Sosyolojide Yakın Dönem Gelişmeler Ara 9. Deneme Sınavı
Toplam 20 Soru1.Soru
Modernitenin kurtarıcı bir güce sahip olmadığı düşüncesinin iflas etmediğini savunan düşünür, aşağıdakilerden hangisidir?
Marx |
Habermas |
Durkeim |
Weber |
Schutz |
Habermas, moderniteyi tamamlanmamış bir proje olarak değerlendirmiştir. Bu yüzden modernitenin eksiklerinin tamamlanması durumunda, günümüz yaşamın ihtiyaçlarına yanıt verebilecektir. Doğru yanıt: B'dir.
2.Soru
Aşağıdakilerden hangisi Bourdieu’nun teori ve pratik ilişkisini açıklar?
Pratik daha önemlidir.
|
Teorik daha önemlidir.
|
Kurulan teori pratiğe dökülmelidir.
|
Pratik ve teorinin alanları ayrıdır.
|
Pratikten önce teoriye önem verilmelidir.
|
3.Soru
Aşağıdakilerden hangisi Bourdieu'nin kavramsal tanımı yapılan alanlar içerisinde, hâkimiyet çabası sırasında elde edilmeye çalışılan sermaye tiplerinden birisi değildir?
Ekonomik |
Toplumsal |
Kültürel |
Simgesel |
Detaysal |
Bourdieu, yukarıda kavramsal tanımı yapılan alanlar içerisinde, hâkimiyet çabası sırasında elde edilmeye çalışılan sermaye tiplerini (i) ekonomik, (ii) toplumsal (ya da sosyal), (iii) kültürel ve (iv) simgesel sermaye olarak tanımlar
4.Soru
Habermas’a göre aşağıdakilerden hangisi modernitenin temel sorunu olmuştur?
İletişimsel rasyonalitenin hâkim olduğu yaşantı-dünyasının araçsal rasyonalitenin hâkim olduğu sistem tarafından kolonileştirmesi |
Devlet ekonomik bir krizi çözerken bir taraftan da siyasal alanda rasyonalite krizine yol açabilen mali ve idari sorunlara yol açabilmesi |
Sistemin kendi meşruiyetini tehdit eden yeni krizler ve gerilimler, ekonomik faktörlerden değil de kültürel ve ideolojik faktörlerden beslenmesi |
Kamusal topluluğun tutarlılığını sağlayan kurumlar, başta basın olmak üzere, sarsılmaya ve işlevlerini yitirmeye başlaması |
Yeni toplumsal hareketlerle demokratikleşme sürecinin iyileştirilmesi ve meşruiyetin sağlanması |
Habermas’a göre toplumsal yaşamın akılcı örgütlenmesinde hem araçsal hem de iletişimsel akla ihtiyaç vardır. Ne var ki iletişimsel rasyonalitenin hâkim olduğu yaşantı-dünyasının araçsal rasyonalitenin hâkim olduğu sistem tarafından kolonileştirmesi sorunu modernitenin temel sorunu olmuştur. Başka bir ifadeyle, Habermas’a göre modernitenin temel sorunu sistem ile yaşantı-dünyasını temellendiren araçsal rasyonalite ile iletişimsel rasyonalite arasında, yaşantı-dünyasının zararına olacak şekilde işleyen ilişkiden kaynaklanmaktadır. Böylece Habermas için modernite projesinin tamamlanması esasında sistem ile bugüne kadar özgür iletişim imkanları kısıtlanan yaşantı-dünyası arasında rasyonelleşmiş ilişkilerin olduğu tümüyle akılcı bir toplum projesidir. Sistemin yaşantı-dünyasını kolonileştirmesini engellemenin yolu ise Habermas’ın ifadesiyle sistemin “ilgası” değil, sistemin yaşantı-dünyasına yönelik sömürgeci müdahalelerine karşı set çekilmesidir. Daha açık olarak bunun yolu sistemle yaşantı dünyası arasındaki çarpık ilişkilerin yeniden düzenlenmesidir.
5.Soru
Aşağıdakilerden hangisi Habermas’ın toplum modelinde yaşantı dünyasını oluşturan kavramlardan değildir?
Siyasal alan |
Kamusal alan |
Özel alan |
Eylem alanı |
Sosyal topluluk |
Habermas’ın toplum modelinde sistem siyasal ve ekonomik olmak üzere iki ayrı yapıdan oluşurken, yaşantı-dünyası özel alan (aile ve ev içi ilişkiler alanı) ile kamusal alanın merkezinde yer alan sosyal topluluk dediği alanlardan oluşur. Bu eylem alanlarının her biri de diğer alanlarla ilişkilerini düzenleyen belirli bir değişim aracı (sırasıyla ekonomi-para, siyasal sistem-güç, kamusal alan-etki, özel alan-sorumluluk) üretir. Böylelikle Habermas’ın bu çalışmasında eylem tipleri ile yeni kavramları yaşantı-dünyası ve sistem arasındaki ilişkilerin aşağıda görüldüğü gibi bir şekil aldığı belirtilmektedir. Doğru cevap A'dır.
6.Soru
Simgesel şiddet ile ilgili verilen bilgilerden hangisi veya hangileri doğrudur?
I- İktidarın uyguladığı fiziksel şiddet içermeyen bir baskı unsurudur.
II- Bilgiye ve başkaları tarafından kabul görmeye dayalıdır.
III- Egemenlik ve boyun eğme ilişkilerinin gönüllü sömürü ilişkisine dönmesidir.
IV- İnsanların silah gücünden zarar görmeleri ve engellenmeleridir.
V- Şiddetin görünür halde olan ve kabaca gösterilen halidir.
Yalnız III |
Yalnız V |
I , III, V |
II , III ve IV |
I, II ve III |
İktidar, yeniden üretimini -yani var olan düzenin devamını- sağlamak için, fiziksel şiddet içermeyen bir baskı unsuru kullanır. Bourdieu’nün simgesel şiddet kavramıyla somutlaştırdığı bu baskı, bir toplumsal eyleyici üzerinde kendi suç ortaklığıyla uygulanan şiddet biçimidir.
Simgesel şiddetin bir diğer özelliği de egemenlik ve boyun eğme ilişkilerinin sevgi ilişkilerine, iktidarın karizmaya ya da duygusal bir hoşnutluk yaratabilecek bir cazibeye, yani gönüllü bir sömürü ilişkisine dönüşmesidir
Bourdieu’nün önemli kavramlarından olan simgesel şiddet kısaca “insanların silah gücünden değil, aksine (yanlış)-anlamanın gücünden zarar görmeleri veya engellenmeleri” (Calhoun, 2007: 119) yani “şiddetin görünmez ve kibar bir formu” olarak tanımlanabilir (Türk, 2007: 613). Doğru cevap E şıkkıdır.
7.Soru
“Toplumsal ilişki ve etkileşimleri yerel bağlamlarından çekip çıkaran pratiklerdir.” Tanımı aşağıdakilerden hangisidir?
Sembolik göstergeler |
Uzmanlık sistemleri |
Açılımlı mekanizmalar |
Radikal düşünümsellik |
Zaman ve uzam |
Açılımlı mekanizmalar, toplumsal ilişki ve etkileşimleri yerel bağlamlarından çekip çıkaran pratiklerdir.
8.Soru
Habermas’ın 1962’de yayımlanan ve ilk büyük çalışması olarak kabul edilen eser aşağıdakilerden hangisidir?
Meşruiyet Bunalımı |
İletişimsel Eylem Kuramı |
Kamusallığın Yapısal Dönüşümü |
Modernliğin Felsefi Tartışması |
Bilgi ve İnsansal İlgiler |
Öncelikle Habermas’ın 1962’de yayımlanan ve ilk büyük çalışması olarak kabul
edilen Kamusallığın Yapısal Dönüşümü’nden (Strukturwandel der Öffentlichkeit)
kısaca bahsetmek yerinde olacaktır.
9.Soru
Habermas'ın çalışmasında çevremizi tanımaya ve denetlemeye çalışırken ortaya çıkan ve bizi ampirik bilimlere yönelten bilişsel ilgi aşağıdakilerden hangisidir?
Pratik İlgi |
Teknik İlgi |
Kurtarıcı ilgi |
Tarihsel bilgi |
hümanistik bilgi |
Habermas bu çalışmasında insanların ortaklaşa sahip oldukları üç bilişsel ilgi saptar:
a. çevremizi tanımaya ve denetlemeye çalışırken ortaya çıkan ve bizi ampirik bilimlere yönelten teknik ilgi,
b. birbirimizi anlayabilmek ve birlikte çalışabilmek için ihtiyaç duyduğumuz ve bizi hermeneutik bilimlere yönelten pratik ilgi
c. anlama ve iletişim kurma esnasında çarpıtmalardan kurtulma ihtiyacımızı yansıtan ve bizi psikanaliz gibi eleştirel bilimlere yönelten kurtarıcı ilgi
10.Soru
- Ekonomik sistem - Para
- Siyasal sistem - Güç
- Sosyal topluluk - Etki
- Özel alan - Sorumluluk
Yukarıda verilen Farklılaşmış alan ile Medya arasında ilişkilendirilmiş durumlardan hangileri doğrudur?
Yanlız I |
I ve III |
I ve IV |
I, II ve IV |
I, II, III ve IV |
Habermas’ın toplum modelinde sistem siyasal ve ekonomik olmak üzere iki ayrı yapıdan oluşurken, yaşantı-dünyası özel alan (aile ve ev içi ilişkiler alanı) ile kamusal alanın merkezinde yer alan sosyal topluluk dediği alanlardan oluşur. Bu eylem alanlarının her biri de diğer alanlarla ilişkilerini düzenleyen belirli bir değişim aracı (sırasıyla ekonomi-para, siyasal sistem-güç, kamusal alan-etki, özel alan-sorumluluk) üretir. Doğru cevap E'dir.
11.Soru
Risk toplumu bireylerinin psikolojisi için aşağıdakilerden hangisi söylenebilir?
Birey kendisi ve yakın çevresi ile değil tümüyle dış dünya ile bağlantıdadır.
|
Birey için özel yaşam ile karşılaştırıldığında dışarısı daha güvenlidir.
|
İnsanlar artık hem özel hem de kamusal alanda birbirlerinden korkar hale gelmişlerdir.
|
Karşılaştığı sorunlar bireyi daha önce hiç olmadığı kadar güçlü kılmaktadır.
|
Bireyler karşılaştıkları her türlü sorunu kendileri çözebilirler.
|
12.Soru
Habermas’ın İletişimsel Eylem Kuramı’nda tartıştığı eylem tipolojilerini dikkate aldığımızda aşağıdakilerden hangisi söylenebilir?
İletişimsel eylemde kişinin tek hedefi öncelikle kendi başarısıdır.
|
Stratejik eylem tek aktörlüdür.
|
Stratejik eylemde kişi kendisini çevreleyen doğal dünyayı manipüle etmekle ilgilidir.
|
İletişimsel eylem anlaşmaya yönlenmiş bir eylemdir.
|
Araçsal eylemler toplumsal eylemlerdir.
|
13.Soru
Giddens, küreselleşmeye .................................
karşı değildir, taraftar da değildir.
|
karşıdır.
|
taraftardır.
|
karşıdır ama taraftar değildir.
|
karşı değildir ama taraftardır.
|
14.Soru
Bordieu'nün alan kavramı içerisindeki birey tanımlamalarıyla ilgili aşağıdakilerden hangisi yanlıştır?
Bireyler sermaye dağılımının bozulması veya üretilmesinde dolaylı rol oynarlar. |
Birey başlı başına sosyal bilimin nesnesi değildir. |
Birey alanda eylemci konumunda olduğu için etken bir yapıdadır. |
Bireyin alanda yer alması asgari sermayeyi edinmeseyile doğru orantılıdır. |
Bireyler sermaye taşıyıcılarıdır ve bu oranda alanda etkilidirler. |
Bourdieu bu noktada bireyin konumuna dair kısa bir tanımlama yapar. Buna göre birey başlı başına sosyal bilimin nesnesi değildir. Kuşkusuz birey edilgen ve var olmayan bir yanılsama da değildir çünkü alanda eyleyici konumundadır. Ancak bireylerin bakış açılarının ve konum almalarının daha iyi anlaşılabilmesi için alanın bilgisinden yola çıkmak önemli bir gerekliliktir.Bir alanda söz sahibi olmak için eyleyicinin o alana ait asgari sermayeyi edinme mecburiyeti vardır (Wacquant, 2007: 63). Eyleyiciler bu süreçte sermaye taşıyıcıları olarak tanımlanırlar ve sermayeleri oranında alanda bir yer edinirler. Böylece sermaye dağılımının yeniden üretilmesine veya bozulmasına doğrudan etki ederler. Doğru cevap A şıkkıdır.
15.Soru
Aşağıdakilerden hangisi Habermas’ın çalışmalarından biri değildir?
Rasyonel bir topluma doğru
|
Kamusallığın yapısal dönüşümü
|
Sosyal bilimlerin mantığı üzerine
|
Pratik teorisinin ana hatları
|
Bilgi ve insansal ilgiler
|
16.Soru
Sosyoloji’nin nasıl bir bilim olduğunu aşağıdakilerden hangisi en iyi açıklar?
Yapısalcı-İşlevselci-Tarihselci-Yorumcu bir bilim |
Yapı ve failin (toplum/birey) birlikteliğini inşa eden bir bilim |
Makro-mikro birlikteliğini inşa eden bir bilim |
Entelektüel ve kendi sorunsalını yansıtan bir özelliğe sahip bir bilim |
Düalizme karşı bir bilim |
Sosyoloji ne doğa bilimi, ne de bilim olmayan bir alandır. Ona göre sosyoloji, kendi sorunsalını yansıtan özelliğe sahip bir bilimdir.
17.Soru
Beck’in sanayi toplumu içinde kurumsal ölçütlerle işlenmemiş, risk toplumuna özgü sonuçlarla karşı karşıya gelme anlamında kullandığı kavram aşağıdakilerden hangisidir?
Zihinsel çaba
|
Rasyonel eylem
|
Etkileşimsel akıl
|
Sosyolojik imgelem
|
Düşünümsel modernleşme
|
18.Soru
Aşağıdakilerden hangisi Bourdieu’nün geliştirdiği kavramların anlaşılmasını kolaylaştırmak için verdiği en bilindik örneklerden birisidir?
Oyun |
Açılım |
Durum |
Tekrar |
Dönüşüm |
Bourdieu’nün geliştirdiği kavramların anlaşılmasını kolaylaştırmak için verdiği en bilindik örneklerden birisi oyun örneğidir.
19.Soru
İnsanın kendi evinde karanlıkta dahi yolunu bulmasını sağlayan bilgiler ve yatkınlıklar gibi, içinde bulunduğu toplumsal alanlarda zorluklar yaşadığında onu çözüme ulaştıran bilgiler ve yatkınlıkların tümü için Bourdieu hangi sözcüğü kulllanır?
Sermaye |
İllusio |
Doxa |
Alan |
Habitus |
Habitus, İnsanın kendi evinde karanlıkta dahi yolunu bulmasını sağlayan bilgiler ve yatkınlıklar gibi, içinde bulunduğu toplumsal alanlarda zorluklar yaşadığında onu çözüme ulaştıran bilgiler ve yatkınlıkların tümüne verilen isimdir.
20.Soru
Aşağıdakilerden hangisi dünyanın farklı bölgeleri birbiri ile bağlantılı hale geldikçe toplumsal dönüşümün dalgaları yerkürenin tüm yüzeyini kapsayan ifadesinin tanımıdır?
Değişim hızı |
Değişim alanı |
Modern kurumların doğası |
Düalizm |
Geç modernlik |
Değişim alanı: Dünyanın farklı bölgeleri birbiri ile bağlantılı hale geldikçe toplumsal dönüşümün dalgaları yerkürenin tüm yüzeyini kapsamaktadır.
-
- 1.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 2.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 3.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 4.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 5.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 6.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 7.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 8.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 9.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 10.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 11.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 12.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 13.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 14.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 15.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 16.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 17.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 18.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 19.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 20.SORU ÇÖZÜLMEDİ