Sosyolojiye Giriş Ara 5. Deneme Sınavı
Toplam 20 Soru1.Soru
Küreselleşme sürecine geç modernite adını veren ve küreselleşmenin kapitalist modernitenin bir sonucu olduğunu iddia eden sosyolog kimdir?
A.Giddens |
A.G.Frank |
I.Wallerstein |
R.Robertson |
D.Held |
Giddens, Postmodernitenin
mümkün olduğunu ilkesel olarak kabul
etmekle beraber postmodernizmle ilişkilendirilen
ilkelerin çoğunu reddeder, ona göre içinde yaşadığımız
dönemin postmodern olduğunu ileri sürmeye
yetecek derecede olgu gözlenmemektedir, bu
nedenle içinde yaşadığımız dönemi geç modernite
ya da yüksek modernite olarak adlandırır.
2.Soru
Bireylerin üyesi oldukları topluma ait değerleri, tutumları, bilgi ve becerileri, kısacası o toplumun kültürünü öğrendikleri etkileşim süreci ne olarak adlandırılır?
Toplumsal olgu |
Norm |
Toplumsallaşma |
Yaptırım |
Toplumsal rol |
Bireylerin üyesi oldukları topluma ait değerleri, tutumları, bilgi ve becerileri, kısacası o toplumun kültürünü öğrendikleri etkileşim süreci toplumsallaşma olarak adlandırılır.
3.Soru
Sosyologların toplumsal eylemi bilimsel olarak açıklamaya başlamadan önce bireyin eyleme atfettiği anlamı yorumlamaları gerektiğini savunan düşünür aşağıdakilerden hangisidir?
Emile Durkheim |
Auguste Comte |
Saint Simon |
Max Weber |
Herbert Spencer |
Weber’e göre sosyologlar toplumsal eylemi bilimsel olarak açıklamaya başlamadan önce bireyin eyleme atfettiği anlamı yorumlamak zorundadırlar. Doğru cevap D seçeneğidir.
4.Soru
Kadın erkek eşitsizliği üzerine kurulan ilişkilerin analiz edilmesine ve dönüştürülmesine yönelik olarak geliştirilen yaklaşım aşağıdakilerden hangisidir?
Eleştirel Teori |
Yapılsalcı Marksizim |
Çatışma Teorisi |
Feminizm |
Post-modernizim |
Feminizm kadın erkek eşitsizliği üzerine kurulan ilişkilerin analiz edilmesine ve dönüştürülmesine yönelik olarak geliştirilen ayrı bir gelenek olarak kabul edilir. Doğru cevap D seçeneğidir.
5.Soru
Toplum tarafından kolektif biçimde geliştirilen, bireyin dışında ve kaçınılmaz olan ve bireyi sınırlandıran kural ve pratiklerden çıkarılan davranış biçimlerine ne ad verilir?
Toplum tarafından kolektif biçimde geliştirilen, bireyin dışında ve kaçınılmaz olan ve bireyi sınırlandıran kural ve pratiklerden çıkarılan davranış biçimlerine ne ad verilir?
Toplumsal davranış |
Toplumsal olgu |
Toplumsal yapı |
Toplumsal kurum |
Toplumsal rol |
Toplumsal gerçeklik olarak da adlandırılan toplumsal olgu, toplum tarafından kolektif biçimde geliştirilen, bireyin dışında ve kaçınılmaz olan ve bireyi sınırlandıran kural ve pratiklerden çıkarılan davranış biçimleridir.
6.Soru
Karl Marx'a göre altyapıyı oluşturan kavram aşağıdaki seçeneklerden hangisinde yer almaktadır?
Ekonomi |
Siyaset |
Din |
Hukuk |
İdeoloji |
Marx’ın toplumsal değişmede ekonomik faktörlere yaptığı vurguyu toplum analizinde alt yapı ile üst yapı arasında yaptığı ayrımda daha net görmek mümkündür. Bu ayırımda alt yapı ekonomik yapıdan (üretim araçlarından ve üretim ilişkilerinden) oluşur. Üst yapı ise hukuk, siyaset, din, aile ve ideolojilerden oluşur. Bu doğrultuda doğru seçenek A'dır.
7.Soru
Toplumun yapısı ve temel değerlerinin korunması bakımından zorunlu sayılan, nispeten sürekli kurallar topluluğuna ne ad verilir?
Toplumsal olgu |
Toplumsal grup |
Toplumsal yapı |
Toplumsal davranış |
Toplumsal kurum |
Toplumsal kurum: Toplumun yapısı ve temel değerlerinin korunması bakımından zorunlu sayılan, nispeten sürekli kurallar topluluğudur.
8.Soru
Robertson'a göre küreselleşmenin oluşum aşaması hangi yılları kapsamaktadır?
1400-1750 |
1750-1875 |
1825-1925 |
1925-1960 |
1960 ve sonrası |
Robertson'a göre oluşum aşaması 1400-1750 yılları arasında gerçekleşen, bireyciliğin, hümanizmin ve ulusalcılığın önem kazandığı, Rönesans ve Reform hareketlerinin Batı dışına yayılmasıyla birlikte küreselleşme sürecinin tarihte ilk kez görülmeye başlandığı aşamadır. Doğru yanıt A'dır.
9.Soru
Sosyoloji toplum ilişkisi nasıl açıklanabilir?
Sosyoloji toplumun duygularına odaklanır |
Sosyoloji toplumun sınıfsal tabakalarını inceler |
Sosyoloji toplum ve iktisat ilişkisini irdeler |
Sosyoloji toplumsal sorunları temel alır |
Sosyoloji toplumdaki değişimi sistematik bir şekilde inceler |
Sosyoloji geleneksel toplumdan modern topluma dönüşümü anlamaya yönelik çabalardan
doğmuş olan, toplumların yapılarını ve değişimlerini anlamaya çalışan bir bilimdir ve modern insan toplumlarının sistematik bir şekilde incelenmesini içerir. Doğru cevap E'dir.
10.Soru
- Geleneksel ve feodal toplum sonrası, kapitalistleşmenin, endüstrileşmenin, kentleşmenin ve sekülerleşmenin hız kazandığı bir tarihsel dönemi ve bu dönemdeki sosyal ilişkilerin ve değişimlerin bütününü ifade eder.
- Geleneksel toplumların modern toplumlara dönüşmesi sürecini, bu süreçte yaşanan bilimsel, ekonomik, teknolojik, endüstriyel, demografik ve politik değişimleri ve/veya bu süreçte geçirilen aşamaları ifade eden bir kavramdır.
- Bir tarihsel dönemi ifade etmez, dünya hakkında bir düşünme biçimini ve bu düşünme biçiminden doğan ve 19. ve 20. yüzyılda etkili olan bir dizi sanatsal, felsefi, mimari, edebi ve kültürel hareketi ifade eder.
Yukarıda verilen kavramlar seçeneklerden hangisinde doğru bir sıralama ile verilmiştir?
Modernite – Modernizm – Modernleşme
|
Modernite –Modernleşme – Modernizm
|
Modernleşme –Modernizm – Modernite
|
Modernizm – Modernite – Modernleşme
|
Modernizm – Modernite – Modernleşme |
I numaralı madde modernite kavramının, II numaralı madde modernleşme kavramının, III numralı madde ise modernizm kavramının açıklamalarıdır.
11.Soru
Bir topluluğu etkileyen kararların, topluluğun üyelerinin bütünü tarafından değil ama bu amaç için onların seçtiği insanlar tarafından alındığı bir politik yapı aşağıdaki seçeneklerdeki yönetim biçimlerinden hangisi ile mümkündür?
Katılımcı demokrasi |
Totaliter devlet |
Monarşi |
Liberal demokrasi |
Geleneksel otorite |
Liberal demokrasi ya da temsili demokrasi, katılımcı demokrasinin günümüz toplum koşullarında en başta olarak nüfus fazlalığının engel olduğu doğrudan katılımı imkânsızlaştırıcı koşullarından dolayı önemlidir. Zira temsili demokraside “bir topluluğu etkileyen kararların, topluluğun üyelerinin bütünü tarafından değil ama bu amaç için onların seçtiği insanlar tarafından alındığı bir "politik” yapının var olduğunu söylemek mümkündür. Demokrasinin yerleşmesi, kişi hak ve özgürlüklerinin, bireylerin örgütlenme, seçme ve seçilme haklarının güvence altına alınmasını sağlayan anayasal hukuk devletinin varlığı ile mümkün olmuştur. Siyasal sistemin taşıyıcısı ise belirli bir kişi ya da grup değil, genellikle anayasal sistemin izin verdiği siyasal partiler aracılığı ile iktidarın belli bir süre ile belli kurallara bağlı olarak kullanım hakkının devredilmesidir. Doğru yanıt D seçeneğidir.
12.Soru
Aşağıdakilerden hangisi Pareto ve Mosca tarafından geliştirilen ve belli bir grubun toplumu yönettiği düşüncesine dayanan siyeset teorisidir?
Marksist-Çatışmacı Yaklaşım |
Çoğulcu Yaklaşım |
Elit Teorisi |
İşlevci Yaklaşım |
Pesimist Yaklaşım |
Elit teorisi en genel ifadeyle küçük ve elit bir seçkinler grubunun toplumu yönettiği düşüncesine dayanmaktadır. Wilfredo Pareto ve Gaetano Mosca tarafından geliştirilen bir siyaset teorisidir. Mosca'ya göre bütün toplumlar yönetici ve yönetilen sınıf olmak üzere ikiye ayrılır. Yönetici sınıf azınlıkta, yönetilen sınıf ise çoğunluktadır. Ancak yönetici sınıf üstün yeteneklere sahip, toplum içinde etkinlik kazanan seçkin kişilerden oluşmaktadır. Bu nedenle de yönetici vasfına sahiptirler. Yönetici sınıf kitleleri hükmü altında tutmak için baskı, inandırma, hile ve şiddet kullanabilir. Ancak yönetici sınıfın yönetilen sınıf üzerinde mutlak hakimiyeti söz konusu olamaz. Yönetici sınıftan gelecek itirazlara karşı açık ve buna göre bu itirazlardan ve taleplerden bağımsız da hareket edemez.
Pareto'nun elit teorisi aslında Mosca'nın yönetici ve yönetilen sınıf kavramsallaştırmasından hareketle ortaya çıkartılmıştır. Buna göre Pareto toplumda insan etkinliklerinin derecelendirildiğini ve en üst düzeyde dereceye sahip olanların da elitler olduğunu ileri sürmektedir. Toplumda da elit olanlar ve elit olmayanlar ayrımı yapmaktadır. Elit sınıfı içinde ise yine ayrı grup bulunmaktadır: Yöneticiler elitler ve yönetici olmayan elitler. Yönetici elit, ''toplumun yönetiminde doğrudan doğruya veya dolaylı olarak önemli rol oynayan, siyasal iktidar üzerinde etki sahibi olan kişilerden meydana gelir''. Yönetici elitler içinde askeri elit, dini elit, işadamları eliti, aydın eliti zaman zaman yönetici elitlerin iktidarına etki etme gücüne sahip olabilirler. Yönetici olmayan elitler ise siyasal iktidar içerisinde yer almayan elitlerdir.
Wright Mills'in klasik elit teorilerinden farklı bir elit teorilerisi bulunmaktadır. ''İktidar Seçkinleri'' adlı çalışmasında Mills, iktidar elitlerinin ''stratejik kumanda mevkilerini'' işgal edenlerden oluştuğunu vurgulamaktadır. Amerika Birleşik Devletleri'nin seçkinlerini analiz eden Mills üç ayrı seçkin belirler: siyasal elitler, askeri elitler ve büyük şirket yöneticileri olan elitler. Bu üç elit grubu homojen bir elit grubu oluştururken aynı zamanda iktidarı da paylaşmaktadırlar. Bir sacayağı niteliği bulunan iktidar elitlerinin yöneticileri arasında sıkı bir bağ, dayanışma ve çıkar birliği bulunmaktadır ve dolayısıyla üçü bir arada iktidar üçgenini meydana getirmektedir. Doğru cevap C'dir.
13.Soru
Aşağıdakilerden hangisi küreselleşmenin sonuçlarından değildir?
Toplumların siyasi yaklaşımları değişmektedir. |
Ekonomi uluslararası boyuta taşınmıştır. |
Kültürel ögeler hızla yaygınlaşmaktadır. |
Avrupa Birliği önemini yitirmeye başlamıştır. |
Ekonomik krizler diğer toplumları da etkilemektedir. |
Küreselleşen ekonomi ulusal çerçevede işleyen piyasaların sınırlarını aşarak, ulus ötesi yeni biçimler kazanmıştır. Artık her türlügelişme ister ekonomik ister kültürel, ister siyasal olsun, küresel ölçekte etkilere yol açmaktadır. Dünyanın herhangi bir yerinde başlayan ekonomik kriz tüm dünyayı etkileyebilmekte, herhangi bir kültürel öğe hızla yaygınlaşabilmekte, bir terör saldırısı tüm dünyada sınırları değiştirebilecek kadar önemli siyasal ve toplumsal sonuçlara neden olabilmektedir.
Avrupa Birliği esas itibariyle Avrupa Ekonomik Topluluğu olarak ortaya çıktığında yalnızca ekonomik anlamda bir ortak pazar yaratma ideali, ekonomiyi iyileştirme anlayışına dayanmaktayken günümüzde salt ekonomi alanını aşan, ortak para birimi, ortak anayasa, kimlik, kültür meseleleri gibi ulusdevlet sınırlarını aşan, Avrupa uluslarının tek çatı altında birleşme idealini taşıyan rasyonel bir örgütlenme biçimine dönüşmüştür.
14.Soru
Azgelişmiş ülkelerdeki geleneksel otoritenin insanların gelişimini baltaladığını ve değişime engel olduğunu savunan teorisyen aşağıdaki seçeneklerden hangisinde yer almaktadır?
William Goode |
David Mc Clelland |
Everett Hagan |
Daniel Lerner |
Bert F. Hoselitz |
Daniel Lerner azgelişmiş ülkelerdeki geleneksel otoritenin insanların gelişimini baltaladığını ve değişime engel olduğunu savunur. Bu doğrultuda doğru seçenek D'dir.
15.Soru
Modernitenin sonuçlarını Holokost'la ilişkilendiren sosyolog aşağıdakilerden hangisidir?
Marx |
Weber |
Habermas |
Giddens |
Bauman |
Bauman modernitenin sonuçlarının, özellikle modernitenin rasyonelliğinin
Naziler tarafından Yahudilerin ve diğer etnik grupların yok edilmesi olan “Holokost”u mümkün kılması üzerinde durur. Doğru cevap E'dir.
16.Soru
George Ritzer tarafından ortaya atılmış, verimlilik, hesaplanabilirlik, öngörülebilirlik, insanların yerine teknolojiyi geçirme yoluyla denetim ve paradoksal olarak rasyonelliğin irrasyonelliği boyutlarına dayalı ve küreselleşme içindeki kültürel benzeşmeye vurgu yapan adlandırma aşağıdakilerden hangisidir?
Düşünümsel modernlik
|
Kapitalist dünya ekonomisi
|
Toplumun McDonaldlaşması
|
Küreselleşme
|
Kozmopolit toplum |
Ritzer’e göre McDonaldlaşma, fast-food ilkelerinin dünya çağında egemen olmaya başlaması sürecidir. Bu sürecin beş temel boyutu verimlilik, hesaplanabilirlik, öngörülebilirlik, insanların yerine teknolojiyi geçirme yoluyla denetim ve paradoksal olarak rasyonelliğin irrasyonelliğidir. Ritzer Toplumun McDonaldlaşması teziyle rasyonelleşmenin dünyanın çok geniş bir kısmına yayıldığını ortaya koyar ve McDonaldlaşmanın küreselleşme içinde özellikle kültürel benzeşmeyi artıran bir güç olduğunu savunur.
17.Soru
Hangisi sembolik etkileşimcilik için söylenemez?
Sosyolojide temeli George Herbert Mead tarafından atıldığı kabul edilir. |
Sembolik etkileşimcilik makro-sosyolojik yönelimli bir yaklaşımdır. |
Sembolik etkileşimciler toplumsal düzenin içinde yaşadığımız dünyada bulunan her şeye atfettiğimiz anlamlar sonucu oluştuğunu düşünürler. |
Sembolik etkileşimciliğe göre anlamlar nesnelerin içinde içkin değildir. |
Sembolik etkileşimcilik toplumu bireylerin gündelik yaşamdaki sembolik etkileşimlerinin bir ürünü olarak ele alır. |
Sembolik etkileşimcilik Weber gibi sosyolojide toplumsal eyleme, toplumsal etkileşime, anlamlandırma ve yorumlama süreçlerine ağırlık veren bir yaklaşımdır. Ancak Weber sosyolojisi geniş tarihsel süreçlerde toplumsal eylem temelinde ortaya çıkan bürokrasi, din, devlet, sınıf ve statü grupları gibi toplumsal oluşumlarla ilgilenen makro-sosyolojik yönelimli bir yaklaşımdır. Sembolik etkileşimcilik ise daha çok gündelik yaşamla ilgilenen mikro-sosyolojik yönelimli bir yaklaşımdır.
18.Soru
Durkheim'e göre modern toplumlarda iş bölümü sonucunda farklılaşmaya bağlı olarak ortaya çıkan dayanışma aşağıdaki seçeneklerden hangisinde yer almaktadır?
Statik |
Organik |
Cemaat |
Cemiyet |
Mekanik |
Organik dayanışma farklılaşmaya dayalı karmaşık bir işbölümü ve uzmanlaşmanın olduğu modern toplumlarda söz konusudur. Bu kapsamda doğru seçenek B seçeneğidir
19.Soru
Robertson'a göre küreselleşmenin tarihsel gelişiminin son aşaması aşağıdakilerden hangisidir?
Hegemonya aşaması |
Belirsizlik aşaması |
Kalkış aşaması |
Oluşum aşaması |
Tohum aşaması |
Robertson tarihsel gelişim sürecinde küreselleşmenin
beş aşaması olduğunu, her bir aşamada küreselleşmenin
daha yoğun, daha hızlı ve daha karmaşık
bir hale geldiğini belirtir. Bu aşamalar sırasıyla:
Oluşum
Başlangıç
Kalkış
Hakimiyet için mücadele
Belirsizlik
20.Soru
“Üretim araçlarına sahip olmak ya da olmamak şeklinde iki farklı biçimde ortaya çıkan ……………..x1………………….. Marx için tarihsel gelişmenin anlaşılmasında kritik bir öneme sahiptir”.
Yukarıdaki cümlede boş bırakılan bölüme yerleştirilebilecek uygun seçenek hangisidir?
Ekonomik etkileşim |
Endüstri devrimi |
Toplumsal üretim ilişkileri |
Ticaret |
Üretim değeri |
Üretim araçlarına sahip olmak ya da olmamak şeklinde iki farklı biçimde ortaya çıkan toplumsal üretim ilişkileri Marx için tarihsel gelişmenin anlaşılmasında kritik bir öneme sahiptir.
-
- 1.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 2.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 3.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 4.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 5.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 6.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 7.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 8.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 9.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 10.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 11.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 12.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 13.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 14.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 15.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 16.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 17.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 18.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 19.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 20.SORU ÇÖZÜLMEDİ