Sosyal Sorunlar Ara 8. Deneme Sınavı
Toplam 20 Soru1.Soru
“sahiplik” veya “elde tutma” olarak da ifade edilebilecek “edinç” (holding) kavramını da sıklıkla kullanarak çağdaş liberteryen adalet fikrini ileri süren liberteryen modelin en önemli temsilcisi aşağıdakilerden hangisidir?
Nozick |
Mill |
Rawls |
Bentham |
Hayek |
Robert Nozick (1938-2002) liberteryen düşünürlerin iddialarını temellendirirken sıklıkla işaret ettiği “liyakat”, hak edenin ödüllendirilmesi” ve hak sahipliği kavramına ek olarak Robert Nozick “sahiplik” veya “elde tutma” olarak da ifade edilebilecek “edinç” (holding) kavramını da sıklıkla kullanarak çağdaş liberteryen adalet fikrini ileri sürmektedir.
2.Soru
Aşağıdakilerden hangisi kadın ve çocukların çalıştırılması sonucu doğan sorunlardan biri değildir?
Sakatlıkların artması |
Genç yaşta ölümler |
Toplumsal huzursuzların çoğalması |
Çocukların erken yaşta para kazanması |
Kuşakların yıkımı |
Devrimi’nin ortaya çıkardığı en önemli sosyal sorunlardan biri olan kadın ve yaş sınırı tanımadan çocuk emeğinin bedensel güçlerinin üzerindeki ağır ve yıpratıcı işlerde çalışmaya zorlanmaları ve bir anlamda sömürülmeleri kuşakların yıkımına, sakatlıkların artmasına, genç yaşta ölümlere ve toplumsal huzursuzlukların çoğalmasına neden olmuştur.
3.Soru
Aşağıdakilerden hangisi düzenli bir işte çalışmayan kimseleri “ahlaksızlık, cahillik ve barbarlık alışkanlıkları etrafında örülmüş yoksulluk kültürüne” sahip bir ırk olarak tarif eder?
Rein |
Mahyew |
Sen |
Hicks |
Winter |
Mayhew, dönemin Londrası’nda birçok insanın sadece düzensiz/sürekliliği olmayan işler bulabildiğini ve bu durumun onların yoksulluktan kaçmalarına olanak vermediğini belirtmektedir. Düzenli bir işte çalışmayan her iki kitlenin arasındaki farkı ise biyolojik özellikler üzerinden tarif ederek, ikinci gruba yerleştirdiği kitleyi ‘‘ahlaksızlık, cahillik ve barbarlık alışkanlıkları etrafında örülmüş yoksulluk kültürüne’’ sahip bir ırk olarak tarif eder.
4.Soru
19. yüzyıl liberalizmine getirilen en ciddi ve tutarlı eleştiri aşağıdakilerden hangisidir?
Demokratik sosyalistler |
Bilimsel sosyalistler |
Birlikçi-kooperatifçi sosyalistler |
İşçi sınıfı |
Liberal düşünce akımı |
Sorunun doğru yanıtı B şıkkıdır. 19. yüzyıl liberalizmine en ciddi ve tutarlı eleştiri Karl Marx ve onun geliştirdiği bilimsel sosyalizmdir.
5.Soru
Aşağıdakilerden hangisi insani kalkınma anlayışına hizmet eden bir örnektir?
Brezilya’nın kahve ihracının arttırmak için yağmur ormanlarını tahribi |
Çin’in ABD ve Kanada’daki ilaç üretimi için kimyasal ürün ihracı |
Polonya’nın termik ve nükleer santral inşasına öncelik vermesi |
Tayvan’ın cep telefonu üreticilerinin ihtiyaç duyduğu madenleri ihraç etmesi |
Finlandiya’nın, bireylerin eğitim seviyesinin yükselmesi için tüm hizmetlerin devlet tarafından karşılanması |
Kalkınmanın amacını ekonomik çıktıya odaklanarak tarif eden birinci görüş¸ Brezilya’nın Avrupa’ya yapacağı kahve ihracının sağlayacağı geliri, Çin’in Amerika Birleşik Devletleri ve Kanada’ya yapacağı kimyasal ürün ihracatının sağlayacağı ekonomik değeri, Polonya’nın termik ve nükleer santrallerin inşasına vereceği önceliği ve Tayvan’ın maden ihracını esas alarak kalkınma sürecinin amaçlarının oluştururken, ikinci görüş¸ ekonomik çıktıya dönük böyle bir öncelik tarifi yapmayacak, kalkınma sürecinin politikaları ve amaçlarının uygulanacak stratejinin sosyal maliyetini de göz önüne alarak yapacaktır. İşte bahsedilen söz konusu bu sosyal maliyetin kalkınma analizine dahil edilmesini öneren bir perspektiften hareketle ortaya çıkan insani kalkınma anlayışı için, kalkınma politikaları ve stratejileri sadece birer ekonomik seçim ve karar alma sureci değil, ama aynı zamanda bir sosyal-siyasal seçim ve karar alma sürecidir. Bu anlamıyla kalkınma sadece iktisadi bir konu değil ama aynı zamanda sosyal ve siyasal da bir konudur.
6.Soru
Aşağıdakilerden hangisi yoksulluk konusunda kabul gören temel perspektiflerden biridir?
Genel geçer yoksulluk |
Sürekli yoksulluk |
Göreli yoksulluk |
Kontrol edilebilen yoksulluk |
Sınırlı yoksulluk |
Her ne kadar, yoksulluğa ve yoksulun kim olduğuna ilişkin olarak algılar farklı toplumların değer yargılarına göre değişse de literatürde ağırlıklı olarak üç temel perspektifin ortaya çıktığı görülebilir. Bunlar; mutlak yoksulluk, göreli yoksulluk ve yapabilirlikten yoksunluk olarak isimlendirilen ve kimin yoksul olduğuna ya da yoksulluğun ne olduğuna ilişkin farklı bakış açıları sunan perspektiflerdir.
7.Soru
- Bir toplumda toplam mutluluğun ya da tatminin ne kadar arttırmak sosyal adaletti sağlar.
- Eylem ve kararlarında bireyin özgür olması gerekir bu da adaletin vazgeçilmez bir ilkesidir.
- Bir toplumda karar vericinin alacağı karar, o kararın sonucunun toplam mutluluk çıktısına odaklanılmalıdır.
- Birey seçim ve kararlarında özgürdür ve dışsal müdahalelerden bağımsız olmalıdır.
- Çoğunluğun yararı için azınlığın hakları gözardı edilebilir.
- Bireyin karar ve davranışlarının sonuçlarından sadece kendisinin sorumludur.
Aşağıda verilenlerden hangisinde liberteryen adalet anlayışının savunduğu tezler bir arada verilmiştir?
I-II-IV |
I-III-V |
II-III-V |
II-IV-VI |
III-IV-VI |
Çözüm: Liberteryen adalet anlayışında birey eylem ve kararlarında özgür olmalı, kimse müdahale etmemelidir. Herkes başarısı ve yetenekleri ölçüsünde zengin olmalı, başarılı insanlardan alınan payın hak etmeyen inşalara dağıtımı o kişiye yapılacak haksızlık olur. Doğru cevap D seçeneğidir.
8.Soru
1750 tarihinde ilk modern çelikhaneyi aşağıdakilerden hangisi kurmuştur?
Legrant |
Owen |
Smith |
Huntsman |
Blanc |
Dokuma kesimindeki makineleşmenin hemen ardından da bir dizi önemli teknolojik gelişmenin yaşandığı demir ve çelik sanayiinde hızlı bir teknolojik gelişme başlıyor. 1750 tarihinde Huntsman ilk modern çelikhaneyi kuruyordu.
9.Soru
Yoksulluğu tanımlamakta kullanılan sınıf-altı kavramı aşağıdaki kişilerden hangilerini kapsamaz?
Yaşlılar |
Engelliler |
Kronik sağlık sorunu olanlar |
Uzun dönemli işsizler |
Düşük gelirli aileler |
Sınıf altını oluşturan bireyler arasında genellikle yaşlılar, engelliler, süreklileşmiş sağlık sorunlarına sahip olan bireyler, uzun dönemli işsizler ve tek ebeveynli sosyal yardımlara bağımlı hâle gelmiş kişiler bulunmaktadır. Bu nedenle, düşük gelirli aileler sınıf altı kavramına girmemektedir. Doğru cevap E seçeneğidir
10.Soru
Yoksulların daha çok güvencesiz, sigortasız ve kaotik işlerde çalışmaları dolayısıyla içine düştükleri durum nedir?
Çalışma tuzağı |
Bilgisizlik tuzağı |
Elverişsiz koşullar tuzağı. |
Borç esareti tuzağı |
Aile-çocuk iş gücü tuzağı |
Elverişsiz Koşullar Tuzağı: Yoksulların daha çok güvencesiz, sigortasız ve kaotik işlerde çalışmaları dolayısıyla içine düştükleri elverişsiz koşullar tuzağı.
11.Soru
I. Yaşlılar
II. Çocuklar
III. Yetişkinler
IV. Engelliler
V. Hasta ve bakıma muhtaç bireyler
Yukarıdakilerden hangisi ya da hangilerinin hayatlarını yoksullaşmadan sürdürebilmelerinin kendi ellerinde olmayan koşullar dolayısıyla mümkün olmadığı varsayılır?
I, III ve V |
II ve IV |
III, IV ve V |
Yalnız II |
I, II, IV ve V |
Yoksullaşma yaşlılar, çocuklar, engelliler ve hasta, bakıma muhtaç bireylerin elinde olmayan bir durumdur. Bu durum yetişkinler için geçerli değildir.
12.Soru
1824 yılında örgütlenme hakkını elde edenler aşağıdakilerden hangisinde verilmiştir?
Fransız işçiler |
İtalyan işçiler |
Alman işçiler |
İngiliz işçiler |
İspanyol işçiler |
Örgütlenme hakkı ancak birçok savaşımlardan sonra ve yavaş yavaş elde edilebilmiştir. İngiliz işçileri 1824 yılında birleşme hakkını elde edebilmiş, 1864 yılında ise Birinci Enternasyonel ile uluslararası bir karakter kazanmıştır. Doğru cevap D'dir.
13.Soru
Bu alanda kırılma sayılabilecek bir dönüşümü ya da öneriyi gündeme getirmiş daha çağdaş isimler aşağıdakilerden hangisidir?
Amartya Sen |
Robert Solow |
Ursula Hicks |
Sidney Winter |
Hepsi |
Bu alanda kırılma sayılabilecek bir dönüşümü ya da öneriyi gündeme getirmiş daha çağdaş isimler olarak ise Amartya Sen, Robert Solow, Richard Layard, Ursula Hicks, Kenneth Arrow, Paul Samuelson, Richard Nelson ve Sidney Winter işaret edilebilir.
14.Soru
Aşağıdakilerden hangisi liberteryen adalet anlayışının kavramlarından biridir?
Edinç |
Hak edenin ödüllendirilmesi |
Hak sahipliği |
Liyakat |
Hepsi |
Nozick, liberteryen adalet anlayışının liyakat, hak edenin ödüllendirilmesi, hak sahipliği kavramlarına ilave olarak “edinç” kavramını getirmiş ve çağdaş liberteryenizmin öncüsü olmuştur.
15.Soru
Aşağıdakilerden hangisi sosyal çevirim faktörlerindendir?
Ayrımcı uygulamalar |
Bireyin metabolizması |
Coğrafi konum |
Altyapı yatırımları |
İklim koşulları |
- Kişisel çevirim faktörleri (örneğin; bireyin fiziksel durumu, cinsiyeti, metabolizması, yetenek ve zekâsı)
- Sosyal çevirim faktörleri (örneğin; ayrımcı uygulamalar, toplumsal cinsiyet rolleri, sosyal hiyerarşiler)
- Çevresel çevirim faktörleri (örneğin; iklim koşulları, coğrafi konum, altyapı yatırımları)
16.Soru
Adalet, kaynakların kıt ve fakat birey taleplerinin ise sınırsız olduğu bir dünyada, sosyal düzenin sürekliliğini sağlamak üzere tesis edilmesi gereken bir araçtır diyen düşünür aşağıdakilerden hangisidir?
Locke |
Platon |
Aristo |
Socrates |
Hume |
Sosyal adaletin ne olduğuna ilişkin tartışmada Hume ile birlikte ilk defa “ahlaki sorumluluk” ilkesinin dâhil edildiğini ifade edebiliriz. Hume’a göre adalet, kaynakların kıt ve fakat birey taleplerinin ise sınırsız olduğu bir dünyada, sosyal düzenin sürekliliğini sağlamak üzere
tesis edilmesi gereken bir araçtır.
17.Soru
Maslow’un temel ihtiyaçlar listesindeki unsurlar arası ilişki nasıldır?
Düzenli |
Düzensiz |
Seri |
Bağımsız |
Yapısal |
Maslow’un temel ihtiyaçlar listesi, en çok bilinen klasik bir yaklaşımdır. Listenin özelliği, önde yer alan ihtiyaç giderilmeden bir sonraki ihtiyaca geçilememesidir. Yani ihtiyaçlar bağımsız birer liste unsuru olarak değil, yapısal bir ilişki içerisinde sunulmaktadır.
18.Soru
- Uluslararası kurumlar
- Ekonomik gelir farklılıkları
- Bireysel değer
- Kültürel farklılıklar
- Kaynak olanakları
- Kapsayıcı çerçeve
Sen yapılabilirliklerin tanımlanmasında zorluk çekmesinin nedenleri aşağıdakilerden hangisinde birlikte verilmiştir?
I-II-IV |
II-III-VI |
II-IV-V |
III-IV-VI |
III-V-VI |
Sen’in yapılabilirlikleri tanımlanmasında çeşitli zorluklar yaşamasının nedenleri, bireysel olarak değer verme biçimlerinin farklılaşması, herkes için geçerli ortak bir kapsayıcı bir çerçeve bulma isteği ve bireylerin yaşadıkları sosyo-kültürel çevrelerin farklılıklarıdır. Bunlar D seçeneğinde birlikte verilmiştir.
19.Soru
I) İş için savaşım, bu alanda da rekabet serbestliği ve özgürlük düşüncesine uygundur.
II) Özgürlük ve serbestlik ortamı üretimin artmasına büyük ölçüde hizmet ve yardım etmektedir.
III) C¸ alışma özgürlüğü serbest bir sözleşmenin yapılması için gereklidir.
IV) Emek ile sermaye arasındaki ilişkilere yön vermek için sosyal bir mevzuat geliştirilmemelidir.
V) Yasa koyucu çocukların ve kadınların çalışmalarına karışmakla aile reisinin yerini almaktadır.
Yukarıda belirtilen seçenekler, hangi düşünce akımı için söylenebilir?
Liberal |
Kritisizm |
Pragmatizm |
Rasyonalizm |
Deizm |
Rekabet ve piyasa mekanizması liberal düşünürlere göre, girişimciyi, tüketicilerin talep ettikleri malları en ucuz ve en kaliteli şekilde üretmeye zorlayarak, girişimciyle toplumun çıkarlarının uyum içinde olmasını sağlar. Kişisel çıkarlar, salt toplumun ekonomik örgütlenmesini yaratmak ve sürdürmekle kalmaz, aynı zamanda bir ulusun refaha ve servete kavuşmasına da olanak tanır. Bahsi geçen seçenekler liberal düşünce için geçerlidir.
20.Soru
Bireylerin davranışlarından kaynaklandığı düşünülen sosyal sorunlara ne ad verilmektedir?
Bireysel sorunlar |
Makrososyal sorunlar |
Sınıfsal sorunlar |
Mikrososyal sorunlar |
Sosyo-ekonomik sorunlar |
Sınıfsal ve sosyo-ekonomik sorunlar gibi makrososyal sorunlar, toplumun geniş kitlelerini ilgilendiren yapısal sorunlar olarak ele alınırken, mikrososyal sorunlar daha çok bireylerin davranışlarından kaynaklandığı düşünülen sosyal sorunlara işaret etmektedir.
-
- 1.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 2.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 3.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 4.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 5.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 6.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 7.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 8.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 9.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 10.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 11.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 12.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 13.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 14.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 15.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 16.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 17.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 18.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 19.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 20.SORU ÇÖZÜLMEDİ