olmamalarına karşın faaliyet gösterdikleri ülkelerin
başkentlerinde, hiç kimsenin öğrenemeyeceği bazı
konuları yüksek mevkilerde çalışanlar yoluyla öğrenme
gücüne sahiptirler. En çok tanıdığı olan ve ajandasında
önemli sayılabilecek çok sayıda isim bulunduran lobici, en
fazla etkiyi oluşturma fırsatına sahiptir. Aynı şekilde
yüksek siyasi kabiliyete ve lobicilere sahip, iyi
örgütlenmiş birliktelikler de tanıdıklarının sayılarındaki
yoğunlukla itibar kazanmaktadır.

Seçim kampanyalarına destek sağlamak
lobicilikle doğrudan bağlantılı olmamasına rağmen, lobi
faaliyetlerinde bir “yumuşatma” tekniği olarak
kullanılmaktadır. ABD’nde seçim fonları oluşturma
faaliyetinde yer alarak lobiciler, yardımcı oldukları
kişilerin dostluklarını kazanabilmektedirler. Kanun
koyucular adaylık dönemlerinde geçirdikleri seçim
kampanyalarında özellikle kendilerini oy potansiyelleri ile
destekleyenlerin sözlerine ayrı bir değer vermekte, bazı
lobicilere göre “kalplerinde yardımcılarına karşı sempati”
duymaktadırlar.

Seçimlerde adaylara yardım etmenin iki yolu
bulunmaktadır:
• Bunlardan ilki seçim kampanyalarında bizzat
görev alarak, oy sağlamak için çalışmalar
gerçekleştirmek;
• İkincisi ise maddi destek sağlamaktır.
İlk yolu destekleyen lobiciler, destekledikleri aday için
kamuoyu araştırmaları da gerçekleştirebilmekte, rakipler
hakkında bilgi toplamakta ve gerektiği durumlarda
edindiği verileri kamuoyuna açıklayabilmektedirler.
Lobicilerin başvurulabileceği ikinci yol olan seçimlerde
adaylara maddi destek sağlamak aşırı ölçülere
vardırıldığında olumsuz etki yaratan bir teknik olarak
görülmektedir.

Lobi şirketlerinin kiralanarak profesyonel
lobicilerin hizmetlerinin ve zamanlarının kiralanması da
lobi teknikleri arasında önemli yere sahiptir. Lobi
faaliyetlerinin sürdürülmesinde büyük yardım sağlayan bu
teknik, daha ziyade ABD gibi lobiciliğin önemli role sahip
olduğu ülkelere özgü bir olgudur. Dünya çapında
lobiciliğin merkezi olarak adlandırılan Washington DC’de
çok sayıda lobi şirketi bulunmaktadır. Oysa lobi
faaliyetlerini illegal olarak değerlendiren pek çok ülkede
lobicilik, sadece bu işlere yönelik çalışan lobi şirketleri ile
değil, halkla ilişkiler ve danışmanlık şirketlerinin bir yan
faaliyeti olarak sürdürülmektedir.

ABD’nde faaliyet gösteren lobi şirketlerinde;
emekli meclis üyeleri, avukatlar, halkla ilişkiler uzmanları,
ekonomistler gibi farklı meslek dallarından gelenler lobici
olarak görev almaktadır. Konularında uzman olan bu
kişiler yasama alanına dair engin bilgiye sahiptirler. Lobi
şirketlerinin büyüklüğü de çalıştırdıkları lobicilerin
sayılarına ve başarılarına göre değişmektedir.

Üyelere yönelik toplantılar iki türlü durumda
kullanılmaktadır:
• Birincisi halka dayalı lobi faaliyetlerine
başlanılmadan önce çalışmanın gidişatı hakkında
üyeleri bilgilendirme amacıyla,
• İkincisi de üyelere düzenli aralıklarla ulaşıp
düşüncelerinin öğrenilmesi amacını gütmektedir.

Toplantı düzenleme tekniğinde başarı
sağlayabilmek için bazı hususların yerine getirilmesi
gerekmektedir. Bunlar;
• Katılımın çok olabilmesi için uygun yer ve
zaman tespiti,
• Konuyla birebir ilgili kanun koyucuların
konuşmacı olarak katılımının sağlanması,
• Üzerinde durulacak konunun güncel ve geniş bir
kitleyi ilgilendiriyor olması,
• Medya mensuplarının toplantıdan haberdar
edilmesi,
• Kanun koyucuları memnun edecek ulaşım,
konaklama, çok sayıda dinleyici vb. koşulların
sağlanması şeklinde özetlenebilir.

Bilgiyi iletme yolu da amacı kadar önem
taşımaktadır. Bilgi doğrudan kanun koyuculara
aktarılabileceği gibi, onların yardımcı personeli
aracılığıyla da ilgililere iletilebilmektedir.
Bilginin akışının yardımcılardan kanun koyuculara ya da
doğrudan kanun koyucuya yönelik olup olmaması iki
nedene bağlanmaktadır. Bunlar;
• Lobicinin kanun koyucu ile olan ilişkisi ve
• İçinde bulunulan durumun hassasiyetidir.

Lobiciler hem kanun koyucular, hem de temsil
ettikleri kişilere ve medya mensupları için gereken
enformasyonu araştırma görevini üstlenirler.

Lobiciler, sunacakları bilgiyi çeşitli yollardan
sağlayabilmektedirler. Bir soruna dair temel bilgiler
akademik araştırmalardan, siyasi kurumların
gerçekleştirdikleri çalışmalardan, vakıfların yaptıkları
araştırmalardan ya da yönetim arşivlerinden elde
edilebilmektedir. Ayrıca özel bilgilere ihtiyaç duyan
kişiler için teknik uzmanlara araştırmalar yaptırılarak
raporlar hazırlanmaktadır. Bunun için lobicilerin
yaratacağı etki bağımsız danışmanlık şirketleri ile
yürütecekleri araştırmalardan edindikleri bilgilerle
güçlenebilmektedir.
İkinci bilgi toplama yolu, kanun koyucular, baskı grubu ya
da lobicilerin sözcüleriyle mülakatlar düzenlemektir. Söz
konusu ortak çalışmaların sonucunda kamuoyuna ve
medya mensuplarına nasıl bir bilgi aktarımı yapılacağına
karar verilmekte, derlenen tüm enformasyon, hiçbir nokta
saklanmaksızın ve herkes tarafından anlaşılabilir biçimde
kanun koyucularla paylaşılmaktadır.

ABD gibi sivil toplum kuruluşlarına üye olma
düzeyinin çok yüksek olduğu ülkelerde, seçmenlerle
tanışma tekniğinin lobi faaliyetlerindeki önemi artmakta,
yönteme iki açıdan yaklaşmak mümkün olmaktadır. Bu
yaklaşımlardan;
• İlki, öncelikle lobicilerin temsil ettikleri üyeleri
de kapsayan seçmenlerle tanışması,
• İkincisi de kanun koyucuların bu kişilerle
tanıştırılmasıdır.

Seçmenlerin kanun yapıcılarla tanıştırılmasının
çeşitli yolları mevcuttur. Bunlar;
• Kalabalık seçmen grupları ya da birkaç
temsilciyle meclis ziyaretleri düzenlemek,
• Komite toplantılarına katılıp söz almak,
• Kanun koyucuları seçim bölgelerine davet edip
toplantılar düzenlemek vb. şeklinde sıralanabilir.

Lobiciler, halka dayalı lobicilik yöntemine
başvururken, temsil ettikleri grupların üyelerini de temsil
edilen çıkarlar yönünde eyleme dönük harekete geçirmeyi,
doğrudan eylemler organize etme yöntemi olarak
adlandırılmaktadır.

Yasal boyutlar çerçevesinde düzenlenen
doğrudan eylemlerin çeşitli amaçları vardır. Bunlardan
bazıları şöyledir;
• Siyasi iktidarda olanları alacakları kararlar
konusunda uyarmak,
• Kararlardan etkilenecek kitlenin genişliğini ve
kamuoyunda kapsadığı kişilerin durumunu onlara
anlatmak ve söz konusu yollardan baskı yaparak,
• Temsil edilen çıkarlara en uygun yasal
düzenlemelere gidilmesinin zorunluluğunu
yetkililere kabul ettirmektir.

Lobi faaliyetlerinde uygulanan doğrudan eylem
tekniğinin başarısı, başvurulan eylemin insanların
gündelik hayatlarını olumsuz yönde etkileyecek biçimde
“sert” olmamasına bağlıdır. Bu duruma herhangi bir olay
karşısında yolların trafiğe kapatılması örnek verilebilir.
Yasal ilkelere uygun olarak eyleme geçip, dileklerin,
istemlerin devletin farklı kademelerindeki yetkililere
iletilmesi olayı, etrafı kırıp dökmeye, kişilerin can ve mal
güvenliğini zedelemeye yönelik olmamalıdır.

Sosyal yaşantıyı kısmen felce uğratması
bakımından, yapılan eylemlere “uygar itaatsizlik”
denmekte ve “şiddet dışı” bir eylem olduğuna dikkat
çekilmektedir.

Komite toplantılarında yapılacak konuşmalarda
dikkat edilmesi gereken noktalar şunlardır:
• Sunulacak metin kısa, öz, doğru, mümkünse
belgelerle desteklenecek şekilde gerçeklere
dayalı olmalıdır.
• Konuşma metninin birer kopyası, önceden medya
mensuplarına iletilmelidir.
• Sorulacak sorulara sakin, sabırlı bir şekilde ve
gerçeklere dayalı cevaplar verilmelidir.
• Toplantı sonucu metnin birer kopyası, komite
üyelerine yollanmalıdır.

ABD’nde lobiciler; mahkeme kararlarını
etkilemede çok sayıda teknikten yararlanmaktadırlar.
Bunlar şöyle özetlenebilir:
• Söz konusu tekniklerden biri, yargı ile ilgili
konularda araştırma yapıp, raporlar hazırlayarak
onları ilgililere sunmaktır.
• Mahkeme kararlarını etkilemenin bir diğer yolu
yargı sisteminin içinde ilerlemekten geçmektedir.
İlerleme ile kastedilen, haklı nedenlerle bir
yasaya karşı dava açıp, duruşmalara katılarak,
hakkın savunulmasıdır.
• Teknikte kullanılan üçüncü yol, birebir davayla
ilgisi olmasa da, ihtiyaç duyulan bilginin
sunularak, yargının vereceği kararların daha
doğru olmasını sağlamaya çalışmaktır. Bu amaçla
en çok kullanılan yol, “mahkemenin dostu”
(amicus curiae) mektuplarının yazılmasıdır.
Böylece yargıçlar davalar üzerinde daha geniş
bilgi edinebilmektedir.
• Dördüncü ve son yol, davaya hazırlanırken
gereksinim duyulan araştırmanın yapılmasıdır.
Gittikçe artan bir hızla yargıçlar, dışarıdan
kişilerin kendilerine ulaştırdıkları araştırmalara,
istatistikî verilere, önceki davaların özetlerine vb.
enformasyona değer vermektedirler. Bu şekilde
karar vermenin kolaylaşmasının yanı sıra,
davaların fikri değeri de artmaktadır.

Mahkemenin dostu mektupları (amicus curiae);
bir davanın doğrudan tarafı olmayan ancak herhangi bir
tarafı tutmadan sadece mahkemenin konuya ilişkin
bilgisini artırmak üzere hazırlanmış yasal bir
bilgilendirme, tanık ya da bilgi mektubudur.

Türkiye’de sadece belirli gruplar yüksek yargı
yolunu kullanabilir. Anayasaya göre bu gruplar;
• TBMM’de grubu bulunan siyasi partiler,
• Son seçimlerde oyların en az yüzde onunu alan
siyasi partiler,
• Meclisteki üye tam sayısının en az altıda biri
tutarındaki üyeler,
• Yargı organları (Sayıştay hariç) ve
• Üniversitelerdir.

Tanımlarına geniş yer verilen halkla ilişkiler
çalışmaları lobi faaliyetleri sürdürürken üzerinde önemle
durulması gereken bir iletişim tekniğidir. Bu durumun
nedeni halkla ilişkiler kampanyalarının birincil amacının,
kampanyanın hangi hedef doğrultusunda yürütülüyorsa,
ondan etkilenecek kişi, grup, kurum ya da ülke hakkında
olumlu imaj oluşturmaya çalışmasıdır. Lobi faaliyetleri
kapsamında, halkla ilişkiler kampanyaları düzenlemekle
hedef kitleden daha fazla destek sağlanarak, belirli bir
politikanın kabul edilmesi garantilenmekte ya da kamu
görevlilerini istenen programı benimsemelerine yönelik
harekete geçirmesi için fikir liderlerinin etkilenmesine
çalışılmaktadır. Kampanyaların diğer amaçları; kişilerin
grup tarafından ortaya atılan programları desteklemelerini
ya da grubun benimsemediğini reddetmelerini sağlayacak
şekilde, kişilerin tutumlarında değişiklikler meydana
getirmektir.

Lobi faaliyetleri gerçekleştirmek isteyen halkla
ilişkiler uygulamacıları, lobici olmak için gereken genel
alt yapıyı eğitim ve tecrübe yoluyla edinmelidirler.

Medya ile oluşturulacak ortamın iyiliği iki açıdan
önem taşımaktadır:
• İlk olarak baskı grubu ya da lobiye üye olmayı
düşünen potansiyel adayların olumlu izlenimler
edinmesi sağlanabilmekte,
• İkinci olarak da lobi faaliyetlerinin medyada
pozitif eleştiriler alması ve yasamada kabulünün
kolaylaşmasına yardımcı olabilmektedir.

Medyada adından söz ettirerek kamuoyu, kanun
koyucular ya da bürokratlar nezdinde olumlu bir izlenim
oluşturma lobilerin ve baskı gruplarının en önemli
hedeflerinden biridir. Bu amaç doğrultusunda lobiciler pek
çok yola başvurmaktadırlar. Medya, lobicilerin hem en
yakın dostu hem de sorun çıkarıcısı olabilmektedir.

Genel olarak bakıldığında lobicilik, kanunlar
kapsamında sürdürüldüğünde fayda sağlamakta, kamuoyu
ve devlet görevlileri açısından gizli gerçekleştirildiğinde
ise, tehlike teşkil etmektedir. Çünkü bu şekilde artık lobi
faaliyetleri vergi ödeyen vatandaşları daha geniş anlamda
halkı temsil etmemekte, gizli ya da istenilmeyen
biçimlerde uygulanan;
• Tehdit ve
• Rüşvet gibi uygunsuz iki yol, lobi tekniği olarak
ortaya çıkmaktadır.
Her iki teknik de hem kullanana hem de üzerinde
kullanılana yarardan çok zarar getirebilmektedir.

Tehdit tekniği, yalnızca seçimlerde oy vermeme
değil, maddi manevi kampanya desteğinin kesilmesi,
istenilen enformasyonun sağlanmaması, yardım
istenildiğinde destek verilmemesi vb. kadar pek çok
biçimde kullanılmaktadır. Son tehdit yolu ise, kanun
koyucuların, bürokratların ya da farklı kademelerdeki
devlet görevlilerinin özel hayatlarının kendi isteklerinin
dışında, olumsuz yönleri vurgulanarak halkla
duyurulmasıdır. Bu yolla tehdit edilen kişinin toplum
önünde maddi ve manevi kayıplar ile küçük düşürülmesi,
şantaj olarak kullanılabilmektedir.

Rüşvet, kişisel çıkarlar doğrultusunda kişilerin
görev ve yetkilerini kötüye kullanması eylemidir.

Tehdit ve Rüşvet