Sosyolojiye Giriş Final 21. Deneme Sınavı
Toplam 20 Soru1.Soru
Ayşen: "Bir toplumda azınlıkta olan grupların değer, tutum, inanç ve yaşam tarzına işaret etmek için kullanılır."
Seda: "Egemen kültürel değerlere topyekûn bir şekilde karşı gelen grupların yaşam biçimlerine işaret etmek üzere kullanılır."
Furkan: "Endüstri öncesi toplumlardaki geniş halk kesimlerinin gündelik kültürüne işaret eder."
Yukarıda kişilerin yaptıkları tanımlara ilişkin yapılan eşleştirmelerden hangisi doğrudur?
Ayşen-alt kültür, Seda-kitle kültürü, Furkan- yüksek kültür |
Ayşen-alt kültür, Seda-karşı kültür, Furkan-folk kültür |
Ayşen-karşı kültür, Seda-alt kültür, Furkan-halk kültürü |
Ayşen-halk kültürü, Seda-yüksek kültür, Furkan-kitle kültürü |
Ayşen-alt kültür, Seda-halk kültürü, Furkan-kitle kültürü |
Sosyolojide alt kültür kavramı genellikle bir toplumda azınlıkta olan grupların değer, tutum, inanç ve yaşam tarzına işaret etmek için kullanılır.
Karşı kültür, egemen kültürel değerlere topyekûn bir şekilde karşı gelen grupların yaşam biçimlerine işaret etmek üzere kullanılır.
Folk kültür veya halk kültürü özellikle endüstri öncesi toplumlardaki geniş halk kesimlerinin gündelik kültürüne işaret eder.
Kitle kültürü, esas olarak endüstriyel kapitalizme ait olan, büyük ölçüde kitle medyası tarafından üretilen bir kültürdür.
Bir toplumun ya da medeniyetin estetik olarak en güzel ya da muhteşem ürünlerine yüksek kültür olarak nitelendirilir. Bu bağlamda doğru cevap B'dir.
2.Soru
- Toplumsal Olgu: Bireyin dışında bulunan ve sahip oldukları zorlama gücü sayesinde kendilerini bireye kabul ettiren davranış, düşünme ve hissetme biçimleridir.
- Benlik: Diğer insanların bireylerin toplum içindeki yerine verdikleri addır.
- Toplumsal Grup: üyeleri arasında ortak amaç ve çıkarlar olan, Üyelerinin karşılıklı ilişki içinde olduğu ve bir sürekliliği olan insan topluluğudur.
- Toplumsal Rol: Roller, her bireyi yaşamındaki diğer bireylere bağlayan davranışlara ilişkin toplumsal olarak tanımlanmış beklentilerdir.
Yukarıda verilen eşleştirmelerden hangisi ya da hangileri doğrudur?
I, II |
I, II, III |
I, III, IV |
II, III, IV |
I ve III |
Benlik: Kendimize, kimliğimize ve niteliklerimize ilişkin algı ve düşüncelerimizin bütünüdür. Dolayısıyla sadece II numaralı madde yanlıştır.
3.Soru
Anthony Giddens modernliği hangi temel kurumlar aracılığıyla tanımlar?
Kapitalizm - endüstrileşme |
Kapitalizm - endüstrileşme - askeri güçtür |
Kapitalizm - endüstrileşme - gözetim - askeri güç |
Endüstrileşme - gözetim - askeri güç |
Kapitalizm - gözetim - askeri güç |
Anthony Giddens modernliği dört temel kurum aracılığıyla tanımlar.
Bu kurumlar kapitalizm, endüstrileşme, gözetim ve askeri güçtür.
4.Soru
Otorite ile meşrutiyet arasında kurulan ilişki türüne aşağıdaki seçeneklerden hangisinde yer verilmiştir?
Karşılıklı rızayı gerektiren bir ilişki |
Meşrutiyete inancın olmadığı bir ilişki |
Tek taraflı fayda sağlanan bir ilişki |
Yönetilenlerin onaylanmadığı bir ilişki |
Otoritenin meşrutiyetle bir ilişkisi yoktur. |
Otorite siyasal anlamda hükümetin meşru güç kullanımıdır. Bu tanımda meşruiyet unsuru ön plana çıkmaktadır. Çünkü herhengi bir iktidarın meşruiyeti o iktidarın güç kullanımını meşru kılar ya da meşruiyetini zedeler. Meşruiyet ise ''bir hükümetin otoritesine boyun eğenlerin buna rıza göstermeleri''dir. Toplumda herhangi bir iktidara karşı meşruiyetin olmaması ya da var olan meşruiyetin zedelenmesi durumlarında, özellikle günümüz modern toplumlarında meşruiyet krizi yaşanmaktadır. Modern demokrasilerde meşru olmayan bir iktidara karşı toplumsal muhalefet, modern toplumun tüm baskı ve kontrol gruplarından oluşan, devreye girerek iktidarın olası zor kullanımına ve yaptırımlarına karşı durabilmektedir. Bir iktidar ya da hükümet yasalar çerçevesinde, demokratik seçim ölçütlerine göre işbaşına gelebilir ve toplumsal meşruiyetini, toplu vicdanındaki yerini yitirdiği noktada ise yerini bir başkasına devredebilir. Ancak yasallık durumu kimi otoriter, teokratik rejimlerde, diktatörlüklerde söz konusu olmayabilir. İktidarın sağlanması ve sürekliliğinin kazanılması noktasında iktidarların meşru olduklarına dair kullandıkları araçlar vardır. Buna göre bir iktidarın kamu vicdanında tutunması, saygı görmesi sağlanmalıdır. Teokratik rejimlerde iktidarın kaynağı ve mesruiyeti ilahi bir güce dayanır, askeri yönetimlerde zora, baskıya ve güce, demokratik rejimlerde ise seçimlere dayanmaktadır.
Weber'e göre otorite itaat yolu ile istikrarın sağlanabildiği hiyerarşik bir ilişkidir. Diğer bir ifade ile ''bir kişinin iradesini başkalarının davranışlarına uygulayabilme güçüdür; ancak bu uygulama da gücün meşruiyeti hakkındaki inanç son derece önemlidir, zira otorite diğer anlamı itibari ile meşru iktidardır. ''Meşru otorite devletin belli kurallar ve usuller çerçevesinde çalışıp çalışmadığını gösterir. Meşruluk, hem devlet iktidarına itaati gerektirir hem de bu itaatin zora dayalı olmaktan çok yönetilenlerin onayıyla olduğunu işaret eder. Bir otorite, belirli bir hiyerarşiye dayandığı ve çalıştığı ölçüde meşrudur. Ama otorite meşruluğunu, yalnızca hiyerarşik özelliğinden almaz. Otoriteyi meşru kılan, aynı zamanda hitap ettiği kesimlerin itaatini de talep ediyor olmasıdır. Bu karşılıklı rızayı gerektiren bir durumdur. Otoritenin talep ettiği itaat karşılığında hitap edilen kesimin kazanımlarının olması gerekmektedir.
5.Soru
Otoriteyi ideal tip kavramıyla açıklayan ve üç otorite tipinden bahseden toplumbilimci aşağıdakilerden hangisidir?
Karl Marx |
Terry Eagleton |
Anthony Giddens
|
Michel Foucault |
Max Weber |
Weber otoriteyi ideal tip kavramıyla açıklamaktadır. Buna göre Weber üç otorite tipinden bahsetmektedir. Doğru cevap E' dir.
6.Soru
Laiklik, kimi devletlerde sorun olabilmekte ve siyasetin, iktidarların en önemli mücadele alanlarından birisini oluşturabilmektedir. Bu durumun temel nedeni aşağıdakilerden hangisidir?
Bazı toplumlarda din ve vicdan özgürlüğü sağlanmış olsa da laiklik olmaması |
Emir veren ve emir alanların aynı kurallara tabi olması |
Modern demokrasilerde laiklik ilkesi ile iktidarların gücünü halkın iradesinden alması |
İktidar sahibinin otoritesinin meşruiyetini toplumdaki geleneklerden ve inançlardan alması |
Dinin devlet içindeki rolü sınırlandırılmış olması |
Dine dayalı devlet yapısından demokratik devlet yapısına geçerken dinin devlet içindeki rolü sınırlandırılmıştır. Din ve vicdan özgürlüğünün yanı sıra, akla ve bilime duyulan güvenin bir sonucu olarak laiklik, çağdaş toplumların ilerleyebilmeleri için, toplumsal barışın sağlanabilmesi ve korunabilmesi için bir gereklilik haline gelmiştir. Modern demokrasilerde laiklik ilkesi ile iktidarlar gücünü ve meşruiyetini geleneksel otorite kaynağı olarak görülen kutsal kitaplardan değil, halkın iradesinden almaktadır. Laiklik bu nedenle günümüz modern toplumlarında siyasetin merkezinde yer alan çok önemli bir kavram olarak karşımıza çıkmaktadır. Zira laiklik kimi devletlerde sorun olabilmekte ve siyasetin, iktidarların en önemli mücadele alanlarından birisini oluşturabilmektedir. Doğru yanıt C seçeneğidir.
7.Soru
Toplumsal yaşamdaki değişimlerle birlikte kültür teriminin anlam ve içeriği hangi dönemde değişmeye başlamıştır?
17. yy başı |
17.yy sonu |
18.yy başı |
18.yy sonu |
19. yy |
On yedinci yüzyıl sonunda toplumsal yaşamdaki değişimlerle birlikte kültür teriminin anlam ve içeriği değişmeye başlamıştır. Doğru cevap B'dir.
8.Soru
Bir rejim, sosyal sistem ya da siyasi iktidarın baskıdan çok geniş toplum kesimlerinin ona rıza göstermesi sonucu ortaya çıkan egemenlik biçimine denir.” Verilen tanım aşağıdaki seçeneklerde yer alan hangi terimin açıklamasıdır?
Estetik |
Hegemonya |
Norm |
Değer |
Paradigma |
Hegemonya bir rejim, sosyal sistem ya da siyasi iktidarın baskıdan çok geniş toplum kesimlerinin ona rıza göstermesi sonucu ortaya çıkan egemenlik biçimine denir. Mevcut iktidar biçimi içselleştiğinde ve doğal-normal görüldüğünde tam bir hegemonyadan söz edilebilir. Doğru seçenek B'dir.
9.Soru
Din ile siyaset arasında kesin bir ayırım yapan ve toplumda dinin sınırlı bir rol oynadığını savunan görüş hangisidir?
Asetizm |
Laisizm |
Denominasyon |
Teodise |
Sekülerleşme |
Laisizm din ile siyaset arasında kesin bir ayırım yapan ve toplumda dinin sınırlı bir rol oynadığını savunan bir doktrindir. Laiklik için kıstas olarak din ve devletin ayrılmış olması yetmez, dinin siyaset alanından tamamen çekilmiş olması, politika unsuru olarak var edilmemesi; ayrıca, dine dayalı olanlar da dahil eşitlik ilkesini zedeleyecek her türlü sanın lağvedilmesi gerekir. Sekülerleşme ise dinin bütün yaşam alanlarından çekilmesi, küçülmesidir.
10.Soru
Aşağıdakilerden hangisi Lambert tarafından tanımlanan modernliğin dinsel etkilerinden birisi değildir?
Büyüme |
Küçülme |
Uyum |
Yeniden yorumlama |
Yenilik |
Modernliğin dinsel etkilerini Lambert küçülme, uyum ve yeniden yorumlama ve yenilik olarak değerlendirir. Bu etkileri Batı Avrupa veya Doğu Avrupa’da sayılabilecek Türkiye’de yapılacak saha çalışmalarında tespit etmek olanaklıdır. Doğru cevap A seçeneğidir.
11.Soru
Kapitalizmin neden doğu toplumlarında değil de batıda ortaya çıktığı dinin hangi temel kurumlar ile ilişkili olduğunu göstermektedir?
Din ve toplum |
Din ve siyaset |
Din ve sosyal hayat |
Din ve aile |
Din ve ekonomi |
Din sosyolojisinin önemli bir çalışma alanı da din ve ekonomi arasındaki ilişkilerdir. Max Weber için temel soru kapitalizmin neden doğu toplumlarında değil de batıda ortaya çıktığıydı. Dinsel yaşantının ekonomik alana etkisi veya başka türlü söylersek dinlerin önerdiği belli bir ekonomik etik var mıdır sorusu da çalışmasına yön veren ve altta yatan bir soru olmuştur. Doğru cevap E seçeneğidir.
12.Soru
Aşağıdaki yaklaşımlardan hangisi bireyleri sosyal çevreyle birlikte suçlu ve normal bireyler arasındaki farklılıklara odaklanır?
Sosyal Kontrol Yaklaşımı |
Biyolojik Yaklaşımlar |
Psikolojik Yaklaşımlar |
İşlevselci Yaklaşım |
Sosyolojik Yaklaşımlar |
Sapmaya ilişkin sosyolojik teoriler bireyleri etkileyen sosyal çevreyle birlikte suçlu ve normal bireyler arasındaki farklılıklara odaklanır. Doğru cevap E’dir.
13.Soru
Toplumu biyolojik organizmalara benzeten, biyolojik organizmalar nasıl organlarına indirgenmiyorsa toplumun da kendisini oluşturan parçalara indirgenmeyip bir bütün olarak ele alınması gerektiğini düşünen bilimadamı aşağıdakilerden hangisidir?
Auguste Comte |
Herbert Spencer |
Daniel Lerner |
Ferdinand Tönnies |
Talcott Parsons |
Sorunun doğru yanıtı A şıkkıdır. Auguste Comte, toplumu biyolojik organizmalara benzetmiş, biyolojik organizmalar nasıl organlarına indirgenmiyorsa toplumun da kendisini oluşturan parçalara indirgenmeyip bir bütün olarak ele alınması gerektiğini düşünmüştür.
14.Soru
Siyaset biliminin incelediği alanı ne şekilde tanımlayabiliriz?
Devlet yönetimi |
İnsan yönetimi |
İktidar ve dağılımı |
Değişimlere yol açan toplumsal çalışmalar |
Değişimlere yol açan siyasal çalışmalar |
Siyaset esasen Arapça kökenli bir sözcük ve “at eğitimi” anlamına gelirken, Yunanca kökenli “politika” ise “polis” kent devleti anlamından türetilen devlete ait işler anlamını taşımaktadır (Kışlalı, 2000: 17). Siyaset bugünkü kullanımı çerçevesinde Daver’e göre kısaca ülke, devlet, insan yönetimi olarak tanımlanabilir (Daver, 1993: 5).
Siyaset bilimi, Sosyoloji Sözlüğünde farklı türden siyasal sistemlerde iktidarı ve iktidarın dağılımını inceleyen bir akademik disiplin şeklinde tanımlanmıştır (Marshall, 1999: 666). Daha kapsayıcı bir tanımlama ise “siyasal otorite ile ilgili kurumların ve bu kurumların oluşmasında ve işlemesinde rol oynayan davranışların bilimi” olarak değerlendirilen tanımdır (Kışlalı, 2000: 19).
Siyaset sosyolojisi ise siyaset biliminden farklı olarak toplumların içindeki ya da aralarındaki güç dağılımlarının toplumsal neden ve sonuçları ile gücün (iktidarın) tahsis edilişinde değişimlere yol açan toplumsal ve siyasal çalışmalarla ilgilenen bir sosyoloji dalı olarak tanımlanmaktadır (Marshall, 1999: 667). Başka bir ifade ile “siyasal otoritenin kurumsal bir biçimde düzenlenmesini, siyasal otoritenin işlevlerini ve siyasal düzenin sosyal gelişmeler sonucu dönüşümünü” inceleyen sosyoloji alt dalıdır (Çelebi, 2003: 171).
15.Soru
“Toplumsal değişme genellikle birbirini etkileyen süreçlerden oluşur”.Yukarıda verilen açıklama toplumsal değişmenin özelliklerinden hangisinin açıklaması olabilir?
Toplumsal değişme genellikle muhalefet ve çatışma yaratır.
|
Toplumsal değişme zincirleme tepkimeler yaratabilir.
|
Toplumsal değişme çoğunlukla plansızdır.
|
Toplumsal değişme süreklidir.
|
Toplumsal değişme evrensel bir olgudur ve kaçınılmazdır. |
Verilen açıklama toplumsal değişmenin “Toplumsal değişme zincirleme tepkimeler yaratabilir”. özelliğinin bir açıklamasıdır.
16.Soru
Aşağıdakilerden hangisi sembolik etkileşimciliğin sosyolojideki gelişiminde katkı sağlamamıştır?
C.H Cooley
|
W.I. Thomas
|
George Herbert Mead
|
Herbert Blumer
|
Talcott Parsons |
Sembolik etkileşimciliğin sosyolojideki gelişiminde C.H Cooley ve W.I. Thomas’ın önemli katkıları olmakla birlikte George Herbert Mead bu yaklaşımın kurucusu olarak kabul edilir. Sembolik etkileşimciliğin gelişimine katkıda bulunanlar arasında özellikle Herbert Blumer’in çalışmaları önem taşır.
17.Soru
Öğrenci başarısızlığının kökenleri ni daha çok okul içi süreçler de arayan, okulların ve öğretimin alt sınıflardan çocukların aleyhine kurgulandığını savununan kuram hangisidir?
Marksist Çatışmacı Kuramlar |
Yapısal İşlevselci Kuramlar |
Etkileşimci Kuramlar |
Yorumsayıcı Kuramlar |
Evrimci Kuramlar |
Öğrenci başarısızlığının kökenleri nidaha çok okul içi süreçlerde arayan, okulların ve öğretimin alt sınıflardan çocukların aleyhine kurgulandığını savununan kuramlar Marksist, Neo-Marksist ve çatışmacı kuramlardır. Doğru cevap A'dır.
18.Soru
İnsanları bir arada yaşamaya, toplumlar kurmaya yönlendiren ve birbirleriyle çeşitli ilişkiler kurmalarını sağlayan hangi özellikleridir?
Benzerlik arayışı |
Dayanışma arzusu |
Hemcins arama duygusu |
Toplumsallık iştihası |
Dostluk ilişkileri |
Grotius’un “toplumsallık iştihası” adını verdiği özellik, insanları bir arada yaşamaya, toplumlar kurmaya yönlendirir ve birbirleriyle çeşitli ilişkiler kurmalarını sağlar.
19.Soru
Aşağıdaki yaklaşımlardan hangisi en çatışmacı yaklaşımlar içinde en etkili yaklaşım olarak ifade edilmektedir?
Marksizm |
Feminizm |
Postmodernizm |
Kapitalizm |
Pozitivizm |
Adını K. Marx’tan alan Marksizm çatışmacı yaklaşımlar içinde yer alan en etkili yaklaşım olarak bilinmektedir. Doğru cevap A’dır.
20.Soru
Aşağıdakilerden hangisi toplumsal normlardan biri değildir?
Din Kuralları |
Ahlak Kuralları |
Eğitim Kuralları |
Örf ve Adetler |
Hukuk Kuralları |
Toplumsal normlar, din kuralları, ahlak kuralları, örf ve adetler, moda kuralları ve hukuk kuralları olmak üzere temelde beş grupta sınıflandırılır. Doğru cevap C’dir
-
- 1.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 2.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 3.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 4.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 5.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 6.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 7.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 8.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 9.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 10.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 11.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 12.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 13.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 14.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 15.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 16.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 17.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 18.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 19.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 20.SORU ÇÖZÜLMEDİ