SPOR PAZARLAMASI Dersi SPOR ENDÜSTRİSİ VE PAZARLAMA soru cevapları:
Toplam 60 Soru & Cevap#1
SORU: Spor pazarlamasının ayırt edici özellikleri nelerdir?
CEVAP: Soyutluk ve Subjektiflik, Tahmin ve Telafi Edilmezlik, Dayanıksızlık, Duygusal Bağlılık ve Özdeşleşme, Odak ve Kontrol Alanı, Eş Zamanlı Üretim ve Tüketim, Toplu Tüketim, Spor Pazarlaması Karması.
#2
SORU: Avrupa spor pazarının günümüzdeki büyüklüğü yaklaşık kaç milyar dolardır?
CEVAP: Günümüzde Avrupa spor pazarının 185 milyar $ civarında bir hacme sahip olduğu tahmin edilmektedir.
#3
SORU: Sporun toplum yaşamı içerisinde yerine getirdiği roller nelerdir?
CEVAP: Günümüz tüketim toplumlarında spor, toplum yaşamının önemli bir parçası olarak karşımıza çıkmaktadır. Toplum yaşamı içerisindeki bireyin fiziksel, ruhsal ve zihinsel yönden sağlıklı olmasını sağlayan spor etkinlikleri, toplumsal açıdan sosyal bağların güçlendirilmesinden toplumsal aidiyet yaratmaya kadar birçok farklı fonksiyonu yerine getirmektedir.
#4
SORU: Spor olgusu nasıl tanımlanabilir?
CEVAP: Bir pazar alanı oluşturma, ticari faaliyetin konusu olma, ekonomik kazanç sağlama ve istihdam yaratma gibi fonksiyonları da yerine getirmektedir. Bu fonksiyonlar açısından düşünülürse spor; tesisleri, ticari ürün üreten işletmeleri, turizmi, profesyonel sporcuları branşları, yönetimleri ve kulüpleri ile birlikte bir endüstri dalı hâline gelmiştir.
#5
SORU: Spor pazarlaması kavram, ülkemizde hangi yıllarda gündeme gelmiştir?
CEVAP: Gelişmiş ülkelerde 1980’li yıllarda ve ülkemizde ise özellikle 2000’li yıllardan sonra spor pazarlaması kavram ve uygulamaları önem kazanmaya başlamıştır. Spor pazarlamasının ön plana çıkması ile birlikte spor dalı, federasyon, etkinlik, kulüp ve sporcu düzeyinde ilke ve uygulamalar üzerinde durulmuştur. Sporda pazarlama uygulamaları sadece sportif mal ve hizmet üreten işletmeler tarafından değil, aynı zamanda sporla bir şekilde bağlantı kurabilen tüm işletmeler tarafından etkin bir biçimde kullanılmaktadır.
#6
SORU: Sporun bir endüstri hâline gelme sürecini anlatınız?
CEVAP: 1960’lı yılların sonlarından günümüze kadar spor ile ilişkili işletmelerin, kitle iletişim araçlarının, spor tesislerinin, sportif ticari ürün üreten işletmelerin, sporcuların, profesyonel ve amatör liglerin spor dünyası içerisinde büyümesi, sporu bir endüstri hâline getirmiştir.
#7
SORU: Endüstri nedir?
CEVAP: Endüstri; devamlı ya da belli zamanlarda, makine ve benzeri araçlar kullanarak bir madde ya da gücün niteliğini ya da biçimini değiştirerek toplu üretimde bulunan faaliyet dalıdır. İktisat literatüründe endüstri kavramı yerine sanayi kelimesi de kullanılmaktadır. Endüstri kavramı iki ölçüte bağlı olarak tanımlanabilir. Bu ölçütlerden biri, ürünlerin benzerliği ve bir diğeri de ekonomik faaliyetlerin benzerliğidir.
#8
SORU: Bazı durumlarda endüstri kavramı nasıl ele alınır?
CEVAP: Endüstri kavramı ekonomik faaliyetlerin gruplandırılması olarak da ele alınır. İyi tanımlanmış, benzer mal ve hizmetlerin ya da benzer biçimde üretilen mal ve hizmetlerin bir işletme grubu tarafından üretilmesi olarak tanımlanabilir.
#9
SORU: Bazı endüstriler sadece bir üründen oluşur, bir örnek veriniz?
CEVAP: Böylesi endüstriler tek-ürünlü endüstri olarak tanımlanır. Tenis raketi endüstrisi tek-ürünlü endüstri örneği olarak ele alınabilir. Bu endüstri içerisinde birçok farklı tüketici pazarının talebini karşılamak için ebattan renge, materyalden fiyata kadar farklı tenis raketi çeşidi bulunur.
#10
SORU: Spor malları endüstrisi nedir?
CEVAP: Spor malları endüstrisi spor, fitness ve rekreasyon etkinliklerinde kullanılan mal, araç gereç ve giysi olarak satılan tüm ürünleri kapsamaktadır. Bu anlamda, spor malları endüstrisi çeşitli ürün kalemlerine sahiptir. Ürün kalemlerinin çeşitliliği sonucu spor malları endüstrisinin farklı yollar ile çeşitli alt bölümlere ayrıldığını görmekteyiz.
#11
SORU: Endüstri kavramının özelliklere nelerdir?
CEVAP: • Bir endüstri bir ya da birçok üründen meydana gelebilir. • Endüstriyi meydana getiren ürünler birbiriyle çok yakın ilişkili ve benzer olabilir. • Endüstriyi meydana getiren ürünler birbirleriyle çok zayıf ilişkili ve benzeşik olmayan bir yapıda olabilir. • Bir endüstri içerisindeki ürünler; mal, hizmet, insan, yer ya da fikrin herhangi birinden ya da birkaçının birleşiminden oluşabilir.
#12
SORU: Spor endüstrisi nedir?
CEVAP: Spor endüstrisi farklı yazarlar tarafından farklı biçimlerde tanımlanmaktadır. Yusof ve Shah (2008:112) spor endüstrisini; spor ürünleri üreten ve ana hedefi kâr elde etmek olan bir grup işletme organizasyonu olarak ifade etmektedirler. Bu tanımlama içerisindeki anahtar nokta spor ürünleri üretmek ve kâr elde etmek hedefidir. Spor ürünü kavramı spor endüstrisinin çekirdeğini oluşturmaktadır.
#13
SORU: Spor ürünü kavramı nedir?
CEVAP: Ürün, fiziksel nesneleri, hizmetleri, insanları, yerleri, organizasyonları ve fikirleri içeren; istek ve ihtiyaçların tatminine yönelik; pazara ilgi, edinme, kullanma ya da tüketim için sunulan herhangi bir şeydir (Yalçın ve Sezer, 1995.91). Bu tanımlamayı esas alarak spor ürünü, spor tüketicisinin istek ve ihtiyaçlarını tatmin etmeye yönelik olarak pazara sunulan ve değişime konu olan mal, hizmet, insan, yer, organizasyon, fikir ya da bunların karması olan herhangi bir şey olarak tanımlanabilir.
#14
SORU: Spor endüstrisi içerisinde yen alan ögeler nelerdir?
CEVAP: • Katılımcılar: Sporu uygulayan (aktif) ya da izleyen (pasif) olarak katılan bireyler, • Eğlence: Spor müsabakaları, şenlikler ve organizasyonlar, vb. • Araç Gereç ve Giyim: Kaleci eldiveni, çivili ayakkabı, mayo, ter forması ya da voleybol topu gibi spor, fitness, sağlıklı yaşam ve rekreasyon ile ilişkili ürünlerin üretilmesindeki destekleyici ögeler, • Tutundurmaya Yönelik Ürünler: Oyuncaklar, anahtarlıklar ve çıkartmalar gibi spor, fitness, sağlıklı yaşam ve rekreasyon ile ilişkili unsurların tutundurulmasına hizmet eden ürünler, • Spor Tesisleri: Stadyum, salon, havuz, pist ve saha gibi spor, fitness, sağlıklı yaşam ve rekreasyon ile ilişkili etkinliklerin yapılabilmesine olanak tanıyan alanlar ve binalar, • Yönetim Hizmetleri: Spor pazarlaması, halkla ilişkiler ve olay yönetimi gibi spor ürünlerinin üretilmesinden pazarlanmasına kadar birçok farklı noktada destek sağlayan profesyonel hizmetler dir.
#15
SORU: Spor endüstrisi içerisinde yer alan ögeleri nelerdir, örneklerle açıklayınız?
CEVAP: • Beko Basketbol Ligi, Turkcell Süper Lig ya da Aroma Erkekler Voleybol Birinci Ligi gibi katılımsal ürünler, • Futbol, basketbol ya da hentbol müsabakalarını izleme gibi gerek üretildiği yerde gerekse de iletişim araçları vasıtasıyla takip edilen seyirsel ürünler, • Golf topu, yüzme tahtası ya da bisiklet gibi spor, fitness, sağlıklı yaşam ve rekreasyon ile ilişkili etkinlikler için gerekli olan ya da ihtiyaç duyulan araç-gereçler, • Yüzme kulübü havlusu, sporcu figürleri ve oyuncakları, logolu takım şapkası ve tişört gibi tutundurma ile ilişkili ticari mallar, • Stadyum, salon, arena, havuz, pist ve saha gibi spor, fitness, sağlıklı yaşam ve rekreasyon ile ilişkili etkinliklerin yapılabileceği tesisler,
#16
SORU: Pitts, Fielding ve Miller (1994); spor endüstrisini üç- sektör modeli ile tanımlamaktadırlar. Bu modele göre spor endüstrisi kaç bölüme ayrılır?
CEVAP: • Sportif performans bölümü: Bu bölüm içerisinde yer alan işletmeler spor tüketicisine katılımsal ya da seyirsel bir ürün sunar. • Sportif üretim bölümü: Bu bölüm içerisinde yer alan işletmelerin ürünleri sportif performansın niteliğini etkileme ya da üretme arzusu ya da ihtiyacı içindedir. • Sportif tutundurma bölümü: Bu bölüm içerisinde yer alan işletmeler spor ürünlerinin tutundurulmasında kullanılan ürünleri spor pazarına sunar (Park ve ark, 1998)
#17
SORU: Meek (1997) tarafından öne sürülen spor endüstrisi bölümlendirmeleri nelerdir?
CEVAP: Üç-sektör modeli olarak karşımıza çıkmaktadır. Model içerisinde yer alan sektörler; spor eğlencesi (entertainment) ve rekreasyon, spor malları ve hizmetleri ve sporu destekleyen organizasyonlar olarak ele alınır.
#18
SORU: Li, Hofacre ve Mahony tarafından yapılan spor endüstrisi tanımlaması nedir?
CEVAP: Bu anlayış ile spor endüstrisini üç temel alanın kümesi olarak ve iki-sektör modeli ile tanımlamışlardır. Bu modelde spor endüstrisi içerisinde yer alan alanlar aşağıdaki biçimde ifade edilir: • Spor etkinliklerini üreten işletmeler ve organizasyonlar, • Spor etkinliklerinin üretimini destekleyen mal ve hizmetleri üreten işletmeler ve organizasyonlar, • Spor etkinlikleri ile ilişkili ürünlerin ticaretini ve satışını yapan işletmeler ve organizasyonlar.
#19
SORU: Li, Hofacre ve Mahony tarafından ortaya atılan spor endüstrisi modelinde kaç tane destekleyici alt sektör bulunur?
CEVAP: Model içerisinde altı tane destekleyici alt sektör bulunur: • İdari ve hukuki spor birlikleri (ör. FIFA, FILA IOC), • Sportif mal üreticileri, toptancıları ve perakendecileri, • Spor tesisleri ve binaları, • Spor medyası, • Spor yönetim şirketleri, • Yerel, bölgesel, ulusal spor konseyleri ve mercileri.
#20
SORU: Spor endüstrisinde 1960’ların ikinci yarısında nasıl gelişmeler olmuştur?
CEVAP: 1960’ların ikinci yarısından itibaren hem yatay hem de dikey düzlemde çok önemli değişimlerin meydana geldiğini görmekteyiz. Spor endüstrisi içerisinde yatay büyüme; spor pazarlaması şirketleri gibi yeni spor işletmelerinin yeni pazarlara girerek ve yeni ürünler üreterek endüstriye eklenmesiyle oluşmuştur. Dikey büyüme ise basketbol ve voleybol gibi geleneksel sporlara bayanların katılımı gibi faktörler ile pazarın ve ürün kalemlerinin artması sonucu meydana gelmiştir.
#21
SORU: Amerika Birleşik Devletleri’nde spor endüstrisindeki gelişmeleri açıklayınız?
CEVAP: • Amerika Birleşik Devletleri’nde spor endüstrisinin parasal hacmi 1986 ve 1999 yılları arasında 46 milyar dolardan 213 milyar dolara çıkarak yaklaşık 5 kat büyümüştür. • Amerika Birleşik Devletleri’nde spor endüstrisi 1986 ve 1999 yılları arasında sektörel büyüklük açısından 23. sıradan 6. sıraya ilerlemiştir. • Amerika Birleşik Devletleri’nde spor endüstrisi 1986 ve 1999 yılları arasında yıllık ortalama % +6,8’den fazla büyüme göstermiştir. Diğer endüstrilerin yılda ancak % 1 ila % 3 arasında büyüdüğünü düşünürsek bu oran, büyümenin ne denli çarpıcı olduğunu göstermesi açısından önemlidir.
#22
SORU: Sporun endüstrileşmesini, büyümesini ve gelişmesini etkileyen temel faktörler sekiz ana başlık altında ele alınabilir. Bunlar nelerdir?
CEVAP: • İnsan • Spor Etkinlikleri ve Olayları • Spor Malları • Spor Tesisleri • Ticarileşme ve Pazarlama • Profesyonel Hizmet İşletmeleri • Spor Medyası • Eğitim
#23
SORU: Spor olgusunun toplum yaşamının önemli parçalarından biri olmasının temel nedeni nedir?
CEVAP: Spor olgusunun toplum yaşamının önemli parçalarından biri olmasının temel nedeni insandır. Sporun üretilmesinin ana nedeni insan olduğuna göre, sporu endüstrileştiren temel neden de insan olarak ele alınabilir. İnsanların spor, rekreasyon, fitness, macera etkinlikleri ve spor turizmi gibi sporla ilişkili çeşitli alanlara dair ilgi ve beklentileri olmasaydı, spor endüstrisinden de bahsedilemezdi. Örneğin; 2005 yılında sadece Amerika Birleşik Devletleri’nde 484 milyondan fazla insanın spor etkinliklerinde katılımcı olduğu tahmin edilmektedir.
#24
SORU: 1970’li yılların sonunda müzik eşliğinde egzersiz yapmak ile başlayan spor türü nedir?
CEVAP: 1970’li yılların sonunda müzik eşliğinde egzersiz yapmak olarak ifade edilen aerobik anlayışı gelişmeye başlamıştır. Günümüzde ise hafif aerobik, sert aerobik, ileri yaşlarda aerobik ya da hamile aerobiği gibi yüzlerce farklı aerobik çeşidi vardır ve bu etkinlikler spor endüstrisi içerisinde tüketiciye sunulmaktadır.
#25
SORU: Spor malları ve araç gereçlerini açıklayınız?
CEVAP: insanların spor ve rekreasyon etkinliklerine katılımını teşvik eden ögelerden biri olarak ele alınmaktadır. Özellikle gelişen teknoloji ile beraber çeşitli tipte, nitelikte ve şekilde spor malı spor endüstrisi içerisine girmiştir. Örneğin; günümüzde zemin ile daha iyi tutunan ve bu sayede daha uzun atlamaya ve/ya da daha hızlı koşmaya yardımcı olan ayakkabılar, ter tutmayan eşofmanlar ve daha hızlı yüzmeye yardımcı olan mayolar gibi birçok farklı ürün spor endüstrisi içerisinde bulunmaktadır.
#26
SORU: Spor tesisi kavramı nedir?
CEVAP: Spor tesisi kavramı spor hizmeti üreten, bu amaç için belirlenmiş ve gereğince donatılmış her türlü spor alanını tanımlamak için kullanılmaktadır. Spor hizmetleri, spor endüstrisini oluşturan önemli parçalardan biri olarak kabul edilir ve spor etkinliklerinin yapıldığı spor tesisleri de spor hizmetleri içerisinde önemli bir öge olarak yer alır.
#27
SORU: Ticarileşme ve pazarlama faktörü içerisinde sponsorluk faaliyetleri nelerdir?
CEVAP: Ticarileşme ve pazarlama faktörü içerisinde sponsorluk faaliyetleri de göz önüne alınmalıdır. Spor endüstrisi sponsorluk faaliyetleri için ideal bir faaliyet alanıdır. 2007 yılı itibariyle, tahmini 37,4 milyar $ hacmi (Referans, 26.09.2007) ile dünyada toplam sponsorluğun %70’ini oluşturan spor sponsorluğu spor endüstrisinin gelişimine ve büyümesine önemli katkılar yapmaktadır.
#28
SORU: Spor medyasındaki nasıl gelişmiştir?
CEVAP: Özellikle “iletişim devrimi” olarak ifade edebileceğimiz sürece bağlı olarak iletişim teknolojilerinde yaşanan gelişmeler sporu bu teknolojiler ile buluşturmuştur. Kablolu ve dijital televizyon kanalları, hiper ve siber medya, elektronik bilgi ulaştırma, 16 yüksek tanımlı televizyonlar, 3G ve 4G gibi teknolojiler sporu büyük kitlelere ulaştırmaktadır. Buna bağlı olarak tüm dünyada sporun izler kitlesi artmaktadır. Bu artışın doğal bir sonucu olarak spor endüstrisi hem gelişmekte hem de ekonomik olarak büyümektedir.
#29
SORU: Sporda eğitimin önemi var mıdır?
CEVAP: Bireyler sporun, oyunların ve diğer etkinliklerin nasıl yapıldığını öğrenme ihtiyacı duymaktadır. Bu bireylerin bazıları, sporcuların nasıl hareket ettiğini, bazıları nasıl idareci olunacağını ve bazıları da nasıl antrenör olunacağını öğrenmek ister. Bunların dışında bazı insanlar da spor olaylarının nasıl hazırlanacağını ve sunulacağını öğrenmek ister.
#30
SORU: Spor pazarlaması kavramını bir örnekle açıklayınız?
CEVAP: Bir ürün olarak sporun benzersiz özelliklere sahip olmasına dayanır. Önceleri standart ya da geleneksel pazarlama yöntemleri spor alanında uygulanmış ve çoğunlukla başarısız olmuştur. Spor ürününün ve tüketicisinin diğer alanlara göre farklı ve benzersiz oluşu, spor pazarlaması kavramını ortaya çıkarmıştır. Spor pazarlamasını bir ünlü aracılığı ile sporun tanıtılması olarak ele almıştır. Örneğin, NBA yıldızlarından biri olan Hidayet Türkoğlu’nun bir spor tesisi ya da yaz okulu açılışı gibi etkinlikler için kullanılması bu kapsamda değerlendirilir.
#31
SORU: Spor pazarlaması kavramı, il ne zaman kullanılmıştır?
CEVAP: Kavram olarak spor pazarlaması ilk kez 1978 yılında ABD’de Advertising Age isimli dergide kullanılmıştır. Spor pazarlaması kavramı, hem kavram olarak hem de uygulama bakımından o tarihten sonra yerini almıştır.
#32
SORU: Spor pazarlaması kavramında 4P nedir?
CEVAP: Spor pazarlamasının ayırt edici özelliklerini vurguladıktan sonra, pazarlama yönetim sürecinde ve strateji geliştirmede üzerinde en fazla durulan konulardan biri olan ve 4P olarak da ifade edilen pazarlama karmasından bahsetmek uygun olacaktır. Pazarlama karması; ürün (product) fiyat (price), dağıtım (place) ve tutundurma (promotion) olmak üzere dört elemandan oluşur. Pazarlama karması 4P olarak da bilinmektedir. Bunun nedeni ise; her bir elemanın İngilizce isimlerinin P harfi ile başlamasıdır.
#33
SORU: Spor pazarlamasın da kariyer fırsatları nelerdir?
CEVAP: Özellikle sporla ilgili ve spor dışı ürünlerin pazarlanmasında gerekli bilgi ve becerilere sahip kişilere ihtiyaç duyulmaktadır. Bir golf turnuvasında daha fazla biletin nasıl satılacağı, özel bir golf kursuna insanların dahil edilmesi için nelerin yapılması gerektiği, özel bir golf topu veya sopasına ilişkin marka tercihinin nasıl yaratılabileceği ve golf sporunun diğer ürünlerin pazarlanmasında nasıl kullanılacağı gibi konulara yanıt verebilmek; spor pazarlamasını iyi bilmek ve onu özümsemek ile açıklanabilir.
#34
SORU: Spor pazarlamasın da stajın önemi nedir?
CEVAP: Öncelikli olarak öğrencilerin mezuniyet öncesi veya sonrası deneyim elde etmelerini sağlayacak en önemli araç staj uygulamalarıdır. Spor pazarlaması alanında faaliyet gösteren pek çok ulusal ve uluslararası firma öğrencilere bu fırsatı yaratmaktadır. Mezuniyet sonrası istihdamı büyük oranda kolaylaştıran staj uygulamaları ile bilginin uygulamadaki kullanımı test edilmektedir.
#35
SORU: Spor pazarlamasın da reklamın önemi nedir?
CEVAP: Reklam sektörü pek çok alt sektörü (örneğin, grafik, tasarım, medyada yer ve zaman satın alma, yaratıcı ekip gibi) içerisinde barındırır ki bu durum da yeni iş alanlarını ortaya çıkarmaktadır. Kendi spor organizasyonları için bir promosyon kampanyasını yürütmek veya reklam yaratmak da bu kapsamda değerlendirilmektedir.
#36
SORU: Spor pazarlamasın da tesis yönetiminin önemi nedir?
CEVAP: Spor tesislerinde kapasitenin kullanımından tesisin bakımı, onarımı ve temizliği konularına kadar spesifik bilgi gerektiren bu alan; spor yönetimi alanında parlayan bir yıldız olarak ortaya çıkmaktadır. Spor tesislerinde çim bakımı, aydınlatma, temizlik gibi konular özgün ve spesifik bilgi, deneyimler ile birleşerek uygulanmaya çalışılmaktadır.
#37
SORU: Halkla İlişkiler ve Spor pazarlaması arasındaki ilişkiyi açıklayınız?
CEVAP: Spor pazarlamasındaki karma elemanlarından biri olan tutundurma bünyesinde halkla ilişkileri bulundurur. Halkla ilişkiler pek çok işletmede ayrı bir departman veya fonksiyon olarak organize edilir. Gerek spor işletmelerindeki halkla ilişkiler departmanları ve gerekse bağımsız halkla ilişkiler ajansları kariyer fırsatları sunmaktadır. Spor etkinliklerini verimli bir biçimde kullanan Coca Cola gibi şirketler halkla ilişkileri yaygın bir biçimde kullanır. Rekreasyon ve spor yönetimi alanında eğitim görmüş kişiler kendilerini bu alanda yetiştirerek uzmanlaşabilmektedir.
#38
SORU: Perakendecilik ve spor pazarlaması arasındaki ilişki nasıldır?
CEVAP: Spor mal ve hizmetlerinin yaygınlaşması spor perakendeciliği uygulamasını ön plana çıkarmıştır. Amerika Birleşik Devletleri gibi sporun geliştiği ülkelerde spor perakendeciliği öyle bir gelişim göstermiştir ki bu ürün sınıfına ilişkin perakende zincirleri ortaya çıkmıştır. Örneğin, sadece av malzemeleri, tenis veya golf malzemeleri satan zincir mağazalar bulunmaktadır. Benzer şekilde spor giyim ve ayakkabı firmaları da perakendecilikte yol kat etmiştir. Ülkemizde de lisanslı ürün mağazaları yeni iş olanakları ortaya çıkarmıştır.
#39
SORU: Son yıllarda spor alanında yıldızı parlayan alanlardan biri olan etkinlik yöneticiliğini açıklayınız?
CEVAP: Spor alanında yıldızı parlayan alanlardan biri etkinlik yöneticiliğidir. Etkinliğin planlanması, uygulanması ve denetimi büyük bilgi ve uzmanlık gerektirir. Etkinlik içerisinde risk yönetimi ile ilgilenen bireyler bile bu konuda uzmanlaşarak alanda istihdam edilebilmektedir. Protokol elemanı da benzer bir şekilde ülkemizde önemsenmeyen ancak etkinliklerin başarısını belirleyen bir pozisyondur. Ülkemizde yıllarca etkinlikler alaylı olarak tabir edilen alanda yetişmiş veya çalışmış kişiler tarafından yapılmıştır. Ancak gelişmiş ülkelerde bu alanda formel eğitimler ve sertifikalar verilerek profesyonelleşmeye doğru adım atılmaktadır. Spor yönetimi ve rekreasyon alanında etkinlik yönetimi ve pazarlaması üniversite düzeyinde ders olarak okutulmaya başlanmıştır. Etkinliğin pazarlanması kendine has ilke ve uygulamaları kapsamaktadır.
#40
SORU: Sporda Katılım Merkezi Yönetimi kavramını açıklayınız?
CEVAP: Spor yapma ve spora katılımcı olarak iştirak etme katılım pazarının önemli bir parçasını oluşturur. Günümüzde milyonlarca insan kapalı fitness alanlarında veya açık alanlarda spor yapmaktadır. Hedef müşteri grubunu bu gibi tesislere çekebilme konusunda uzmanlaşmış kişiler kariyer fırsatı elde eder. Spor pazarlaması stratejileri burada kolaylaştırıcı bir işlev görür.
#41
SORU:
Spor ne zaman bir endüstri haline gelmiştir?
CEVAP:
Özellikle 1960’lı yılların sonlarından günümüze kadar spor ile ilişkili işletmelerin, kitle iletişim araçlarının, spor tesislerinin, sportif ticari ürün üreten işletmelerin, sporcuların, profesyonel ve amatör liglerin spor dünyası içerisinde büyümesi, sporu bir endüstri hâline getirmiştir (Argan ve Katırcı, 2008).
#42
SORU:
Endüstri kavramının özellikleri nelerdir?
CEVAP:
• Bir endüstri bir ya da birçok üründen meydana gelebilir.
• Endüstriyi meydana getiren ürünler birbiriyle çok yakın ilişkili ve benzer olabilir.
• Endüstriyi meydana getiren ürünler birbirleriyle çok zayıf ilişkili ve benzeşik olmayan bir
yapıda olabilir.
• Bir endüstri içerisindeki ürünler; mal, hizmet, insan, yer ya da fikrin herhangi birinden ya da
birkaçının birleşiminden oluşabilir.
#43
SORU:
Yusof ve Shah'a göre spor endüstrisini nasıl tanımlanmıştır?
CEVAP:
Yusof ve Shah (2008:112) spor endüstrisini; spor ürünleri üreten ve ana hedefi kâr elde etmek olan bir grup işletme organizasyonu olarak ifade etmektedirler.
#44
SORU:
Spor endüstrisi içerisinde yer alan ögeler nelerdir? Açıklayınız.
CEVAP:
Spor endüstrisi içerisinde yer alan ögeler genel hatları ile aşağıdaki biçimde ele alınabilir (Pitts ve Stotlar, 2002):
Katılımcılar: Sporu uygulayan (aktif) ya da izleyen (pasif) olarak katılan bireyler,
Eğlence: Spor müsabakaları, şenlikler ve organizasyonlar, vb.,
Araç Gereç ve Giyim: Kaleci eldiveni, çivili ayakkabı, mayo, ter forması ya da voleybol topu
gibi spor, fitness, sağlıklı yaşam ve rekreasyon ile ilişkili ürünlerin üretilmesindeki destekleyici
ögeler,
Tutundurmaya Yönelik Ürünler: Oyuncaklar, anahtarlıklar ve çıkartmalar gibi spor, fitness,
sağlıklı yaşam ve rekreasyon ile ilişkili unsurların tutundurulmasına hizmet eden ürünler
Spor Tesisleri: Stadyum, salon, havuz, pist ve saha gibi spor, fitness, sağlıklı yaşam ve
rekreasyon ile ilişkili etkinliklerin yapılabilmesine olanak tanıyan alanlar ve binalar,
Yönetim Hizmetleri: Spor pazarlaması, halkla ilişkiler ve olay yönetimi gibi spor ürünlerinin
üretilmesinden pazarlanmasına kadar birçok farklı noktada destek sağlayan profesyonel
hizmetler
#45
SORU:
Spor endüstrisi içerisinde yer alan ögeleri nasıl örneklendirebiliriz?
CEVAP:
Spor endüstrisi içerisinde yer alan ögeleri aşağıdaki biçimde örneklendirebiliriz:
• Beko Basketbol Ligi, Turkcell Süper Lig ya da Aroma Erkekler Voleybol Birinci Ligi gibi
katılımsal ürünler,
• Futbol, basketbol ya da hentbol müsabakalarını izleme gibi gerek üretildiği yerde gerekse de
iletişim araçları vasıtasıyla takip edilen seyirsel ürünler,
• Golf topu, yüzme tahtası ya da bisiklet gibi spor, fitness, sağlıklı yaşam ve rekreasyon ile ilişkili
etkinlikler için gerekli olan ya da ihtiyaç duyulan araç-gereçler,
• Yüzme kulübü havlusu, sporcu figürleri ve oyuncakları, logolu takım şapkası ve tişört gibi
tutundurma ile ilişkili ticari mallar,
• Stadyum, salon, arena, havuz, pist ve saha gibi spor, fitness, sağlıklı yaşam ve rekreasyon ile
ilişkili etkinliklerin yapılabileceği tesisler,
• Tenis raketi tamiri, çamaşır yıkama ya da tesis temizliği gibi spor, fitness, sağlıklı yaşam ve
rekreasyon ile ilişkili etkinliklerin devamı için gerekli olan hizmetler,
• Rafting, kampçılık, dağcılık, kır yürüyüşü, scuba dalma ya da yamaç paraşütü gibi rekreasyonel
ürünler,
• Avrasya Maratonu, Hava Sporları Şenliği ya da Avrupa Hentbol Şampiyonası gibi çeşitli
büyüklükte ve nitelikteki spor organizasyonunun yönetimi ve pazarlanması,
• Spor gazeteleri, spor dergileri, spor televizyon kanalları ve spor radyoları gibi yazılı ve görsel
basın kuruluşları ve ürünleri,
• Spor dünyası içerisindeki çeşitli ögelerin (kulüp, sporcu, dernek, vb.) finansal, hukuki ve
tutundurmaya ilişkin işlerine yönelik halkla ilişkiler, reklam, hukuk, finans, menajerlik ve
iletişim hizmetleri.
#46
SORU:
Pitts, Fielding ve Miller (1994)'in spor endüstrisini üç-sektör modeli ile tanımladığı model nedir? Açıklayınız.
CEVAP:
Modele göre spor endüstrisi üç temel bölüme ayrılır. Bu bölümler aşağıdaki biçimde ele alınabilir:
• Sportif performans bölümü: Bu bölüm içerisinde yer alan işletmeler spor tüketicisine katılımsal
ya da seyirsel bir ürün sunar.
• Sportif üretim bölümü: Bu bölüm içerisinde yer alan işletmelerin ürünleri sportif performansın
niteliğini etkileme ya da üretme arzusu ya da ihtiyacı içindedir.
• Sportif tutundurma bölümü: Bu bölüm içerisinde yer alan işletmeler spor ürünlerinin
tutundurulmasında kullanılan ürünleri spor pazarına sunar
#47
SORU:
Spor performans bölümünün bileşenleri nelerdir?
CEVAP:
1. Spor
a. Amatör spor
b. Profesyonel spor
2. Özel Şirket Sporu
3. Vergi Destekli Spor
4. Üye Destekli Spor Organizasyonları
5. Kar Amacı Gütmeyen
Spor Organizasyonları
6. Spor Eğitimi
7. Fitness ve SporŞirketleri
#48
SORU:
Spor üretim bölümünün bileşenleri nelerdir?
CEVAP:
1. Teçhizat Ürünler
a. Araç-gereç
b. Giyim
2. Performans Üretim Ürünleri
a. Fitness çalı!tırıcısı
b. Tıbbi bakım
c. Spor tesisleri
d. Yönetsel yapılar ve birlikler
#49
SORU:
Spor tutundurma bölümünün bileşenleri nelerdir?
CEVAP:
1. Tutundurmaya yönelik ürünler
2. Tutundurmaya yönelik etkinlikler
3. Medya
4. Sponsorluk
a. Tek-etkinlik sponsorluğu
b. Çok-etkinlik sponsorluğu
c. Tek-takım sponsorluğu
d. Bireysel sponsorluk
e. Lig ya da dairesel sponsorluk
5. Devir
a. Bireysel devir
b. Takım devri
c. Tüm organizasyon devri
d. Özgül olmayan spor kullanımı
#50
SORU:
Meek'e göre bölümlendirmedeki üç sektör modeli nedir?
CEVAP:
Meek (1997) tarafından öne sürülen bölümlendirme de aynı şekilde üç-sektör modeli olarak karşımıza
çıkmaktadır. Model içerisinde yer alan sektörler; spor eğlencesi (entertainment) ve rekreasyon, spor
malları ve hizmetleri ve sporu destekleyen organizasyonlar olarak ele alınır.
#51
SORU:
Meek'in üç sektör modelindeki spor eğlencesi ve rekreaasyon neleri kapsamaktadır?
CEVAP:
Model içerisinde ilk sektör olarak öne çıkan spor eğlencesi (entertainment) ve rekreasyon; profesyonel
ve amatör spor takımlarını, spor olaylarını, spor medyasını ve turizmle ilişkili ticari faaliyetleri kapsamaktadır.
#52
SORU:
Spor mal ve hizmetlerinden oluşan spor ürünleri sektörünü meydana getiren öğeler nelerdir?
CEVAP:
Sportif üretim üniteleri; spor mallarının tasarımı, üretimi, dağıtımı ve spor hizmetlerinin üretimi ile ilişkili ögelerden oluşmaktadır. Bu ögelerin bütünü de mektedir.
#53
SORU:
Li, Hofacre ve Mahony (2001) tarafından geliştirilen modelin iki ana sektörü nelerdir?
CEVAP:
Li, Hofacre ve Mahony (2001) tarafından geliştirilen model iki ana sektöre sahiptir.
İlk sektör sportifüretim sektörü olarak ele alınır. Bu sektör içerisindeki işletmeler ve organizasyonlar spor oyunlarını, olaylarını ve hizmetlerini üretir.
Model içerisindeki ikinci sektör destekleyici alt sektörler olarak tanımlamaktadır. Bu sektörler
içerisinde bulunan işletmeler ve organizasyonlar ya spor etkinlikleri ile ilişkili ürünlerin ticareti ve satışı
ya da spor etkinliklerinin üretimini destekleyen mal ve hizmetleri sağlama rolünü üstlenir
#54
SORU:
Li, Hofacre ve Mahony (2001) tarafından geliştirilen modelin ikinci sektörünü destekleyen alt sektörler nelerdir?
CEVAP:
Li, Hofacre ve Mahony (2001) tarafından geliştirilen modeldeki ikinci sektörü destekleyen alt sektörler:
• İdari ve hukuki spor birlikleri (örn., FIFA, FILA IOC),
• Sportif mal üreticileri, toptancıları ve perakendecileri,
• Spor tesisleri ve binaları,
• Spor medyası,
• Spor yönetim şirketleri,
• Yerel, bölgesel, ulusal spor konseyleri ve mercileri.
#55
SORU:
Sporda sponsorluk harcamalarının çok büyük rakamlara ulaşmasını etkileyen en önemli öge nedir?
CEVAP:
Sporda sponsorluk harcamalarının çok büyük rakamlara ulaşmasını etkileyen en önemli öge, spor karşılaşmalarının pasif katılımcı olarak çok büyük kitleler tarafından izlenmesidir. Spor zaman içerisinde özellikle kitle iletişim teknolojilerindeki gelişmelere bağlı olarak büyük kitlelere ulaşan bir yapı sergilemiştir.
#56
SORU:
Sporun endüstrileşmesini, büyümesini ve gelişmesini etkileyen temel faktörler nelerdir?
CEVAP:
Sporun endüstrileşmesini, büyümesini ve gelişmesini etkileyen temel faktörler sekiz ana başlık altında ele alınabilir (Pitts ve Stotlar, 2002):
• İnsan
• Spor Etkinlikleri ve Olayları
• Spor Malları
• Spor Tesisleri
• Ticarileşme ve Pazarlama
• Profesyonel Hizmet İşletmeleri
• Spor Medyası
• Eğitim
#57
SORU:
Spor pazarlaması tanımındaki ögeler nelerdir?
CEVAP:
Sporun pazarlanması sporun bizzat kendisinin veya sportif ürünlerin üretilmesi, dağıtılması, fiyatlanması ve tutundurulmasını kapsamaktadır.
#58
SORU:
Genel ve spor pazarlamasına ilişkin tanımların ortak özellikleri nelerdir?
CEVAP:
Genel ve spor pazarlamasına ilişkin tanımların ortak özelliklerini aşağıdaki gibi sıralamak mümkündür (Argan ve Katırcı, 2008; Mullin, 1993; Callecad ve Stotlar, 1990):
• Spor pazarlamasını, sportif ürünlerin yanı sıra sporla ilgili olmayan ürünlerin satışını kapsayan
bir süreç olarak görmek,
• Spor tüketicileri olan seyircilerin ve katılımcıların istek ve ihtiyaçlarını belirlemek için araştırma yapmak,
• Spor pazarlamasını bir değer sunmaya karşı bir değerin elde edildiği bir değişim süreci olarak
görmek,
• Değer yaratmak,
• Yapılan pazarlama araştırmaları sonucu ortaya çıkan ürünleri (mal, hizmet, fikir, kişi ve yer)
üretmeye yönelik programlar geliştirmek,
• Spor ürününün nereye, ne zaman ve nasıl dağıtılacağına karar vermek,
• Talep, maliyet ve pazar koşulları gibi değişkenlere göre ürünü fiyatlandırmak
• Ürünün ilgi uyandırması ve satılması için tutundurmadan ya da tanıtımdan yararlanmak,
• Ürünü satmak,
• Tüketicilerin istek ve ihtiyaçlarını tatmin etmek,
• Satış sonrası hizmetleri sağlamak.
#59
SORU:
Spor pazarlamasının ayırt edici özellikleri nelerdir?
CEVAP:
Spor pazarlamasının ayırt edici özellikleri:
- Soyutluk ve Subjektiflik
- Tahmin ve Telafi Edilmezlik
- Dayanıksızlık
- Duygusal Bağlılık ve Özdeşleşme
- Odak ve Kontrol Alanı
- Eş Zamanlı Üretim ve Tüketim
- Toplu Tüketim
#60
SORU:
Pazarlama karması nelerden oluşur?
CEVAP:
Pazarlama karması; ürün (product) fiyat (price), dağıtım (place) ve tutundurma (promotion) olmak üzere dört elemandan oluşur.