Sosyolojide Araştırma Yöntem ve Teknikleri Final 11. Deneme Sınavı
Toplam 20 Soru1.Soru
İncelenen konunun zaman içindeki gelişimini ele alan ve en az iki kere tekrarlanan araştırma türü aşağıdakilerden hangisidir?
Kesitsel araştırma |
Olgusal araştırma |
Eğilim araştırması |
Boylamsal araştırma |
Panel araştırmaları |
İncelenen konunun zaman içindeki gelişimini ele alan ve en az iki kere tekrarlanan araştırmalar boylamsal araştırma olarak adlandırılır. Diğer bir deyişle boylamsal araştırmalar, inceledikleri olgunun zamanda birden fazla noktadaki özelliklerini ölçen araştırmalardır. Boylamsal araştırmalarda uzun zaman aralıklarında, bazı durumlarda onlarca yıl boyunca aynı olguya ait özellikler ölçülebilir. Boylamsal araştırmalar psikolojide yaşam süresi boyunca bireylerin gelişimlerini izlemek için, sosyolojide de bireylerin yaşamlar› boyunca ya da nesiller boyunca deneyimledikleri yaşam olaylarını incelemek için kullanılırlar.
2.Soru
Araştırmacının sahip olduğu kesin ve net olmayan bilgileri düzenlemek ve net bir araştırma problemi haline getirmek amacı ile nitel yöntemin bütün özelliklerini taşıyan, doküman incelemesi, yaşam öyküsü, katılımcı gözlem, derinlemesine görüşme gibi nitel veri toplama tekniklerini kullanan araştırma türü aşağıdakilerden hangisidir?
Hipotez Oluşturmaya Yönelik Araştırmalar |
Hipotez Sınamaya Yönelik Araştırmalar |
Kesitsel Araştırmalar |
Boylamsal Araştırmalar |
Eğilim Araştırmaları |
Hipotez oluşturmaya yönelik araştırmalar betimleyici araştırmanın özelliklerini taşıyan ama daha yapısal, daha az değişken içeren ve ölçümlerin daha titiz yapıldığı araştırmalardır. Bu tür araştırmalarda araştırmacının değişkenler arasındaki muhtemel ilişkiler hakkında bir fikri vardır ama bu fikir kesin ve net değildir. Araştırmacı bu fikirleri düzenlemek ve net bir araştırma problemi haline getirmek ister. Örneğin suçun nedenleriyle ilgilenen bir araştırmacı, literatürü taradığında ailenin düşük sosyoekonomik statüsü, düşük eğitim düzeyi ve aşırı otoriterliği, uyuşturucu kullanımı, intihar eğilimi, geçmişte yaşanan travmalar gibi bir dizi faktörün suça neden olduğunun öne sürüldüğünü görebilir.Ancak suça neden olduğu ileri sürülen çok sayıda neden ve farklı suç göstergeleri içinde anlamı bir araştırma inşa etmekte zorlanabilir. Bu gibi durumlarda araştırmacılar belirli hipotezleri test etmek yerine hipotez geliştirmeye yönelik bir araştırma yaparlar. Hipotez geliştirmeye yönelik araştırmalar, amaçları gereği, nitel yöntemin bütün özelliklerini taşıyan ve doküman incelemesi, yaşam öyküsü, katılımcı gözlem, derinlemesine görüşme gibi nitel veri toplama tekniklerini kullanan araştırmalardır. Doğru cevap A'dır.
3.Soru
“Araştırmanın amacı keşfetmek mi, betimlemek mi, açıklamak mıdır?” sorusu araştırma sürecinin en çok hangi aşamasına yardımcı olmaktadır?
Araştırma yönteminin seçimi |
Örneklem seçimi |
İşlemselleştirme |
Kavramsallaştırma |
Teori oluşturma |
Araştırma konusu seçildikten sonra, araştırmacı uygun araştırma yönteminin ve tekniklerinin ne olduğuna karar vermelidir. Bu önemli bir karardır; çünkü kullanılacak veri toplama araçlarının seçimi ve geliştirilmesi büyük ölçüde bu karara bağlıdır.
4.Soru
Aşağıdakilerden hangisi rasyonalist (akılcı) düşüncenin temel kavramıdır?
Doğa kavramı |
İlerleme kavramı |
Toplumsal düzen kavramı |
Metafizik kavramı |
Din kavramı |
Doğa kavramı, bütün bu kavrama dayanan doğanın düzeni, doğa kanunları ve insan doğası ile birlikte rasyonalist (akılcı) düşüncenin temel kavramı olmuştur. Doğa kavramını temel alan Aydınlanma (Rönesans) düşüncesi, bireyi, toplumsal hayata katılmakla birlikte doğanın düzenine ait olarak kabul etmiştir. (Metafizik : fizik ötesi : fizik ile açıklanamayacağı söylenen konular). Doğru cevap A'dır.
5.Soru
Aşağıdakilerden hangisi bir ölçeğin güvenirliğini yükseltme yollarından biri değildir?
Her bir ölçümün sadece tek bir kavrama ilişkin bir değişkeni ölçmesi sağlanmalıdır. |
Cevap kategorileri daha yüksek ölçme düzeylerinde hazırlanmalıdır. |
Pilot çalışmalar yaparak ölçüm aracında güvenirliği düşüren sorular saptanabilir. |
Bir değişkene ilişkin ölçüm sadece bir göstergeyle yapılabilir. |
Ölçeğin geçerliğini yükseltmek güvenirliğini olumlu olarak etkileyecektir. |
Seçenekte söylenin aksine, bir değişkene ilişkin ölçümlerin birden fazla göstergeyle yapılması, ayn› duruma ilişkin birden fazla soru sorulması güvenirliği artırmaktadır.
6.Soru
Aşağıdakilerden hangisi "bilim nedir" sorusuna cevap olamaz?
Bilim, doğal ve toplumsal dünyayı açıklayan geçerli ve güvenilir bilgiler bütünüdür
|
Bilim, doğal ve toplumsal olgu ve olaylar hakkında bilimsel yöntemlerle elde edilen tutarlı ve düzenli bilgilerdir.
|
Bilim, bilimsel araştırma yöntem ve teknikleri kullanılarak doğal ve toplumsal dünya hakkında elde edilen genel geçerli bilgilerdir.
|
Bilim, olgu ve olaylar arasındaki ilişkileri belli bir kuramsal yaklaşım çerçevesinde açıklayan mantıklı ve tutarlı bilgilerdir.
|
Bilim, izafi teoriler ile gelecek arasındaki ilişkileri inceleyen ve doğaya aktarılacak bilgiler toparlayan çalışmaların bütünüdür
|
7.Soru
Belli bir konuda toplumsal olguları kendi doğal ortamı içerisinde ele alıp tasvir edilmesini amaçlayan araştırmalara ne ad verilir?
Pragmatik araştırmalar |
Literatür taraması |
Betimleyici araştırmalar |
Hermenutik araştırmalar |
Postmodern araştırmalar |
Doğru cevap C şıkkıdır.
8.Soru
Aşağıdakilerden hangisi kohort araştırmaları ile ilgili yanlış bir ifadedir?
Bir ya da birden fazla kohortun belirli özelliklerini iki veya daha fazla sefer ölçer. |
Zaman zaman kuşak araştırması olarak da adlandırılmaktadır. |
Kohort belli bir dönem içinde belirli bir özelliğe sahip olan kişilerin oluşturduğu gruba verilen addır. |
Kohort araştırmalarının dezavantajı uzun sürmesi ve maliyetli olmasıdır. |
Kohort araştırmaları sadece sosyal bilimlerde yapılan araştırmalar için uygundur. |
Kohort araştırmaları sosyal bilimlerde olduğu gibi sağlık alanındaki araştırmalarda da sıklıkla kullanılmaktadır.
9.Soru
I. Varsayımlar, kavramlar ve araştırma sorularında cinsiyetçilik reddedilmelidir.II. Araştırmacı kişisel duygu ve düşüncelerini araştırma sürecine dahil etmelidir.III. Araştırmacıyla inceledikleri arasında empati bağların oluşturulması gerekmektedir.Yukarıdaki özellikler hangi sosyal bilim yaklaşımının temel özelliklerindendir?
Postmodern sosyal bilim yaklaşımı
|
Feminist sosyal bilim yaklaşımı
|
Pozitivist sosyal bilim yaklaşımı
|
Yorumlayıcı sosyal bilim yaklaşımı
|
Eleştirel sosyal bilim yaklaşımı
|
10.Soru
Aşağıdaki açıklamalardan hangisi nicel araştırma yöntemleri söz konusu olduğunda yanlıştır?
Doğa bilimleri yöntemini uyarlayan sosyologlar bu yöntemi savunma eğilimindedir. |
Sosyolojide bu yöntemin kullanılması pozitivizm olarak bilinmektedir. |
Bu yöntemin verileri genellikle kelimeler aracılığıyla ifade edilir. |
Bu yöntem, değişkenlerin kesin olarak ölçülmesine vurgu yapar. |
Bu yöntem, genel nedensel açıklamalara bağlı olan hipotezlerin test edilmesine vurgu yapar. |
Nicel veriler sayısal formdadır. Nitel veriler ise genellikle kelimeler aracılığıyla ifade edilir.
11.Soru
Aşağıdakilerden hangisi rasyonalist düşüncenin savunduğu fikirlerden biri olamaz?
Rasyonalist düşünce, toplumsal düzen fikrinin, metafizik sisteme göre değil, akla ve gözlem ile üretilen verilere dayanan bir süreç içinde açıklanabileceğini savunmuştur.
|
Geleneksel otoritenin oluşturduğu, özellikle despotizm, özel mülkiyet ve toplumsal hiyerarşinin gerçekleri temsil ettiği yönünde benimsenen inanca karşı çıkmıştır
|
Doğa kavramı, bütün bu kavrama dayanan doğanın düzeni, doğa kanunları ve insan doğası ile birlikte rasyonalist düşüncenin temel kavramı olmuştur.
|
Doğa kavramını temel alan Aydınlanma düşüncesi, bireyi, toplumsal hayata katılmakla birlikte doğanın düzenine ait olarak kabul etmiştir.
|
Rasyonalist düşünce ilerleme kavramını, yol gösteren düşüncelerden biri olarak ele almıştır.
|
12.Soru
Araştırmanın tekrarlandığı her seferinde, yani her ölçümde aynı örneklemden veri toplanan araştırmalara ne ad verilir?
Araştırmanın tekrarlandığı her seferinde, yani her ölçümde aynı örneklemden veri toplanan araştırmalara ne ad verilir?
Kesitsel araştırmalar |
Boylamsal araştırmalar |
Panel araştırmalar |
Postmodern araştırmalar |
Yorumlayıcı araştırmalar |
Doğru cevap C şıkkıdır.
13.Soru
Her ikisi de ordinal ölçekte olan iki değişkenin aralarındaki ilişki için aşağıdakilerden hangisi doğrudur?
İlişkinin varlığını test için korelasyon kullanılır.
|
Karşılıklı değişen ilişkilerde ilişkinin şiddetini ölçmek için Somer’s d istatistiği kullanılır.
|
Nedensel ilişkilerde ilişkinin şiddetini ölçmek için Gamma istatistiği kullanılır.
|
Gamma ilişkinin yalnızca yönü hakkında bilgi verir.
|
Sommer’s d ilişknin hem yönü hem de şiddeti hakkında bilgi verir.
|
14.Soru
Aşağıdakilerden hangisi Feminist sosyal bilim yaklaşımın özelliklerinden biri değildir?
Araştırma problemlerinde cinsiyetçiliği reddetmesi
|
Araştırmacının kişisel duygu ve düşüncelerini araştırma sürecinin dışında tutmaya özen göstermesi
|
Araştırma tekniklerinin seçiminde esnek olunması
|
Araştırmaların toplumsal değişim yaratarak kadını özgürleştirmeyi hedeflemesi
|
Bilimin temel kavramlarını erkek egemen yapılardan arındırmaya çalışması
|
15.Soru
Aşağıdakilerden hangisi eylemin bağlamını, aktörün niyetini ve eylemin içinde gerçekleştiği sürecin ayrıntılı ve zengin bir şekilde betimlenmesidir ?
Betimsel çözümleme
|
Yoğun betimleme
|
Sistematik çözümleme
|
Yorumlama
|
Sınıflandırma süreci
|
16.Soru
"Ölçüm farklı zamanlarda tekrarlandığında aynı sonuçlar alınıyor mu?" sorusunu aşağıdaki geçerlik türü-kullanılan teknik çiftlerinden hangisi yanıtlar?
Temsil güvenirliği / Altnüfus analizi |
Eşdeğerlik güvenirliği / Yarıya bölme |
Kararlılık güvenirliği / Paralel biçimler |
Eşdeğerlik güvenirliği / Cronbach alfa testi |
Kararlılık güvenirliği / Test-tekrar test |
Kararlılık güvenirliği, ölçüm aracının farklı zamanlarda uygulandığında aynı sonucu verip vermemesine bağlı olarak değişir. Bunu ölçmek için, güvenirliği ölçme yollarından biri olan test-tekrar test yolu kullanılabilir. Test-tekrar test, ölçüm aracının aynı örnekleme benzer koşullar altında 2-4 haftalık aralıklarla iki kere uygulanması ve elde edilen sonuçların karşılaştırılmasıdır. Kararlılık güvenirliğini ölçmek için, araştırmacının yeniden ölçüm yapmak için beklemeye zamanı olmadığında kullanılan bir diğer sınama yolu da paralel biçimler yoludur. Ancak, bu soru test-tekrar test tekniğinin kullanılmasına yöneliktir.
17.Soru
Aşağıdakilerden hangisi hipotezlerin özelliklerinden biri değildir ?
Sınanabilir olmalıdır
|
Belirli değişkenler arasındaki ilişki hakkında bir ifade olduğu için kapsamı sınırlı değildir.
|
Mevcut bilgilerle , doğrulanmış genelleme ve kuramlarla çelişmemelidir.
|
Doğru terimlerle ve mümkün olduğunca kısa olarak ifade edilmelidir
|
Doğrudan doğruya gözlenebilir veriler üzerine kurulmalı, bu nedenle kavramlar arasındaki değil, değişkenler arasındaki ilişkilere ilişkin olmalıdır
|
18.Soru
Aşağıdaki düşünürlerden hangisi kullandığı paradigma kavramı, birbirleriyle rekabet eden teorilerden birinin ya da bazılarının dönemsel olarak nasıl etkili olabildiklerini, ancak zamanla bu teorilerin doğrulanamayacak olgularla karşılaşıldığında nasıl değişime uğradıklarını ve reddedildiklerini ortaya koymuş ve bilim felsefesi açısından bir çığır açmıştır ?
Karl Popper
|
Thomas Kuhn
|
Karl Marx
|
Durkheim
|
Comte
|
19.Soru
Aşağıdakilerden hangisi iyi bir literatür taramasının sahip olması gereken özellikler içerisinde yer almaz?
İlgili literatürdeki ihtilaflı alanları gösterebilmelidir. |
Magazinler, gazeteler gibi tüm belgeleri içermelidir. |
Geliştirilmekte olan araştırma problemiyle doğrudan ilgili olmalıdır |
Literatürdeki görüş ve bulguların güçlü ve zayıf yönlerini gösterebilmelidir. |
Okunan metinler çok fazla doğrudan alıntı yapılmadan özetlenmeli ve yorumlanmalıdır. |
İyi bir literatür taramasının sahip olması gereken özellikler şunlardır:
- Geliştirilmekte olan araştırma problemiyle doğrudan ilgili olmalı ve bu problem etrafında örgütlenmelidir. • Araştırma problemiyle ilgili bütün ilgili çalışmaları içermeli ve ilgisiz çalışmaları içermemelidir. • Magazinler, dergiler, gazeteler gibi akademik olmayan belgeleri değil, akademik yayınları içermelidir. • Sadece listeleme ve özetlemeden oluşmamalı, literatürdeki görüş ve bulguları n güçlü ve zayıf yönlerini göstererek değerlendirebilmelidir. • Konuyla ilgili bilinen ve bilinmeyen şeylerin neler olduğunu özetleyen bir sentez oluşturabilmelidir. • ‹lgili literatürdeki ihtilaşı (üzerinde uzlaşılmayan) alanları gösterebilmelidir. • Okunan metinler çok fazla doğrudan alıntı yapılmadan, araştırmacının kendi kelimeleriyle özetlenmeli ve yorumlanmalıdır. • Konuyla ilgili daha fazla araştırma gerektiren önemli sorular ortaya koyabilmelidir. • Yapılacak araştırmanın, araştırma konusuyla ilgili mevcut bilgileri zenginleştireceği gösterebilmelidir.
- İyi bir literatür taramasının magazinler, gazeteler gibi tüm belgeleri içermesi gerekmez. Doğru cevap B'dir.
20.Soru
Bir yap-bozdaki parçaları önce köşeler, mavi parçalar, yeşil parçalar gibi kategorilere ayırırız; bu kategoriler benzer özelliklere sahip olan parçaları bir araya getirmemize yardım eden araçlardır. Sonuçta bütün mavi parçalar birleştiğinde gökyüzünü, bütün yeşil parçalar ormanı oluşturacaktır. Bu yap-boz örneği dikkate alındığında verilerin sınıflandırılmasının en önemli sebebi aşağıdakilerden hangisidir?
Bir bütün olarak araştırmanın sonucunu ifade etmek
|
Verileri anlamlı parçalara bölerek birbirleriyle olan ilişkilerini görebilmek
|
Verilerin okuyucular tarafından da anlaşılabilmesini sağlamak
|
Verileri görselleştirmek
|
Verileri yorumlamak
|
-
- 1.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 2.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 3.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 4.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 5.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 6.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 7.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 8.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 9.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 10.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 11.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 12.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 13.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 14.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 15.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 16.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 17.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 18.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 19.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 20.SORU ÇÖZÜLMEDİ