AOF.SORULAR.NET
aof.sorular.net Tarih Felsefesi 1 TARİH FELSEFESİ I Dersi AYDINLANMA DÖNEMİNDE TARİH ANLAYIŞI VE TARİH FELSEFESİNİN ORTAYA ÇIKIŞI soru cevapları

TARİH FELSEFESİ I Dersi AYDINLANMA DÖNEMİNDE TARİH ANLAYIŞI VE TARİH FELSEFESİNİN ORTAYA ÇIKIŞI soru cevapları:

Toplam 62 Soru & Cevap
PAYLAŞ:

#1

SORU: Vico’nun gözden kaçırmadığı tarih bilgisinin güvenilirliği konusu hakkında Collingwood’un Tarih Tasarımı eserinde tarihçilerin kaçınması gerektiği noktalar nelerdir?


CEVAP: Collingwood Tarih Tasarımı’nda tarih bilgisinin güvenilirliği konusunda kaçınılması gereken hataları ve ayrıntıları anlaşılması kolay maddeler hâlinde şöyle dile getirmiştir: • Eskiçağa ilişkin yüceltici önyargılardan kurtulunmalıdır. • Ulusların kendini beğenmişliği, tarihçileri kendi tarihlerini yazarken nesnellikten uzak bir tutuma sürükler; oysa olabildiğince uzak durulması gereken şey, öznelliktir. • Akademik kafalar, Vico’ya göre, ilgilendikleri dönem ve kişilerin, tarihçinin yaşadığı dönemdeki fikir ve eylemlere sahip olduğu yanılgısına sık sık düşerler. Bu yanılgıyı önlemek için, tarihte her şeyin yeniden oluşturulduğu görüşünü benimsemek gerekir. • Farklı toplumlar benzer şeylere sahip olduklarında, tarihçi diğer ulusun kendi ulusunu taklit ettiği yargısına kolaylıkla varır; bu da diğer toplumları küçümsemeye/değersizleştirmeye yol açar. • Eskilerin, kendilerine daha yakın çağlar hakkında bizlerden daha bilgili oldukları önyargısı vardır. Bu önyargıdan kurtulmak, tarih verilerini bilimsel bir yaklaşımla yeniden değerlendirme olanağı sunmakta, bir bakıma, otoritelerin yönlendirmelerinden sıyrılarak nesnel/tarafsız karar vermeyi kolaylaştırmaktadır.

#2

SORU: Gökberk’e göre aydınlanma nedir?


CEVAP: Gökberk’e göre aydınlanma evrensel bilimin doğruluklarının kültür dünyasında da yansımalarını arayan ve usun doğaya ve kültüre egemen olmasını öngören bir kültür felsefesidir

#3

SORU: Aydınlanma döneminde doğa araştırmaları nasıl bir yer edinmiştir?


CEVAP: Aydınlanma, doğayı anlamanın fazlasıyla önemsendiği ve doğa araştırmalarından elde edilen gözlem ve deneye dayalı bilginin kesin olduğuna inanıldığı bir dönemdir.

#4

SORU: Vico Yeni Bilim eserinde sivil kavramını nasıl ele almaktadır?


CEVAP: Sivil, Vico’nun Yeni Bilim’i boyunca, doğadan ayrı başına insanın var ettiği kültür dünyasının, medeniyetlerin tümüne işaret edecek şekilde kullanılan anahtar kavramdır.

#5

SORU: 18. yüzyılın Tarih Felsefesi’nin doğum yüzyılı olmasının altında yatan nedenler nelerdir?


CEVAP: 18 yüzyılın Tarih Felsefesi’nin doğum yüzyılı olmasının altında yatan nedenler şunlardır: • 18. yüzyıl Avrupa toplumlarının tamamına yayılan bir ilerleme inancını doğurmuştur. • Avrupa ülkeleri, hümanizm ve aydınlanma etkileriyle, ulusal farklılıklarını yeniden keşfederek, kendilerini dil, kültür ve tarih bakımlarından farklı uluslar olarak görmeye başlamışlardır. • Farklı uluslar hâlinde de olsa, doğada ve toplumlarda, yani uluslarda da ilerleme olduğu düşüncesi tüm Avrupa’ya yayılmış ve bu da, tarihte bir ilerleme olduğu inancını getirmiştir.

#6

SORU: Voltaire’e göre doğru tarih yazıcılığı nasıl olmalıdır?


CEVAP: Voltaire’e göre gerçek ve doğru tarih, ancak belgelere dayanılarak yazılabilir.

#7

SORU: Voltaire eserinde tarihi kendi içerisinde hangi alt dallara ayırmıştır?


CEVAP: Voltaire, tarihi kendi içinde şu alt dallara ayırmıştır: 1. İnsan hatalarını toplayan düşünceler tarihi FEL401U-TARİH FELSEFESİ I Ünite 6: Aydınlanma Döneminde Tarih Anlayışı ve Tarih Felsefesinin Ortaya Çıkışı 4 2. Sanat yapıtının betimlenişinde, sanatlardaki ilerleme ve yaratıcılığın bilgisi olarak sanatlar tarihi 3. Fizik biliminin gelişimini konu edinen doğa tarihi 4. Olaylar Tarihi a. Kutsal Olaylar Tarihi: Kaderimizi belirleyen, Yahudileri tarihleri boyunca koruyup yönlendirmiş olan Tanrı’nın mucize eylemleri ve kutsal şeyler üzerine bir öyküleme b. Kutsal Olmayan Olaylar Tarihi: Toplumların, devletlerin, krallıkların, savaşların ve insanlara ait dünyevi her şeye ilişkin bir anlatım

#8

SORU: Voltaire’nin tarih konusundaki görüşlerini içeren en kısa ve derli toplu metin nedir?


CEVAP: Voltaire’in tarih konusundaki görüşlerini içeren en kısa ve derli toplu metni, herhalde Denis Diderot editörlüğünde çıkmış olan Ansiklopedi (Encyclopédie) için kaleme aldığı “Tarih” maddesidir. Bu maddede Voltaire, tarihle masalı karşıt anlam içeriğine sahip olarak konumlamıştır. Buna göre, tarih, yalnızca doğru olayların anlatımını içerir.

#9

SORU: Vico’nun tarih felsefesini döngüsel olarak yorumlamasına yol açan kavramlar nelerdir?


CEVAP: Vico’nun tarih felsefesinin döngüsel olarak yorumlanmasına yol açan iki anahtar kavram, corso ve ricorso’dur. Bu kavramlardan ilki, insanlık adına ilerlemeleri ve iyileşmeleri içerirken, ikincisi de yıkımlara, felaketlere göndermede bulunur.

#10

SORU: Cloolingwood’a göre Vico neyi başarmıştır?


CEVAP: Vico, Collingwood’a göre, Descartesçı bilimmetafizik anlayışına meydan okuma düzeyine erişen bir bilgi kuramı geliştirmeyi başarmıştır. Ayrıca eleştiri yöntemini sonuna kadar kullanan Vico, tarih düşüncesini yazılı otoritelere bağlılıktan kurtararak, özgün, bağımsız, bilimsel veri çözümlemesiyle, unutulan doğrulukların yeniden ortaya çıkmasını sağlamıştır.

#11

SORU: Vico La Scienza Nuova eserinde “Yeni Bir Bilimin İlkeleri” alt başlığında yeni bilim ile ilgili hangi tanımlamaları yapmıştır?


CEVAP: Vico eserinde yeni bilim ile ilgili şu tanımlamalara yer vermiştir: • Tanrı kayrasını ussal-sivil (uygarlık-temelli) yoldan kavramak isteyen usçu-sivil bir teolojidir. • Bir egemenlik felsefesi, özellikle de özel mülkiyetin kökenlerine yönelik bir felsefedir. • İnsani idelerin bir tarihidir. • En eski dinsel geleneklerin eleştirisidir. • Tüm ulusların tarihlerinin onun içinde ve zaman olarak akıp gittiği ideal sonsuz tarihtir. • Ulusların doğal hukuklarının bir sistemidir. • Pagan dünyanın profan tarihinin dayandığı ilkeleri, bu dünyanın en eski ve en karanlık başlangıç dönemlerini, bu dünyanın mitoslara dayalı tarihine egemen olan döngücü doğruluk anlayışını yorumlar.

#12

SORU: Magnum opus ne anlama gelmektedir?


CEVAP: Magnum opus başyapıt anlamında kullanılan Latince tamlamadır.

#13

SORU: Vico’nun magnum opusu nedir?


CEVAP: Vico’nun magnum opusu, dilimize Yeni Bilim olarak çevrilen La Scienza Nuova’dır.

#14

SORU: Yeniçağ’da doğa bilimleri usçu ve deneyci tutumlar açısından bilgiye ulaşmada nasıl bir tutum içerisindedirler?


CEVAP: Yeniçağ’da başta fizik olmak üzere tüm doğa bilimleri, bir yandan doğayla insan usu arasında tam bir uygunluk olduğuna inanırken, diğer yandan da usun tek başına doğayı bilemeyeceğini, doğa hakkındaki bilgimizin temelinde duyu verilerinin bulunduğunu, dolayısıyla da bilimlerin bilgi elde etmek üzere gözlem ve deneye başvurmasını zorunlu gören bir anlayışla, kısacası hem usçu hem de deneyci bir tutumla iş görmüşlerdir.

#15

SORU: Vico’nun bilim ve felsefe düşüncelerinin diğer düşünürlere göre önemli farkı nedir?


CEVAP: Vico, yaşadığı çağda egemen olan doğa bilimci bilgi anlayışına ve Descartesçı bilim ve felsefeye açıkça meydan okuyan ilk düşünürdür. Vico’ya göre, insan yapmadığı şeyi tam olarak bilemez. Buna göre, insan doğayı değil, ancak toplumlar dünyasını ve tarihi tam olarak bilebilir.

#16

SORU: Voltaire’e göre Avrupa’daki her ulusun kendi tarihçisine sahip olma çabasını doğuran etken nedir?


CEVAP: 15. yüzyıl sonunda Amerika kıtasının keşfedilmesi, Voltaire’e göre, Avrupa’daki her ulusun kendi tarihçisine sahip olma çabasına yol açan etkenlerdendir.

#17

SORU: Voltaire Hume’u örnek olarak seçtiği tarih yazıcılığı konusunda nesnel ve doğru bir tarih yazmak için filozofun nelere gerek duyduğunu düşünmektedir?


CEVAP: Voltaire, sözünü ettiği tarzda bir tarih yazıcılığı için Hume’u örnek olarak seçmiş, “nesnel” ve “doğru” bir tarih yazmak için, filozofun, bağımsız karakterine ve olaylara derinliğine bakma yeteneğine gerek duyulduğunu savunmuştur.

#18

SORU: Harry Elmer Barnes’a göre aydınlanmadaki tarih anlayışı için ne söylenebilir?


CEVAP: Aydınlanma, Harry Elmer Barnes’a göre, bir arayış, bir sorgulama ve kimlik belirleme gibi unsurları bir bütün olarak kapsayan, bu yüzden tarih anlayışı ve tarih yazıcılığı bakımlarından da Avrupa kültürü için önemli bir dönemeçtir.

#19

SORU: Voltaire’e göre tarih çalışması yapmanın yararları nelerdir?


CEVAP: Voltaire’in tarihin yararları hakkındaki açıklaması, maddeler hâlinde şöyle özetlenebilir: 1. Siyasetçiler ve halk, tarih sayesinde kendi toplumlarıyla diğer toplumları karşılaştırma olanağına kavuşur ve sanat, ticaret, tarım gibi konularda bilgi sahibi olur. 2. Tarihin yardımıyla, geçmişte yapılan büyük hatalar öğrenilir ve yeni hataların önüne geçilmesi için örnek oluşturur. 3. Eski çağlar hakkında modern tarihin bütün yararı, eski yöneticiler üzerine her şeyi öğretmesindedir. 4. 15. Yüzyıldan itibaren tarih, büyük güçlerle birleşmede katkı sunmuş, Roma’nın başarısına yol açan denge sisteminin daha eski dönemlerde bilinmediği ortaya çıkmıştır.

#20

SORU: Voltaire’e göre eski çağlar hakkında bulunan belgeler nelerdir?


CEVAP: Voltaire, eski tarihin belirgin şeylerini bilmenin tek yolu bulunduğunu, bunun da bilinen ve devam eden süreçleri görmek olduğunu savunmuş ve eski çağlar hakkında üç tip belge olduğunu belirtmiştir. Bu belgeler: 1. Büyük İskender’in Babil’den gönderdiği, Ptolemaios’un kullandığı, 1900 yıl boyunca yapılan astronomi gözlemleri koleksiyonu, 2. Hıristiyan döneminden 2155 yıl önce Çin’de hesaplanmış olan ve Batılı astronomların da doğru kabul ettiği, güneşin eliptik seyri, 3. Arundal Kitabesi’dir. Hatta Arundal Kitabesi, Voltaire’e göre, tüm eski çağ tarihçilikleri için en büyük ve birincil bilgi kaynağıdır

#21

SORU: Voltaire babadan oğula geçen ve bir nesilden ötekisine geçisin hikâyesine dayanan tarih hakkında ne düşünmektedir?


CEVAP: Voltaire’e göre tarihin ilk kuruluşu, babadan oğula ve bir nesilden ötekine geçişin hikâyesiyle olmuştur; fakat zamanla aktarılan şeyler arasına pek çok inanılmaz olay katılmıştır. Bu nedenle Voltaire, tarihte ulusların kökenlerine ilişkin anlatımların, zamanla araya inanılmaz olayların katılması yüzünden, saçma unsurlara bulandığı görüşündedir.

#22

SORU: Tarih felsefesi açısından aydınlanma döneminin önemi nedir?


CEVAP: Aydınlanma hem ilk kez “Tarih Felsefesi” adının kullanıldığı hem de tarihsel varlık alanına ve tarihin verdiği bilginin değerine ilişkin düşüncelerin değiştiği bir dönemdir. Bu dönemde Tarih Felsefesi bir disiplin olarak ortaya çıkmaktadır

#23

SORU: Deneycilere göre insan usu ile dış dünya nesneleri arasında nasıl bir ilişki vardır?


CEVAP: Deneycilere göre us yalnızca duyu verilerini işleyen, düzene oturtan bir işlemcidir; duyu verileri olmadan us tek başına evreni bilemez.

#24

SORU: Vico’nun Yeni Bilim’de dile getirdiği en önemli savlardan birisi olan “Verum et factum convertundur” savı nedir?


CEVAP: Vico’nun Yeni Bilim’de dile getirdiği en önemli savlardan birisi de Latince’de “Doğruluk ilk olgu birbirine dönüştürülür” anlamına gelen “Verum et factum convertundur” olmuştur. Bu sav, insanın en iyi kendi yapıp etmelerini bilebileceğini dile getiren düşünceyle birebir örtüşür, çünkü doğruluk ile olgunun iç içe geçtiği yer, toplumsal sivil dünyadır.

#25

SORU: David Hume’a göre tarihsel olaylara nüfus edebilmek nasıl mümkündür?


CEVAP: Hume’a göre tarihsel olaylara nüfuz edebilmek, bu olayların taşıyıcısı olarak “insan doğası”nın öne alınmasını gerektirir. İnsan doğasının bilimi olarak “psikoloji”ye işaret eden Hume’a göre, tarih, psikolojiye bağımlıdır ve doğanın kendisi gibi, doğanın bir parçası olan insan da nedensellik yasalarına bağlıdır

#26

SORU: Usçulara göre insan usu ile dış dünya nesneleri arasında bir uygunluk var mıdır?


CEVAP: Usçulara göre insan usu ve kavramlarıyla evrendeki nesneler arasında uygunluk vardır, bu durumun apaçık olduğunu görmek için matematiği göz önünde bulundurmak yeterlidir.

#27

SORU: Giambattista Vico kimdir?


CEVAP: Giambattista Vico “Tarih Felsefesi” adını kullanmadan ilk tarih felsefesi yapan düşünürdür. 1668- 1744 yılları arasında yaşamıştır.

#28

SORU: Paul Hazard’ın dile getirdiği aydınlanmanın en belirgin özelliği nedir?


CEVAP: Hazard aydınlanmadaki bilimsel ve kültürel atılımların tümünün altında şüphe etme, sorgulama, eleştiri gibi vazgeçilmez unsurları dile getirmektedir.

#29

SORU: Yeniçağ epistemolojisine yön veren başlıca savlardan biri olan ve “denklikçi doğruluk kuramı” olarak anılan düşünce nedir?


CEVAP: Yeniçağ bilgi kuramına (epistemolojisine) yön veren başlıca savlardan birisi, dış dünyanın nesneleriyle insan usu arasında birebir uygunluk, denklik bulunduğu yönlü düşüncedir. Bu düşünce bazı felsefecilerce “denklikçi doğruluk kuramı” olarak da anılır.

#30

SORU: İlerleme inancının tarih felsefesi üzerine ne gibi etkileri olmuştur?


CEVAP: Avrupa toplumlarında 18. yüzyılda ilerleme inancının yaygınlaşması, tarih felsefesinin ortaya çıkmasına zemin hazırlayıcı etkenlerden birisidir. İlerleme, 19. yüzyıldaki tarih metafiziklerinin vazgeçilmez kavramlarından biri olacaktır.

#31

SORU: Aydınlanma döneminde hangi dünya görüşü öne çıkmaktadır?


CEVAP: Aydınlanmanın temel özelliklerinden biri de laik bir dünya görüşüne dayanıp bu görüşü hayatın her alanında tutarlı biçimde uygulamaya koyma çabasıdır. Ortaçağ’da insanlara ‘öteki dünya’, ‘ölüm sonrası yaşam’, ‘Tanrı krallığı’ gibi soyut şeyler uğruna feda edilmesi öğütlenen dünyevi mutluluk, aydınlanmanın öne çıkardığı bir değer olmuştur. Eşitlik, özgürlük, kardeşlik gibi idealler de bu mutluluk için gerekli koşullar olarak ön plana çıkmışlardır.

#32

SORU: Kant’ın felsefe tarihinde yeni bir çığır çığır açan aydınlanmayı ele alış biçimi nedir?


CEVAP: Aydınlanmayı “insanın usunu kendisinin kullanma cesareti göstermesi” olarak tanımlayan Kant, bu yetiyi eleştirmekten de geri durmamış, usun kendisinin de sınırları olan bir yeti olduğunu savunarak, felsefe tarihinde önemli bir çığır açmıştır.

#33

SORU: Vico tarih bilgisinin güvenirliği hakkında neyi ortaya koymuştur?


CEVAP: Vico, tarihçilerin sıklıkla düştükleri hataları gruplandırarak açıklamış ve bu hataların tarih bilgisinin güvenilirliğine gölge düşürdüğünü savunmuştur.

#34

SORU: Löwith’in Vico’nun ve Yeni Bilim eserinin hakkındaki düşünceleri nelerdir?


CEVAP: Vico, felsefede Descartesçılığa tam bir tutarlılıkla karşı çıkarken de Tanrı inancından asla vazgeçmemiş inançlı bir Katolik olarak tanınır. Bu yüzden, Yeni Bilim’in anahtar kavramlarından birinin de kayra olmasına şaşırmamalıdır. Vico’nun sık sık vurguladığı daha sonra eleştirilmesine de neden olacak olan kayra anlayışı, kayranın aslında tarihsel gelişimin sivil yasalarından başka bir şey olmadığını söylemeye varır; hatta Vico kayranın kanıt ve işaretinin tarihsel olgunun ta kendisi olduğunu da kabul eder. Çünkü böyle olmasaydı Yeni Bilim tanrı kayrasını ve tarihsel olguyu us yoluyla kavrayamazdı. Uzun sözün kısası, Yeni Bilim’de mûcizevî niteliklerinden arınan kayra, Vico tarafından toplumsal düzen şemasına indirgenmiş olup en önemli içeriği de tarih sürecinin evrensel ve kalıcı düzeni hâline gelmiştir.

#35

SORU: Voltaire tarih yazıcılığı konusunda hangi görüşü savunmaktadır?


CEVAP: Voltaire, aydınlanmacı insanın, tarih yazma işi için filozofça bir etkinliğe gereksinim duyulduğunun farkında olduğu görüşündedir.

#36

SORU: Vico tarihteki çağları nasıl sınıflandırmıştır?


CEVAP: Vico Yeni Bilim’de çağları üçe ayırır: 1. Tanrılar çağı: Pagan insanlık tanrısal bir egemenlik tasarımı altında yaşar ve tüm girişimlerinde fala ve kehanete başvurur. Bu çağ, Teokratik ve poetiktir (insanın hayal gücü akıldan daha egemendir), dili kutsaldır; 2. Kahramanlar çağı: Aristokratik yasaların hüküm sürdüğü çağdır. Mitolojik ve poetiktir, dili simgeseldir. 3. İnsanlık çağı: İnsanların doğadan eşitliğine inanılan, özgür cumhuriyetlerin ve monarşilerin çağıdır. Rasyoneldir (usçu), yani bir us çağıdır, dili de dünyevîdir. Vico, tarihteki çağları üçe ayırarak, her birini karakteristik özellikleriyle betimlemiştir. Bu betimlemeye göre, Avrupa İnsanlık Çağı’ndadır. Fakat her medeniyet aynı zamanda aynı süreçlerden geçmek zorunda olmadığından, Avrupa’da İnsanlık Çağı yaşanırken, söz gelimi, Çin’de hâlâ Kahramanlar Çağı yaşanıyor olabilir

#37

SORU: Aydınlanma döneminde tarihe gösterilen ilgi nasıl değişmiştir?


CEVAP: Aydınlanma, önceki yüzyıllara oranla tarihe yönelik kuşkuculuğun azaldığı, hatta tarihe özel bir ilginin gösterilmeye başlandığı bir zaman dilimidir.

#38

SORU: Tanrıcılık nedir?


CEVAP: Herhangi bir dine bağlı olmadan, evreni tek bir varlığın yarattığını ve bunun da Tanrı olduğunu öne sürmek, Tanrıcılık olarak adlandırılır. Tanrıcılığın Batı Avrupa dillerindeki karşılığı olan Deizm’in kökeni, Latince’de Tanrı anlamına gelen Deus’tur.

#39

SORU: Usçu Tarih Okulu’nun tarihçileri tarihi nasıl ele almışlardır?


CEVAP: Usçu Tarih Okulu’nun tarihçileri, tarihi en geniş boyutlara taşıyıp Kilise ve devlet entrikalarının ötesine geçmişler ve toplumu, sanayiyi, ticareti ve medeniyetleri kapsamlı bir incelemeden geçirmişlerdir. Usçu Tarih Okulu’nun önceki tarih yazıcılarından bir başka önemli farkı, doğanın tarihe etkisini göz önünde bulundurmasıdır.

#40

SORU: Aydınlanma döneminde usçuluğun etkisinde kalmış olan tarihçilerin geliştirdiği tarih anlayışı nasıldır?


CEVAP: Usçuluğun etkisinde kalmış olan tarihçiler, tarihteki olayları en geniş boyutlarıyla incelemeyi amaçladıkları için, tarih üzerine çalışmalarda köklü değişiklikler ortaya çıkmış ve “Modern” olarak nitelenebilecek yeni bir tarih anlayışının temellerini atmışlardır.

#41

SORU: Vico’nun kayra kavramına yüklediği anlam nedir?


CEVAP: Vico’nun kayra kavramına yüklediği anlam, tarihsel gelişim içinde kendini gösteren medeniyet yasalarıdır; zaten Vico, yeni biliminin tanrı kayrasını ve tarihsel olguyu us aracılığıyla kavrayabileceğini söylerken, kayraya dünyevi bir anlam yüklediğinin ipucunu vermiştir.

#42

SORU: Aydınlanma döneminde devletin vatandaşlarına olan yükümlülüğü anlayışı nasıl değişmiştir?


CEVAP: Aydınlanma düşüncesinin laik idealleri öne çıkardığı, yani devletin din işlerine karışmadığı bir toplum düzeni arayışında olduğu görülmektedir. Bu anlayışa göre, devletin vatandaşlarına sağlamakla yükümlü olduğu mutluluk, en açık biçimde, vatandaşların hak ve özgürlük sınırlarının olabildiğince genişletilmesiyle gerçekleşebilir.

#43

SORU:

"Tarih Felsefesi" adının ilk defa kullanıldığı, tarihsel varlık alanına ve tarihin verdiği bilginin değerine ilişkin düşüncelerin değiştiği dönem hangi dönemdir?


CEVAP:

Aydınlanma dönemi.


#44

SORU:

Paul Hazard'a göre Aydınlanma’daki bilimsel ve kültürel atılımların tümünün altında yer alan unsurlar nelerdir? 


CEVAP:

Şüphe etme, sorgulama, eleştiri gibi unsurlardır.


#45

SORU:

Aydınlanma’yı tanımlarken “Aydınlanma, insanın kendi suçu ile düşmüş olduğu bir ergin olamama durumundan kurtularak usunu kendinin kullanmaya başlamasıdır” diyen düşünür kimdir?


CEVAP:
Immanuel Kant.

#46

SORU:

Aydınlanma düşüncesine göre devletin vatandaşlarına sağlamakla yükümlü olduğu esas mutluluk nedir?


CEVAP:

Vatandaşların hak ve özgürlük sınırlarının olabildiğince genişletilmesidir.


#47

SORU:

Denklikçi doğruluk kuramı kısaca neyi savunmaktadır?


CEVAP:

Bu kuram dış dünyanın nesneleriyle insan usu arasında birebir uygunluk bulunduğunu savunur.


#48

SORU:

Descartes, Spinoza, Leibniz gibi usçuların savundukları başlıca düşünceler nelerdir?


CEVAP:
  1. İnsan doğa hakkında düşünsel yoldan genel-geçer ve kesin bilgilere ulaşabilir.
  2. Evren matematik bir yapısı vardır.
  3. Dolayısıyla usumuz ve kavramlarımızla evrendeki nesneler arasında tam bir upuygunluk vardır.

#49

SORU:

Locke, Berkeley ve Hume gibi deneycilerin savunduğu başlıca düşünceler nelerdir?


CEVAP:
  1. Doğa hakkındaki bilgimiz duyu verilerinden çıkmaktadır.
  2. Us yalnızca duyu verilerini düzenleme işlevine sahiptir.
  3. Dolayısıyla us evreni tek başına bilmekte yeterli değildir.

#50

SORU:

David Hume’a göre, tarih olaylarının niteliğinin açık biçimde anlaşılması için ne gerekir?


CEVAP:

İnsan psikolojisinin bağlı olduğu yasaların bulunması.


#51

SORU:

Tanrıcılık (Deizm) ne anlama gelmektedir?


CEVAP:

Herhangi bir dine bağlı olmadan, evreni tek bir varlığın yarattığını ve bunun da Tanrı olduğunu öne sürmek, Tanrıcılık olarak adlandırılır. 


#52

SORU:

18. yüzyıl, tarih felsefesinin ortaya çıkmasına zemin hazırlayan başlıca etkenler nelerdir?


CEVAP:
  1. İlerleme inancının yaygınlaşması
  2. Avrupa ülkelerinin ulusal farklılıklarını yeniden keşfetmesi

#53

SORU:

Magnum opus ne anlama gelir?


CEVAP:

Magnum opus, başyapıt anlamında kullanılan Latince bir tamlamadır.


#54

SORU:

İlk modern tarih filozofu olarak anılan düşünür kimdir?


CEVAP:

Giambattista Vico (Giovanni Battista)


#55

SORU:

Yeni Bilim eserinde geçen sivil kavramı neyi ifade etmektedir?


CEVAP:

Sivil, Vico’nun Yeni Bilim’i boyunca, doğadan ayrı başına insanın var ettiği kültür dünyasının, medeniyetlerin tümüne işaret eder.


#56

SORU:

Vico Yeni Bilim’de çağları nasıl sınıflandırmıştır?


CEVAP:
  1. Tanrılar çağı
  2. Kahramanlar çağı
  3. İnsanlık çağı

#57

SORU:

Vico'nun tarih felsefesinde yer alan corso ve ricorso kavramları ne anlama gelir?


CEVAP:

Bu kavramlardan ilki, insanlık adına ilerlemeleri ve iyileşmeleri içerirken, ikincisi de yıkımlara, felaketlere göndermede bulunur.


#58

SORU:

Vico’nun kayra kavramına yüklediği anlam nedir?


CEVAP:

Vico'ya göre kayra, tarihsel gelişim içinde kendini gösteren medeniyet yasalarıdır.


#59

SORU:

Vico'ya göre insanın doğayı tam olarak bilememesinin sebebi nedir?


CEVAP:

Vico’ya göre, insan yapmadığı şeyi tam olarak bilemez. Doğal dünyayı Tanrı yarattığı için, bu dünya ancak O’nun tarafından tam olarak bilinebilir. İnsan ise doğayı değil, ancak toplumlar dünyasını ve tarihi tam olarak bilebilir. 


#60

SORU:

Voltaire'e göre “Nesnel” ve “doğru” bir tarih yazmak neyi gerektirir?


CEVAP:

Tarih yazmak, Voltaire’e göre, tarih üzerine felsefe yapmayı, yani tarih felsefesini zorunlu kılar.


#61

SORU:

Voltaire tarihi nasıl sınıflandırmıştır?


CEVAP:
  1. Düşünceler tarihi
  2. Sanatlar tarihi
  3. Doğa tarihi
  4. Olaylar tarihi
    1. Kutsal olaylar tarihi
    2. Kutsal olmayan olaylar tarihi

#62

SORU:

Voltaire'e göre eski çağlara ilişkin tarihin tam olarak bilinmemesinin nedeni nedir?


CEVAP:

Voltaire'e göre, bu bilinmezliğin nedenleri devrimler ve bu devrimler sırasında tamamen yok edilen belgelerdir.


Sorular
#1 #2 #3 #4 #5 #6 #7 #8 #9 #10 #11 #12 #13 #14 #15 #16 #17 #18 #19 #20 #21 #22 #23 #24 #25 #26 #27 #28 #29 #30 #31 #32 #33 #34 #35 #36 #37 #38 #39 #40 #41 #42 #43 #44 #45 #46 #47 #48 #49 #50 #51 #52 #53 #54 #55 #56 #57 #58 #59 #60 #61 #62