Sosyal Sorunlar Ara 5. Deneme Sınavı
Toplam 20 Soru1.Soru
Aşağıdakilerden hangileri kadın ve çocukların çalıştırılmasına ilişkin liberal düşünce akımını temsil eder?
Kadınların ve çocukların çalışması yasaklanmalıdır. |
Kadınların çalışmasına devlet müdahale etmelidir. |
Kadınların gece çalışması yasaklanmalıdır. |
Kadınların çalışmasına karışılması aile kararına müdahaledir. |
Çocuklar belirli bir yaş altında çalıştırılmamalıdır. |
Liberal düşünce akımında kadınlar ve çocuklar hiçbir kısıtlama görmeden çalışabilmelidir. Devlet çeşitli şekillerde buna müdahale etmemelidir. Eğer müdahale derse aile kararına müdahale etmiş sayılır. Serbest ekonomide çalışma özgürlüğüne müdahale olmamalıdır
2.Soru
Eserlerinde ceza adaleti ve sosyal adalet arasındaki ayrımın biraz daha netleştiğini gördüğümüz düşünür aşağıdakilerden hangisidir?
Socrates |
Aristo |
Locke |
Hobbes |
Platon |
Adalet fikrine ve adil topluma ilişikin olarak
Aristo’nun sürdürdüğü tartışmaların çağdas sosyal adalet fikri ve tartışmalarıyla daha fazla benzerlik gösterdiğini fark etmekteyiz. Aristo’nun eserlerinde ceza adaleti ve sosyal adalet arasındaki ayrımın biraz daha netleştiğini görmemiz de mümkündür.
3.Soru
Sanayi Devrimi'nin yaşandığı dönemde ekonomiye hakim olan, Adam Smith tarafından oluşturulan ve insanların diledikleri gibi hareket etmeleri ve ekonomik faaliyetlerinde tam bir serbestliğe sahip olmalarını esas alan düşünce aşağıdaki seçeneklerin hangisinde verilmektedir?
Klasik liberalism |
Sosyal liberalism |
Neo liberalism |
Kominizm |
Sosyalizm |
Klasik liberalism görüşü, Sanayi Devrimi’nin yaşandığı yıllarda ekonomiye hakim olmuştur. Bırakınız yapsınlar, bırakınız geçsinler tekerlemesiyle simgelenen, insanların diledikleri gibi hareket etmeleri ve ekonomik faaliyetlerinde tam bir serbestliğe sahip olmalarını esas alan bu düşünceye göre, ekonomik ve toplumsal yaşantıyı yöneten doğal bir düzen bulunmaktadır.
4.Soru
Kronik veya yapısal bir şekilde geçerli sınıf ilişkileri yapısının tümüyle dışında kalınması durumuna ne denir?
Sınıf-altı |
Hak eden yoksullar |
Hak etmeyen yoksullar |
Çalışma tuzağı |
Aile-çocuk iş gücü tuzağı |
Sınıf-altı kavramı, istihdama sahip olduğu hâlde düşük gelir nedeniyle yoksul sayılan veya geçici bir şekilde işsiz kalmış insanların toplumsal statüsünü anlatmaz. Aksine sınıf-altı, kronik veya yapısal bir şekilde geçerli sınıf ilişkileri yapısının tümüyle dışında kalınması durumudur.
5.Soru
Yoksulluğu “Hiçbir insanın, yaşadığı toplumu gücendirecek ya da ona zarar verecek kadar yoksullaşmasına izin verilmemeli.” şeklinde değerlendiren Martin Rein, yoksulluğu temelde nasıl bir olgu olarak ele almaktadır?
Yoksulluk, yoksul olmayanlara da zarar verir. |
Yoksulluk günümüz sorunlarından biridir. |
Yoksulluk sosyal bir sorundur. |
Yoksulluk ekonomik bir sorundur. |
Yoksulluk bir kalkınma sorunudur. |
Amartya Sen, Rein’in sözlerine eleştirel bir bakış açısıyla yaklaşır. Yoksulluğu mücadele edilmesi gereken bir sorun olarak tanımlarken, Rein’in yoksulların tecrübe ettikleri sefalet ve yoksunluğu temel almak yerine, onların yoksulluklarını yoksul olmayanlara zarar veren bir olgu olarak ele aldığı için sorunlu olduğunu belirtir.
6.Soru
Aşağıdaki Yunan filozoflarından hangisi adalet kavramına ilişkin, adil olmayı bireyin bir fazileti olarak olarak tanımlarken, bu anlamıyla adaleti de “bireyin erdemi” olarak ifade etmektedir?
Aristotales |
Sokrates |
Platon |
Anaksimandros |
Epikür |
Sokratçı bir anlatı metodu ile kurgusal karakterleri tartıştırarak adalet fikrini tanımlaya çalışan Platon, adil olmayı bireyin bir fazileti olarak olarak tanımlamakta, bu anlamıyla adaleti de “bireyin erdemi” olarak ifade etmektedir.
7.Soru
Sosyal politika akımı devletin aşağıdaki önlemlerden hangisini almasını istemez?
Küçük işletmeler tasviye edilmeli. |
Küçük çiftçi ve sanatkar korunmalı |
Kadın ve çocuklar ağır işlerde çalıştırılmamalı. |
İşçilere sendika kurma ve hafta tatili hakkı tanınmalı. |
İşverenler hastalık ihtiyarlık vb durumlarda işçilere yardım etmeli. |
Sosyal politika akımı devletin var olan liberal sistem içinde temel kişisel özgürlükleri ve çalışmayı özendiren güdüleri koruyarak, sosyal eşitsizlikleri azaltmayı ve üretim süreçlerinde tekelleşmeyi önlemeyi hedef almakta daha adil bir gelir bölüşümünü sağlamayı ve herkesin toplumun olanaklarıyla uyumlu, adil bir yaşam düzeyine kavuşturulmasını amaçlamaktadır. Emek ve sermayenin bütünleşmesinden yanadır. Küçük işletmelerden korunmasından yanadır. Bunların emek ve sermayeyi bütünleştiren kurumlar olarak görür.
8.Soru
Aşağıdakilerden hangisinde liberteryen sosyal adaleti anlatan kavramlar bir arada verilmiştir?
Toplam mutluluk, Edinç, Liyakat |
Liyakat, Hakkaniyet, Negatif özgürlük |
Sosyal meta, Sahiplik, Transfer edebilme hakkı |
Siyasal liberalizm, Yaşam tatmini, Elde tutma hakkı |
Liyakat, Sahiplik, Negatif özgürlük |
Liberteryen adalet anlayışında birey yeteneği emek ölçüsünde zenginliğe sahip olur, elde tutar ve transfer edebilir. Liyakat zenginliğin elde edilmesinde önemlidir. Negatif özgürlük, bireyin karar ve davranışlarında özgür bırakılmasını ya da dışsal müdahalelerden bağımsız olmasını savunur. Bu kavramlar E seçeneğinde birlikte verilmiştir. Doğru cevap E seçeneğidir.
9.Soru
Sanayi devriminde işçilerin mevcut düzene karşı sermaye ve teşebbüs düşmanlığı oluşmasının temel sebebi aşağıdakilerden hangisidir?
Kadın ve çocukların iş yaşamına atılması |
Devletin fiyatlara ekonomik müdahalesi |
Sermayenin sıklıkla el değiştirmesi |
İşçi ve işveren arasındaki sözleşme serbestisi |
Fabrikalaşmanın artması |
Sanayi devrimi döneminde liberal ekonomi politikası nedeniyle işveren ile işçi arasındaki ilişkiye müdahale edilmemiş ve hukuksal olarak eşit kabul edilmiştir. Bu durumda ekonomik yönden zayıf olan işçi için sözleşme serbestisi rekabet ile birlikte ekonomik yönden daha güçlü işverenin koşullarını kabul etmesine neden olmuş bir süre sonra işçilerde sermaye ve teşebbüs düşmanlığı şeklinde ayaklanmalar oluşmuştur.
10.Soru
Bireyin yoksulluğunu bireyin içinde bulunduğu kültürden bağımsız olarak, nerede ya da hangi koşullar içinde doğduğuna bakarak açıklamaktan ziyade, kimden doğduğuna bakarak açıklayan bakış aşağıdakilerden hangisini temel almaktadır?
Kültürel özellikler |
Siyasal sistem |
Biyolojik özellikler |
Kişilik özellikleri |
Göçmenlik |
Bireyin yoksulluğunu kimden doğduğuna bakarak genetik yönüyle dikkate alarak açıklayan bakış biyolojik özellikleri temel almaktadır. Doğru cevap C seçeneğidir.
11.Soru
Aşağıdakilerden hangisi Amartya Sen’in çevirim faktörlerinin kategorisinden biridir?
Kültürel faktörler |
Kişisel faktörler |
Doğal faktörler |
Hayatsal faktörler |
Zaruri faktörler |
Bireylerin, sahip oldukları araçları değer
verdikleri işlevlere dönüştürmesini engelleyen ya da
kolay- laştıran bu faktörlerin neler olabileceği konusunda
her ne kadar Sen yeterince net bir tanımlama yapamasa
da, bu faktörleri kavramsal düzeyde çevirim faktörleri
olarak ifade etmekte ve erken dönem eserlerinde kişisel
faktörler ve dışsal ya da sosyal faktörler olarak iki
kategoride toplamaktadır. Kişisel çevirim faktörleri olarak
yaş, cinsiyet, bilişsel ve fiziksel yetiler, vücut büyüklüğü
gibi faktörleri işaret ederken, sosyal ya da dışsal faktörler
olarak ise çevresel farklılıklar, sosyal düzenlemele- rin
doğası, bireyin aile ve toplum içerisindeki yerini işaret
etmektedir.
12.Soru
Tabloya göre aşağıdaki yorumlardan hangisi doğru olmaz?
Değişken | Dolar Olarak Kişi Başı Gelir | Yıl Olarak Ortalama Yaşam Süresi | Her 1000 Çocukta Ölen Çocuk Sayısı | Yüzde Olarak Yetişkin Okur Yazarlık Oranı | Yüzde Olarak Yüksek Okul Mezuniyet Oranı |
Hindistan | 260 | 55 | 94 | 36 | 8 |
Çin | 310 | 67 | 67 | 69 | 1 |
Sri Lanka | 320 | 69 | 32 | 85 | 3 |
Brezilya | 2240 | 64 | 73 | 76 | 12 |
Meksika | 2270 | 65 | 53 | 83 | 15 |
Sri Lanka'da yaşam süresi ekonomik olarak daha iyi olan Brezilya'dan daha yüksektir |
Sri Lanka'da her 1000 çocukta ölen çocuk sayısı ekonomik olarak daha iyi olan Brezilya ve Meksika’dan daha düşüktür. |
Brezilya’ da okuryazar yetişkin oranı ekonomik geliri daha düşük Sri Lanka’dan daha düşüktür. |
Ekonomik açıdan diğer ülkelerden iyi olan Brezilya ve Meksika’da ortalama yaşam süresi daha uzundur. |
Ekonomik açıdan diğer ülkelerden iyi olan Brezilya ve Meksika’da yüksekokul mezuniyet oranı daha yüksektir. |
Tablodaki ülkelerle ilgili verilere bakıldığında, ekonomik gelir ile ortalama yaşam süreleri arasında doğru orantılı bir ilişki yok. Bu nedenle D seçeneği yanlıştır.
13.Soru
“Yoksulluğu ortadan kaldırmak sadece yoksullar için değil, yoksul olmayanlar için de iyidir’’ tezi kime aittir?
Winter |
Hicks |
Wilkinson |
Pickett |
Rein |
Sen’e göre Rein, yoksulların yoksulluğunu ortadan kaldırmayı, yoksul olmayanların refahının artırılmasının bir aracı olarak görmekte ve bu bakış açısıyla da yoksulları ve tecrübe ettikleri sefaleti araçsallaştırmaktadır.
14.Soru
Klasik liberalizm kuramını oluşturan kişi aşağıdakilerden hangisidir?
George Stephenson |
Papaz Cartwright |
Dr. Home |
James Watt |
Adam Smith |
Sorunun doğru yanıtı E şıkkıdır. Klasik liberalizm kuramı Adam Smith tarafından oluşturulmuş ve daha sonra aynı düşünceyi paylaşan David Ricardo ve Robert Malthus’un katkılarıyla geliştirilmiştir.
15.Soru
Toplumun ya da sistemin felsefe, ideoloji ve kurallar ile önemli bir değişime uğramasına ne ad verilir?
Devrim |
Dönüşüm |
Asimilasyon |
Değişim |
Modernizm |
Dönüşüm bir kırılma noktasıdır. Soruda geçen tanımlama da bir kırılma noktasına işaret etmektedir. Değişim sürekli bir olay iken dönüşüm nadiren rastlanan bir durumdur.
16.Soru
İşçilerin uluslararası alanda korunması ile ilgili ilk resmî girişim aşağıdakilerden hangisi tarafından başlatılmıştır?
İngiliz Hükümeti |
Avusturya Hükümeti |
İsviçre Hükümeti |
Almanya Hükümeti |
Belçika Hükümeti |
Sorunun doğru yanıtı C şıkkıdır. İşçilerin uluslararası alanda korunması ile ilgili ilk resmî girişim İsviçre hükûmeti tarafından başlatılmıştır.
17.Soru
Aşağıdakilerin hangisi yoksulluğun ortaya çıkmasında ileri sürülen normatif bakış açısını yansıtmamaktadır?
Genetikçi bakış açısı |
Sınıf-altı kavramı |
Yardım bağımlılığı |
Yapılabilirlikler yaklaşımı |
Sosyal patoloji |
Yoksulluk sorununu bireyin kendisinden kaynaklanan bir sorun olarak ortaya çıktığını savunan bu bakış¸ açısı, söz konusu iddiayı iki hat üzerinden yürütmektedir. Bunlardan birincisi, bireyi yoksulluğa iten karakteristik özelliklerin, bireyin ailesin- den aktarılan genetik kimi özelliklerle ilgili olduğu yönündeki genetikçi görüştür. Bu görüş¸, bireylerin yoksulluk durumlarını ebeveynlerinden kendileri- ne aktarılan zekâ gibi kimi kalıtsal özelliklerin yetersizliğinin bir sonucu olarak görmeyi önermektedir. Yoksulluğun bireyin kendisinden kaynaklanan bir sorun olarak ortaya çıktığını savunan bakış¸ açısının bu iddiasını sürdürdüğü ikinci bir hat ise bireyi yoksulluğa iten karakteristik özelliklerin yoksul bireyin sahip olduğu/edindiği kültürel özellikler ile ilgili olduğu yönündeki bakış¸ açısıdır. Bu bakış¸ açısının sıklıkla işaret ettiği iki kavram bulunmaktadır. Bunlar, sınıf-altı (underclass) kavramı ve yardım bağımlılığı (welfare depen- dency) kavramıdır. Murray (1984), Frazier (1932) ve Moynihan (1965)’ın Afro-Amerikan semtlerinde günlük hayat üzerine yaptıkları sosyolojik çalışmaya dayanarak yoksulluğu “sosyal patoloji” olarak tanımlar. Ona göre, yoksulluk kültürü içinde yaşayan söz konusu bu bireyler içinde bulundukları koşullarını olağan ve doğal karşılayan, daha çok tembellik, gayrimeşruluk ve suç ile ilişki içindedirler.
18.Soru
“Adalet, bireyin anlaşmanın koşullarına ve kurallarına uymasıdır.” tezi aşağıdakilerden hangisine aittir?
Hobbes |
Locke |
Bentham |
Nozick |
Hume |
Thomas Hobbes’un (1588-1679) ‘‘sözlesmeci’’ yaklaşımı toplum sözleşmesi çerçevesinde yürütülen çağdaş sosyal adalet tartışmalarının önemli kaynaklarından birisini oluşturmaktadır. Hobbes’a göre adalet, bireyin anlaşmanın koşullarına ve/veya kurallarına uymasıdır. Esasında Hobbes, adaletin ne olduğunu tanımlamak yerine, Leviathan isimli çok bilinen eserinde, adaletsizliğin ne olduğunu tanımlamaktadır
19.Soru
Aşağıdakilerden hangisi işçi hareketlerinin ekonomik olarak gelişmesine bir örnek olarak gösterilebilir?
İşçi sendikalarının kurulması |
İşçi siyasal partilerinin kurulması |
İşçi sayısının artması |
İşçi liderlerinin parlamentoya girmesi |
İşçi için konut kooperatifleri yapılması |
İşçi hareketleri mesleki, ekonomik ve siyasal gelişmeler yol açmıştır. Kooperatifler işçi hareketlerinin ekonomik olarak gelişiminin bir sonucudur
20.Soru
Hangisi Robeyns’in çevirim faktörlerindendir?
I. Kişisel çevirim faktörleri
II. Sosyal çevirim faktörleri
III. Ekonomik çevirim faktörleri
IV. Çevresel çevirim faktörleri
I – III |
Yalnız II |
I – II – IV |
III – IV |
II – III – IV |
Robeyns söz konusu bu çevirim faktörlerini üç
başlık altında toplamaktadır.
- Kişisel çevirim faktörleri
- Sosyal çevirim faktörleri
- Çevresel çevirim faktörleri
-
- 1.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 2.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 3.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 4.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 5.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 6.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 7.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 8.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 9.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 10.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 11.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 12.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 13.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 14.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 15.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 16.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 17.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 18.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 19.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 20.SORU ÇÖZÜLMEDİ