Sosyal ağların ortaya çıkışı Web teknolojilerinde ve beraberinde getirdiği kullanım alışkanlıklarında yaşanan değişime dayanmaktadır.

Etkileşimli Web siteleri, çevrimiçi topluluklar ve içeriğin kullanıcılar tarafından yaratıldığı bu yeni ortam Web 2.0 olarak adlandırılmaktadır. Web 2.0 ile birlikte kullanıcılar sadece bilgiye erişen ve takip eden olmaktan ziyade bilgiyi inşa eden aktif bireyler haline dönüşmüşlerdir. Yani daha önce yalnızca okur olan kullanıcılar bu yeni düzen ile birlikte okur-yazar konumuna gelmişlerdir. Böylece bir Web sitesindeki içeriğe yorum yapabilmekte, içeriğin oluşturulmasına katkıda bulunmakta, içeriği paylaşabilmekte, çevrimiçi topluluk oluşturabilmekte ya da var olan topluluklara katılarak fikirlerini paylaşabilmektedir.

2016 yılına gelindiğinde sosyal ağ siteleri sahip olduğu yetenekleri geliştirerek kullanıcılarına, gelişmiş profil oluşturma,  çokluortam öğeleri paylaşma, ağ içerisinde diğer üyelerle anlık mesajlaşma, ağ günlüğü oluşturma, erişim ve gizlilik ayarları yapabilme, kısa video günlüğü oluşturarak yayınlama, canlı yayın yapma gibi konularda çok gelişmiş olanaklar sunmaktadır.

Dünyada ve Türkiye’de popüler olarak kullanılan başlıca sosyal medya uygulamaları şöyledir:

• Facebook
• Twitter
• WhatsApp
• WordPress
• Google Plus
• LinkedIn
• Instagram
• YouTube
• Foursquare
• SlideShare
• Delicious
• MySpace

WhatsApp, akıllı telefonlar için geliştirilmiş metin, ses, video ve ses kaydı aktarımı yapılabilen anlık mesajlaşma yazılımıdır.

Sosyal medya, gazete, televizyon, radyo gibi geleneksel medyadan farklı özelliklere ve iletişim olanaklarına sahiptir. Bu yönüyle sosyal medyayı geleneksel medyadan ayıran özellikleri şunlardır: Ekonomik, Erişilebilir, Güncel ve Özgür

Kendini sosyal hayattan soyutlama, günlük işlerini aksatma, sosyal medyadaki gelişmeleri kaçırma kaygısı gibi iletişim sorunları sosyal medya bağımlılığı olarak ifade edilmektedir.

Sosyal medya bağımlılık belirtileri şunlardır:

• Sosyal medya hesaplarını çok kısa aralıklarla kontrol etme ihtiyacı
• Sosyal medyada yaşanan teknik sorunlara ve olumsuz eleştirilere karşı tahammülsüzlük
• Bulunduğu her konumu anlık paylaşma ve yer bildirme ihtiyacı
• Diğer kullanıcılar tarafından yayınlanan içeriği ilk beğenen ya da ilk yorum yapan olma yarışı
• Günlük yaşamda sürekli kendi blogunda yer alan yazılara yönlendirme şeklinde sıralanabilir.

Sosyal ağlarda güvenliği tehdit eden durumları şöyle özetleyebiliriz:

• Sosyal paylaşım sitelerindeki gizli bağlantılara tıklanması
• Korsan yazılımların kullanılması
• Sahte arkadaş mesajlarındaki bağlantılara tıklanması
• Sahte ağ mesajlarındaki bağlantılara tıklanması
• Sahte güvenlik uyarılarına tıklanması

Blog kullanımı gün geçtikçe hızla artmaktadır. İnsanlar blogları özellikle haber ve bilgilendirme kaynağı olarak kullanmaktadır. Bazı profesyonel gazeteciler blog siteleri üzerinden habercilik etkinliklerini bireysel olarak yürütmektedir. Hatta blog yazarları kendi aralarında örgütlenerek fotoğraf ve haber paylaşımı yapmak suretiyle daha hızlı ve zengin içerikli haberleri okurlarla buluşturmayı başarmıştır.

Sosyal medya ortamlarında kullanılan uygulamaların geliştirilmesi, yayına sunulması, takibinin yapılması gibi süreçler, yeni iş sektörlerinin doğmasına neden olmuştur. 

Canlı yayın yapabilen uygulamalar ve araçlar şunlardır: 

• Ustream.tv
• Justin.tv
• Livesstream
• BlogTV
• Periscope
• Facebook Live Video
• YouTube 360 Derece Canlı Yayın

Sosyal medyayla birlikte hayatımıza giren bir diğer alışnkalık da bireylerin bulunduğu yeri ve gittiği mekânları diğer kişilerle paylaşmasıdır. Geolocation (coğrafi konum bulma) olarak adlandırılan bu teknoloji, kişilerin bulundukları konumu paylaşmasına olanak verir.

Sosyal medya okuryazarlığı, bu ortamlarda mesaj oluşturabilmek, var olan içerikleri daha iyi anlamak, değerlendirmek, analiz etmek ve doğru iletişimi kurabilmek için sahip olunması gereken yeterlilikleri ifade etmektedir. 

Yaşamboyu öğrenme ile bireyler;

• Esnek, yani kendilerine sunulan çok sayıda program ve ders içeriğinden ihtiyacına göre planlamayı kendilerinin yapabileceği,
• Etkin, zamanlarını daha verimli kullanarak, çalışma hatalarına ara vermeden, kendi ders çalışma alışkanlıklarına uygun olanlara ağırlık verebileceği,
• Ekonomik, özellikle sosyal medyanın sağladığı olanaklarla internet üzerinde pek çok kaynağa ücretsiz erişebilme yoluyla öğrenme deneyimleri elde edebilirler.

21. yüzyıl yaşam becerileri şöyle ifade edilmektedir:

• Eleştirel düşünme ve problem çözme
• İşbirliği ve liderlik
• Esneklik
• İnisiyatif kullanabilme ve girişimci olma
• Etkili iletişim becerilerine sahip olma
• Bilgiye erişim v analiz becerilerine sahip olma
• Meraklı ve yaratıcı olma

İş yaşamında, karşılaştığı problemlere yaratıcı çözümler üretebilecek, eleştirel düşünme becerileri gelişmiş, inisiyatif kullanabilen, girişimci, meraklı ve yaratıcı fikirler üretebilen bireylere ihtiyaç duyulmaktadır.

Bireylerin kendi öğrenme süreçlerini tüm yaşamları boyunca yönetebilmesi için sosyal medyanın sunduğu olanaklardan yararlanmak suretiyle kişisel öğrenme ağı oluşturmaları büyük önem taşımaktadır. Bu bağlamda kişisel öğrenme ağını yapılandırmak için ihtiyaç duyulan ipuçları şunlardır:

• Bir sosyal medya aracı seçin ve ilgilendiğiniz alandaki öncü kişileri takip etmeye başlayın.
• Ağınızı genişletin.
• Fikirlerinizi paylaşın.
• Sosyal yer imleri kullanın.
• Blog oluşturun ve canlı tutun.

Araştırmacılar kişisel araştırma ortamlarını yapılandırmak için farklı sosyal medya uygulamalarını kullanabilirler. Sosyal medya uygulamaları

• Yürütülen araştırmanın paylaşılması,
• Araştırmada kullanılan kaynakların paylaşılması
• Araştırma sonuçlarının paylaşılması olmak üzere üç alanda gruplandırılabilir.

Farklı amaçlar için kullanılacak sosyal medya uygulamalarına ilişkin öneriler şunlardır:

• Araştırma süresince ortak çalışma platformlarını kullanın.
• Yayınlarınızı diğer araştırmacılara duyurun.
• Araştırma raporunuzu ve sunularınızı paylaşın.
• Sosyal yer imlerini kullanın.
• Alıntı indekslerinde yer alın.
• Araştırma sonuçlarını paylaşın.