Yolcunun seyahatini gerçekleştirdiği ilgili havayolu tarafından, yolcu beraberinde taşınmak üzere kabul edilen ve yolcunun seyahati boyunca çeşitli ihtiyaçlarını karşılamasına yönelik malzemelerin (kıyafet vb.) yer aldığı kişisel eşyasına bagaj denir.

Yolcuya ait bagajlar, kayıtlı bagaj (checked baggage) ve kayıtlı olmayan (unchecked baggage) olmak üzere ikiye ayrılmaktadır. Kayıtlı bagaj olarak adlandırılan bagajlar, sorumluluğu havayoluna ait olan ve kargo kompartımanında taşınan bagajlar iken, kayıtsız bagajlar yolcu kompartımanında yolcunun gözetimi altında taşınan bagajlardır.

Havayolları aşağıdaki durumlarda kayıtlı yolcu bagajını taşımayı reddedebilir:

• Taşınması istenen bagajın uçağa, yolculara ya da diğer yüklere tehlike oluşturabilecek nitelikte olması,
• Bagajın havayolu ile düzgün ve emniyetli taşınmaya uygun olmayacak biçimde paketlenmiş olması,
• Bagajın uçağın kalkış yaptığı, kullandığı hava sahası (üzerinden geçilecek), varsa iniş yaptığı ara nokta ile son varış noktası devletlerinin kanunları ile belirlenmiş olan taşınması yasaklı olan maddeleri içermesi,
• Bagaj ağırlığı ya da ebatlarının taşımaya uygun olmadığı durumlarda taşıma reddedilebilir.

Havayolu tarafından kayıtlı bagaj olarak sorumluluğu kabul edilemeyecek madde/ malzemeler:

• Kırılabilecek ve bozulabilecek madde/malzemeler,
• Altın, gümüş, para gibi değerli eşyalar,
• İş dokümanları, pasaport, kimlik gibi kıymetli evraklar,
• Hasarlı bagajlardır.

Yolcu kabininde el bagajı olarak taşınabilecek bagajlar ve nitelikleri aşağıdaki gibidir:

• Bir adet el çantası,
• Bir adet gümrüksüz mağaza (duty-free) alışveriş çantası,
• Bir bond çanta ya da dizüstü bilgisayarı,
• Bir palto ve battaniye,
• Bir şemsiye (sivri uçlu olanlar hariç) veya baston,
• Ufak bir fotoğraf makinesi ve/veya bir dürbün,
• Uçuş için yeterli miktarda okunacak malzeme,
• Bebek taşıma çantası veya bebek arabası,
• Yolcu için elzem olan yürüteç veya koltuk değneği,
• Tekerlekli sandalyedir.

El bagajında taşınan sıvı maddelere ilişkin bazı kısıtlamalar da bulunmaktadır. El bagajında taşınması sınırlandırılmış sıvı maddeler:

• Su, şurup, içki dâhil her türlü sıvı,
• Kremler, losyonlar, yağlar (kozmetik yağlar dâhil), parfümler, maskara dâhil her türlü makyaj malzemesi (katı hâlde olan rujlar hariç),
• Tıraş köpükleri, deodorantlar,
• Diş macunu dâhil her türlü macun kıvamındaki maddeler,
• Reçel, bal, yoğurt, pekmez ve salça gibi tam katı hâlde olmayan yiyecekler,
• Kontak lens sıvıları, şampuanlar,
• Yukarıdaki maddelerin özelliklerine sahip diğer maddelerdir.

Yolcunun uçuş kuponunun üzerinde veya rezervasyonunda koşul ve limitleri ilgili havayolu tarafından belirlenen ve yolcunun ücretini ödeyerek satın aldığı biletinin kendisine hak olarak tanıdığı, para ödemeden, ücretsiz taşıyabileceği maksimum bagaj ağırlığı, sayısı ve bazı durumlarda da ebatları serbest bagaj taşıma hakkı olarak tanımlanmaktadır.

Ağırlık (Kilo) Sistemi (Weight Concept): Ağırlık sisteminde yetişkin/çocuk yolcunun serbest olarak taşıyabildiği bagaj ağırlıkları hizmet sınıfına göre farklılaşmaktadır. Ayrıca ülkelere ve havayollarına göre serbest bagaj taşıma ağırlıkları değişiklik gösterebilmektedir. Örneğin, Türk Hava Yolları, genel olarak Business Class (C/CL) hizmet sınıfında seyahat eden yetişkin/çocuk bir yolcuya 30 kg, Economy Class (Y/CL) hizmet sınıfında seyahat eden yetişkin/çocuk bir yolcuya ise 20kg serbest bagaj taşıma hakkı sunmaktadır. Bebek yolcunun serbest bagaj taşıma hakkı ise 10 kg’dir. Ancak Türk Hava Yolları’nın Almanya çıkışlı uçuşlarında, Business Class hizmet sınıfında seyahat eden yetişkin/çocuk bir yolcu 40 kg, Economy Class hizmet sınıfında seyahat eden yetişkin/çocuk bir yolcu ise 30 kg serbest bagaj taşıma hakkına sahiptir. ABD ve Kanada başta olmak üzere dünyanın bazı ülkeleri dışında kilo, yani ağırlık sistemi kullanılmaktadır. Bir yolcu seyahati boyunca farklı noktalara, farklı hizmet sınıfında seyahat edebilmektedir. Bu durumda yolcu, güzergâhın ilgili uçuş bölümünde hangi hizmet sınıfı için ödeme yapmış ise o hizmet sınıfının serbest bagaj taşıma hakkından yararlanabilmektedir. Yolcunun kendi isteğiyle ya da isteği dışında bir alt sınıfa hizmet değişikliği yapılması durumunda ise üst sınıfın serbest bagaj taşıma hakkına göre bagaj kabulü gerçekleştirilmektedir.

Parça sistemi, başta Amerika Birleşik Devletleri ve Kanada olmak üzere bazı ülkelere ve bu ülkelerden gerçekleştirilen seyahatlerde, yolcu bagaj kabulünde kullanılan sistemdir. Parça sistemi bagaj kabulü yönteminde üç ayrı kontrol yapılmaktadır. Bunlar parça sayısı, ağırlık ve boyuttur. Örneğin, Türk Hava Yolları, Business Class (C/CL) hizmet sınıfında seyahat eden yolculara iki parça serbest bagaj taşıma hakkı sunmaktadır. Bu bagajların her biri için serbest bagaj taşıma ağırlığı 32 kg’yi geçmemelidir. Aynı zamanda her bir bagajın eni, boyu ve yüksekliği toplamının 158 cm’yi aşmaması gerekmektedir. Economy Class (Y/ CL) hizmet sınıfında seyahat eden yolcuların serbest bagaj taşıma hakkı ise yine iki parça olup, her bir parçanın üç boyutunun toplamı 158 cm’yi geçmemelidir. Ayrıca bu bagajların her biri için serbest bagaj taşıma ağırlığı 23 kg’yi geçmemelidir. Parça sisteminde çocuk yolcuların serbest bagaj taşıma hakkı, yetişkin yolcular ile aynıdır. Parça sisteminde bebek yolcuların serbest bagaj taşıma hakkı ise bagaj eni, boyu ve yüksekliği toplamı 115 cm’yi aşmayan 1 parça bagaj ile sınırlıdır. Ayrıca bir bebek puseti veya bebek arabası da taşınabilmektedir.

Serbest bagaj haklarının birleştirilmesi (Pool baggage), birlikte seyahat eden yolcuların serbest bagaj haklarının toplanarak, tek bir yolcu bileti üzerinde gösterilmesi işlemidir. Bagajların kayıt altına alındığı (bağlandığı) yolcunun bilet kuponu üzerindeki ilgili haneye, toplam bagaj adedi ve kilosu yazılmaktadır. Bununla birlikte yolcu kuponun Endorsment/Restricted hanesinin bulunduğu alana, Pooled anlamına gelen P, PL, PLD kısaltmalarından herhangi biri ve kısaltmanın yanına bagajı birleştirilen toplam yolcu sayısı yazılmaktadır. Diğer yolcu/yolcuların, uçuş kuponlarının kayıtlı ve kayıtsız (el bagajı) bagaj bilgilerinin girildiği bölüme P, PL, PLD kısaltması ile birlikte bagajların kayıt altına alındığı (bağlandığı) yolcunun bilet numarasının son üç rakamı yazılmaktadır.

Bagaj etiketleme esnasında dikkat edilmesi gereken bazı unsurlar bulunmaktadır. Yolcu bagajının ulaşacağı son varış noktasına kadar etiketlenmesi gerekmektedir. Bagaj etiketinin manuel olarak düzenlenmesi durumunda havayolu adı, sefer sayısı, varış noktası (varış havaalanı üçlü kodu) gibi bilgilerin okunaklı ve tam bir biçimde yazılmış olmasına dikkat edilmesi gerekmektedir. Aynı zamanda manuel olarak düzenlenen bagaj etiketinin üzerine yolcunun biniş kartı numarası yazılmalıdır. Böylece yolcu uçuşunun iptal olması durumunda yolcunun bagajına ulaştırılmasında kolaylık sağlanmış olacaktır.

Kayıtlı bagaj başlığı altında anlatıldığı gibi gerekli işlemler yapılarak kayıt altına alınan bagajlar havayolunun sorumluluğu altına girmektedir. Bu nedenle havayolları yolcuların seyahatleri esnasında kayıtlı bagaj olarak taşıyabilecekleri malzemeler konusunda bir takım kısıtları dikkate alarak kabul işlemini gerçekleştirmektedir. Havayolu işletmeleri bu kısıtlara uymayan bagajların taşınmasını reddedebilmekte ya da bagajın sorumluluğunu kabul etmeyebilmektedir. Havayolları, kısıtlara uymayan bagajları kabul etmeleri durumunda ise Limited Release etiketi düzenleyerek kendi sorumluluğunu sınırlandırmaktadır.

Limited release etiketi düzenlenmesini gerektiren durumlar aşağıda yer almaktadır:

• Kırılacak eşya bulunan ya da uygunsuz paketlenmiş bagajlara,
• Hasarlı bagajlara,
• Ağırlık ya da hacim gerekçesi ile el bagajı olarak yolcu kompartımanına kabul edilmeyen bagajlara,
• Uçuşa kabul işlemlerini son anda yaptıran yolcu bagajlarına,
• İçerisinde bozulabilir madde/malzemelerin bulunduğu bagajlara limited release etiketi düzenlenmektedir.

Öncelik  (Priority) etiketi, First ve Business class hizmet sınıfında seyahat eden yolcuların bagajlarına takılan etiketlerdir. Öncelik etiketi takılan bagajlar, diğer bagajlardan daha öncelikli yüklenip boşaltılmaktadır. Bazen Economy class hizmet sınıfında seyahat eden ancak sık uçan yolcuların bagajları içinde kullanılabilmektedir.

Havayolu işletmesi tarafından belirlenmiş ve yolcunun uçuş kuponunda belirtilmiş olan ücretsiz taşıyabileceği serbest bagaj taşıma hakkını aşan bagaj miktarı, fazla bagaj (Excess Baggage) olarak adlandırılmaktadır. 

Serbest bagaj taşıma hakkının aşıldığı miktar için yolcudan, fazla bagaj ücreti tahsil edilmektedir. Dünya genelinde ağırlık ve parça sistemi olmak üzere iki ayrı serbest bagaj taşıma sistemi kullanılmaktadır. Dolayısıyla fazla bagaj ücretleri de bu iki sisteme göre farklı şekillerde hesaplanmaktadır. Kilo sistemi uygulaması olan ülkelerde fazla bagaj ücreti kilo başına, parça sistemi uygulaması olan ülkelerde ise fazla bagaj ücreti kontrol unsurları olan parça, boyut ve kilo aşımına göre belirlenmektedir.

Serbest bagaj taşıma limitlerinin aşılıp aşılmadığına bakılmaksızın, gerek yolcu kompartımanında PETC olarak gerekse kargo kompartımanında AVIH olarak taşınsın, havayolu ile yolcu beraberinde taşınan evcil hayvanlar için mutlaka fazla bagaj taşıma ücreti alınmaktadır. Ağırlık sisteminde normal fazla bagaj ücreti hesaplamasına göre ücret belirlenirken, parça sisteminde belirlenen normal sabit ücretin iki katı ücret, yolcudan tahsil edilmektedir.

Güvenlik etiketi, havayolunun talebi doğrultusunda, havayolunun kendi kontuarında kayıt altına alınan bagajların diğer kontuarlardan gelen bagajlardan ayrılmasını sağlamak için kullanılan yardımcı bagaj etiketidir.

Interline bagaj etiketi, bağlantılı uçuşu olan yolcu bagajları için düzenlenen ve üzerinde seyahatin gerçekleştiği ara nokta ya da noktalar, varış havaalanı ile uçuş bilgilerinin yer aldığı bagaj etiketidir. Interline bagaj etiketi doldurulması durumunda, yolcu her ara noktada uçuşa kabul işlemlerini yaptırmak durumunda kalmadan seyahatine devam edebilmektedir.

Uçuşa kabul işlemleri esnasında, var ise yolcu bagajının teslim alınması sırasında, yolcunun bagajını ve özelliklerini tanıtan ve seyahat eden yolcuya bagajın teslim edilebilmesini kolaylaştıran bilgilerin bulunduğu bir belge düzenlenerek yolcu bagajına takılmaktadır. Bu işlem bagaj etiketleme olarak adlandırılmaktadır.