Günümüze kadar sağlık kavramı ile ilgili daha birçok tanımlamalar yapılmıştır. Bugün en çok kabul görmüş ve en çok kullanılan sağlık tanımı Dünya Sağlık Örgütü (DSÖ) tarafından yapılmış olan tanımdır. Bu tanıma göre sağlık; yalnız hastalık ve sakatlık halinin olmayışı değil, bedensel, ruhsal ve sosyal yönden tam bir iyilik halidir. Bu tanımın modern ve çağdaş olan yönü sağlığı semptomlar boyutuna sıkıştırmaması ve insanı psikolojik ve sosyal yönüyle bir bütün olarak ele almasıdır.

Sağlık hizmetleri, insan sağlığına zarar veren çeşitli etmenlerin ortadan kaldırılması, kişilerin ve toplumun bu etmenlerin etkilerinden korunması, hastalanmış kişilerin tedavi edilmesi, tam olarak iyileşmeyip sakat kalanların, bedensel ve ruhsal yetenekleri ile becerileri azalmış kişilerin başkalarına
bağımlı olmadan yaşayabilmelerini sağlamak için rehabilite edilmesi ve bir bütün olarak toplumun sağlık düzeyinin yükseltilmesi için yapılan planlı çalışmaların tümüdür. 

Sağlık hizmetleri genel olarak üç boyutta sınıflandırılır:
1. Koruyucu sağlık hizmetleri
2. Tedavi edici sağlık hizmetleri
3. Rehabilitasyon hizmetleri

Kişileri hastalanmaktan, yaralanmaktan, sakat kalmaktan ve erken ölümden korumak amacıyla verilen sağlık hizmetleridir. Koruyucu sağlık hizmetleri bir toplumda, hastalıkları önleme ve toplumun sağlık düzeyini yükseltebilmenin en etkili ve kestirme yoludur. Hastalık daha ortaya çıkmadan önce alınan her türlü önlem ve mücadeleyi kapsar.

Koruyucu sağlık hizmetleri içerisinde belirtilen sağlığı koruyucu önlemler üç düzeyde ele alınmaktadır:
1. Birincil (primer) koruma: Hastalık kişide biyolojik olarak başlamadan önce bazı önlemler alarak söz konusu hastalığın görülmesini önlemektir. Bunlar, çevredeki olumsuz etmenlerin yok edilmesi, bu etmenlere insanların maruz kalmasının önlenmesi, aşılama, iyi beslenme, kazaları önlemek için alınan önlemler, hiç sigara içmemek, kişisel hijyen kurallarına uymak, çocuk yetiştirme konusunda çocuğa bakım veren kişilerin ve toplumun eğitimi gibi önlemlerdir.
2. İkincil (sekonder) koruma: Hastalıkların belirtisiz dönemlerinde ya da belirtilerin/semptomların hafif olduğu dönemlerde teşhis edilerek tedavi edilmeleridir. İkincil korumaya “erken tanı” hizmetleri de denir.
3. Üçüncül (tersiyer) koruma: Hastalığın klinik bulgu ve belirtilerinin ortaya çıkışından sonra, hastaların en iyi şekilde tedavisi, sakatlık ve kalıcı bozuklukları olan hastaların rehabilite edilmesi gibi hizmetleri kapsar. Hastaların, hastalığın kötü sonuçlarından korunmasını amaçlar.

Kişileri dolayısı ile de toplumu hastalık etkenlerine karşı dirençli ve güçlü hale getirerek onların insanları etkilemesini önlemeyi, hastalanmaları halinde ise,
en erken dönemde tanı konularak, uygun tedavi ile hasarsız veya en az hasarla iyileşmelerini sağlayan hizmetler bu grup altında toplanır. Başlıca kişiye yönelik
koruyucu sağlık hizmetleri şu şekilde özetlenebilir:

a. Erken tanı ve uygun tedavi,
b. Aşılama,
c. İlaçla koruma,
d. Beslenmenin iyileştirilmesi,
e. Kişisel hijyen,
f. Sağlık eğitimi,
g. Aile planlaması.

İnsanın çevresinde bulunan ve onun sağlığını olumsuz etkileyen biyolojik, fiziksel, kimyasal ve sosyal etkenleri yok ederek, çevreyi olumlu hale getirme veya olumsuz çevre koşullarının kişileri etkilemesini önleme çabalarının tümü bu başlık altında toplanır.

Başlıca çevreye yönelik koruyucu sağlık hizmetleri şu şekilde özetlenebilir:
a. Yeteri kadar ve temiz su sağlanması,
b. Besin kontrolü ve güvenliği,
c. Katı ve sıvı atıkların zararsız hale getirilmesi,
d. Hava kirliliğinin kontrolü,
e. Vektörlerle (haşerelerle) mücadele,
f. Endüstri sağlığı,
g. Konut sağlığı,
h. Radyasyon ve gürültü ile mücadele,
i. İş ortamında sağlığı tehdit edebilecek etkenlerin kontrolü

Tedavi edici sağlık hizmetleri; hastalık, sakatlık gibi durumlarla karşılaşanların, bu durumların oluşturduğu zararlardan kurtarılması için yapılan hizmetlerdir. Hastalık veya hastalık belirtileri ortaya çıktıktan sonra, hastalığın tanı, teşhis ve tedavi edilmesi sürecini kapsayan hizmetlerdir.

Tedavi edici sağlık hizmetleri üç kademeye ayrılır:
1. Birinci basamak tedavi hizmetleri
2. İkinci basamak tedavi hizmetleri
3. Üçüncü basamak tedavi hizmetleri

Birinci basamak tedavi hizmetleri, hastaların evde ve ayakta tedavileridir. Bu hizmetler esas olarak yataksız sağlık kuruluşlarında ve koruyucu hizmetlerle bir arada verilir.

Ülkemizde aile sağlığı merkezi (ASM), toplum sağlığı merkezi (TSM), toplum
sağlığı merkezine bağlı birimler, halk sağlığı laboratuvarı ve 112 acil sağlık hizmetleri bu hizmetleri veren kuruluşlardır.

İkinci basamak tedavi hizmetleri, hastaların bir yataklı sağlık kuruluşunda (hastanelerde) yatırılarak tedavileridir. İkinci basamak tedavi hizmetleri,
hastalıkların teşhis ve tedavilerinin yapıldığı yataklı tedavi kurumlarının sunduğu hizmetleri kapsar.

Ülkemizde bu hizmetler, Sağlık Bakanlığı’na bağlı Kamu Hastaneler Birliği uhdesinde bulunan il ve ilçe devlet hastaneleri ile sunulmaktadır.

Üçüncü basamak tedavi hizmetleri, özel bir yaş grubuna (çocuk hastalıkları hastanesi, geriatri hastanesi vb.), cinsiyete (jinekoloji ve doğum hastaneleri vb.) ya da belli bir hastalığa (ruh ve akıl hastalıkları, meslek hastalıkları, onkoloji hastaneleri vb.) yakalanan kişilere, o konudaki gelişmiş teknolojiyle ve üst düzeyde uzmanlaşmış personelle donanmış olan yataklı tedavi kuruluşlarında verilen hizmetleri kapsamaktadır.

Bu hizmetler, genellikle özel dal ya da eğitim hastanelerinde verilir. Ülkemizde bu
tip hizmetler, başta Sağlık Bakanlığı’nın eğitim ve araştırma hastaneleri, ihtisas hastaneleri, üniversite hastaneleri ve özel dal hastanelerinde verilmektedir.

Tıbbi rehabilitasyon, hastalık veya kaza sonrasında güçsüzleşen organın, fizik tedavi vb. tıbbi yöntemlerle yeniden güçlendirilmesi ya da tamamen kaybedilen organ yerine ortez/protez takılmak suretiyle kişiye o organın işlevini kısmen kazandırma türünden hizmetlere denir. Yani daha çok bedensel özürlüler için verilen rehabilitasyon hizmetleridir.

Motivasyon, uyum ve moral kaybı yaşayan bireyler için bu hizmetler verilebilir. Fizik veya psikolojik hasarlı kişilerin geçimlerini sağlayacak bir iş bulması güçtür. Ancak yaşamlarını ailesine ve topluma yük olmadan devam ettirebilmeleri, durumlarına uygun bir işe yerleşmelerine bağlıdır. Aynı şekilde önceden sağlıklı olan ve çalışan bir kişinin daha sonra herhangi bir hastalık ya da kaza nedeniyle engelli hale gelmesi durumunda da kendisine yapabileceği bir işin verilmesi/işinin değiştirilmesi gerekir. Hiç çalışamayacak durumda olan veya o hale gelen kişilerin bir kurumda bırakılmasına gereksinim vardır. Bu ve benzeri türden hizmetlerin
hepsine sosyal rehabilitasyon hizmetleri adı verilir.

Ülkemizde sağlık kuruluşları yataklı ve yataksız olarak hizmet vermektedir. Yataksız sağlık kuruluşları esas olarak birinci basamak tedavi hizmetlerinin koruyucu hizmetlerle bir arada verildiği kuruluşlardır. Yataksız sağlık kuruluşları; aile sağlığı merkezi (ASM), toplum sağlığı merkezi (TSM), toplum sağlığı merkezine bağlı birimler ve halk sağlığı laboratuvarı gibi temel sağlık hizmetleri veren kuruluşlardır. 

Kanun Hükmünde Kararname, yasama organının (meclis) konu, süre ve gayeyi belirleyen bir yetki kanunu ile verdiği veya doğrudan doğruya Anayasa’dan aldığı yetkiye dayanarak hükümetin çıkardığı kanun gücüne sahip kararnamedir. Kararname çeşitlerinden biridir. Ancak parlamentonun tasdikine sunulduğu
 çin ve tasdik edildiğinden kanun güç ve kuvvetindedir.

Tek bir sağlık sorununa ya da programa yönelik sağlık hizmeti vermek üzere kurulmuş hizmet örgütüdür. Sıtma ve verem gibi hastalıklarla mücadele amacıyla kurulan örgütler buna örnektir. Bu örgütlerde, en uç noktadan merkezdeki üst düzey kademeye kadar hiyerarşik bir örgütlenme söz konusudur. Dikey örgütler, geniş bir bölgede tek amaçlı sağlık hizmeti verirler.

Yataksız sağlık kuruluşlarında bir ekip hizmeti söz konusudur. Hekim çok disiplinli birinci basamak ekibinin pek çok üyesinden sadece biridir. Bu ekipte, ebe, hemşire, çevre sağlığı teknisyeni, tıbbi sekreter, sosyal çalışmacı, psikolog, diş hekimi ve fizyoterapist gibi diğer sağlık çalışanları da yer alır.

Yataksız sağlık kuruluşlarında verilecek etkin birinci basamak sağlık hizmetlerinin yararları şu şekilde özetlenebilir:
1. Öncelikli ve gereksinim duyulan hizmetlere daha çok ulaşabilirlik.
2. Daha nitelikli sağlık hizmeti
3. Koruyucu sağlığa verilen önem
4. Sağlık sorunların erken tanı ve tedavisi
5. Birinci basamak sağlık hizmetlerinin özelliklerinin birlikte daha yoğun etkisi

Belli başlı sistemler ve bu sistemlerden bilgi edinilebilecek ana konular şöyle sıralanabilir:
Çekirdek Kaynak Yönetim Sistemi (ÇKYS): Bu sistem personel, özlük, ücretler gibi konularla ilgili tüm verilerin kayıt altına alındığı sistemdir.
Temel Sağlık İstatistikleri Modülü (TSİM): Günümüzde eskisi kadar yoğun olarak kullanılmamaktadır. Bununla birlikte, muayene sayıları, aşılamalar gibi sağlık hizmetleri konusunda birçok istatistik bu sistemde mevcuttur.
Karar Destek Sistemi (ÇKYS-KDS): Çekirdek Kaynak Yönetim Sistemi’nde yer alan verilerin özetlenip rapor halinde sunulduğu sistemdir. Personel sayıları ve maliyet gibi konularda hazır raporlar içermektedir.
Sağlık-Net: Tüm hastane ve aile hekimlerinin, sundukları sağlık hizmetleri ve hastaları ile ilgili bilgileri kayıt altına aldıkları sistemdir.
Sağlık-Net Yönetim Web: Toplum sağlığı merkezi ve Halk Sağlığı Müdürlüğü’nce, Sağlık-Net’le ilgili yönetimsel işlemlerin yapıldığı, aynı zamanda aile hekimleri, hasta listeleri ve kişilere sunulmuş hizmetlerle ilgili detayların görüntülenebildiği yönetim ekranlarıdır.
Sağlık-Net KDS: Sağlık-Net üzerinden toplanan verilerin raporlandığı, kadın üreme, anne çocuk sağlığı ve bağışıklama hizmetlerinden kronik hizmetlere kadar, sağlıkla ilgili birçok göstergenin yer aldığı sistemdir.
Halk Sağlığı Bilgi Sistemi (HSBS): Toplum Sağlığı Merkezi, bağlı birimler ve Halk Sağlığı Müdürlüğü’nün doğrudan kendilerinin gerçekleştirdikleri sağlık hizmetlerini kayıt altına alıp takip etmelerini, Sağlık-Net ve diğer sistemlerden de ilgili bilgileri bir arada görebilmelerini, ayrıca diğer bazı idari işlemleri yürütmelerini sağlayan sistemdir.

Aile hekimliği ile ilgili olarak 25 Ocak 2013 tarihinde Aile Hekimliği Uygulama Yönetmeliği çıkarılmış ve 16 Mayıs 2017 tarihinde son şekli verilmiştir.

Aile hekimliği uygulama yönetmeliğinde aile hekimliği ile ilgili bazı tanımlar kısaca şu şekilde açıklanabilir:
Aile hekimi: Kişiye yönelik koruyucu sağlık hizmetleri ile birinci basamak teşhis, tedavi ve rehabilite edici sağlık hizmetlerini ayrımı yapmaksızın herkese kapsamlı ve devamlı olarak belirli bir yerde vermekle yükümlü olan, gerektiği ölçüde gezici sağlık hizmeti veren ve tam gün esasına göre çalışan aile hekimliği uzmanı veya kurumun öngördüğü eğitimleri alan uzman tabip veya tabipleri ifade etmektedir.
Aile hekimliği birimi: Bir aile hekimi ile en az bir aile sağlığı elemanından oluşan yapıdır.
Aile sağlığı elemanı: Aile hekimi ile birlikte hizmet veren, sözleşmeli olarak çalıştırılan veya Türkiye Halk Sağlığı Kurumu veya eğitim kurumunca görevlendirilen hemşire, ebe, sağlık memuru ve acil tıp teknisyenidir.
Aile sağlığı merkezi: Bir veya birden fazla aile hekimi ile aile sağlığı elemanlarınca aile hekimliği hizmetinin verildiği sağlık kuruluşudur.
Geçici aile hekimi: Aile hekiminin yıllık izin, hastalık izni ve diğer nedenlerle görev başında bulunamadığı sürede yerine bakan veya boş aile hekimliği pozisyonuna yerleştirme yapılıncaya kadar bu pozisyona görevlendirilen aile hekimidir.
Geçici aile sağlığı elemanı: Aile sağlığı elemanının yıllık izin, hastalık izni ve diğer nedenlerle görev başında bulunamadığı sürede yerine bakan veya boş aile sağlığı elemanı pozisyonuna yerleştirme yapılıncaya kadar bu pozisyona görevlendirilen
aile sağlığı elemanıdır.
Gezici sağlık hizmeti: Aile hekimi ve/veya aile sağlığı elemanının, müdürlükçe tespit edilen uzak mahalle, belde, köy, mezra gibi yerleşim birimlerine, Türkiye Halk Sağlığı Kurumunca belirlenen usul ve esaslara göre giderek mahallinde vereceği sağlık hizmetidir.
Yerinde sağlık hizmeti: Aile hekimi ve/veya aile sağlığı elemanının, müdürlükçe tespit edilen cezaevi, çocuk ıslahevi, huzurevi, korunmaya muhtaç çocukların barındığı çocuk yuvaları ve yetiştirme yurtları gibi toplu yaşam alanlarına Türkiye Halk Sağlığı Kurumu’nca belirlenen usul ve esaslara göre giderek, yerinde vereceği sağlık hizmetidir. 

Aile sağlığı merkezinde görevli aile hekiminin görev, yetki ve sorumlulukları şu şekilde özetlenebilir:
1. Aile hekimi, aile sağlığı merkezini yönetmek, birlikte çalıştığı ekibi denetlemek ve hizmet içi eğitimlerini sağlamak, Sağlık Bakanlığı ve Halk Sağlığı Kurumu tarafından yürütülen özel sağlık programlarının gerektirdiği kişiye yönelik sağlık hizmetlerini yürütmekle yükümlüdür.
2. Aile hekimi, kendisine kayıtlı kişileri bir bütün olarak ele alıp kişiye yönelik koruyucu, tedavi ve rehabilite edici sağlık hizmetlerini bir ekip anlayışı içinde sunar.
3. Aile hekiminin Halk Sağlığı Kurumu tarafından belirlenen usul ve esaslar çerçevesinde görev, yetki ve sorumlulukları şöyledir:
a. Çalıştığı bölgenin sağlık hizmetinin planlamasında bölgesindeki toplum
sağlığı merkezi ile işbirliği yapar.
b. Hekimlik uygulaması sırasında karşılaştığı toplum ve çevre sağlığını ilgilendiren durumları bölgesinde bulunduğu toplum sağlığı merkezine bildirir.
c. Kendisine kayıtlı kişilerin ilk değerlendirmesini yapmak için altı ay içinde ev
ziyaretinde bulunur veya kişiler ile iletişime geçer.

d. Kişiye yönelik koruyucu sağlık hizmetleri ile birinci basamak teşhis, tedavi,
rehabilitasyon ve danışmanlık hizmetlerini verir.
e. Sağlıkla ilgili olarak kayıtlı kişilere rehberlik yapar, sağlığı geliştirici ve koruyucu hizmetler ile ana çocuk sağlığı ve üreme sağlığı hizmetlerini verir.
f. Periyodik sağlık muayenesi yapar.
g. Kayıtlı kişilerin yaş, cinsiyet ve hastalık gruplarına yönelik izlem ve taramaları
(kanser, kronik hastalıklar, gebe, lohusa, yenidoğan, bebek, çocuk sağlığı, ergen,
erişkin, yaşlı sağlığı vb.) yapar.
h. Evde takibi zorunlu olan engelli, yaşlı, yatalak ve benzeri durumdaki kendisine kayıtlı kişilere evde veya gezici/yerinde sağlık hizmetlerinin yürütülmesi
sırasında kişiye yönelik koruyucu sağlık hizmetleri ile birinci basamak teşhis,
tedavi, rehabilitasyon ve danışmanlık hizmetlerini verir.
i. Aile sağlığı merkezi şartlarında teşhis veya tedavisi yapılamayan hastaları sevk
eder, sevk edilen hastaların geri bildirimi yapılan muayene, tetkik, teşhis,
tedavi ve yatış bilgilerini değerlendirir, ikinci ve üçüncü basamak tedavi ve rehabilitasyon hizmetleri ile evde sağlık hizmetlerinin koordinasyonunu sağlar.
j. Tetkik hizmetlerinin verilmesini sağlar ya da bu hizmetleri verir.
k. Verdiği hizmetlerle ilgili olarak sağlık kayıtlarını tutar ve gerekli bildirimleri
yapar.
l. Kendisine kayıtlı kişileri yılda en az bir defa değerlendirerek sağlık kayıtlarını
günceller.
m. Gerektiğinde hastayı gözlem altına alarak tetkik ve tedavisini yapar.
n. Entegre sağlık hizmetinin sunulduğu merkezlerde gerektiğinde hastayı gözlem amaçlı yatırarak tetkik ve tedavisini yapar.
o. İlgili mevzuatta birinci basamak sağlık kuruluşları ve resmi tabiplerce kişiye
yönelik düzenlenmesi öngörülen her p. Halk Sağlığı Kurumu tarafından belirlenen konularda hizmet içi eğitimlere katılır.
r. Halk Sağlığı Kurumu ve ilgili mevzuat ile verilen diğer görevleri yapar. türlü sağlık raporu, sevk evrakı, reçete ve sair belgeleri düzenler. 

Aile sağlığı merkezinde görevli aile sağlığı elemanının görev, yetki ve sorumlulukları da şu şekilde özetlenebilir:
1. Aile sağlığı elemanı, aile hekimi ile birlikte ekip anlayışı içinde kişiye yönelik koruyucu, tedavi ve rehabilite edici sağlık hizmetlerini sunmak ve görevinin gerektirdiği hizmetler ile ilgili sağlık kayıt ve istatistiklerini tutmakla yükümlüdür. Yukarıda sayılan aile hekiminin görevlerinin yerine getirilmesinde aile hekimi ile birlikte çalışır.
2. Aile sağlığı elemanının Halk Sağlığı Kurumu tarafından belirlenen usul ve esaslar çerçevesinde görev, yetki ve sorumlulukları şöyledir:
a. Kişilerin hayati bulgularını ölçer ve kaydeder.
b. Aile hekiminin gözetiminde, talimatı verilen ilaçları uygular.
c. Yara bakım hizmetlerini yürütür.
d. Tıbbi alet, malzeme ve cihazların hizmete hazır bulundurulmasını sağlar.
e. Poliklinik hizmetlerine yardımcı olur tıbbi sekreter bulunmadığı hallerde
sevk edilen hastaların sevk edildiği kurumla koordinasyonunu sağlar.
f. Gereken tetkikler için numune alır, eğitimini aldığı basit laboratuvar tetkiklerini yapar veya aldığı numunelerin ilgili laboratuvar tarafından teslim alınmasını sağlar.
g. Gezici ve yerinde sağlık hizmetleri, sağlığı geliştirici ve koruyucu hizmetler ile ana çocuk sağlığı ve üreme sağlığı hizmetlerini verir, evde sağlık hizmetlerinin verilmesinde aile hekimine yardımcı olur.
h. Halk Sağlığı Kurumu tarafından belirlenen hizmet içi eğitimlere katılır.
i. Sağlık hizmetlerinin yürütülmesi ile ilgili olarak görev, yetki ve sorumlulukları kapsamında aile hekiminin verdiği diğer görevleri yerine getirir.
j. Halk Sağlığı Kurumu tarafından ve ilgili mevzuat ile verilen diğer görevleri yapar.

Eğitici gözetim ve koordinasyonunda, bir veya birden fazla asistan ile aile sağlığı
elemanlarınca aile hekimliği hizmetinin verildiği ve tamamı eğitim aile hekimliği
birimlerinden oluşan sağlık kuruluşudur.

Aile sağlığı merkezlerinde tutulan kayıtlar sonucu oluşan verilerin analizinde iki amaç vardır:
1. Davet ederek veya evine giderek izlemini yaptığı kişilerin sayı, kimlik ile çeşitli sağlık verileri ve uygulama tarihlerini belirten raporlar oluşturmak.
2. Kendi performansını değerlendirmek ve hizmet sunduğu nüfusun özelliklerini saptayarak vereceği sağlık hizmetini ona göre planlamak.

Ayrıca, aile hekimliğinde aile sağlığı merkezleri ve aile hekimliği birimlerine dair aile hekimliği birimi ve aile sağlığı merkezlerinin açılması, kapatılması ve yer değişikliği, entegre ve zorunlu düşük nüfus nedeni ile farklı katsayı uygulanacak birimlerin planlanması, gezici ve yerinde sağlık hizmetlerinin planlanması gibi konulara ilişkin taleplerde kullanılacak formalar ise şunlardır:

1. Aile Hekimliği Birimlerinin Planlanması Formu
2. Aile Sağlığı Merkezi ve Aile Hekimliği Birimleri Yer Değişikliği Formu
3. Entegre Sağlık Hizmeti Planlanması Formu
4. Zorunlu Düşük Nüfus Planlama Formu
5. Gezici Sağlık Hizmeti Planlaması Formu
6. Yerinde Sağlık Hizmeti Planlaması Formu

Toplum sağlığı merkezi ve bağlı birimler yönetmeliğinde geçen bazı tanımlar kısaca şu şekilde açıklanabilir:
Toplum sağlığı merkezi: Bölgesinde yaşayan toplumun sağlığını korumak ve geliştirmek maksadıyla sağlıkla ilgili risk ve sorunları belirleyen, bunlarla ilgili düzeltici ve önleyici faaliyetleri gerçekleştiren; birinci basamak koruyucu, iyileştirici ve rehabilite edici sağlık hizmetlerini koordine eden ve bu hizmetlerin etkin ve verimli bir şekilde sunulmasını izleyen, değerlendiren, denetleyen ve destekleyen; bölgesinde bulunan sağlık kuruluşları ile diğer kurum ve kuruluşlar arasındaki koordinasyonu sağlayan sağlık kuruluşunu ifade eder.
Bağlı birim: Toplum sağlığı merkezleri bünyesinde belirli bir hizmeti yoğun olarak sunmak üzere kurulan birimdir.
Evde sağlık hizmeti: Çeşitli hastalıklar nedeniyle evde sağlık hizmeti almaya ihtiyacı olan bireylere evinde ve aile ortamında sosyal ve psikolojik danışmanlık hizmetlerini de kapsayacak şekilde verilen muayene, tetkik, tahlil, tedavi, tıbbi bakım, takip ve rehabilitasyon hizmetleridir.
Toplum Sağlığı Merkezi mobil sağlık hizmeti: Mevsimsel tarım işçileri, mülteciler gibi temel sağlık hizmetlerine kolay ulaşamayan dezavantajlı gruplara bulundukları yerlerde verilecek koruyucu ve geliştirici sağlık hizmetlerini tanımlamaktadır. 

Toplum sağlığı merkezleri aşağıdaki başlıklar altında belirtilen hizmetleri sunarlar:
1. İdari ve mali işler
2. Kayıt ve istatistik
3. Plan ve program yapma
4. Diğer kurumlarla işbirliği
5. İzleme ve değerlendirme çalışmaları
6. Bulaşıcı hastalıklar, bağışıklama ve salgın kontrolü
7. Tüberküloz kontrolü
8. Zoonotik ve vektörel hastalıkların kontrolü
9. Erken uyarı ve cevap sistemi çalışmaları
10. Bulaşıcı olmayan hastalıkların kontrolü
11. Kadın ve üreme sağlığı hizmetleri
12. Çocuk ve ergen sağlığı hizmetleri
13. Kanser erken teşhis, tarama ve eğitim hizmetleri
14. Ruh sağlığı programlarına dair hizmetler
15. Ulusal programlar ile ilgili hizmetler
16. Adli tıbbi hizmetler ve ölüm kayıt hizmetleri
17. Acil sağlık hizmetleri
18. Kaza ve yaralanmalardan korunma hizmetleri
19. Görüntüleme ve laboratuvar hizmetleri

20. Çevre sağlığı hizmetleri
21. Çalışan sağlığı ve güvenliğine dair hizmetler
22. Olağan dışı durumlar ve afet sağlığı hizmetleri
23. Toplu yaşam alanları ve okul sağlığı hizmetleri
24. Evde sağlık hizmetleri
25. Ağız ve diş sağlığı hizmetleri
26. Sağlığın geliştirilmesi ve teşviki çalışmaları
27. Sosyal hizmet çalışmaları
28. Hizmet içi eğitimler
29. Diğer görevler: Sağlık turizmi, turizm hekimliği, göçerlerin bakımı, sağlık taramaları, entegre sağlık hizmet sunumu ve Halk Sağlığı Müdürlüğü’nün verdiği diğer görevler

Bünyesinde koruyucu sağlık hizmetleri, acil sağlık hizmetleri, muayene, tedavi
ve rehabilitasyon hizmetleri, doğum, ana çocuk sağlığı hizmetleri, ayakta ve/veya yatarak tıbbî ve cerrahî müdahale ile çevre sağlığı, adlî tabiplik ve ağız/diş sağlığı hizmetleri gibi hizmetlerin de verildiği, birinci basamak sağlık hizmetlerini yoğunlukla yürütmek üzere tasarlanmış sağlık hizmetidir.

Toplum sağlığı merkezlerinde tutulan kayıtlar sonucu oluşan verilerin analizinde üç amaç vardır:
1. Aile hekimliği birimlerinin çalışmalarını izlemek, değerlendirmek ve aksaklıkları gidermek ve sorunları değerlendirerek ortak çözümler üretmek.
2. Bölgesinde yürütülen sağlık hizmetlerinin eksikliklerini tespit edebilmek amacı ile bölgesindeki sağlık ölçütlerini değerlendirerek bir sonuca ulaşmak, reaksiyon geliştirmek ve ihtiyaç duyduğunda hasta memnuniyeti, birimleri kullanma gibi konularda bilimsel ölçekli ve dönemsel olarak yapacağı araştırmalar neticesinde elde ettiği ölçekleri kullanmak.
3. Kendi performansını değerlendirmek.

Toplum sağlığı merkezinin kayıt ve istatistik ile ilgili belirlenmiş görevleri şunlardır:
1. Sağlık Bakanlığı’nın belirlediği standartlar doğrultusunda bölgesinde sağlık hizmeti sunanlardan verilerini toplar.
2. Bölgesinde yürütülen hizmetlerin kayıt ve istatistiklerini elektronik veya basılı ortamda tutar.
3. Olağanüstü durumlarda bölgesinde sağlık hizmeti sunanlardan yazılı olarak da veri toplar ve topladığı verileri zamanında müdürlüğe iletir.
4. Aile hekimini değiştirmek isteyen ya da aile hekimine yeni kayıt olmak isteyen kişilerin başvurularını kabul ederek mevzuat çerçevesinde kişilerin bu taleplerini karşılar.
6. Bölgesinde ikamet etmesine rağmen aile hekimliğine kaydedilememiş kişiler var ise ilgili kurum ve kuruluşlarla koordinasyon içerisinde en uygun aile hekimine kaydedilmelerini sağlar.

Toplum sağlığı merkezinin izleme ve değerlendirme ile ilgili belirlenmiş görevleri şunlardır:
1. Bölgesinde sağlık hizmeti sunanların verdikleri koruyucu sağlık hizmetlerinin mevzuat/sözleşme hükümlerine uygunluğu hakkında yapacağı izleme ve değerlendirme çalışmalarını raporlayarak müdürlüğe iletir.
2. Toplum sağlığı merkezine bağlı birimlerin hizmetlerine yönelik çalışmaları ve çalışma düzenine uyumları konusunda izleme ve değerlendirme yaparak hazırlayacağı raporu müdürlüğe iletir.
3. Bölgesindeki aile hekimliği birimlerinin çalışma düzenine uyumlarını ilgili mevzuata göre izleyip değerlendirdikten sonra hazırlayacağı raporu müdürlüğe iletir.

4. Bölgesinde hizmet veren aile hekimliği birimlerinin çalışmalarını ve kayıtlarını ilgili mevzuata göre izler ve değerlendirmek üzere aile sağlığı merkezlerini ziyaret ettikten sonra elde ettiği verileri ve yaptığı değerlendirmeleri öncelikli olarak aile sağlığı merkezi çalışanlarına yazılı ya da sözlü olarak, ayrıca belirli aralıklarla müdürlüğe yazılı olarak ya da elektronik ortamda bildirir.
5. Bölgesinde hizmet veren aile hekimliği birimlerinin gezici sağlık hizmeti planlarını aile hekimlerinden alıp plana uyulup uyulmadığını izleyip değerlendirerek hazırladığı raporu müdürlüğe bildirir.
6. Hasta hakları ile ilgili çalışmaların yürütülmesini sağlar ve yapılan çalışmaları izleyip değerlendirir.

Toplum sağlığı merkezinde çalışacak tıbbi sekreterlerin görevleri şöyle sıralanabilir:
1. Toplum sağlığı merkezinin tüm yazışma işlerini yapar.
2. Toplum sağlığı merkezine gelen ve giden yazılara ait defter ve dosyaları ilgili mevzuatlar dahilinde tutar, bu yazıların asıl ve/ veya suretlerini saklar.
3. Toplum sağlığı merkezine gelen yazıların cevaplarını süresinde hazırlar ve bununla ilgili tüm işlemleri sonuçlandırır.
4. Toplum sağlığı merkezinden giden evraka ait her türlü posta işlemlerini yaparak resmi pul hesaplarını tutar.
5. Toplum sağlığı merkezindeki yazı ve çoğaltma makinelerinin bakım ve temizliğini yapar ve korunmasını sağlar.
6. Toplum sağlığı merkezinin hizmetinde kullanılan bilgileri bilgisayara kaydeder.
7. Toplum sağlığı merkezi bölgesinde yürütülen tüm saha araştırmalarının ham verilerini bilgisayara kaydeder.
8. Toplum sağlığı merkezi idaresi tarafından kendisine verilen her türlü yazışma iş ve işlemlerini yapar.
9. Toplum sağlığı merkezinde ayniyat saymanı olmadığı durumlarda onun görevlerini de yürütür.

10. Toplum sağlığı merkezinde hizmetle ilgili verilen diğer görevleri yapar.

Toplum sağlığı merkezi tarafından bölgesinde sunulan aile hekimliği hizmetlerinin takibinde ve değerlendirilmesinde kullanılabilecek bazı veri elemanları ve bilgiler vardır. Bu veri elemanları ve bilgilere şu örnekler verilebilir:
1. Aile hekimi başına harcanan laboratuvar aylık sarf tutarı
2. Tanı ve tedavi hizmeti içermeyen enjeksiyon, pansuman işlemleri için üretilmiş aylık protokol sayısı
3. Aylık toplam üretilen protokol sayısı
4. Yıllık poliklinik sayısı
5. Aile hekiminin aylık bazda kayıtlı nüfus sayısının ortalaması
6. Bir ayda istenen toplam kişi başı görüntüleme sayısı
7. Bir ayda istenen toplam kişi başı laboratuvar tetkik sayısı
8. Aylık misafir hasta poliklinik sayısı
9. Gezici sağlık hizmeti sunumunda aylık poliklinik sayısı
10. Söz konusu ayın son günü itibari ile aile hekimine kesin kayıtlı kişi sayısı
11. Söz konusu ayın son günü itibari ile aile hekimine kesin kayıtlı gezici sağlık hizmeti alan kişi sayısı
12. Ayın ilk gününden son gününe kadar yeni kesin kayıt yaptıran kişi sayısı
13. Ayın ilk gününden son gününe kadar ilişiği kesilen kişi sayısı
14. Eğitim verilen kişi sayısı
15. Halk eğitim seans sayısı
16. Aile hekiminin gezici sağlık hizmeti planının günleri ve saatleri
17. Aile sağlığı merkezine kayıtlı okul çağı çocuk sayısı

Bir toplum sağlığı merkezi bünyesinde bulunabilecek birimler şunlardır:
1. Ana Çocuk Sağlığı ve Aile Planlaması (AÇS-AP) Birimi
2. Verem Savaş Dispanseri (VSD) Birimi
3. Kanser Erken Teşhis, Tarama ve Eğitim Merkezi (KETEM) Birimi
4. Toplum Sağlığı Merkezi İş Sağlığı ve Güvenliği (İSG) Birimi
5. Diyabet ve Obezite Birimi
6. Hemoglobinopati Tanı Birimi
7. Deri ve Zührevi Hastalıklar Birimi
8. Sıtma ile Mücadele Birimi
9. Sağlık Evi

Aile planlaması, ailelerin istedikleri sayıda, istedikleri zamanda ve sağlıklı aralıklarla, bakabilecekleri kadar çocuk sahibi olmaları demektir. Aile planlaması çocuk sayısını kısıtlamak demek değildir.

Ana Çocuk Sağlığı ve Aile Planlaması (AÇSAP) birimi; toplum sağlığı merkezinin kadın, ana, çocuk ve üreme sağlığı hizmetleri ile eğitim faaliyetlerini yürüten bağlı birimidir.

Ana Çocuk Sağlığı ve Aile Planlaması biriminin görevleri şu şekilde sıralanabilir:
1. Hizmet bölgesindeki kadın, gebe, lohusa, çocuk ve ergenlere belirlenen standartlara uygun hizmet verilmesini sağlar ve Halk Sağlığı Kurumu tarafından belirlenen tedbirleri alır.
2. Birime başvuranlara bilgi, eğitim ve danışmanlık hizmeti verir.
3. Cinsel yolla bulaşan hastalıklar ve serviks kanseri gibi konularda erken teşhis için Kanser Erken Teşhis, Tarama ve Eğitim Merkezi (KETEM) birimi ile işbirliği yapar.
4. Kadın, ana, çocuk, ergen ve üreme sağlığının geliştirilmesine yönelik olarak sorumluluk bölgesinin ihtiyaçları ve şartlarına göre Halk Sağlığı Kurumu veya İl Halk Sağlığı Müdürlüğü tarafından hazırlanan programları uygular.
5. Kadın, ana, çocuk, ergen ve üreme sağlığına yönelik hizmet sunan diğer kurum ve kuruluşlar ile işbirliği yapar ve hizmetlerin sunumunda koordinasyon sağlar.
6. Birime başvuranların, birimde uygulanamayan gebeliği önleyici yöntemleri diğer sağlık kuruluşlarından almalarını sağlar.
7. Kadın, ana, çocuk, ergen ve üreme sağlığı konularında bölgesindeki mahalli kitle iletişim araçları ile sivil toplum kuruluşlarından da faydalanarak eğitim çalışmalarını organize eder, halk eğitimi ve danışmanlık hizmetlerini sistemli olarak verir.
8. Bulunduğu ilin birinci basamak sağlık hizmetlerini veren kuruluşlarında görev yapan sağlık personelinin kadın, ana, çocuk, ergen ve üreme sağlığı konularında hizmet içi eğitimlerini yürütür.
9. Kadın, ana, çocuk, ergen ve üreme sağlığı konularında hizmet içi eğitimlerinin devamlılığının sağlanmasını temin için Halk Sağlığı Kurumu tarafından belirlenen eğitim merkezlerinde eğitici eğitimlerini yapar.
10. Gerektiğinde il dışı sağlık personelinin de kadın, ana, çocuk, ergen ve üreme sağlığı konularında eğitimlerini sağlar.
11. Bulunduğu ilde yataklı veya yataksız sağlık hizmeti veya destek hizmeti veren kuruluşlar ile sağlık eğitimi veren diğer kurum ve kuruluşlarla işbirliği yapar.
12. Kadın, ana, çocuk, ergen ve üreme sağlığı konuları ile ilgili yürüttüğü hizmetlerin kayıt ve bildirimlerini yapar.
13. Kadın, ana, çocuk, ergen ve üreme sağlığı konularında Halk Sağlığı Kurumu tarafından verilen diğer görevleri yapar.

Toplum sağlığı merkezleri bölgelerinde Ana Çocuk Sağlığı ve Aile Planlaması (AÇS-AP) konusunda sunulan hizmetlerin takip ve değerlendirmesinde birçok veri elemanı ve bilgileri kullanabilirler. Bunlara; toplum sağlığı merkezi bölgesindeki toplam 15-49 yaş kadın sayısı, 15-49 yaş izlem sayısı,
aile planlaması yöntemi kullanan kadın sayısı, etkisiz aile planlaması yöntemi kullanan 15-49 yaş kadın sayısı, etkin aile planlaması yöntemi kullanan 15-49 yaş kadın sayısı, aile planlaması yöntemi kullanmayan 15-49 yaş kadın sayısı, toplum sağlığı merkezi bölgesinde gebe sayısı, riskli gebe sayısı, anemisi olan gebe sayısı, demir desteği alan gebe sayısı, D vitamini desteği alan gebe sayısı, emzirme danışmanlığı alan gebe sayısı, toplam doğum sayısı, sağlık personeli yardımı ile yapılan doğum sayısı, sağlık kuruluşunda yapılan doğum sayısı,
evde yapılan doğum sayısı, tüm doğumların sayısı, bir yıl içerisindeki canlı doğan ve 29-364 gün içinde ölen bebek sayısı, normal doğum sayısı, sezaryen ile yapılan doğum sayısı, toplam lohusa sayısı, demir desteği verilen lohusa sayısı, D vitamini desteği verilen lohusa sayısı, bebek sayısı, 4 -12 ay arası demir başlanan preterm/term bebek sayısı, 0-364 gün arası D vitamini başlanan bebek sayısı, toplam topuk kanı örneği alınan bebek sayısı, işitme taraması yapılan bebek sayısı ve gelişimsel kalça displazisi taraması yapılan bebek sayısı örnek olarak verilebilir.

Ana Çocuk Sağlığı ve Aile Planlaması (AÇSAP) Birimi ile ilgili istenebilecek bazı formlar:
1. Anne Ölümleri Veri Toplama Formları
2. Anne Ölümleri Bildirim Formu
3. Acil Obstetrik Bakım Katılımcı Bilgi Formu
4. Aylık Bildirim Veri Girişi Ölü Doğum ve Bebek Ölümleri Formu
5. Üç Aylık Bebek Ölüm Sayısı Bildirim Formu
6. Çocuk Ölümleri Formları
7. Neonatal Tarama Programı Formları
8. 15-49 Kadın İzlem Formu
9. Gebe Loğusa İzlem Formu
10. 0-24 Ay Bebek Çocuk Beslenmesi Danışmanlık Formu
11. İşitme Tarama Formu

Verem Savaş Dispanseri (VSD) Birimi, toplum sağlığı merkezinin tüberküloz hastalığına ilişkin teşhis, tedavi, tarama ve eğitim faaliyetlerini yürüten birimidir.

Bu birimin görev, yetki ve sorumlulukları şu şekilde sıralanabilir:
1. Verem Savaş Dispanseri Birimine doğrudan başvuran veya hastaneler, aile hekimliği birimleri, diğer sağlık kuruluşları ve tarama ekipleri tarafından gönderilen hastaların ve/veya şüphelilerin klinik, bakteriyolojik ve radyolojik muayeneleri ile tedavilerini yapar ve gerekli durumlarda hastaneye sevk eder.
2. Tedavi hizmeti veren kurum ve kuruluşlarda tüberküloz tanısı konarak çıkan hastaların tetkik, takip ve hastane sonrası tedavilerini sağlar.
3. Hastalığın seyrini izlemek amacıyla hastaların kontrolünün, muayenesinin ve laboratuvar tahlillerinin yapılmasını sağlar.
4. Hasta ile birlikte Doğrudan Gözetimli Tedavi (DGT) uygulanacak yeri ve DGT uygulayacak kişiyi kararlaştırır ve DGT uygulamalarının takibini yapar.
5. Verem Savaş Dispanseri Biriminin bulunduğu ilde veya iller arası bildirimi yapılmış hastalar ile kayıp veya tedaviye uyumsuz hastaların tespit ve takiplerini yaparak yeniden tedavi sürecine kazandırılmalarını sağlar.
6. Tüberküloz tanısı konmuş hastaların kayıtlarını tutar, bölgesine ait tüberküloz verilerini toplayıp analiz eder ve bölgesindeki tüberküloz hastalarına ve tüberküloz faaliyetlerine ait istatistik formlarını düzenler.
7. İhtiyaç halinde BCG aşılama hizmetini yürütür.
8. Tüberküloz tanısı almış hastaların ve temaslıların tanı, tedavi ve takipleri ile ilgili hizmetleri ücretsiz olarak sunar.
9. Tüberküloz hastalarının tedavilerinde kullanılan ilaç ve malzemelerin planlamasını, teminini, stok yönetimini ve dağıtımını sağlar.
10. Halk Sağlığı Kurumu tarafından temin edilen tüm verem ilaçlarını verem hastalarına ve koruma tedavisi alanlara ücretsiz olarak verir.
11. Tüberküloz hastalığı konusunda hasta ve temaslılarına eğitim verir.
12. Verem Haftası ve Dünya Tüberküloz Günü etkinlikleri kapsamında halk eğitimleri düzenler, bölgesindeki aile hekimlerine ve diğer sağlık personeline tüberküloz hakkında eğitim verir veya verilmesini sağlar.
13. Tüberkülozlu hastaların temaslıları arasından hastalık bulaşmış kişileri tespit etmek amacıyla temaslı taramalarını yapar ve koruyucu tedavi hizmetlerini yürütür.

14. Mobil tarama ekipleri ile tüberküloz yönünden belirlenmiş risk gruplarının taramalarını yürütür.
15. Tüberkülozlu hasta dosyalarını, koruma dosyalarını, tüberkülozlu hasta kayıt defterini ve ilaçla koruma defterini süresiz olarak birimde saklar.
16. Kurum tarafından tüberküloz kontrol hizmetlerine yönelik olarak verilen diğer hizmetleri yürütür.

Verem Savaş Dispanseri Birimi ile ilgili istenebilecek bazı formlar şu şekilde özetlenebilir:
1. Verem Savaş Dispanseri (VSD) Aylık Çalışma ve İkmal Raporu
2. Verem Savaş Dispanserine Kaydolan Tüberküloz Hastaları (TUTSA) Formu
3. Bölge Tüberküloz Laboratuvarları Çalışma Formu
4. Verem Eğitim ve Propaganda Haftası İl Etkinlikleri Tablosu
5. Tüberkülozda Birinci Seçenek İlaç Talep Formu
6. Tüberkülozda İkinci Seçenek İlaç Talep Formu
7. Mobil Tarama Ekiplerinin Faaliyetlerini Değerlendirme Raporu
8. Aylık DGT Durum Raporu

Kanser Erken Teşhis, Tarama ve Eğitim Merkezi (KETEM) Birimi, toplum sağlığı merkezinin kanser erken teşhis, tarama ve eğitim faaliyetlerini yürüten birimdir.

Kanser Erken Teşhis, Tarama ve Eğitim Merkezi (KETEM) Biriminin görevleri şu şekilde sıralanabilir:
1. Kanser hastalığının risk faktörleri ve erken teşhisine yönelik her türlü eğitim ve danışmanlık hizmetlerini yürütür.
2. Aile hekimleri ile birlikte Ulusal Kanser Tarama Standartlarına göre planlanan toplum tabanlı kanser taramalarını yürütür.
3. Ulusal Kanser Tarama Standartlarına göre kanser taramasını toplum sağlığı merkezi ve aile hekimliği birimleri dışında yaptıran kişilere ait verileri tarama yapan merkezle birlikte kayıt altına alır.
4. Tütün ve alkol mücadelesi ile ilgili olarak yürütülmesi uygun görülen Halk Sağlığı Kurumu programlarına destek verir.
5. Aile hekimliği birimleri ile birlikte yürütülen kanser taramaları neticesinde tespit edilen şüpheli olguların ileri tetkik, teşhis ve tedavisini kayıt altına alır.
6. Taranan ve kanser açısından riskli olduğu bilinen veya riskli olduğu saptanan kişilerin takiplerini gerçekleştirir.
7. Halk Sağlığı Kurumunun gerekli görmesi halinde kanser yönünden riskli bölge ve gruplara yönelik olarak kanser tarama hizmetlerini sunar.
8. Gereken durumlarda tarama faaliyetlerini yürütmek için öncelikle kamu kurum ve kuruluşları olmak üzere diğer kurum ve kuruluşlarla işbirliği yapar.

Kanser Erken Teşhis, Tarama ve Eğitim Merkezi (KETEM) Birimi ile ilgili istenebilecek bazı formlar şu şekilde özetlenebilir:
1. Kanser Kayıt Formları
a. Kanser Kayıt Bilgi Formu
b. Kanser Kayıt Merkezi İzleme Formu
c. İl Kanser Kayıt Merkezi Personel Durum Formu
2. Kanser Tarama Formları
a. Halk Sağlığı Müdürlüğü Kanser Tarama Bilgi Formu
b. Halk Sağlığı Müdürlüğü Dışında Yapılan İşlemler Formu
c. KETEM Personel Durum Formu
d. Haftalık KETEM Değerlendirme Formu
e. İl Kanser Kayıt Merkezi Personel Durum Formu
f. Halk Sağlığı Müdürlüğü Human Papilloma Virüs (HPV) İl Kontrol Teşkilatı Bilgi Formu
3. Epidemiyolojik Araştırma Formları

Cinsel yolla bulaşan, ağız ve alt genital bölgeyi kaplayan deride siğil, kanser öncülü lezyonlar ve başta rahim ağzı kanseri olmak üzere bazı kanserlere yol açan bir virüstür.

Toplum Sağlığı Merkezi İş Sağlığı ve Güvenliği (İSG) Birimi, iş sağlığı ve güvenliği hizmetlerini yürütmek üzere Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığı tarafından yetkilendirilen toplum sağlığı merkezi birimidir.

Toplum Sağlığı Merkezi İş Sağlığı ve Güvenliği (İSG) Biriminin görevleri şu şekilde sıralanabilir:
1. Toplum Sağlığı Merkezi İş Sağlığı ve Güvenliği (İSG) Biriminin yıllık hizmet plan ve programlarını hazırlar.
2. Toplum Sağlığı Merkezi İş Sağlığı ve Güvenliği (İSG) Biriminin insan gücü, araç gereç gibi ihtiyaçlarının karşılanması için planlamalar yaparak gerekli tedbirleri alır.
3. İlgili mevzuat doğrultusunda sorumluluğu kapsamındaki iş sağlığı ve güvenliği ile ilgili faaliyetleri yürütür.
4. Çalışan sağlığı ve güvenliği konusunda verilen diğer görevleri yürütür.

Toplum Sağlığı Merkezi bölgesinde iş sağlığı ve güvenliği ile ilgili sunduğu hizmetlerin takip ve değerlendirmesinde bazı veri elemanları ve bilgiler kullanabilir. Bunlara; toplam işyeri sayısı, işyerlerindeki çalışan sayısı, her bir sektörde çalışan sayısı, vardiyalı/fazla çalıştırma yapan işyeri sayısı, işyeri
hekimi sayısı, İş Sağlığı ve Güvenliği Birimi (İSGB) bulunan işyeri sayısı, iş sağlığı hizmeti almayan işyeri sayısı, tehlike sınıflarına göre işyeri sayısı, işyerlerinden risk değerlendirmesi yaptıran işyeri sayısı, çalışanların yaşları ve cinsiyetlere göre dağılımı, çocuk bakım odası (kreş) bulunan işyeri sayısı, emzirme odası bulunan işyeri sayısı, ilkyardımcı çalıştıran işyeri sayısı, toplam kadın çalışan sayısı, işyerlerindeki gebe sayısı, işyerlerindeki emzikli-lohusa sayısı, işe giriş muayenesi yapılan çalışan sayısı, periyodik muayene yapılan çalışan sayısı, iş göremezlik ile sonuçlanan iş kazası sayısı, toplam iş kazası sayısı, ölüm ile sonuçlanan iş kazası sayısı, sağlık eğitimi verilen işyeri ve çalışan sayısı, mesleki eğitim verilen çalışan sayısı, iş sağlığı ve güvenliği eğitimi verilen
işyeri ve çalışan sayısı, engelli çalışan sayısı, iş kazası tiplerine göre dağılımı, meslek hastalığı tanısı alan kişi sayısı ve meslek hastalıklarının nedenlerine ve
tiplerine göre dağılımı örnek verilebilir. 

Toplum Sağlığı Merkezi Diyabet ve Obezite Biriminin görevleri şu şekilde sıralanabilir:
1. Gerekli hallerde bölgesindeki hedef nüfusun obezite ve fiziksel aktivite açısından periyodik taramalarını gerçekleştirir ve araştırmalar yapar.
2. Bölgesinde obezite, sağlıksız beslenme, fiziksel inaktivite gibi diyabetin risk faktörlerine ve erken teşhisine yönelik eğitim ve danışmanlık hizmetlerini yürütür.
3. Aile hekimliği birimleri tarafından yönlendirilen obezite ve diyabet tanısı almış olguları kayıt altına alır.
4. Obezite ve diyabet tanısı alan kişilere sağlıklı beslenme ve fiziksel aktivite konularında, diyabet tanısı olan kişilere ilave olarak öz bakım konusunda, bireysel beslenme danışmanlığı konularında bilgi, eğitim ve danışmanlık hizmetleri verir.

5. İlgili kurum ve kuruluşlarla işbirliği halinde obezitenin önlenmesine yönelik bilgi, eğitim ve danışmanlık hizmeti verir.
6. Mevzuatlar doğrultusunda, hizmet bölgesindeki okullarda bulunan tip 1 veya tip 2 diyabet tanısı almış öğrencilerin takibi ile öğrencilerin, öğrenci velilerinin ve okul çalışanlarının diyabetle ilgili eğitimlerini okul yönetimiyle işbirliği içerisinde gerçekleştirir.danışmanlık hizmetleri verir.

Diyabet ve Obezite Birimi ile ilgili istenebilecek bazı formlar şu şekilde özetlenebilir:
1. Morbid Obez Hasta Bilgi Formu
2. Morbid Obez Hasta Takip Çizelgesi
3. Toplum Beslenmesi, Obezite ve Fiziksel Aktivite Eğitim Çalışmaları Formu
4. Toplum Sağlığı Merkezi Diyabet ve Obezite Birimi İzlem Formu
5. Toplum Sağlığı Merkezi Diyabet ve Obezite Birimi Hasta Kayıt Formu
6. Toplum Sağlığı Merkezi Diyabet ve Obezite Birimi Hasta Takip Formu

Hemoglobinopati Tanı Biriminin görevleri şu şekilde sıralanabilir:
1. Birinci basamak sağlık kuruluşları ile işbirliği yaparak toplum eğitimi, toplum taraması, riskli ailelerin taranması ile rehberlik hizmetlerini verir.
2. Evli çiftlerin taramasını yaparak taşıyıcı belgesi verir.
3. Bölgesinde hasta sayısı, taşıyıcı sıklığı ve benzeri yönlerden durum tespitini yapar.
4. Hemoglobinopatiler yönünden risk faktörlerini ve sıklığını belirler.

5. Sağlık personelinin genetik danışmanlık, toplum eğitimi ve tarama hizmetlerini sunabilmesi için hizmet içi eğitimler planlayıp gerçekleştirir.
6. Eğitilmiş sağlık personelinin yardımı ile halk eğitimleri yaparak toplumu bilinçlendirir.
7. Kitle iletişim araçlarını da kullanarak toplumu hemoglobinopatiler konusunda bilgilendirir.
8. Toplum taramaları ile tespit edilen taşıyıcı ve hasta bireylere genetik rehberlik hizmeti sunar.
9. Konu ile ilgili kurum ve kuruluşlarla işbirliği yaparak halk eğitimi, okul eğitimi, toplum taraması faaliyetlerini gerçekleştirir.

Hemoglobinopati, kandaki alyuvarlar içinde bulunan ve dokularla akciğer arasında oksijen ve karbondioksit taşınmasını sağlayan demirli bir madde olan hemoglobin molekülündeki globin zincirinde anormal bir yapıya neden olan genetik bir bozukluktur.

Deri ve Zührevi Hastalıklar Birimi’nin görevleri şu şekilde özetlenebilir:
1. Fuhuşla mücadele eder, fuhuş nedeniyle bulaşan hastalıkların yayılmasına engel olur.
2. Zührevi hastalıkların yayılmasını önler ve gerekli tedbirleri alır.
3. Zührevi hastalıkların ve fuhuşun zararlarını ve yayılmasını önlemeye dair mevzuatın gereği gibi uygulanmasını sağlar.
4. Zührevi Hastalıklarla Mücadele Komisyonunun sağlık muayenesi, sağlık teftişi ve hastalıkların tedavisi gibi sağlıkla ilgili görevlerini yapar.

5. Zührevi Hastalıklarla Mücadele Komisyonunun muayenesi gerekli olan kişilerin getirilmesi, kapanması gereken yerlerin kapanması vb. icra ile ilgili görevlerinin yürütür.

Sıtma ile Mücadele Birimi, sıtma ile mücadelede belirlenen dört ana görev alanı çerçevesinde hizmet vermektedir:
1. Enfekte bölgelerin tespiti ve mücadelesi
2. Sıtmalıların tespiti
3. Sıtmalıların tedavisi
4. Laboratuvar hizmetleri

Sağlık evi personelinin görevlerinden bazıları şu şekilde özetlenebilir:
1. Sorumluluk alanında, bireye yönelik koruyucu sağlık hizmetlerini aile hekimine bağlı olarak yürütür.
2. Bağlı olduğu aile hekimini, gezici sağlık hizmeti çalışmalarında destekler.
3. Sağlık evinde bulundurulacak malzemeleri ve cihazları hizmete hazır olarak bulundurur.
4. Sorumluluk alanında sağlıkla ilgili kayıtları tutar.
5. Aylık çalışmalarını toplum sağlığı merkezine bildirir.
6. Yürüttüğü hizmetler açısından bağlı olduğu aile hekimini bilgilendirir.
7. Sorumluluk alanındaki nüfus hareketlerini (doğum, ölüm, göç, mevsimlik tarım işçileri gibi) bağlı olduğu toplum sağlığı merkezine ve aile hekimine bildirir.
8. Sorumluluk alanının sağlık ölçütlerini değerlendirerek sorunları ve öncelikleri saptar.
9. Bölgesindeki riskli gebeleri tespit eder ve misafir anne uygulaması kapsamına alınması için faaliyetlerde bulunur.
10. Sorumluluk alanında, evde sağlık hizmetine ihtiyaç duyan bireyleri tespit ederek kayıtlı olduğu aile hekimine ve koordinasyon merkezine bildirir, koordinasyon merkezi tarafından görevlendirildiği takdirde hastalara evde sağlık hizmeti verir.
11. Çevre sağlığı konusunda bağlı olduğu toplum sağlığı merkezi koordinasyonunda halk eğitimleri yapar, gerektiğinde su sanitasyon hizmetlerinde görev alır.
12. Bulaşıcı hastalık kontrol programlarında görev alır.
13. Sorumluluk alanında bulunan veremli hastalara DGT uygular, bu hastaları düzenli olarak izler, ihtiyaçlarını bağlı olduğu toplum sağlığı merkezine bildirir ve bu konuda halka eğitim verir.
14. Sorumluluk alanında bulunan kronik hastaların izlemlerini yapar.

15. Sorumluluk alanında obezite danışmalığı hizmetlerinde görev alır.
16. Okul sağlığı hizmetlerinde görev alır.
17. Gelişebilecek olası acil durumlar için gerekli malzeme ve ekipman bulundurulması şartı ile enjeksiyon hizmeti verir, pansuman yapar ve basit sütur atar.
18. Sorumluluk alanında, bağlı olduğu toplum sağlığı merkezi koordinasyonunda halk eğitimleri yapar.

Halk Sağlığı Laboratuvarları ve Yetkilendirilmiş Laboratuvarların Çalışma Usul ve Esasları Hakkında Yönetmelik ile halk sağlığı laboratuvarları, halk sağlığının korunması ve iyileştirilmesi kapsamında birey ve toplum sağlığını etkileyen ve etkileyebilecek etmenleri inceleyen ve görev alanıyla ilgili klinik ve klinik dışı laboratuvar hizmetleri sunan laboratuvar olarak tanımlanmıştır.

Halk sağlığı laboratuvarları hizmet tipine göre üç şekilde sınıflandırılır:
1. L1 Hizmet Tipi Halk Sağlığı Laboratuvarı: Akreditasyonu TS EN ISO/IEC 17025
standardına göre yapılan, ilgili mevzuatı kapsamında Halk Sağlığı Kurumu tarafından belirlenen klinik ve klinik dışı analizleri gerçekleştiren ve bölgesindeki L2 hizmet tipi laboratuvarlara analiz, eğitim ve danışmanlık hizmetleri sunan laboratuvardır.
2. L2 Hizmet Tipi Halk Sağlığı Laboratuvarı: Halk Sağlığı Kurumu’nun planlaması ve izni dahilinde ilgili mevzuatı kapsamında kurum tarafından belirlenen klinik ve klinik dışı analizleri gerçekleştiren laboratuvardır.
3. Test Bazında Referans Yetkili Laboratuvar: Referans olduğu parametrenin doğrulamasını yapan, gerektiğinde yeni yöntemlerin geçerli kılınmasını sağlayan ve bu kapsamda kurumca yetkilendirilen laboratuvardır.

Halk Sağlığı Laboratuvarlarının görevleri şu şekilde özetlenebilir:

1. Hizmet tipine göre belirtilen görevleri yapar.
2. Aile hekimliği hizmetleri ve birinci basamak tanı/tarama testleri kapsamında tanıya yardımcı test ve analizleri yapar.
3. Kan, idrar gibi vücut sıvıları ile diğer klinik örneklerde mikrobiyolojik ve biyokimyasal analizleri yapar.
4. Klinik ve klinik dışı örnekleri gerektiğinde kesin tanı için test bazında referans yetkili laboratuvara gönderir.
5. Salgın veya olay araştırması amacıyla aktif vaka bulma çalışmaları dahil, Halk Sağlığı Müdürlüğü tarafından ilde endemik, epidemik ve/veya halk sağlığı problemi olduğu belirlenen durumların araştırılmasına katılır.
6. Salgın durumlarında olaya maruz kalmış birey, hayvan ve çevresel numunelerin toplama işleminde gerektiğinde Halk Sağlığı Müdürlüğü’ne yardımcı olur, analizlerini yapar, gereken numuneleri test bazında referans yetkili laboratuvara gönderir.
7. Hizmet içi eğitim planları hazırlar, bu amaca yönelik eğitimleri yapar ve yapılmasını sağlar.
8. Halk sağlığı laboratuvarı hizmetleri kapsamında ulusal ve uluslararası gelişmeleri takip ederek araştırma geliştirme faaliyetlerinde bulunur.
9. Yerel ve bölgesel ihtiyaçlar doğrultusunda tespit edilen analizleri yapar.

Halk Sağlığı Laboratuvarlarının verdikleri hizmetlerin değerlendirilmesinde kullanılabilecek verilerin bazıları şu şekilde özetlenebilir:
1. İnsani Tüketim Amaçlı Sular Hakkındaki Yönetmelikte belirtilen kabul kriterlerine göre numune sayısı
2. Toplam numune sayısı
3. İlk analizde herhangi bir parametrede uygunsuz sonuç verilen numune sayısı
4. Laboratuvara kabul edilen numune sayısı
5. İlk analizde belirtilen parametrelere göre uygunsuz sonuç verilen numune sayısı
6. Laboratuvara kabul edilen numune sayısı
7. Toplam kabul edilen numuneler için sürelerin (analiz sonucu saati-numune kabul saati) toplamı
8. Aylık toplam kabul edilen numune sayısı
9. Toplum Sağlığı Merkezinden gelen uygunsuz numune sayısı
10. Toplam uygunsuz numune sayısı
11. Toplum Sağlığı Merkezi bölgesinden gelen numunelerden sonuçları uygun olmayanların sayısı

Toplum Sağlığı Merkezi ve Bağlı Birimler Yönetmeliği Toplum Sağlığı Merkezine acil sağlık hizmetleri ile ilgili olarak şu görevleri vermiştir:
1. Görev tanımı içerisinde yer alan hizmetleri almak üzere başvuranlardan ihtiyacı olanlara, bulundurdukları ekipmanlar ölçüsünde acil sağlık hizmeti sunar ve bu hastaları acil sağlık komuta kontrol merkezine bildirir.
2. Halk Sağlığı Müdürlüğü tarafından entegre sağlık hizmeti sunulan yerler kapsamına alınan ilçelerde, ilgili mevzuatı doğrultusunda acil sağlık hizmetlerini planlayarak uygular ve uygulatır.
3. Bölgesindeki acil sağlık hizmetleri istasyonlarına ilgili mevzuatı doğrultusunda gerekli lojistik desteği verir.

Verilen 112 acil sağlık hizmetlerinin takibinde ve değerlendirilmesinde kullanılabilecek veri elemanları ve bilgilerin bazıları şu şekilde özetlenebilir:
1. Hastane acil servisine müracaat sayısı
2. İstasyonun sorumluluk bölgesinde hizmet verdiği ortalama kişi sayısı

3. 0-10 dk ulaşılan vaka sayısı
4. Toplam vaka sayısı
5. 0-30 dk ulaşılan vaka sayısı
6. İl Adrese Dayalı Nüfus Kayıt Sistemi (ADNKS) nüfusu
7. İstasyon sayısı
8. İl ambulans servisine müracaat sonrası ulaşılan vaka sayısı
9. İstasyondan ayrıldıktan sonraki iptal sayısı
10. Sevk edilen hasta sayısı
11. Ölen hasta sayısı
12. Ayaktan tedavi edilen hasta sayısı
13. Yatarak tedavi edilen hasta sayısı