Sosyolojide Yakın Dönem Gelişmeler Final 12. Deneme Sınavı
Toplam 20 Soru1.Soru
İş hayatındaki hangi etken bireysel olarak risk almayı zorunlu hale getirmiştir?
İş etiği |
Başarısızlık |
İş tatmini |
Süreksizlik |
Rutin |
İş yaşantısındaki süreksizlik, bireysel olarak risk almayı zorunlu hale getirdiği için, sürekli bir iş değiştirme, farklı pozisyonlar yaratma ve bu pozisyonları değerlendirme anlamına gelmektedir. Doğru cevap D'dir.
2.Soru
Aşağıdakilerden hangisi kolonyalizm çeşitlerinden biri değildir?
İçsel kolonyalizm |
Vekalet kolonyalizmi |
Yerleşimci kolonyalizm |
Korumacı kolonyalizm |
Sömürgeci kolonyalizm |
Kolonyalizm tarihinde içsel kolonyalizm, vekâlet kolonyalizmi, yerleşimci kolonyalizm ve sömürgeci kolonyalizm gibi kolonyalizmin farklı birçok formu gözlemlenmiştir.
3.Soru
Bourdieu’ye göre modern endüstri toplumlarında en temel karşıtlık hangi iki şeyin arasındadır?
Habitusla eğitim hayatının arasında |
Öznel durumlar ile iş arasında |
Kültürel sermaye ile ekonomik sermaye arasında |
Orta sınıf ile aşağı sınıf arasında |
Hâkim sınıf pratikleri ve genel geçer simgesel sermaye sahipleri arasında |
Bourdieu’ye göre modern endüstri toplumlarında en temel karşıtlık da kültürel sermaye ile ekonomik sermaye arasındadır.
4.Soru
Castells’e göre küresel çapta işgücünü birbirine bağımlı kılan kaç mekanizma vardır?
5 |
2 |
3 |
4 |
6 |
Castells'e göre küresel çapta işgücünü birbirine bağımlı kılan üç ana mekanizma bulunmaktadır.
5.Soru
“Yerli halkların ve kültürlerinin insani özelliklerini yok etme”nin emperyalizmin özünü oluşturduğunu,
sömürgeci ideolojide yerlinin bir vahşi olarak, daha az insansı bir varlık olarak sunulduğunu ve böylece onların toplumsal bir varlığa dönüştürülmeleri talebinin meşrulaştırıldığını vurgular.
İfadesini belirten ve Marksist teorinin emperyalizm olgusunu açıklamada yetersiz kaldığını öne süren düşünürlerden hangisi aşağıda verilmiştir?
Frantz Fanon |
Immanuel Wallerstein |
Paul Baran |
Samir Amin |
Karl Marx |
Doğru yanıt A seçeneğidir.
6.Soru
I.Frantz Fanon
II. Edward Said
III. Gayatri Chakravorty Spivak
IV. Homi K. Bhabha
Yukarıdaki isimlerden hangileri post-kolonyal teorinin öne çıkan temsilcilerindendir?
Yalnız I |
I ve II |
Yalnız II |
II ve III |
Hepsi |
Doğru yanıt E seçeneğidir.
7.Soru
Aşağıdakilerden hangisi Aydınlanma düşüncesinin yaygınlaşmaya başlamasıyla beraber "modern toplumun bilimin egemenliğinde olacağına; din, batıl inanç ve felsefenin etkisinin pozitivist bilimle yer değiştireceğine inanmıştır".?
Marx |
Durkheim |
Comte |
Bernstein |
Harvey |
Büyük düşünürler arasında yer alan Marx ve Durkheim, bilimsel ve rasyonel düşünceye daha az vurgu yapmalarının yanı sıra toplumun ilerleme ve gelişme sürecinde olduğuna yönelik güçlü bir inanç beslemişlerdir. Marx, sınıflara dayalı olan kapitalist gelişmenin baskıcı ve aynı zamanda çelişkili mantığının nasıl insanlığın evrensel kurtuluşuna yol açacağını göstererek,
“ütopik düşünceyi, materyalist bir bilime dönüştürmeyi” hedeflemiştir. Bununla birlikte Comte ve Weber, bu değişimi bilimsel rasyonaliteyi içeren bir değişim olarak görmüşlerdir. Comte, modern toplumun bilimin egemenliğinde olacağına; din, batıl inanç ve felsefenin etkisinin pozitivist bilimle yer değiştireceğine inanmıştır. Weber, modern öncesi toplumsal yaşamın temelini oluşturan
8.Soru
Mekânın işgal edilmesinin biçimlerini inceleyen ve mekânsal pratiğin geleneksel anlayışlardan devralınan yönlerinden biri olarak adlandırılan kavram aşağıdakilerden hangisidir?
Ulaşılabilirlik ve mesafelendirme |
Mekânın üretimi |
Zaman-mekân sıkışması |
Mekânın edinim ve kullanımı |
Mekânın hâkimiyet ve kontrol altına alınması |
Harvey (1997: 250) bu şemada, mekânsal pratiğin geleneksel anlayışlardan devralınan 4 yönünü sunmaktadır:
1. Ulaşılabilirlik ve mesafelendirme: Mesafe insanlar arası etkileşimlere bir taraftan engel oluştururken diğer taraftan onun karşısında bir savunma oluşturmaktadır. İşbölümü, ticaret gibi her tür üretim ve yeniden üretim
sistemine maliyet yüklemektedir. Toplumsal etkileşimi olanaklı kılacak bir şekilde mekânsallığın ne ölçüde aşılabildiğini göstermektedir.
2. Mekânın edinim ve kullanımı: Mekânın işgal edilmesinin biçimlerini incelemektedir. Bu işgaller evler, fabrikalar, sokaklar gibi nesneler, arazi kullanımı gibi faaliyetler, bireyler, sınıflar ya da başka toplumsal gruplar tarafından gerçekleşebilir.
3. Mekânın hâkimiyet ve kontrol altına alınması: Bireylerin ya da güçlü grupların, mekânın örgütlenmesini ve üretimini yasal ya da yasal olmayan araçlarla hâkimiyet altına almalarını göstermektedir. Hâkimiyet sağlamanın amacı, mekânın kendileri ya da başkaları tarafından mülk edinilme biçimlerinin kontrol altına alınmasıdır.
4. Mekânın üretimi: İletişim, ulaşım, arazi kullanımı gibi alanlarda yeni sistemlerin üretilme biçimleri ve bilişim teknolojisi, tasarım gibi yeni gösterim tarzlarının ortaya çıkma şekillerini araştırmaktadır.
Doğru cevap D'dir.
9.Soru
Kolonilerin ucuz iş gücü ve hammadde yanında kapitalizmin yeni pazar ihtiyacını da karşıladığını savunan düşünür aşağıdakilerden hangisidir?
John Stuart Mill |
Immanuel Kant |
Karl Marx |
Adam Smith |
Alexis de Tocqueville |
Marx, klasik olarak kabul edilen eserlerinde, burjuva sınıfının ve onun öncülüğünü yaptığı kapitalist üretim modeline dayalı ekonomik işleyişin kaçınılmaz ve doyumsuz olarak yeni pazarlar arama ve kâr oranları arttırmak amacıyla sahip olduğu pazarı genişletme eğiliminden bahseder. Özellikle, kâr oranlarının düşme eğilimi ve fazla
üretimin yarattığı krizden çıkabilmenin en güvenilir yolunun yeni pazarlar bulmak/yaratmak olduğunu belirten Marx’a göre, fazla üretimden doğan krizi aşmanın en etkili yollarından birisi tüketim pazarının genişlemesidir. Doğru yanıt C'dir.
10.Soru
Aşağıdakilerden hangisi post-kolonyal teorisyenler arasındadır?
Samuel P. Huntington |
Frantz Fanon |
Ann Lambton |
Terry Eagleton |
Noam Chomsky |
Post-kolonyal teorinin öne çıkan önemli temsilcileri arasında Fransız sömürgesi Martinik doğumlu siyahi Marksist düşünür Frantz Fanon (1925 - 1961), Filistin asıllı Amerikalı eleştirel sosyal bilimci ve siyasal aktivist Edward Said (1935 - 2003) ve Hindistan asıllı edebiyat kuramcısı ve feminist eleştirmen Gayatri Chakravorty Spivak (1942 - ..) ile yine Hindistan asıllı edebiyat ve kültür kuramcısı Homi K. Bhabha (1949-...) yer almaktadır. Doğru yanıt B'dir.
11.Soru
Kamusal alanı bireylerin kahvehane, park, mağaza gibi kamusal mekânlarda toplumsal ilişkiler kurma fırsatlarını değerlendirdikleri daha bir sivil alan olarak ifade eden bilim insanı aşağıdakilerden hangisidir?
Gellner |
Habermas |
Giddens |
Sennett |
Beck |
Sennett, kamusal alanı bireylerin kahvehane, park, mağaza gibi kamusal mekânlarda toplumsal ilişkiler kurma fırsatlarını değerlendirdikleri daha bir sivil alan olarak tanımlamaktadır.
12.Soru
Aşağıdakilerden hangisi Kolonyal süreç ili ilgili doğru bir ifadedir?
Denizaşırı ticaret önemini kaybetmiştir. |
Köle ticareti yaygınlaşmaya başlamıştır. |
İngiltere sömürgeci yaklaşımından uzaklaşmıştır. |
Burjuvazinin elde ettiği birikimin ekonomideki etkisi azalmıştır. |
Modernleşme ile emperyalizmin sonu gelmiştir. |
Modern sömürgeciliğin gelişiminde özellikle Batı kapitalizminin (merkantilizmin) 15. yüzyılda keşifler sayesinde yeni ticaret yollarıyla küresel bir güç hâline gelmeye başlaması önemli bir rol oynamıştır. Bu süreçte denizaşırı ticaret aracılığıyla başta Afrika olmak üzere üçüncü dünya ülkelerindeki yer altı ve yer üstü zenginlikleri (özellikle altın ve gümüş) Batı’ya transfer edilmeye başlamış, bu kaynak transferine insan (köle) ticareti de dâhil edilmiştir. Kolonyal süreçte sömürgeleştirilmiş ülkenin önde gelen kesimleri de sömürge ilişkisinin aracıları olarak Batı ile ittifak hâlinde olmuşlardır. Bu dönemde başta İngiltere olmak üzere, Fransa, Almanya, Hollanda, Belçika ve daha sonraları ABD, başta Afrika ve Asya ülkeleri olmak üzere açık ve net bir sömürgeci/yayılmacı politika izlemiştir. Söz konusu bu yayılmacılık Orta Çağ ve Yeni Çağ’daki Bizans ve Osmanlı tarzı yayılmacılıktan da çok farklı olarak kapitalist bir formda ortaya çıkmıştır. Bu süreçte, özellikle 18. yüzyıl sanayi devriminde sömürgecilik yoluyla burjuvazinin elde ettiği sermaye birikimi ve bu birikimin sağladığı ekonomik gücün etkisinin büyük olduğunu vurgulamak gerekir. Bu sebepten, konuyla ilgili akademik literatürde, modernleşme tarihi aynı zamanda bir emperyalizm ve sömürgecilik tarihi olarak da okunmaktadır.
13.Soru
Aşağıdakilerden hangisi post-Marksist kuramcılardan birisi değildir?
Immanuel Wallerstein |
Paul Baran |
Paul Sweezy |
Samir Amin |
Gayatri Chakravorty Spivak |
Doğru cevap E dir. Feminist eleştirmen Gayatri Chakravorty Spivak post-Marksist kuramcılardan birisi değildir.
14.Soru
Aşağıdakilerden hangisi yeni alternatifler doğması yoluyla yeni bir alanın oluşumunun gerçekleştiği aşamalardan biri değildir?
özerkliğin kazanılması |
iki cepheli bir çatışmanın doğması |
ikici yapının ortaya çıkması |
simgesel sermayenin |
uyumun ortaya çıkması |
Yeni alternatifler doğması yoluyla yeni bir alanın oluşumu ise 3 aşamada gerçekleşir. Sanatın Kuralları (2006b) eserinde Bourdieu’nün yazınsal alan üzerinden örneğini verdiği bu 3 evre sırasıyla (i) özerkliğin kazanılması (yani içinde bulunulan alanın yapısına direniş gösterilmesi), (ii) ikici yapının ortaya çıkması (yani iki cepheli bir çatışmanın doğması) ve son olarak (iii) simgesel sermayenin oluşması (yani kendine has bir sermayeyle yeni bir alanın ortaya çıkması) evreleridir.
15.Soru
Aşağıdakilerden hangisi hastanın saldırganlığını kendine yöneltirken açıkça öfkeli ve saldırgan bir davranışa kapılmama mücadelesinin bir parçasını oluşturan daha dışa dönük bir ruhsal durumu ifade etmektedir?
Şizoid |
Depresyon |
Kopukluk |
Unutkanlık |
Yaşamın anlamını yitirme |
Depresyon aslında hastanın saldırganlığını kendine yöneltirken açıkça öfkeli ve saldırgan bir davranışa kapılmama mücadelesinin bir parçasını oluşturan daha dışa dönük bir ruhsal durumdur.
16.Soru
Aşağıdaki düşünürlerden hangisi postmodernizmin, geç kapitalizm çağının kültürel mantığını ifade ettiğini ileri sürmektedir?
D.Harvey |
C.Jencks |
J.Habermas |
F. Jameson |
M.Weber |
Doğru cevap D dir. Postmodernizmin, geç kapitalizm çağının kültürel mantığını ifade ettiğini ileri sürdüren düşünür F.Jameson'dur.
17.Soru
Aşağıdakilerden hangisi kolonyalizme gelen siyasal ve kültürel eleştirilerden biri değildir?
“Medenileştirme projesi” olarak sunulan yaygın inanışa karşı çıkmak |
“Medeniyetten ve akıldan yoksun” olduklarını iddia ederek kolonyalist politikaları meşrulaştıran idari yapılara karşı olma |
Kolonilerde uygulanan acımasız politikaların eleştirisi |
Kurulan sömürü ilişkisinin merkez ülkede kendini düzenleyen piyasa mekanizmasına zarar vermesi |
Her insanın “akıl yürütme” ile “kendi kendini yönetme” becerisine sahip olabileceği |
Kolonyalizmin meşruiyetini sorgulayan Fransız, Alman, İngiliz ve İskoç düşünürlerin temel hareket noktalarından birisi, kolonyalizmi bir “medenileştirme projesi” olarak sunan yaygın inanışa karşı çıkmak olduğu ifade edilmelidir. Aydınlanma Çağı’nın ve modernist düşüncelerin ortaya çıkıp geliştiği 18. yüzyıl ve 19. yüzyıl Avrupa’sında hâkim bakış açılarından biri her insanın “akıl yürütme” ile “kendi kendini yönetme” becerisine sahip olabileceği ve bunların doğa yasasına dayanan evrensel birer insan özelliği olduğu varsayımıydı. Böylesi bir bakış açısının, kolonyalizmin köleleştirme gibi uygulamalarına karşı eleştirel bir pozisyon alması ve dolayısıyla kolonilerde yaşayan yerli ulusların “medeniyetten ve akıldan yoksun” olduklarını iddia ederek kolonyalist politikaları meşrulaştıran idari yapılara karşı olması ve karşı durması nihayetinde kaçınılmazdı.
Kurulan sömürü ilişkisinin merkez ülkede kendini düzenleyen piyasa mekanizmasına zarar vermesi ise ekonomik eleştirilerdendir.
18.Soru
“Kolonyalizm, başka insanların toprakları ve mallarının fethedilmesi ve denetlenmesi olarak tanımlanabilir.” ifadesi aşağıdakilerden hangisine aittir?
Chibber |
Fanon |
Hammer |
Loomba |
Osterhammel |
Loomba’nın (2000: 19) ifade ettiği gibi “Kolonyalizm, başka insanların toprakları ve mallarının fethedilmesi ve denetlenmesi olarak tanımlanabilir.”
19.Soru
Michael Foucault’un “söylem” kavramını oryantalizme uygulaması ile bilinen düşünür aşağıdakilerden hangisidir?
Edward Said |
Frantz Fannon |
Homi K. Bhabha |
Albert Memmi |
Gayatri Spivak |
Edward Said Michael Foucault’un “söylem” kavramını oryantalizme uyarlayarak postkolonyalist çalışmaların öncüsü olmuştur. Doğru yanıt A'dır.
20.Soru
Aşağıdakilerden hangisi milliyetçilikler modeline örnek gösterilebilen kimliktir?
Meşrulaştırıcı kimlik |
Direniş kimliği |
Düalizm |
Proje kimliği |
Modern kimlik |
Meşrulaştırıcı kimlik: Toplumun egemen kurumları tarafından toplumsal aktörler karşısında egemenliklerini genişletmek ve akılcılaştırmak için inşa edilirler. Milliyetçilikler bu kimlik modeline örnek gösterilebilir.
-
- 1.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 2.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 3.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 4.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 5.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 6.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 7.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 8.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 9.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 10.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 11.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 12.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 13.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 14.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 15.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 16.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 17.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 18.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 19.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 20.SORU ÇÖZÜLMEDİ