Sosyoloji 1 Final 17. Deneme Sınavı
Toplam 20 Soru1.Soru
Feminist kurama göre ailenin homojen bir çalışma birimi olarak ele alınmasının yarattığı temel sorun nedir?
Erkeğin çıkarlarının bütün ailenin çıkarları gibi gösterilmesi |
Ev içi üretim ortamının ekonomik faaliyet olarak görülmemesi |
Ailenin psikolojik destekten yoksun olması |
Çocukların yeterli derecede eğitim görememesi |
Geniş ailelerde yaşamanın zorlaşması |
Feminist Kuramlar
Aile üyeleri arasında uyum ve denge her zaman söz konusu değildir, tersine çatışma ve huzursuzluklar olağan ve yaygındır. Feminist kuramcılara göre aile içindeki güç ilişkileri, aile bireylerinin çıkarlarının çoğu zaman ortak olmaması anlamına gelmektedir. Bu nedenle ailenin homojen bir çalışma birimi olarak ele alınması kadınların ve çocukların, erkeklerin çıkarlarıyla çatışan durumlarını yok sayarak erkeğin çıkarlarını bütün ailenin çıkarları gibi göstermektedir.
2.Soru
Kültür ile ilgili aşağıdaki ifadelerden hangisi yanlıştır?
Doğuştan edinilmesi |
Zamanla değişebilmesi |
Dil sayesinde aktarılması |
Öğrenilerek kazanılması |
Her toplumun kendine özgü olması |
Kültür, insanlar arası etkileşim sonucu doğup gelişen bir toplumsal üründür. Kültür, öğrenilen davranışlardan oluşmaktadır. Doğuştan edinilmez, biyolojik kalıtımla kuşaktan kuşağa geçmez. Topluma katılan yeni üyeler onu öğrenerek geliştirir.
3.Soru
Toplumun varlığının korunması ve sürekliliğinin sağlanması için karşılanması gereken temel ihtiyaçlarının bulunduğunu ileri süren bakış açısı aşağıdakilerden hangisidir?
Psikososyal bakış açısı |
Duyuşsal bakış açısı |
İşlevselci bakış açısı |
İşbirlikçi bakış açısı |
Sosyal bakış açısı |
İşlevselci bakış açısı, toplumun varlığının korunması ve sürekliliğinin sağlanması için karşılanması gereken temel ihtiyaçlarının bulunduğunu ileri sürmektedir. Aile, bu işlevlerin yerine getirilmesini sağlayan en önemli kurumlardan biridir. Murdock, ailenin işlevlerini yeni nesillerin üretilmesi, ekonomik iş birliği (iş bölümü) ve eğitim olarak tanımlamaktadır. İşlevselci yaklaşımın önemli temsilcilerinden Talcott Parsons’a göre, modern çekirdek ailenin işlevleri arasında çocukların bakımı ve bağımsızlaşmalarını sağlayacak yetilerin onlara kazandırılması, eşler arası cinsel ilişkinin düzenlenmesi ve ekonomik iş birliği vardır (Parsons, 1998). Parsons, modern Amerikan toplumu ailelerini incelediği çalışmasında ailenin iki ana ve indirgenemez işlevi olduğunu belirtmiş ve bu işlevlerin bütün toplumlardaki aileler için geçerli olduğunu ileri sürmüştür.Doğru cevap C'dir.
4.Soru
Aşağıdakilerden hangisi toplumsal değişmeyi etkileyen faktörlerden biri değildir?
Çevresel |
Demografik |
Teknolojik |
Kültürel |
Sanatsal |
Toplumsal değişmeyi etkileyen faktörler çevresel, demografik, teknolojik ve kültürel faktörler
olarak dört grupta toplanmaktadır.
5.Soru
Endüstrileşmiş Batı toplumuna yönelik geliştirilen yalıtılmış çekirdek aile tipinin, toplum ve bireyleri için “bütün hoşnutsuzlukların kaynağı” olduğunu belirten antropolog kimdir?
Edmund Leach |
Talcott Parsons |
George Peter Murdock |
Michael Young |
Peter Willmott |
Antropolog Edmund Leach, endüstrileşmiş Batı toplumuna yönelik geliştirilen yalıtılmış çekirdek aile tipinin, toplum ve bireyleri için “bütün hoşnutsuzlukların kaynağı” olduğunu belirtmektedir. Doğru cevap A'dır.
6.Soru
I. Freud’a göre, toplumsal davranış, kişiliği oluşturan id, ego ve superego sistemlerinin etkileşimi sonucunda gelişir.II. İd, iki temel biyolojik ihtiyaç ve dürtünün (haz ve saldırganlık) yer aldığı katmandır.III. Ego, akıl ve sağduyuyu temsil eder.IV. İd, Ego ve Süper ego arasında bir çatışma çıktığında ara bulucudur.V. Süperego kişinin vicdanıdır.Psikanalitik yaklaşıma göre yukarıda verilenlerden hangileri doğrudur?
I ve II |
III ve IV |
II, III ve IV |
I, II, IV, V |
I, II, III, V |
Psikanalitik yaklaşımda Freud’a göre, toplumsal davranış, kişiliği oluşturan id, ego ve superego sistemlerinin etkileşimi sonucunda gelişir. Bilinçaltı bölümün oluşturan İd, Freud’a göre iki temel biyolojik ihtiyaç ve dürtünün (haz ve saldırganlık) yer aldığı katmandır. İkinci katman olan Ego, akıl ve sağduyuyu temsil eder. Ego çevreyle etkileşim sonucu ortaya çıkar ve gerçeklik ilkesine göre işler. Süperego kişinin vicdanıdır. Çocuğun nasıl bir kimse olmak istediğini tanımlayan ideal egosudur. Ancak, IV. öncülde verilen ifade doğru değildir. Doğrusu; Ego, İd ve Süperego arasında bir çatışma çıktığında arabulucudur. Çocukluk döneminde gelişir. Büyüklerle etkileşim sonucu öğrenilen toplumsal yasakları içerir. Diğer bir deyişle kişiliğimizin ahlaki yönünü temsil eder. Doğru cevap E'dir.
7.Soru
Aşağıdakilerden hangisi eğitime işlevselci bakışı yansıtan ifadelerden biridir?
Eğitimin toplum için işlevi üzerinde durur |
Eğitimde gizli müfredata vurgu yapar |
Kapitalizmin eğitim sisteminden sağladığı faydaları ön planda tutar |
Eğitimde fırsat eşitliğinin olmadığını savunur |
Tipleştirme ve öğrenci gelişimi arasındaki ilişkiye odaklanır |
İşlevselci bakış açısı eğitimi iki temel açıdan değerlendirmektedir. Bunlardan ilki, eğitimin toplumun bütünü için işlevini incelemek, diğeri ise eğitimin toplumdaki diğer kurumlarla olan işlevsel ilişkisini anlamaktır. İşlevselci bakış açısı, diğer kurumlara olduğu gibi eğitime de toplum bütününe olan olumlu katkısı açısından yaklaşmaktadır. Doğru cevap A'dır.
8.Soru
I. Kapitalist girişimciliğin katı rekabetçi ve genişlemeci doğası, teknolojik yenilenmenin sürekliğini ve yaygınlaşma eğilimini ifade eder. II. Ekonomik alan, diğer toplumsal alanlardan, özellikle politik kurumlardan ayrı tutulur. Bu ekonomik alan içerisindeki yüksek yenilenme oranları, ekonomik ilişkilerin diğer kurumlar üzerinde önemli ölçüde egemenlik kurduğunu gösterir. III. Siyaset ve ekonominin birçok şekilde birbirlerinden ayrılması, yatırımlar üzerinde yaygın olan özel mülkiyet sahipliğinin üretim araçları içerisindeki baskın konumu üzerine kurulmuştur. Bu açıdan özel mülkiyete dayalı sermaye sahipliği ile sınıf sisteminde yer alan ‘mülksüzlük’ olgusu, başka bir ifadeyle iş gücünün metalaştırılması arasında doğrudan bir ilişki bulunur. IV. Devletin özerkliği, üzerinde denetimin tam anlamıyla kurulmadığı sermaye birikimine dayanmaktadır. Bu nedenle devletin özerkliği, tam olarak belirlenmesi mümkün olmasa da koşullanmaktadır. V. Politik açıdan modern toplumlar, yeni yönetim biçimi olarak, ulus-devlet ile onun egemenlik ve meşruluk anlayışının görüldüğü toplumlar olmuşlardır. Özellikle bürokratik örgütlenme, halkın yaşamında devletin daha büyük bir rol oynamasını sağlamıştır. Yukarıda verilen maddelerin hangisi ya da hangileri kapitalist toplumun bir sistem olarak sahip olduğu kurumsal özellikler arasında yer almaktadır?
Yalnız I |
I – II – III - IV |
I – II – III |
Yalnız V |
I – III – V |
Maddede verilen bilgi bir toplumun “modern” olarak tanımlanması için gerekli özelliklerden biri olan politikayı açıklamaktadır. Bu doğrultuda doğru seçenek B'dir.
9.Soru
Aşağıdaki kavramlardan hangisi, Durheim'in din kuramında yer alan bir grubun kendisine belli bir simgesel önem atfettiği bir hayvan veya bitkiyi ifade etmektedir?
Kutsal (sacred) |
Kutsal dışı (profane) |
Totem |
Ortak bilinç |
Ortak din |
Avustralya’nın yerli toplumlarındaki totemciliği inceleyen Durkheim’a göre totemcilik dinin ilk veya en yalın biçimidir. Totem, bir grubun kendisine belli bir simgesel önem atfettiği bir hayvan veya bitkidir. Kutsal bir nesne olan toteme duyulan saygı çeşitli ritüellerle ifade edilir. Durkheim’a göre toteme duyulan büyük saygı temel toplumsal değerlere duyulan saygıdan kaynaklanmaktadır.
10.Soru
Aşağıdakilerden hangisi Aile içinde çocuklara yönelik olarak uygulanan şiddet eylemlerinden biri değildir?
Cinsel İstismar |
İhmal |
Ensest |
Aşağılama |
Düzen ve tertip |
Aile içi çocuklara yönelik şiddet eylemlerinin gizlen- mesi, bu konuda bilgiye ulaşmayı zorlaştırmaktadır. Çocuğa uygulanan şiddet, aile içinde veya aynı çatı al- tında yaşayan anne-baba ya da diğer aile bireyleri tara- fından ihmal, dayak, duy- gusal ve cinsel istismar, en- sest, reddetme, aşağılama, yalnız bırakma gibi farklı şekillerde görülmektedir.
11.Soru
Eğitim çalışmalarında benlik, toplumsal roller ve tipleştirme kavramlarını kullanan bakış açısı aşağıdakilerden hangisidir?
Marksist bakış açısı |
İşlevselci bakış açısı |
Etkileşimci bakış açısı |
Çatışmacı bakış açısı |
Marksist bakış açısı |
Etkileşimci yaklaşımın eğitim çalışmalarındaki en temel kavramlar benlik, toplumsal roller ve tipleştirmedir. Doğru cevap C'dir.
12.Soru
Hangisi Bowles ve Gintis’in gizli müfredatın gelecekteki işgücünü şekillendirme yolları arasında yer almaz?
İtaatkâr, eleştirmeyen ve pasif işgücünün yaratılmasında notlandırma sisteminin büyük önemi vardır. Yaratıcı, saldırgan ve bağımsız olan öğrenciler daha düşük not alırken, bağımlı, sakin ve öne çıkmayan öğrenciler yüksek not almaktadır. Böylece eğitim sistemi hayal gücü olmayan, kolaylıkla yönetilebilen, sorgulamayan işgücü yetiştirmektedir. |
Gizli müfredat, işyerindeki hiyerarşik yapının kabulünü kolaylaştırır. Okulda hiyerarşinin otorite ve kontrol ilkeleri öğretmenlerin emir vermesi, öğrencilerin itaat etmesi, öğrencilerin çalışacakları konular ve nasıl öğrenecekleri ile ilgili olarak çok az kontrol sahibi olmaları öğrencileri işyeri ilişkilerine hazırlamaktadır. İşyerinde de sorun çıkarmayan, otoriteye ve yöneticilere boyun eğen işçiler haline gelmektedir. |
Okul öğrencileri, işyeri de işçileri dış ödüllerle motive eder. Hem okulda hem de işyerinde çalışmaktan elde edilen tatmin çok düşük düzeyde olduğundan okuldaki dış ödül daha iyi ücretli işlerde istihdam edilebilecek niteliklere sahip olmak, işyerindeki ödül ise ücret artışıdır. |
Öğrenme ağı vasıtasıyla aynı ilgiyi paylaşan kişilerin seçilen ve kendilerinin tanımladığı bir sorun etrafında bir araya gelmesiyle yaratıcı ve keşfe dayalı bir öğrenme geliştirilmesidir. |
Öğrenciler okulda gün boyu aralarında çok az bağlantı olan matematikten tarihe, yabancı dilden fen bilimleri dersleri arasında gidip gelirler. Bu parçalılık işyerinde üretimdeki parçalılıkla benzerlik gösterir. İşyerinde de üretim sürecinde fazlı işler, farklı mekânlarda uzmanlaşmış kişiler tarafından yapılır. Bölünmüş işgücü aynı zamanda kontrol edilmesi ve yönlendirilmesi en kolay olan işgücüdür. |
Bu bilgi Illich’in “olumsuzlaştırılmış toplum” la birlikte sunduğu iki çözümden biridir.
13.Soru
I. Ev ortamı da dahil her meka^nda olması
II. Belirli saatler aralığında yapılıyor olması
III. Resmi, kayıt altında olması
IV. Gelir getirici bir faaliyet olması
Yukarıdakilerden hangisi/hangileri çalışmayı oluşturan temel öğeler arasındadır?
Yalnız I |
I ve III |
II ve IV |
II, III ve IV |
I, II, III ve IV |
Çalışma deyince aklımıza ilk gelen tanım şu şekilde ifade edilebilir: Kamu veya özel bir kuruluşta, yani ev dışında belirli bir meka^nda ve belirli saatler aralığında resmi olarak gerçekleştirdiğimiz gelir getirici faaliyetler içerisinde olmak.
Dikkat edecek olursanız, ilk tanımımızın üç temel öğesi var: C¸alışmanın ev dışında belirli bir meka^nda ve belirli saatler aralığında yapılıyor olması; çalışmanın resmi, kayıt altında olması ve son olarak çalışmanın gelir getirici bir faaliyet olması.
Doğru cevap D seçeneğidir.
14.Soru
Aşağıdaki bakış açılarından hangisi etnosantrizme örnek olarak gösterilebilir?
Yabancılara yardım etmek |
Eskimoların yaşlıları ölmeye terk etmesi |
Çinlilerin köpek eti yemesi |
Cumaları camiye gitmek |
Müslüman olmayan yabancılara gavur demek |
Etnosantirzm; başka kültürleri, kişinin kendi kültürünün değerleriyle kıyaslayarak yargılaması ve kendi kültürünün üstünlüğüne inanmasıdır. Geleneksel olarak bazı Yahudiler, dünyayı ‘seçilmiş ırk’ ve ‘ötekiler’ olarak ayırmaktadır. Yunanlar içinde Yunan olmayanlara ‘barbar’ diyenler vardır. Türkiye’de de Müslüman olmayan yabancıları ‘ga^vur’ diye adlandıran veya Arapları ‘temizlikten yoksun’ olarak gören kişiler vardır. Bu bakış açıları, etnosantrizme örnektir.
15.Soru
Aşağıdakilerden hangisi bütün dinlerdeki ortak özelliklerden biri değildir?
Hoşgörü |
Kutsal ve doğaüstü |
İnançlar |
Mezhepler |
Ayinler |
Jonathan Turner’a göre, dinlerdeki ortak özellikler, kutsal ve doğaüstü, inanç ve değerler ile mezhep, ekol ve ayinlerdir.
16.Soru
Kapitalizmin insanlarda suç ve sapkınlığa neden olduğunu savunan yaklaşım aşağıdakilerden hangisidir?
Sembolik etkileşimci yaklaşım |
Biyolojik yaklaşım |
Psikolojik yaklaşım |
Çatışma kuramları |
Sosyal kontrol kuramları |
Kapitalist toplum sahip olduğu eşitsiz özellikleri ve yapısı itibariyle suç üretmektedir. Çünkü bu sistemde, zenginliğin biriktirilmesi ve bireysel yararı her şeyin üstünde görmekte; bu anlamda toplumsal yarardan çok kişisel hırs ve kazanç özendirilmektedir. Dolayısıyla, kapitalizm içinde ürettiği bireysellik, rekabet, bencillik ve egoizm, ekonomik bencilliğe yol açmakta ve bireylerdeki sapma ve suçun kaynağını oluşturmaktadır.
17.Soru
18. Yüzyılda Batı Avrupa da akıl ve bilime dayalı yeni düşünce sistemi aşağıdakilerden hangisidir?
Rönesans |
Reformasyon |
Kartezyen |
Aydınlanma |
Modenite |
18. Yüzyılda Batı Avrupa da akıl ve bilime dayalı yeni düşünce sistemi, aydınlanma düşüncesidir.
18.Soru
“İnsan insanın kurdudur.” diyerek, insana kötümser bir bakış açısıyla yaklaşan Thomas Hobbes’un görüşlerini paylaşan yaklaşım aşağıdakilerden hangisidir?
Gerilim kuramı |
Altkültür yaklaşımı |
Etiketleme kuramı |
Yeni sol gerçekçilik |
Sağ gerçekçilik |
Sağ gerçekçilikte, bireyin doğuştan kötü olduğuna ve suçun önlenmesi için denetleme ve kontrole ağırlık verilmesi gerektiği savunulur.
19.Soru
Aşağıdakilerden hangisi kitlesel üretimin özelliklerinden değildir?
Gümrük duvarları yoluyla korunan pazarlarda, uzun süreli standart mal üretimi |
Merkezi yönetim tarafından karakterize edilen, işin örgütlenmesinin hiyerarşik ve |
Arz talep ve refah dengeleri ve Keynezyen politikalar tarafından düzenlenen ulusal |
Kitle üretimi ve kitle tüketimi arasında bağlantının mevcudiyeti |
Büyük fabrikalarda düşük ücretli işçilerin konsantrasyonu |
Büyük fabrikalarda yarı vasıflı kitle işçileri ile yüksek ücretli işçilerin konsantrasyonu bu özelliklerden biridir.
20.Soru
Devlete ilişkin yaklaşımında bürokrasinin önemini özellikle vurgulayan kuramcı aşağıdakilerden hangisidir?
Hobbes |
Anderson |
Weber |
Marx |
Tilly |
Weber'e göre, modern devletlerde, dini/geleneksel meşrulaştırma biçimlerinin etkisi azalmış ve onun yerine yasal/akılcı (bürokrasinin modern hayatın devamı için ne kadar merkezi olduğunu vurgulayan) meşrulaştırma biçimleri ağırlık kazanmıştır. Doğru cevap C’dir.
-
- 1.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 2.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 3.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 4.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 5.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 6.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 7.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 8.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 9.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 10.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 11.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 12.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 13.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 14.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 15.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 16.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 17.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 18.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 19.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 20.SORU ÇÖZÜLMEDİ