RADYO VE TELEVİZYONDA ÖLÇÜ BAKIM Dersi GÖRÜNTÜ ÖLÇÜ BAKIM soru cevapları:
Toplam 58 Soru & Cevap#1
SORU: ENG kameraları açıklayınız?
CEVAP: Dış çekim kameralarıdır. Üzerlerinde video ve ses kayıt üniteleri vardır. Bazı çekimlerde TV stüdyosundaki diğer EFP kameralarla birlikte kullanmak gerekebilir. Fakat ENG kameralarda CCU ünitesi olmadığından, harici referans sinyaliyle sisteme bağlanmaları gerekir. Stüdyodaki ENG ve EFP kameralar arasında aynı renk ve ton seviyelerini elde edebilmek oldukça zordur.
#2
SORU: Çekim Öncesi Kamera Ayarlarının Önemi nedir?
CEVAP: Çekimlerde bütün kameralardaki ortam ışığının ve renginin benzer olması istenir. Kameraların ayarları uluslararası standartlara göre belirli bir sıra ile yapılmalıdır. Stüdyoda birden fazla kamera kullanılacaksa bu kameralar aynı dekor ve ışık ortamında aynı renkleri ve tonları vermelidir. Kameraların diyafram, renk, video seviye ve faz ayarları birbirleriyle uyumsuz olursa, resim seçme masasından yayına verilen her kamera planındaki bu değişikler görüntü bütünlüğünü bozacaktır. Bu durumda stüdyodaki çekim teknik yönetmen tarafından hemen durdurulur. Ayarlar düzeltilerek çekime tekrar başlanır.
#3
SORU: Resim seçme operatörünün kullandığı cihazlar kaç bölümden oluşur amacı nedir?
CEVAP: Resim seçme operatörünün kullandığı cihaz iki bölümde incelenebilir. Birinci bölüm, tüm işlemlerin gerçekleştirildiği ana gövdeden oluşur. ‹kinci bölüm ise bilgisayar klavyelerinin mantığı ile çalışan ve gövdeye bilgi komutlarını gönderen kontrol tuşlarının olduğu kablolu uzaktan kumanda ünitesidir. Bu ünite “kontrol paneli” olarak tanımlanır. Cihaz üzerinde yapılan her işlem cihazın ana gövdesine veri (data) olarak iletilir. Verilen komutlara göre ana gövde istenilen işlemleri gerçekleştirir ve sinyalleri cihaz çıkışına gönderir.
#4
SORU: Kontrol odasında yer alabilecek başlıca görüntü cihazları nelerdir?
CEVAP: • Video Monitörler • Resim Seçme Masası (Vision Mixer) • Kamera Kontrol Panelleri • Karakter Jeneratörü (KJ) • Playout Sistemleri
#5
SORU: LED ve Dokunmatik Yüzeyli Ekranların özellikleri nelerdir?
CEVAP: Televizyon stüdyolarında kullanılan bir diğer donanım da LED (Light Emitting Diode, Işık Yayan Diyot) ve dokunmatik yüzeyli ekranlardır (Touch Screen). Günümüzde sıklıkla kullanılır hale gelmişlerdir. Değişik model ve kalitelerde üretilen bu cihazlar yüksek çözünürlükte ve küpler halinde üretilirler. Panel tip ekranlardan daha büyük ve istenilen boyutlarda ekranlar oluşturulabilir. Örneğin, TV stüdyosunda 4 metreye 2,5 metrelik bir ekran oluşturmak istenirse 50X50 santimetrelik küplerden yatayda 8 adet ve dikeyde de 5 adet monte edilerek istenilen ekran boyutu oluşturulabilir.
#6
SORU: Kameraların birinden görüntü sinyali alınmadığı bilgisi ölçü bakım elemanına ulaştığında sırasıyla şu hangi noktalara dikkat edilir?
CEVAP: • Kamera çalışıyorsa; kamera gövdesindeki vizörden (viewfinder, bakaç) görüntü sinyaline bakılır. • Kamera vizöründe sorun yoksa; gövde üzerinde bulunan kompozit, SD veya HD gibi sinyaller kontrol edilir. Sinyal hala daha alınamıyorsa kameranın gövdesi üzerinde gözlemler arttırılır. • Yapılan kontroller sonucu gövde bölümünde sorun olmadığı netleşirse; cihaz odasında montajlı olan kamera kontrol ünitesinin (CCU) video çıkış sinyalleri kontrol edilmelidir. Çıkışta görüntünün olmadığı tespit edilirse problemin kamera kontrol ünitesinden kaynaklandığı anlaşılır. • Sinyal çıkışı normal ise sırasıyla bakılacak yerler; video patch panel, görüntü dağıtıcı kartların (VDA) giriş ve çıkışları olmalıdır. Bu bağlantılar arasındaki kablolamaya, kabloların uçlarındaki fiş ve konnektörlere bakılmalıdır.
#7
SORU: “HDTV” (High Definition Television, Yüksek Tanımlı Televizyon) standardını açıklayınız?
CEVAP: HDTV televizyon yayınlarında ise görüntü bilgisi tamamen dijital olarak üretilip işlenir. Görüntü çözümlemesi 1280x720 noktacıktan 1920x1080 noktacığa kadar çıkabilir. Çözünürlüğü 1920x1080 noktacık ve çerçeve oranı 16:9 olan dijital yayın formatı da “HDTV” olarak tanımlanır. HDTV’de 1080i, 1080p ve 720p olmak üzere farklı HD standartları vardır.
#8
SORU: Çekim stüdyosu kaç bölümden oluşur?
CEVAP: Çekim stüdyosuna ait bölümler stüdyo içi mekan, kontrol odası ve ses odasından oluşur. Stüdyo içi, çekim ekibi ve birçok cihazın (kameralar ve ışık kaynakları gibi) bulunduğu bir mekandır. TV stüdyolarında eğitim, haber, sanat ve eğlence gibi çeşitli programların çekimleri yapılır.
#9
SORU: Kamera kontrolleri yapılırken yaşanabilecek sorunlar nelerdir?
CEVAP: Kamera ayarları yapılırken yaşanabilecek olası sorunlardan bir tanesi kameranın diyafram (iris) ayarının yapılamamasıdır. Bunun çözümü çok kolaydır. Aslında bir sorun değildir. Kamera lensinin üzerinde diyafram için “auto/manual iris” seçeneklerinin yanlış seçiminden kaynaklanmaktadır. Lens “auto iris” konumuna getirilir. Nadiren olabilecek sorunlardan bir tanesi de cihazın kontrol dışı kalmasıdır. Cihaz tamamen kapalı durumda ise CCU ile RCP arasında kontrol amaçlı kullanılan kablo ve konnektör bağlantıları kontrol edilmelidir. Gözlemler sonucu fiş uçlarının bağlantısında kopukluk bulunursa konnektör bağlantı şemasına bakılarak tekrar kopuk kablonun lehimlemesi yapılır.
#10
SORU: Türkiye’ nin de içinde bulunduğu Avrupa yayın bölgesinde iki farklı yayın standartları nelerdir?
CEVAP: “SDTV” (Standart Definition Television, Standart Tanımlı Televizyon) ve “HDTV” (High Definition Television, Yüksek Tanımlı Televizyon).
#11
SORU: Dış çekim kameralarının özellikleri nelerdir?
CEVAP: Dış çekim araçları küçük bir televizyon stüdyosuna benzetilebilir. Aracın fiziksel büyüklüğüne göre değişik isimler almakla beraber genellikle “OB-Van” (Outside Broadcasting Van) olarak da tanımlanırlar. OBVan araçlar TV programlarının stüdyo dışı çekim ve yayınlarında kullanılırlar. Araçlarda en az dört kameralı sistemler bulunur. Ayrıca kayıt için VTR/VDR ya da PC tabanlı kayıt ve kurgu cihazı, mikrofon, mikser gibi ses donanımları ve KJ gibi cihazlar vardır. Eğer bu araçlardan naklen yayın iletilmesi gerekiyorsa Up-Link sistemleri de (uydu aracılığıyla yayın sistemi) araç üzerine takılır. Dış çekim araçlarının enerji ihtiyacı kendi içinde ve uygun bir noktaya monte edilen elektrik jeneratörlerinden sağlanır.
#12
SORU: EFP kameraların bölümlerini yazınız?
CEVAP: • Gövde • Gövdeye bağlı lensler • Kamera ayarlarının kablo vasıtasıyla uzaktan ayarlanabilmesini sağlayan kontrol paneli (RCP, Remote Control Panel, Uzaktan Kontrol Paneli) • Kamera gövdesiyle ve kontrol panelinden gelen bilgilerin işlenip değerlendirildiği kamera kontrol ünitesi (CCU, Camera Control Unit, Kamera Kontrol Ünitesi)
#13
SORU: Kameralar nasıl çalışır?
CEVAP: TV stüdyolarında çekim yapılan alana girildiğinde ilk göze çarpan cihazlardandır. Kamera gövdelerinde bulunan görüntü algılayıcı sensörler ışık enerjisini elektriksel işaretlere çevirirler. Bu elektriksel işaretler kameranın diğer elektronik bölümlerinde işlemlerden geçirilir ve elektronik görüntü sinyali elde edilir. Bir önceki nesil (analog) kameralarda görüntülerin elektriksel sinyallere dönüştürülmesi için üç ayrı rengi işleyen tüpler kullanılıyordu.
#14
SORU: Televizyon stüdyolarında hangi standartta yayın kurulur?
CEVAP: Televizyon stüdyoları SD ya da HD standartlarda kurulur ve SDTV veya HDTV olarak yayına çıkılır. Günümüz dünyasında yayınlar SDTV ağırlıklıdır. Ülkeler, bağlı oldukları uluslararası yayın birliklerine göre SDTV yayınlar için “Switch-Off” (SD yayınların kesilmesi) kararı alarak HDTV standardında yayına geçmeyi bir takvime bağlanmışlardır. Günümüzde yayın kanalları SDTV yayınlarına paralel olarak HDTV standartta yayınlara da başlamışlardır.
#15
SORU: Kamera kontrol operatörü kamera kontrol panelini kullanarak hangi ayar işlemlerini gerçekleştirir?
CEVAP: Önce otomatik siyah dengesi (auto black balance) ve otomatik beyaz dengesi (auto white balance) ayarı yapılır. • Yeşil (G, Green), kırmızı (R, Red) ve mavi (B, Blue) renklerin siyah/beyaz ve denge ayarları yapılır. Kameraların ortam renklerini doğru algılaması ve görüntü parlaklık seviyesinin doğrusal oluşması sağlanır. • Siyah seviyesi (master black) değiştirilerek video sinyalinin siyah seviyesi belirlenir. • Diyafram ayarıyla kamera merceğinin alacağı ışık miktarı değiştirilir. Videonun beyaz seviyesi belirlenir. Beyaz denge ayarını etkilemez. • Detay ayarıyla görüntünün detayı elektronik olarak azaltılıp çoğaltılabilir. • Parlama ayarıyla (flare) merceğe gelen istenmeyen ışığın dağılmasının ve yansımasının önüne geçilir. • “Knee” ayarıyla (parlama sınırlaması), parlama veya yüksek oranda yansıma yapan dekorların olduğu çekimlerde, elektronik görüntünün kazanç eğrisi düşürülerek (sınırlanarak) bu bölgelerde detay (detail) ve ton seviyesinin uygun hale gelmesi sağlanır. • Renk doyumu (saturation) ayarıyla renk taşıyıcı sinyal kazancı değiştirilerek görüntünün renk doyumu ayarlanır.
#16
SORU: Dönüştürücülerin kullanım amacı nedir?
CEVAP: TV çekimleri sırasında bir bilgisayar ekranındaki görüntü ana sisteme görüntü kaynağı olarak gönderilmek istenebilir. Bilgisayardan VGA, S-Video, DVI ya da HDMI olarak çıkan bu görüntü sinyalleri sisteme doğrudan bağlanamazlar, dönüştürülmeleri gerekir. Bu uygunlaştırmayı sağlayan sistemler “dönüştürücüler” (scan converter) olarak tanımlanır. Bir bilgisayar görüntüsü yayın akışı içinde ana çıkışa verilebilir ya da ayrı bir görüntü kaynağı olarak arşive kaydedilerek, daha sonra kurgu aşamasında istenilen bir programa eklenebilir. Çekim esnasında ya da program kurgusu aşamasında SD’den HD’ye veya HD’den SD’ye format değişimlerinin yapılması ve aynı format içinde görüntünün en/boy oranının (aspect ratio) değiştirilmesi gerekebilir. Bu işlemleri yapan cihazlar da “format dönüştürücüler” olarak tanımlanır.
#17
SORU: EFP ve ENG kameraların görüntü ayarlarında hangi test kartlarından yararlanılır?
CEVAP: Yeni teknolojiyle üretilen kameralarda beyaz denge ayarı için “beyaz kart” kullanılır. Seviye, renk uyumu ve gama ayarı için de “gri skala” kartı yeterlidir. Bu kartlarla siyah dengesi (black balance) ve beyaz dengesi (white balance) ayarları da yapılır. Denge ayarlarındaki amaç, siyah ve beyaz görüntüde bulunabilecek diğer renklerin yok edilmesidir. Kısaca bu ayarlardan sonra beyaz renk “tam beyaz”, siyah renk de “tam siyah” görülmelidir.
#18
SORU: Kontrol odasındaki sisteme elektrik verildiğinde hangi sıralamayla cihazların normal çalışıp çalışmadığı gözden geçirilir?
CEVAP: • Resim seçme masası • Video monitörler • Kamera kontrol üniteleri • Router paneller
#19
SORU: Piksel nedir?
CEVAP: Televizyon yapımı ve yayıncılığında çözünürlük “piksel” ile tanımlanır. Dijital görüntüleri oluşturan noktacıklara “piksel” (noktacık) denir. İngilizce “pixel” olarak yazılır. “Resim” anlamına gelen “picture” kelimesinin kısa yazılışı “pix” ve parça anlamına gelen “element” kelimesinin “el” kısaltmalarından oluşturulmuştur.
#20
SORU: Elektronik görüntünün temel prensibi nedir?
CEVAP: Elektronik bilgi olarak da şu şekilde açıklanabilir: ışığın şiddetinden (az ışık şiddetinde az elektrik akımı, çok ışık şiddetinde çok elektrik akımı gibi) etkilenen foto elektrik, foto kondüktör ya da foto rezistif gibi elemanlar aracılığıyla bir yüzey üzerine düşen ışıklar elektriksel sinyaller haline çevrilir. Saniyede 25 kare olarak ardışık görüntüler halinde işlenir ve kaydedilir. Farklı yayın ve iletim kanallarıyla da yayınlanır. Bu ise elektronik görüntünün ve dolayısıyla da televizyonun temel prensibidir.
#21
SORU: “SDTV” (Standart Definition Television, Standart Tanımlı Televizyon) standardını açıklayınız?
CEVAP: SDTV olarak tanımlanan normal çözümlemeli yayınların elektronik görüntü bilgisi saniyede 25 ardışık kareden oluşur. Her bir karede 625 satır ve her bir satırda da 440 ışık değişimi bulunur. Bu standartlara sahip analog TV yayını “SD format” olarak tanımlanır. Fakat bir analog SD görüntünün DVD (Digital Versatile Disc, Dijital Çok Amaçlı Disk) gibi dijital bir ortam üzerine kaydedilmesi ya da işlenmesi gerektiğinde saniyedeki 25 kareden her birinin yatayda 720 ve düşeyde 576 pikselden oluşan 4:3 çerçeve oranına sahip olması gerekir.
#22
SORU: TV stüdyolarında en çok karşılaşılan görüntü kaynak ve cihazları nelerdir?
CEVAP: • Kameralar • Prompter • Video Monitörler • Dönüştürücüler • LED ve Dokunmatik Yüzeyli Ekranlar
#23
SORU: Video monitörlerinin kullanım amacı nedir?
CEVAP: Görüntü izleme ekranlarıdır. Kameralardan gelen görüntüleri, önceden kaydı yapılmış görüntüleri (playout) ve yayın masası çıkışını izlemek için stüdyolarda video monitörler kullanılır.
#24
SORU: Elektronik görüntü nasıl oluşur?
CEVAP: Kâğıt ya da plastik film şeridi üzerindeki görüntünün oluşmasında ışık ve ışığın değişimlerinden yararlanılır. Işıktaki bu değişimler sayesinde de görüntüde oluşan koyuluk ve açıklıklar rahatlıkla izlenebilir. Elektronik görüntünün (video) oluşumunda ise belirli bir alan ve çerçeve içine düşen ışık tonu değişikliklerinin video kameralar aracılığıyla noktacıklar ya da satır tarama prensibiyle elektriksel biçime dönüştürülmesinden yararlanılır.
#25
SORU: EFP kameraları açıklayınız?
CEVAP: EFP kameralar hem stüdyo hem de dış çekim kamerası olarak tasarlanmışlardır. Kameralarda görüntü ve ses sinyalleri için bir kayıt ünitesi yoktur. Video görüntü ve ses kayıtları kamera gövdesinden ayrı bir video kayıt cihazına yapılır. Üçayak (tripod) benzeri pedestal sehpalarla ya da kamera vinçlerine yerleştirilerek kullanılırlar.
#26
SORU: Rack kabininin amacı nedir?
CEVAP: Cihaz odasındaki cihazlar “rack” kabinlere takılırlar. Kabinlerin tasarımına göre kabin gövdesi kapalı tutularak, kabin tavanından sıcak havayı emen bir sistem tercih edilebilir. Bir başka seçenek ise, kabin tamamen açık bırakılır ve cihaz odası klima cihazının ideal ısı değerlerinde tutulabilir. Hangi şartlarda olursa olsun cihazlar yine de ortam tozunu emeceklerdir. Böyle durumlarda cihazın fan (ısıyı dışarı atan pervane) sesini dinlemek gerekir. Fan sesi kulakla fark edilebilir derecede değişmişse fanın ve cihazın toz temizliği acil olarak yapılmalıdır. Tek bir cihaza özel temizlik yapılması dışında ayda bir düzenli olarak toz ve yüzey temizliği yapılmalıdır.
#27
SORU: Video kameralar kullanım alanlarına göre kaç çeşittir?
CEVAP: • EFP kameralar (Electronic Field Production, Elektronik Alan Üretimi) • ENG kameralar (Electronic News Gathering, Elektronik Haber Toplama)
#28
SORU: Prompter nedir?
CEVAP: Kameralarda objektifin önüne takılırlar. Bilgisayar aracılığıyla gönderilen yazıların televizyon sunucusu tarafından okunmasını sağlayan sistemdir. Bu sistem sayesinde, sunucular ellerindeki metne bağlı kalmadan kameraya bakarlar ve prompter ekranına gönderilen yazıları okuyarak izleyicilere ulaşırlar. Özel kaplamalı saydam bir cama sahip olan bu düzenek sayesinde, kamera tarafından alınan görüntülerde hiçbir kusur olmaz.
#29
SORU: Karakter Jeneratörü nedir?
CEVAP: “Altyazı cihazı” ismiyle de bilinir ve kısaca “KJ” olarak adlandırılır. Bu cihazlar özel yazılımlar ile bilgisayar tabanlı olarak çalışırlar. Önceden, stüdyonun grafik-dekor bölümünde grafikler ve yazılar hazırlanır. Video görüntüye, resim seçme operatörü tarafından, yönetmenin istekleri doğrultusunda yerleştirilir (“key” işlemi). Stüdyo ya da dış mekanlardaki çekimlerde; TV programındaki kişilerin isim ve diğer bilgileri, ayrıca program adı ve saati de ekran üzerinde gösterilebilir.
#30
SORU: VTR nedir?
CEVAP: Analog sistemle çalışan TV stüdyolarının kayıt ya da kontrol odalarındaki profesyonel bantlara kayıt/okuma yapan cihazlara “VTR” denir.
#31
SORU: Cihaz odasında kullanılan görüntü cihazları nelerdir?
CEVAP: • Eşzaman Darbe Üreteci • Kamera Kontrol Üniteleri • Resim Seçme Masası Ana Gövdesi • Router Ana Gövdesi • Router Panel • Ölçüm Cihazları • Mühendislik Referans Monitörü • Glue Ekipmanlar • Video Patch Paneller
#32
SORU: Video monitörlerinin amacı nedir?
CEVAP: Kamera ve diğer video kaynaklarından alınan görüntülerin izlendikleri ve kontrol edildikleri ekranlardır. Stüdyo kontrol odalarında, her bir kaynak için ayrı monitör kullanılır. Bazı stüdyo kontrol odalarında ise çoklu izleme sistemleri (multiviewer) bulunabilir. Çoklu izleme sistemleri genellikle diğer izleme monitörlerinden daha geniş ekranlıdırlar. Bir bilgisayar kontrolüyle görüntü kaynaklarından gelen bilgiler tek bir ekrandan izlenebilir Bu monitörlerin bulunduğu kontrol odalarında tüm video kaynaklar ve resim seçme masası çıkışları aynı anda görülebilir. Stüdyoda kullanılan kaynakların sayısına göre çoklu ekranlar bir ya da daha fazla olabilir. Çoklu izleme sistemlerinin bulunmadığı yerlerde her bir görüntü kaynağı için ayrı video monitörü konulması gerekmektedir.
#33
SORU: Resim seçme masasının amacı nedir?
CEVAP: Görüntü efektleri ve animasyon dahil çeşitli kaynaklardan gelen görüntülerin kayıt cihazı girişine ya da yayına verilmesini sağlar.
#34
SORU: VTR ve VDR cihazlarının çıkışlarında görüntünün olmaması durumunda ne yapılabilir?
CEVAP: Cihazın giriş ve çıkışlarında takılı olan kabloların bağlantı noktalarına bakılmalıdır. Bağlantılar şemaya göre doğru ise cihaz üzerindeki görüntü çıkışlarından monitöre bağlantı yapılarak gözlem yapılmalıdır. Cihazın “menü” sayfasında yanlı ş seçimler yapılarak, çıkışından görüntü sinyali iptal edilmiş olabilir. Menü içeriğinde seçenekler kullanıma en uygun ve çıkışı etkilemeyecek değerler olduğu halde yine de görüntü alınamıyorsa cihazda teknik müdahale gerektirecek sorun olabilir.
#35
SORU: Ingest ve Playout sisteminde görüntü olmaması durumunda ne yapılabilir?
CEVAP: Ingest, harici görüntü sinyalini dijital arşive yüklemek için kullanılır. Arşive aktarılacak kaynaklardan (VTR, VDR, XDCAM gibi) görüntü alınamaması durumunda öncelikle bu cihazlardan gelen hat kontrol edilmelidir. Sinyal düzgün ise ingest programının ve kartının yazılım ayarlarının uygunluğu operatörü tarafından tekrar kontrol edilmelidir.
#36
SORU: Hangi durumlarda prompter bilgisayarı güncellenir?
CEVAP: • Cihaz ve yazılım normal çalışıyor ve prompter cihazına yollanan metin (text) yoksa; bilgisayar cihazının arkasındaki video çıkış (out) kartından sinyal çıkışı gözlemlenir. Sinyal bu çıkış kartında yoksa video çıkış kartı veya yazılım bozulmuştur. • Video çıkış kartının çıkışında sinyal varsa; bağlanan kablo ve kablo ucundaki fişe bakılmalıdır. Kablo ve ucundaki fişte sorun yoksa bu sinyalin çoklamasını yapan VDA’nın giriş ve çıkışı kontrol edilmelidir.
#37
SORU: VTR üzerinde belirli bölümlerin çalışma sürelerini ölçen kontrol saatlerinin kodları ve anlamları nelerdir?
CEVAP: • T1: Cihazın elektriksel olarak açık olduğu süreçtir. • T2: Bandı okuyan kafa bloğunun çalışma sürecidir. • T3: Cihazın çalışma sürecidir (ileri-geri, okumakayıt, sarma ve kurgulama gibi). • CT: Bandı kafa bloğuna saran ve geriye alan sistemin, bu işlemi kaç kere yaptığını ölçer.
#38
SORU: Ölçü bakım elemanının görevleri nelerdir?
CEVAP: Ölçü bakım elemanı sistemde kullanılan her cihazın, donanımın ve yazılımın gelişimlerini takip etmelidir. Ayrıca yeni ve birden çok işlevi olan modelleri de izlemelidir. Bunun için TV yapım ve yayın teknolojisini tanıtan güncel dergiler, kataloglar, fuar ve internet yayınları da takip edilmelidir.
#39
SORU:
Televizyon yapımcılığı hangi süreci kapsar?
CEVAP:
Televizyon yapımcılığı senaryo yazımından çekimlerin planlanmasına ve görüntü/ses kayıtlarının yapılmasından kurgulanmasına kadar geçen süreci kapsar.
#40
SORU:
Televizyon yapımcılığında ‘’ölçü bakım’’ nedir?
CEVAP:
Televizyon yapımcılığında verimli çalışma şartlarını oluşturabilmek için, cihazların düzenli olarak gözlem ve bakımlarının yapılması gerekmektedir. Bu gözlem ve bakım süreci “ölçü bakım” olarak tanımlanır.
#41
SORU:
Elektronik görüntünün temel prensibi nedir?
CEVAP:
Işığın şiddetinden (az ışık şiddetinde az elektrik akımı, çok ışık şiddetinde çok elektrik akımı gibi) etkilenen foto elektrik, foto kondüktör ya da foto rezistif gibi elemanlar aracılığıyla bir yüzey üzerine düşen ışıklar elektriksel sinyaller haline çevrilir. Saniyede 25 kare olarak ardışık görüntüler halinde işlenir ve kaydedilir. Farklı yayın ve iletim kanallarıyla da yayınlanır. Bu ise elektronik görüntünün temel prensibidir.
#42
SORU:
Avrupa yayın bölgesindeki yayın standartları nelerdir?
CEVAP:
Türkiye’nin de içinde bulunduğu Avrupa yayın bölgesinde iki farklı yayın standardı vardır: “SDTV” (Standart Definition Television, Standart Tanımlı Televizyon) ve “HDTV” (High Definition Television, Yüksek Tanımlı Televizyon).
#43
SORU:
Çekim stüdyosuna ait bölümler hangi odalardan oluşur?
CEVAP:
Çekim stüdyosuna ait bölümler stüdyo içi mekan, kontrol odası ve ses odasından oluşur.
#44
SORU:
TV stüdyolarında en çok karşılaşılan görüntü kaynak ve cihazları nelerdir?
CEVAP:
TV stüdyolarında en çok karşılaşılan görüntü kaynak ve cihazları; kameralar, prompter, video monitörler, dönüştürücüler, LED ve Dokunmatik Yüzeyli Ekranlar’dır.
#45
SORU:
Video kameralar kullanım alanlarına göre hangi gruplarda toplanabilir?
CEVAP:
Video kameralar kullanım alanlarına göre başlıca iki grupta toplanabilir: EFP kameralar (Electronic Field Production, Elektronik Alan Üretimi) ve ENG kameralar (Electronic News Gathering, Elektronik Haber Toplama).
#46
SORU:
Prompter nedir?
CEVAP:
Bilgisayar aracılığıyla gönderilen yazıların televizyon sunucusu tarafından okunmasını sağlayan sistemdir.
#47
SORU:
Kontrol Odası nedir?
CEVAP:
Kontrol Odası, TV çekiminin yönetildiği ve temel teknik müdahalelerin yapıldığı odadır. Televizyon yapım ve yayın sektöründe ‘’reji’’ olarak da tanımlanır.
#48
SORU:
Kontrol odasında genellikle kimler bulunur?
CEVAP:
Stüdyoların fiziksel boyutlarına göre değişkenlik göstermekle beraber, genellikle kontrol odasında yönetmen, yönetmen yardımcısı, yapım görevlisi, resim seçme operatörü, kamera kontrol operatörü, playout operatörü, prompter operatörü ve ışık operatörü bulunur.
#49
SORU:
Kontrol odasında yer alabilecek başlıca görüntü cihazları nelerdir?
CEVAP:
Kontrol odasında yer alabilecek başlıca görüntü cihazları şunlar olabilir: video monitörler, resim seçme masası (vision mixer), kamera kontrol panelleri, karakter jeneratörü (KJ), playout sistemleri.
#50
SORU:
Kamera kontrol panelleri nedir?
CEVAP:
Çekim öncesinde kamera ayarlarının uzaktan yapıldığı cihazlardır. Teknik kitaplarda RCP (Remote Control Panel, Uzaktan Kontrol Paneli) olarak tanımlanırlar.
#51
SORU:
Ölçü bakım elemanı hangi cihazları kullanarak gözlem ve ölçüm yapar
CEVAP:
Ölçü bakım elemanı; router panel, video monitör ve waveform vectorscope (dalga şekli, vektörel faz ölçer) kullanarak gözlem ve ölçüm yapar.
#52
SORU:
Cihaz odasında yer alabilecek görüntü cihazları nelerdir?
CEVAP:
Cihaz odasında yer alabilecek görüntü cihazları şu şekilde sıralanabilir: Eşzaman Darbe Üretici, Kamera Kontrol Üniteleri, Resim Seçme Masası Ana Gövdesi, Router Ana Gövdesi, Router Panel, Ölçüm Cihazları, Mühendislik Referans Monitörü, Glue Ekipmanlar, Video Patch Paneller.
#53
SORU:
Dış çekim araçlarında neler bulunur?
CEVAP:
Araçlarda en az dört kameralı sistemler bulunur. Ayrıca kayıt için VTR/VDR ya da PC tabanlı kayıt ve kurgu cihazı, mikrofon, mikser gibi ses donanımları ve KJ gibi cihazlar vardır. Eğer bu araçlardan naklen yayın iletilmesi gerekiyorsa Up-Link sistemleri de (uydu aracılığıyla yayın sistemi) araç üzerine takılır.
#54
SORU:
Düzenli bakım nedir ve kim tarafından yapılır?
CEVAP:
Düzenli bakım “cihazların belirlenmiş zaman aralıklarında kontrol edilmesi” demektir. Garanti süresi bitmemiş bir cihazda problem görülürse cihaz bakım için firmaya gönderilir ya da firmanın teknik personeli çağırılır ve cihaza bakım yerinde yaptırılır. Garanti süresinin bitiminden sonra bir problem olmuşsa ölçü bakım elemanı tarafından bakım ve onarımın yapılması gerekmektedir.
#55
SORU:
Avometre neye yarar?
CEVAP:
Avometre ile kabloların sağlamlık testi yapılabilir, cihazların gerilim ve akım değerleri ölçülebilir.
#56
SORU:
Stüdyo içi gözlem ve ölçü bakımda, görüntü sinyali ‘’wall box’’ panelinde görülmüyorsa ne yapılır?
CEVAP:
Görüntü sinyali “wall box” panelinde de görülmüyorsa; bu panele gelen hat kontrol edilmelidir. Bu hat cihaz odasındaki video patch panellerden aktarılan bir hattır. Bu hat üzerinde sorun olup olmadığı wall box ve patch paneller arasındaki bağlantıya bakılarak anlaşılabilir.
#57
SORU:
Stüdyo içi gözlem ve ölçü bakımda, kamera üzerinde prompter sinyali görülmüyorsa ne yapılır?
CEVAP:
Kamera üzerinden prompter sinyali görülmüyorsa; cihaz odasında ve kamera kontrol ünitesinin arkasında bulunan prompter girişindeki sinyallere bakılır.
#58
SORU:
Dış çekim aracında gözlem ve ölçü bakımda, araca bağlanan VTR/VDR cihazına kayıt yapılamaması ya da bu cihazlardan okutulan görüntünün router veya resim seçme masasında görülememesi durumunda ne yapılır?
CEVAP:
Araca bağlanan VTR/VDR cihazına kayıt yapılamaması ya da bu cihazlardan okutulan görüntünün router veya resim seçme masasında görülememesi durumunda ilk olarak bu cihazların arka bağlantıları şemaya göre tek tek gözlemlenmelidir. Bazen VTR ve VDR cihazları düzenli bakım ya da başka birimde kullanılmak için yerinden alınabilir. Cihaz tekrar yerine takıldığında kabloların yanlış yerlere bağlanabilme ihtimali olabileceği unutulmamalıdır.