Sosyoloji 1 Final 9. Deneme Sınavı
Toplam 20 Soru1.Soru
Aşğaıdakilerden hangisi ücret almadan evde gerçekleştirilen çalışma türlerinden biridir?
Eve iş verme |
Hane tabanlı ziraat |
Ev işleri |
Ev sanayi sistemi |
Aile işletmesi |
Evde yapılan ücretli işlere örnek hane tabanlı ziraat, aile işletmesi ve hane tabanlı götürü işi (eve iş verme [putting out] veya küçük ev sanayi sistemi) iken evde yapılan ve karşılığında ücret alınmayan işlere örnek geçimlik ziraat, ev işleri ve yaşlı ve çocuk bakımıdır. Doğru cevap C'dir.
2.Soru
Avrupa’da ortaya çıkan birbirine bağlı felsefi, bilimsel ve toplumsal alanlarda oluşan bir düşünce hareketi olan aydınlanma hareketi ilk olarak ne zaman ortaya çıkmıştır?
Avrupa’da ortaya çıkan birbirine bağlı felsefi, bilimsel ve toplumsal alanlarda oluşan bir düşünce hareketi olan aydınlanma hareketi ilk olarak ne zaman ortaya çıkmıştır?
15. yy |
16. yy |
17. yy |
18.yy |
20.yy |
Aydınlanma, 18. yüzyılda Avrupa’da ortaya çı- kan birbirine bağlı felsefi, bilimsel ve toplumsal alanlarda oluşan bir düşünce hareketidir. İnsanlık tarihinde bir dönüm noktası olarak kabul edilmek- tedir. Fransa’da başlayan ve daha sonra diğer Av- rupa devletlerine yayılan Aydınlanma düşüncesi, Hıristiyanlığın ha^kimiyetindeki geleneksel dünya görüşü temelinde kökleşmiş olan anlayışa karşı gelişen bir harekettir.
3.Soru
Aile sosyolojisinde, işlevselci bakış açısına göre, toplumun varlığını koruyan ve sürekliliğini sağlayan kurum hangisidir?
Devlet |
Eğitim |
Kültür |
Aile |
İdeoloji |
İşlevci bakış açısı, toplumun varlığının korunması ve sürekliliğin sağlanması için karşılanması gereken temel ihtiyaçların bulunduğunu ileri sürmektedir. Aile, bu işlevlerin yerine getirilmesini sağlayan önemli kurumlardan biridir. Murdock, ailenin işlevlerini yeni nesillerin üretilmesi, ekonomik işbirliği (iş bölümü) ve eğitim olarak tanımlamaktadır. İşlevci yaklaşımın önemli temsilcilerinden Talcott Parsons'a göre, modern çekirdek ailenin işlevleri arasında çocukların bakımı ve bağımsızlaşmalarını sağlayacak yetilerin onlara kazandırılması, eşler arasında cinsel ilişkinin düzenlenmesi ve ekonomik iş birliği vardır. Parsons, modern Amerikan toplumu ailelerini incelediği çalışmasında ailenin iki ana ve indirgenemez işlevi olduğunu belirtmiş ve bu işlevlerin bütün toplumlardaki aileler için geçerli olduğunu ileri sürmüştür. Ailenin bu işlevleri: 1. Çocukların birincil toplumsallaşması: Ailenin bu işlevi iki temel süreçte gerçekleşmektedir. Bunlardan birincisi toplumun kültürünün içselleştirilmesi, diğeri ise kişiliğin yapılanmasıdır. Parsons'a göre, çocukları birincil toplumsallaşmasının sağlanması için karşılıklı destek, sıcaklık ve güvenin sağlandığı bir ortam gerekmektedir. Böyle bir ortamı sağlayabilecek aileden başka bir kurum yoktur. 2. Yetişkin kişiliklerin istikrarının sağlanması: Evlilik ilişkisi ve ailede çiftlerin birbirine sağladıkları duygusal destek ve güven, gündelik hayatın yarattığı baskı ve gerilimi dengelemektedir.Böylece ailede yetişkinlerin kişiliklerinin istikrarının sağlanması gerçekleşmektedir. Bu işlev, özellikle endüstriyel Batı toplumlarında akrabalık ilişkileri zayıflamış aileler için önemli olmaktadır. Parsons'un tanımladığı gibi ailenin iki ana indirgenemez işleve sahip olduğu görüşü bazı açılardan eleştirilmektedir. Parsons'un çalışması, Amerika orta sınıf ailesini temsil etmektedir ve genel bir aile yapısını göstermemektedir. Çalışma, özellikle Batı endüstriyel toplumunun ailelerini temsil almıştır. Tanımlanan ailede idealize edilmiş çocuk ve yetişkinlerden bahsedilmektedir. Ayrıca sınıfsal, dinî ve etnik farklılıklar göz ardı edilmektedir. Parsons çalışmasında ailenin olumlu işlevlerine değinmesine rağmen olumsuz özelliklerinden bahsetmemiştir. Aile hayatının üreteceği olası psikolojik problemleri ve kadının ailedeki sınırlandırılmış rolünü yok saymıştır. Parsons'ın aile tanımında kadın ve erkek rollerinin ayrı fakat eşit olduğu görünümü yaratılmıştır. Parsons kadın ve erkek rollerini tanımlarken, aralarındaki çatışmayı dikkate almamaktadır.
4.Soru
Kültürün hangi çeşidi toplum içinde görece az sayıda kişinin sahip olduğu, yaşam biçimi, zevkler ve alışkanlıklar olarak tanımlanabilir?
Yüksek kültür |
Popüler kültür |
Alt kültür |
Karşıt kültür |
Düşük kültür |
Yüksek kültür, toplum içinde görece az sayıda kişinin sahip olduğu, yaşam biçimi, zevkler ve alışkanlıklar olarak tanımlanabilir. Üst sınıfların bazı kesimlerinin yaşam biçimleri, örneğin klasik müzik, resim ve heykel gibi sanatlara düşkün olmaları, yüksek kültürün temel değerleri olarak kabul edilir.
5.Soru
Aşağıdakilerden hangisi aile içindeki psikolojik şiddete örnek olarak gösterilebilir?
Aşırı genellemeler yapmak |
Yüksek sesle bağırmak |
Surat asmak |
Küçük düşürmek |
Zaafları ile alay etmek |
Sözel şiddet; Aşağılayıcı sözler söylemek, zaafları ile alay etmek, aşırı genellemeler yapmak, suçlamak, küfür etmek, küçük düşürmek, hakaret etmek, yüksek sesle bağırmak, eşi (kadını) çelişki içinde bırakmak, eşin (kadının) öz güvenini yitirmesine neden olmak.
Ekonomik şiddet; Evin masraflarını karşılamamak; aile bireylerine gerekli olan harçlığı vermemek; eşin (özellikle) kadının çalışmasına izin vermemek; çalışan eşin (kadının) elinden parasını almak; paranın ve mal/mülkün kontrolünü elinde bulundurmak; paranın nereye harcandığını kontrol etmek ve benzeri.
Cinsel şiddet; Eşin (özellikle kadının) istemediği cinsel ilişkiye zorlamak; tecavüz etmek; eşin kabul edemeyeceği şekilde, cinsel içerikli imalar yapmak; çimdiklemek ve benzeri.
Psikolojik şiddet; Eş ile (kadınla) doğrudan iletişimi reddetmek, surat asmak; eşin (kadının) görüş ve düşüncelerini açıklamasını engellemek; zaafları ile alay etmek; duygusal sömürü yapmak; eşin (kadının) kendisine olan güvenini, saygısını yitirmesine yol açmak; eşin (kadının) hareket özgürlüğünü kısıtlamak; ailesiyle veya arkadaşları ile görüşmesine izin vermemek ve benzeri.
Sosyal şiddet; Eşi (kadını) başkaları önünde sürekli küçük düşürmek, zaafları ile alay etmek, eşin (kadının) davranışlarını kontrol etmek; başkalarının önünde devamlı eleştirmek; evden çıkmasına izin vermemek; sosyal ilişkilerini kısıtlayarak yalnız/desteksiz bırakmak; aşırı kontrol etmek; katı kurallar ve sınırlar koyarak baskı kurmak ve benzeri.
Doğru cevap C'dir.
6.Soru
Kültürel niteliklerin farklı kültürel grupların birbiriyle temasa geçmeleri sonucunda bir kültürden başka bir kültüre geçmesine ne ad verilir?
Kültürel taassup |
Kültürel rölativizm |
Kültürel gecikme |
Kültürel yayılma |
Kültürel dejenerasyon |
Kültür değişmesini açıklamada kullanılan kültür yayılması kavramı, davranış örüntülerinin bir kültürden diğerine iletilmesi olarak tanımlanabilir. Bu örüntülerden bir bölümü kabul edilirken bir bölümü reddedilir. Kültür yayılması, farklı toplumlar arasında iletişim ve temas ile mümkündür. Kültür değişmesi günümüzde kitle iletişim araçları ve internet yoluyla hızlı ve etkili biçimde gerçekleşmektedir.
Bu nedenle doğru yanıt D'dir.
7.Soru
Alman psikiyatrist Kretschmer'e göre tanımlanan suçla ilişkili olduğu iddia edilen atletik tipin özellikleri aşağıdakilerden hangisidir?
İnce gösterişsiz, dar omuzlu. |
Orta boylu, güçlü adaleli, iri kemikli |
Orta boylu, yuvarlak hatlı, kalın boyunlu ve geniş yüzlü |
İnce vücutlu, içe dönük, kronik yorgunluk, uykusuzluk, eğlence ve kalabalıktan kaçınma davranışları gösterme |
Şişman vücutlu, genel bir rahatlık, lüksten hoşlanma ve dışa dönük bir mizaca sahip olma |
Kretschmer, atletik tiplerin cebir ve şiddet suçlarına, astenik tiplerin ufak hırsızlık ve hilekârlıklara, pikniklerin ise genel olarak hileli suçlara eğilimli olduklarını belirtmiştir.
8.Soru
Aşağıdakilerden Hangisi Mead’in toplumsal etkileşim kuramında, toplumsallaşma sürecinde role bürünmeyi ve rolün gereklerini yerine getirmeyi önce taklit, sonra oyun ve en son grup oyunu aşamalarında öğrenir.
İşçi |
Öğretmen |
Çocuk |
Aile |
Anne |
Mead’in toplumsal etkileşim kuramında ise çocuk, toplumsallaşma sürecinde role bürünmeyi ve rolün gereklerini yerine getirmeyi önce taklit, sonra oyun ve en son grup oyunu aşamalarında öğrenir. Toplumsallaşma, bizleri baş- kalarının beklentilerini kabul etme ve bunlara göre davranışla- rımızı ayarlamayı öğrenme süreci olarak tanımlanır.
9.Soru
Allison Jaggar’a göre modern anneliğin getirdiği toplumsal ilişkiler bağlamında anne ile çocuk arasındaki karşılıklı bağımlılığın aşırı bir düzeyde olması aşağıdakilerin hangisine neden olmaktadır?
Annenin çocuğundan bağımsız olamamasına neden olmaktadır. |
Annenin çocuğunu tam bir insan olarak algılamasını imkânsız kılmaktadır. |
Annenin tüm yaşamını çocuğuna feda etmesine neden olmaktadır. |
Annenin kendisine zaman ayırmamasına neden olmaktadır. |
Annenin mutsuz bir birey olmasına neden olmaktadır. |
Allison Jaggar’a göre modern anneliğin getirdiği toplumsal ilişkiler bağlamında anne ile çocuk arasındaki karşılıklı bağımlılığın aşırı bir düzeyde olması, annenin çocuğunu tam bir insan olarak algılamasını imkânsız kılmaktadır (1983: 188). Bireyselliğe verilen önemin daha zayıf, ‘terbiye etme’ tutumunun ise daha güçlü olduğu Batı dışı toplumlarda, anne ve çocuğun karşılıklı bağımlılık ilişkisinden hayat boyu kurtulamayacakları öngörülebilir.Doğru cevap B'dir.
10.Soru
Zaretsky ve Foreman gibi kuramcılara göre kapitalist sistemde kadının alta sıralanmasının nedeni nedir?
Üretimin evin dışında başka bir alanda yapılması |
Kadınlara kapitalist düzende iş verilmemesi |
Yasal olarak kadınların ikinci sınıf vatandaş olarak görülmesi |
Kadınların yeterince eğitim görememesi |
Kadınların fiziksel işlerde çalışmamaları |
Zaretsky ve Foreman gibi kuramcılar kapitalist sistemde kadının alta sıralanmasını üretimin evin dışında, başka bir alanda yapılmasına bağlamaktadır. Bu bağlamda kapitalist sistemde ailenin kadına ait ‘özel alan’da yer aldığı kabul edilir. Burada çarpıcı olan nokta ise ‘kadınlık’, ‘özel alan’ ve ‘aile hayatı’ gibi kavramların kapitalizm tarafından ortaya atıldığı ve tanımlandığıdır. Bu nedenle bu kavramların tarihsel özgüllükleri içinde değerlendirilmeleri elzemdir
11.Soru
Antropolog Edmund Leach'in endüstrileşmiş Batı toplumunda yalıtılmış çekirdek aile tipinin, toplum ve bireyleri için “bütün hoşnutsuzlukların kaynağı” olduğunu belirtmesinin temel nedeni nedir?
Yalıtılmış ailelerde, geniş ailelerdeki bireylerin sağladığı psikolojik desteğin bulunmaması |
Yalıtılmış ailelerin ekonomik olarak sıkıntıya düşme olasılıklarının geniş ailelere göre yüksek olması |
Yalıtılmış ailelerde çocukların büyütülmesinde sorun yaşanması |
Yalıtılmış ailelerde düzenin kolay bozulabilmesi |
Yalıtılmış ailelerin ekonomik gerekçelerle çocuklarının eğitimlerine yeterli destek sağlanamaması |
Batı toplumuna yönelik geliştirilen yalıtılmış çekirdek aile tipinin, toplum ve bireyleri için “bütün hoşnutsuzlukların kaynağı” olduğunu belirtmektedir. Leach, endüstrileşmemiş küçük ölçekli toplumlar üzerinde araştırma yapmıştır. Bu toplumlarda ailelerin daha geniş akrabalık biriminin bir parçası olarak oluştuğunu belirtmiştir. Akrabalar bireylere pratik ve psikolojik destek sağlamaktadırlar. Buna karşın modern endüstriyel toplumlarda çekirdek aile, büyük ölçüde daha geniş akrabalık ilişkilerinden yalıtılmıştır. Bunun sonucunda psikolojik destekten yoksun bireyler olarak karı-koca ve çocuk arasında aşırı ilgi ve sevgi bağı oluşmaktadır. Yalıtılmış olan aile içine kapanmakta ve bu nedenle aile üyeleri birbirlerinden çok şey talep eder hâle gelmektedir
12.Soru
Aşağıdakilerden hangisi Merton'un olası yenilikçiler tepkisine örnek olarak verilebilir?
Yeni bir toplum düzeni hayal eden grup |
Kendi yaşam alanlarını oluşturmuş uyumlu grup |
Uyuşturucu yolu ile büyük servet edinmiş kişi ya da kişiler |
Erk tarafından konulan kurallara büyük bir bağlılık gösteren grup |
Tekdüze bir işe kendini adayan kariyer ve ödül beklemeyen grup |
Yenilikçiler, toplum tarafından onaylanan değerleri kabul etmekle birlikte, bunları izlemek için yasadışı ya da meşru olmayan araçları kullanırlar. Yasadışı etkinlikler yoluyla servet edinen suçlular bu kategoriye bir örnektir
13.Soru
İnsan etkinliklerinin izlerini taşıyan, insanların eylemleri olmaksızın var olması düşünülemeyen parçası ya da boyutlarıyla ilgilenen bilim alanı nedir?
Sağlık Bilimleri |
Fen Bilimler |
Sosyal Bilimler |
Doğa Bilimleri |
Uzay Bilimi |
İnsanların oluşturduğu toplumsal dünya, sosyal bilimlerin ortak ilgi alanıdır. Sosyal bilimler bu dünyanın “insan etkinliklerinin izlerini taşıyan, insanların eylemleri olmaksızın var olması düşünülemeyen parçası ya da boyutlarıyla” ilgilenir. Doğru seçenek C seçeneğidir.
14.Soru
Durkheim'a göre;
I. Toplumun bir bütün olarak devamı ve işbirliği için ‘gerekli benzerlikler’i üretmek,
II. Aile üyesi ve akran grupları dışında kalan toplumun diğer üyeleri ile bir arada yaşamak için gerekli olan toplumsal kurallara
uymayı öğretmek,
III. Sanayileşmiş toplumların ihtiyacı olan karmaşık ve uzmanlaşmış iş bölümüne uygun bilgi ve becerileri kazanmış bireyler üretmek.
Yukarıda verilen ifadelerden hangisi ya da hangileri Durkheim'ın eğitime yönelik temel işlevlerini belirtmektedir?
Yalnız II |
II-III |
I-II |
I-III |
I-II-III |
Durkheim’a göre sanayileşmiş toplumların bir bütün olarak devamı için üyeleri arasında ‘gerekli benzerlik’ler olmalıdır. Bu sayede toplumda işbirliği ve toplumsal dayanışma sağlanmaktadır. Gerekli benzerlikler toplumsal norm ve değerler vasıtasıyla yaratılmaktadır. Ailede verilmeye başlanan norm ve değerler, eğitimle pekiştirilmektedir. Toplumsal yaşama katılım, bir topluma ait olma duygusu ve bir toplumsal birimin bireyden daha önemli olduğu duygusu bu sayede kazanılmaktadır. Tarih, eğitimi bireyi topluma bağlayan, aidiyet duygusunu geliştiren en önemli vasıtadır.
15.Soru
Aşağıdakilerden hangisi “Sanayi toplumu, kentleşme, bilim ve teknolojinin gelişmesi ile dinsel bir gerileme sürecinin yaşandığını öne süren savdır” tanımlamasının ifadesidir?
Laiklik
|
Sekülerleşme
|
Gelenekler
|
Etnosantrizm
|
Değerler |
Doğru cevap B şıkkıdır. Sanayi toplumu, kentleşme, bilim ve teknolojinin gelişmesi ile dinsel bir gerileme sürecinin yaşandığını öne süren sav Sekülerleşmedir.
16.Soru
Pitirim Sorokin’e dayanarak Durkheim’in din kuramının özellikleri arasında aşağıdakilerden hangisi yer almaz?
Din kaynağı toplumdur.
|
Tanrı kişilik kazanmış toplumdan başka bir şey değildir.
|
Dinin temel işlevlerinden biri toplumsal dayanışmayı korumaktır.
|
Din anlayışları toplumun karakteristiklerinin sembolüdür.
|
Dinin somut şekilleri sabittir. |
Doğru cevap E şıkkıdır. Pitirim Sorokin’e dayanarak Durkheim’in din kuramının özellikleri arasında Dinin somut şekilleri değişir, ancak onun özü ebedîdir. İfadesi yer alır.
17.Soru
Suç olgusunu toplumsal yapıya, ekonomik eşitsizliklere ve toplumda gücün eşitsiz dağılımına bağlayan kuram hangisidir?
Altyapı yaklaşımı |
Etiketleme kuramı |
Yapısal baskı/gerilim kuramı |
Marksist suç kuramı |
Sağ gerçekçilik |
çatışma kuramları ve Marksist kuram suç olgusunu toplumsal yapıya, ekonomik eşitsizliklere ve toplumda gücün eşitsiz dağılımına bağlamaktadırlar. Bu anlayışlara göre suç ve sapkın davranış eşitsiz sistemin ürettiği bir olgudur ve hukuk kurallarını da toplumda güçlü olan hâkim sınıf belirlemektedir. Bu yaklaşım suç ve kapitalizm arasında bağlantı olduğunu öne sürmektedir. Kapitalist toplum sahip olduğu eşitsiz özellikleri ve yapısı itibariyle suç üretmektedir.
18.Soru
Aşağıdakilerden hangisi biyolojik kalıtımın suç eğilimleri üzerindeki etkisini ortaya koymaya çalışan yöntemlerden biridir?
Soyağacının araştırılması |
Kan değerlerinin ölçülmesi |
Enzimlerin araştırılması |
Kolajen yapıların incelenmesi |
Sinir hücrelerinin incelenmesi |
Biyolojik kalıtımın suç eğilimleri üzerindeki etkisini ortaya koymaya çalışan diğer bir yöntemlerden biri de, bireyin soyağacının çıkarılmasıdır.
19.Soru
Aşağıdakilerden hangisi "Tanrı olarak adlandırılan büyük gücün dışsal bir varlık
değil toplumun kendisi olduğunu" öne sürmüştür?
Georg Simmel |
Max Weber |
Talcott Parsons |
Emile Durkheim |
Lévi-Strauss |
Emile Durkheim, Tanrı olarak adlandırılan büyük gücün dışsal bir varlık
değil toplumun kendisi olduğunu öne sürmüştür. Max Weber ve Talcott Parsons, kültürün nereden geldiğinden çok kılavuzluk etme kapasitesine önem vererek değerler ve yaşam biçimi olarak kültür üzerinde durmuşlardır. Georg Simmel ise modernleşmenin trajedisini kültürün kılavuzluk etme yetisinin azalmasına bağlamıştır. Griswold’un aktardığı gibi, bu kuramcıların hepsi ‘kültür’ ile yansıtılan, kılavuzluk edilen veya karartılan arasında bir fark olduğunu varsaymıştır. Böylece 1970’lere kadar kültür daha çok, Lévi-Strauss, Turner ve Geertz gibi antropologların çalışma alanına girmiştir. (Doğru Cevap D'dir.
20.Soru
Eğitim sistemini doğrudan toplumsal tabakalaşmayla ilişkilendiren sosyal bilimciler aşağıdakilerden hangileridir?
Davis ve Moore |
Bowles ve Gintis |
Parsons ve Durkheim |
Illich ve Dewey |
Davis ve Bowles |
Eğitim sistemini doğrudan toplumsal tabakalaşmayla ilişkilendiren sosyal bilimciler Davis ve Moore.
-
- 1.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 2.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 3.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 4.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 5.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 6.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 7.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 8.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 9.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 10.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 11.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 12.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 13.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 14.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 15.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 16.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 17.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 18.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 19.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 20.SORU ÇÖZÜLMEDİ