Yanıt Açıklaması: Bilim tarihi ve bilim felsefesi alanındaki öncü isimlerden biri de Karl Popper’dır (1902-1994). Pozitivizmin doğrulanabilirlik ilkesine karşı yanlışlanabilirlik ilkesini ortaya atan Popper’a göre bilimsel ilerleme, bilimsel doğruların biriktirilmesiyle değil yanlış bilgilerin ayıklanmasıyla gerçekleşebilir. Tek tek gözlem yaparak bazı genellemelere ulaşma yoluyla pozitivist yaklaşımda gözlenen sıkıntıların giderilmesi için yanlışlama gerekir. Ancak yanlışların ya da anomalilerin dikkate alınmasıyla oluşturulacak yeni kuramlar sayesinde gerçek bilimsel ilerleme sağlanır. Dolayısıyla bilimselliğin temel ölçütü sınanma ve yanlışlanabilme olmalıdır. Bulgulara dayalı bir süreçte doğru olmadığı kanıtlanan bilgiler ve düşünceler düzeltilmeli ya da bunlardan vazgeçilmelidir.

Yanıt Açıklaması: Doğru cevap D seçeneğidir.

Yanıt Açıklaması: Belirli sınırlar arasında farklı ya da herhangi bir değer alabilen değişkenlere sürekli değişken denir. Bu nedenle sorunun doğru cevabı B şıkkıdır.

Yanıt Açıklaması:

Bilim insanları bilimsel verilere karşı kuşkucu olmalı; bilimsel süreçte nesnel ve tarafsız olmalı; değerlerden ziyade olgularla uğraşmalı; araştırma sürecinde dürüst davranmalıdır. Bilim insanı kendi düşüncelerini doğrulamakla değil gerçeği ortaya çıkarmakla meşgul olmalıdır. Kişisel yargı ve düşüncelere odaklanmak, nesnellik ve tarafsızlık ile ters düşebilecektir.

Yanıt Açıklaması: Merkezi değişimi betimlemek için en sık kullanılan değerlerden biri Dizi genişliği ya da dağılım aralığıdır. Dizi genişliği, bir veri dizinindeki en yüksek değer ile en düşük değer arasındaki farktır. Bu nedenle sorunun doğru cevabı E seçeneğidir.

Yanıt Açıklaması:

Bilimsel saptırma birkaç şekilde ortaya çıkmaktadır. Bunların birincisi çarpıtma olarak bilinen durumdur. Burada araştırmacı istediği sonuçları elde edebilmek için verileri değiştirir. Örneğin, birçok deneyimsiz araştırmacı istatistiksel açıdan anlamlı fark bulmak ister, bu nedenle verilerle oynayabilir. Bu eğilim, genellikle elde edilen p değerinin kritik p değeri olan .05 düzeyine çok yakın olması durumunda çekici görünebilir. Durum ne olursa olsun, araştırmacının hiçbir veriyi değiştirme hakkı yoktur ve bundan kesinlikle kaçınmalıdır. ‹kincisi gizleme olarak adlandırılan durumdur. Burada araştırmacı önceden belirlediği amaçlar doğrultusunda elde ettiği bulguların bir bölümünü gizler ve rapor etmez. Buna neden olan etken çoğu zaman araştırmacının beklentileridir çünkü saklanan verilerin çoğu beklentilere ters düşen verilir ya da bulgulardır. Böyle bir eğilim, bilimsel araştırmaların nesnelliği ve saydamlığı ilkelerine aykırı olduğu için kesinlikle kabul edilemez. Üçüncüsü uydurma olarak tanımlanan davranıştır. Bu davranışın ortaya çıktığı durumlarda araştırmacı toplamadığı verileri ya da elde etmediği bulguları gerçekmiş gibi düzenler ve rapor eder. Ortada olmayan veriler/bulgular sanki varmış gibi sunulduğu için ciddi bir sahtekârlık söz konusudur

Bilimsel saptırma birkaç şekilde ortaya çıkmaktadır. Bunların birincisi çarpıtma olarak bilinen durumdur. Burada araştırmacı istediği sonuçları elde edebilmek için verileri değiştirir. Örneğin, birçok deneyimsiz araştırmacı istatistiksel açıdan anlamlı fark bulmak ister, bu nedenle verilerle oynayabilir. Bu eğilim, genellikle elde edilen p değerinin kritik p değeri olan .05 düzeyine çok yakın olması durumunda çekici görünebilir. Durum ne olursa olsun, araştırmacının hiçbir veriyi değiştirme hakkı yoktur ve bundan kesinlikle kaçınmalıdır. ‹kincisi gizleme olarak adlandırılan durumdur. Burada araştırmacı önceden belirlediği amaçlar doğrultusunda elde ettiği bulguların bir bölümünü gizler ve rapor etmez. Buna neden olan etken çoğu zaman araştırmacının beklentileridir çünkü saklanan verilerin çoğu beklentilere ters düşen verilir ya da bulgulardır. Böyle bir eğilim, bilimsel araştırmaların nesnelliği ve saydamlığı ilkelerine aykırı olduğu için kesinlikle kabul edilemez. Üçüncüsü uydurma olarak tanımlanan davranıştır. Bu davranışın ortaya çıktığı durumlarda araştırmacı toplamadığı verileri ya da elde etmediği bulguları gerçekmiş gibi düzenler ve rapor eder. Ortada olmayan veriler/bulgular sanki varmış gibi sunulduğu için ciddi bir sahtekârlık söz konusudur

Yanıt Açıklaması: Soruda evren tanımı verilmektedir. Doğru yanıt A seçeneği.

Yanıt Açıklaması:

Genel olarak anket sorularını geliştirme ve uygulama aşamalarında bazı konulara dikkat etmekte yarar bulunmaktadır. Bunları kısaca aşağıdaki biçimde belirtmek olanaklıdır (Gegez, 2010; Şimşek, 2011):

• Anket formunda yer alan ilk soruların dikkat çekici olmasını sağlayın.
• Yanıtlaması kolay sorular sormaya özen gösterin.
• Yanıtlaması zor soruları kolay sorulardan sonra sorun.
• Sorular basit ve anlaşılır olsun.
• Olabildiğince kısa ifadeler kullanın.
• Olumlu tümcelere ağırlık verin.
• Soruları mantıksal bir sıra içinde düzenleyin.
• Birbiriyle ilişkili soruları aynı bölümde toplayın.
• Sorularda yönlendirme içeren ifadelerden kaçının.
• Gerçekdışı varsayımlara dayanan sorular sormayın.
• Bir soru içinde birden fazla soru sormayın.
• Hatırlanmayacak ayrıntıları sormaktan kaçının.
• Anketin biçimsel görünüşüne özen gösterin.
• Maddeleri ve sayfaları numaralandırın.
• Yararlı, kısa ve anlaşılır bir yönerge hazırlayın.
• Kapak yazısı koymaya özen gösterin.
• Gerekli durumlarda izleme çalışması yapın.
• Yapılandırılmış seçenekler sağlamaya özen gösterin.
• Uygulama aşamasında yardımcınız varsa araştırma hakkında bilgilendirin.
• Sonunda katılımcılara teşekkür etmeyi unutmayın.

Doğru cevap D’dir.

Yanıt Açıklaması: Bir araştırmada araştırmacının gerekli izinleri almayı atlayarak anket uygulaması disiplinsiz araştırma yani bilimsel ihmal örneğidir. Araştırmacının kasıtlı olarak yanlış yapma gibi niyeti olmasa da bilgisizlik ya da disiplinsizlikten kaynaklanan bilimsel ihmali de etik ihlaldir.

Yanıt Açıklaması:

Pozitivizmin doğrulanabilirlik ilkesine karşı yanlışlanabilirlik ilkesini ortaya atan Popper’a göre bilimsel ilerleme, bilimsel doğruların biriktirilmesiyle değil yanlış bilgilerin ayıklanmasıyla gerçekleşebilir.

Yanıt Açıklaması: Burada kazaları ve parasal kayıplaraı belirli oranlarda azaltmaya dönük önlemler alma söz konusu olduğu için yapılan çalışma bilimin kontrol ya da denetimleme amacıyla ilişkilidir.

Yanıt Açıklaması: Evrenin büyüklüğü N ile gösterilir.