Sosyolojiye Giriş Final 28. Deneme Sınavı
Toplam 20 Soru1.Soru
Toplumları karmaşıklık derecelerine göre sınıflandıran, toplumların basitten karmaşığa doğru bir evrim içinde olduklarını, bu değişimin temelinde iş bölümü olgusunun yer aldığını ve değişimin nedeninin de nüfus yoğunluğunun artması olduğunu savunan kuramcı seçeneklerden hangisinde verilmiştir?
Herbert Spencer
|
Auguste Comte
|
Talcott Parsons
|
Emile Durkheim
|
Ferdinand Tönnies |
Toplumları karmaşıklık derecelerine göre sınıflandıran, toplumların basitten karmaşığa doğru bir evrim içinde olduklarını, bu değişimin temelinde işbölümü olgusunun yer aldığını ve değişimin nedeninin de nüfus yoğunluğunun artması olduğunu savunan kuramcı Emile Durkheim’dır.
2.Soru
Erkeklerin birden fazla kadınla evlendikleri evlilik türü aşağıdakilerden hangisidir?
Polijini |
Poliandri |
Berdel |
Taygeldi |
Matrilinealite |
Polijini, bir erkeğin birden fazla kadınla evlenmesidir (çok karılılık).
3.Soru
Weber'e göre güç-otorite ilişkisi bağlamında gelenek, görenek ve inançlara dayalı otorite tipine ne ad verilir?
Karizmatik otorite |
Yasal-akılcı otorite |
Geleneksel otorite |
Rasyonel otorite |
Siyasi otorite |
Geleneksel otorite
4.Soru
İlk bakışta her kültürel kimlik için normal ve doğal gibi gözüken etnosantrizm süreç içerisinde ortaya çıkan türlerinden değildir?
Homofobi |
Hetorofobi |
Zenofobi |
Antropofobi |
İslamofobi |
İlk bakışta her kültürel kimlik için normal ve doğal gibi gözüken etnosantrizm, farklı dozlarında karşımıza homofobi, hetorofobi, zenofobi, islamofobi ve ırkçılık olarak çıkar.
5.Soru
Hangi Frankfurt Okulu kuramcısı diğerlerine göre kitle kültürüne iyimser yaklaşmıştır?
Adorno |
Benjamin |
Lowenthal |
Horkheimer |
Marcuse |
Benjamin, sanayi kapitalizminin yükselişiyle kültürel ürünlerin olumsuz bir dönüşüme uğradığını vurgulasa da mevcut teknolojik yeniliklerin ve popüler sanatın potansiyeli konusunda iyimser bir bakış açısına sahiptir. Kitlesel yeniden üretim sürecinde sanat eserinin halesini yitirmekte ve kültürün estetik unsurunun altının oyulmakta olduğunu kabul eden Benjamin, böylesi bir dönemin -demokratik bir kültürün gelişimi için özgürleştirici bir boyutu olabileceğini savunmuştur.
6.Soru
Seçkinci yaklaşım kavramı kültürün hangi sınıflandırması ile yakından ilgilidir?
Yüksek kültür |
Kitle kültürü |
Popüler kültür |
Karşı kültür |
Halk kültürü |
Konuya ilişkin tartışmalarda yüksek kültür, estetik olarak kendisinden daha düşük olan kültüre kıyasla kullanıldığından, yani onun dışında kalan diğer kültürel biçimler “aşağı kültür” (ya da kitle kültürü veya popüler kültür) olarak yaftaladığında, seçkinci bir yaklaşım da ortaya çıkar. Doğru cevap A şıkkıdır.
7.Soru
Bir toplumda azınlıkta olan grupların değer, tutum, inanç ve yaşam tarzına işaret etmek için kullanılan kültür hangisidir?
Halk kültürü |
Kitle kültürü |
Popüler kültür |
Alt kültür |
Yüksek kültür |
Folk kültür veya halk kültürü özellikle endüstri öncesi toplumlardaki geniş halk kesimlerinin gündelik kültürüne işaret eder. Bugün genel olarak kültürel olarak türdeş bir topluluk içinde genellikle anonim olarak üretilen ve nesilden nesile sözlü olarak aktarılan kültür anlamında kullanılmaktadır. Halkın yaşamını ve deneyimlerini doğrudan yansıtan halk türküleri ya da halk hikâyeleri halk kültürünün en tipik örnekleridir. Kitle kültürü, yine geniş halk kesimlerinin tükettiği kültüre karşılık gelse de halk kültüründen oldukça farklıdır. Çünkü halkın, yani insanların kendilerinin ürettikleri bir kültürü değil, aksine kitleler için kitlesel bir şekilde ve kültür endüstrisi tarafından ticari kaygılarla üretilen ama kitlesel düzeyde tüketilen kültür için kullanılan bir terimdir. Bu nedenle, folk kültürüne kıyasla çok daha değersiz olarak nitelendirilir. Genel olarak baktığımızda popüler kültürün genellikle kitle kültürüyle eş anlamlı sözcükler gibi kullanıldığını görürüz. Özellikle Frankfurt Okulu eksenli eleştirilerde, yüksek kültüre karşıt olarak konumlandırılan popüler kültür ya da kitle kültürü küçümsenerek olumsuzlanır. Popüler kültür ile kitle kültürünün benzeştiği noktalar olsa da popüler kültür ve kitle kültürünü eş anlamlı terimler olarak görmek sakıncalıdır. Çünkü kitle kültürü kavramı büyük ölçüde kitle toplumu paradigmasıyla bir arada kullanılan bir kavramdır. Kitle toplumu paradigmasının terk edilmesiyle birlikte sorgusuz sualsiz kullanımı zorlaşmıştır. Ayrıca, kitle kültürü “yukarıdan dayatılan” bir kültür olduğu için önsel olarak olumsuz bir anlama sahiptir. Popüler kültür de büyük ölçüde kültür endüstrisi ürünlerinden oluşur. Bu anlamda, geniş halk kesimlerinin tüketimi için üretilen ve yaygın olarak tüketilen bir kültürdür. Kısaca, toplumda büyük çoğunluklar tarafından beğenilen, tercih edilen kültürdür. Sosyolojide alt kültür kavramı genellikle bir toplumda azınlıkta olan grupların değer, tutum, inanç ve yaşam tarzına işaret etmek için kullanılır. Karşı kültür, egemen kültürel değerlere topyekûn bir şekilde karşı gelen grupların yaşam biçimlerine işaret etmek üzere kullanılır. Doğru cevap D’dir.
8.Soru
İşçilerin yarattıkları değerle onlara ödenen ücret arasında kalan farka ne ad verilir?
Devalüasyon |
Borçlanma |
Değer farkı |
Artı değer |
Nema |
Artı-değer işçilerin yarattıkları değerle onlara ödenen ücret arasında kalan farktır.
9.Soru
I. Karizmatik otorite II. Bürokratik otorite III. Geleneksel otorite IV. Yasal-akılcı otorite Yukarıdakilerden hangisi ya da hangileri otorite tipleri arasında yer almaktadır?
Yalnız I |
I ve II |
I, II ve III |
II ve III |
I, III ve IV |
Otorite tipleri arasında karizmatik, geleneksel ve yasal-akılcı otorite tipleri yer almaktadır. Doğru cevap E'dir.
10.Soru
Bir toplum ya da gruptaki, istenir ve doğru olana ilişkin ideal ilkeleri tanımlayan özgürlük ve eşitlik gibi prensiplere aşağıdakilerden hangisi denilmektedir?
Değer |
Olgu |
Hukuk |
Eğitim |
Norm |
Değerler bir toplum ya da gruptaki, istenir ve doğru olana ilişkin ideal ilkeleri tanımlayan
özgürlük ve eşitlik gibi prensiplerdir.
11.Soru
Young ve Willmott’ın “enformel sendika” adını verdiği aşama hangisidir?
Birinci Aşama |
İkinci Aşama |
Üçüncü Aşama |
Dördüncü Aşama |
Beşinci Aşama |
İkinci aşama: Endüstri Devrimi ile başlayan ve 20. yüzyılın ilk yıllarında iyice yaygınlaşan bu aşamada çekirdek aile genişlemeye başlar. Anderson gibi Young ve Willmott da düşük ücretler, işsizlik ve yoksulluk nedeniyle işçi sınıfının ailelerini genişlettiğini, böylece hayatta kalabilmek için akrabalarından destek almaya çalıştıklarını ileri sürerler. Bu aşamada hane reisleri genellikle kadınlardır ve aile içindeki yakın dayanışma ilişkileri kadın üyeler arasındadır. Young ve Willmott’ın “enformel sendika” adını verdiği bu aşamada çamaşır yıkama, alışveriş ve çocuk bakımı gibi işler kadınlar arasında paylaşılır veya değiş tokuş edilir.
12.Soru
Aşağıdakilerden hangisi Weber'in peygamberlik sınıflandırmasına göre örnekleyici peygamberlere örnek olarak verilebilir?
Zerdüşt |
Budha |
Musa |
Muhammed |
İsa |
Weber genel bir din tanımı yapmaktansa dine dair yapıları kavramsallaştırma ve örnekleme yoluna gitmiştir. İlkin peygamberliği diğer dinsel liderlik biçimlerinden ayırt eder daha sonra kendi içinde iki gruba ayırır. Bunlar; örnekleyici peygamberlik ve etik peygamberliktir. Örnekleyici peygamberlik (Lao-Tzu ve Budha gibi) örnek bir yaşantıya dayalı bir “yol” olarak kurtuluş fikrine dayalı peygamberliktir. Etik peygamberlik (Zerdüşt, Musa ve Muhammed gibi) peygamberin kişisel, aşkın ve etik bir tanrının aracı veya elçisi olarak algılandığı peygamberliktir.
13.Soru
- Yasalara, demokrasi ilkelerine ve sosyal adalete duyarlı olmasını,
- ‘Vatandaş’ statüsünün görev tanımına koşut bir davranış eylemi göstermesini,
- Eleştirme, yargılama, yardımsever olma, dayanışma içinde olabilme, farklılıkları tanıma, hoşgörü gösterebilme ve kendini başkalarının yerine koyabilme yetilerini geliştirmesini,
- Kültürel yaşama, sanata ve müziğe katılımını,
- Doğaya, bütün canlılara, çevreye, ulusal ve evrensel kaynaklara karşı sorumluk duymasını sağlamasını,
- Yerel ve evrensel düzlemde ekonomik, siyasal ve sosyo-kültürel gelişmelere hakim olmasını ,
Yukarıdakilerden hangileri eğitim süreci hedefleri arasında yer alır?
I,II ve III |
II, IIIve IV |
III,IV,V ve VI |
I,III,IV,V ve VI |
I,II,III,IV,V,VI |
Eğitimin hukuk bağlamında önemli olan yönü, bireyin toplumda içselleştirilmiş ve yerleşmiş olan olumlu davranışları öğrenme yaşantıları kapsamında kazanmasını hedeflemesidir. Bu kapsamda bireye kazandırılması hedeflenen bilgi, beceri, tutum ve değerlerdir. Eğitim sürecinin başarı ile tamamlanması, bireyde davranış değişikliklerinin oluştuğu anlamına gelir. Sürecin hedefleri (Gültekin, 2008: 4) bireylerin; • yasalara, demokrasi ilkelerine ve sosyal adalete duyarlı olmasını, • ‘vatandaş’ statüsünün görev tanımına koşut bir davranış eylemi göstermesini, • eleştirme, yargılama, yardımsever olma, dayanışma içinde olabilme, farklılıkları tanıma, hoşgörü gösterebilme ve kendini başkalarının yerine koyabilme yetilerini geliştirmesini, • kültürel yaşama, sanata ve müziğe katılımını, • doğaya, bütün canlılara, çevreye, ulusal ve evrensel kaynaklara karşı sorumluk duymasını ve • yerel ve evrensel düzlemde ekonomik, siyasal ve sosyo-kültürel gelişmelere hakim olmasını ön görür. Doğru cevap E'dir.
14.Soru
Serim Timur ‘un “Türkiye’de Aile Yapısı ” çalışmasına göre aşağıdakilerden hangisi temel aile biçimlerinden olamaz?
Çekirdek aile |
Ataerkil geniş aile |
Geçici geniş aile |
Parçalanmış aile |
Anaerkil geniş aile |
Türkiye’de dört temel aile biçiminin ortaya çıktığını belirtir (1972:27). Bunlardan ilki karı koca ve evlenmemiş çocuklardan oluşan çekirdek ailedir. İkincisi hane reisi ve karısıyla evli oğulları, gelinleri veya bir evli oğul ve diğer bekâr çocukları ya da tek bir evli oğul, gelin ve torunların birlikte oturdukları aile olan ataerkil geniş ailedir. Üçüncüsü hane reisinin kendi ana ve/veya babası, bekâr kardeşleri, karısının bu tür yakınları ya da her ikisinin diğer akrabalarının bulunması ile oluşan aile biçimi olan geçici geniş ailedir. Sonuncusu ise ölüm, boşanma, ayrı yaşama gibi nedenlerle eşlerden birinin ve her ikisinin bulunmadığı parçalanmış ailedir. Doğru cevap E şıkkıdır.
15.Soru
Çağdaş toplumlarda aile yapısında yaşanan değişimlerle ilgili aşağıdaki bilgilerden hangisi yanlıştır?
Akrabaların etkisinin ve geniş ailelerin azalması. |
Kadın ve çocuk haklarında gelişmeler. |
Hane büyüklüğünün artması. |
Kadın ve çocuk haklarında gelişmeler. |
Alternatif aile modellerinde artış. |
Akrabaların etkisi ve geniş aileler azalmış, kadınların doğurganlığı azaldığı için hane büyüklüğü küçülmüş, kadın ve çocuk hakları daha geniş kitlelerce öğrenilmiş, birlikte yaşama gibi alternatif aile modelleri artış göstermiş, evlilik dışı doğumlar ve tek ebeveynli aileler artmış, evliliğin ekonomik önemi azalarak anlamı değişmiş ve boşanma oranları artmıştır.
16.Soru
Nüfusun büyük bölümünün fabrikalar ya da dükkanlarda çalışarak üretimin yoğun olduğu kentlerde yaşadığı, gelişmiş siyasal düzene sahip olan toplum türü aşağıdakilerden hangisidir?
Avcı ve toplayıcı toplum |
Tarım toplumu |
Kırsal toplum |
Endüstriyel toplum |
Bilgi toplumu |
Avcı ve toplayıcı toplumlar, insanların yaşamlarını bitkileri toplama ve hayvanları avlama yoluyla sürdürdükleri, birkaç düzine gibi nispeten az sayıda insandan oluşan ve eşitsizliğin çok az olduğu toplumlardır. Tarım toplumları, toplumsal yaşamın toprağın ekilip biçilmesine bağlı olduğu toplumlardır. Kırsal toplumlar, tarımsal üretime ek olarak evcilleştirilmiş hayvan yetiştiriciliğinin önemli bir geçim kaynağı olduğu ve açık eşitsizliklerin bulunduğu toplumlardır. Toplumun endüstri ve teknolojiye dayandığı, nüfusun büyük bölümünün fabrikalar, ofisler ya da dükkanlarda çalıştığı, insanların çoğunlukla endüstriyel üretimin yoğun olduğu kentlerde yaşadıkları, önceki toplum tiplerine göre daha gelişmiş ve yoğun siyasal düzene sahip olan bu toplum tipi modern toplum ya da endüstri toplumu olarak adlandırılır). Günümüzde ise endüstrinin, endüstri toplumundaki formundan büyük ölçüde farklılaştığı ve görece arka planda kaldığı, bilgi ve iletişim sektörlerinin ön plana çıktığı, “bilgi toplumu” ya da “endüstri sonrası toplum” olarak adlandırılan yeni bir toplum tipinin oluşmakta olduğu kabul edilmektedir. Doğru cevap E seçeneğidir.
17.Soru
I. Teodise olarak din
II. İdeoloji olarak din
III. Arketip olarak din
IV. İletişim olarak din
Aşağıdaki kuramcılardan hangisi yukarıda verilen yaklaşımların temsilcilerinden biri değildir?
Weber |
Pace |
Marx |
Kehrer |
Eliade |
Din olgusuna ilişkin temel yaklaşımlardan, “teodise olarak din” Weber’in; “ideoloji olarak din” Marx ve Engels’in; “arketip olarak din” Eliade’nin ve “iletişim olarak din” yaklaşımı ise Pace’in yaklaşımına karşılık gelmektedir. Doğru cevap D’dir.
18.Soru
Aşağıdaki İdeolojiye dair verilen tanımlardan hangisi yanlıştır?
Toplumsal yaşamda anlam, gösterge ve değerlerin |
Belirli bir toplumsal grup veya sınıfa ait fikirler |
Bir egemen siyasi iktidarı meşrulaştırmaya |
Bilinçli toplumsal aktörlerin kendi dünyalarına |
Toplumsal yaşamın bilimsel gerçekliğe dönüştürüldüğü |
E şıkkında yer alan "toplumsal yaşamın bilimsel gerçekliğe dönüştürüldüğü
süreç" tanımında geçen bilimsel gerçeklik kısmı tanımı ideolojinin var olan tanımları arasından çıkarmaktadır. Zira doğru tanım "toplumsal yaşamın doğal gerçekliğe dönüştürüldüğü süreç"tir. Doğru cevap E'dir.
19.Soru
I. Avrupa Birliği'nin Kıta Avrupası’ndaki temel gerekçesi güvenlikle ilgilidir. II. Avrupa Birliği giderek siyasal ve kültürel bir birlikteliğe doğru yol almakta olan bir birliktir. III. Avrupa Birliği Avrupa Ekonomik Topluluğu olarak ortaya çıkmış olan bir topluluktur. Avrupa Birliği ile ilgili olarak yukarıdakilerden hangisi/ hangileri doğrudur?
Yalnız I |
Yalnız II |
I ve II |
II ve III |
I ve III |
Avrupa Birliği esas itibariyle Avrupa EkonomikTopluluğu olarak ortaya çıktığında yalnızca ekonomik anlamda bir ortak pazar yaratma ideali, ekonomiyi
iyileştirme anlayışına dayanmaktayken günümüzde salt ekonomi alanını aşan, ortak para birimi, ortak anayasa, kimlik, kültür meseleleri gibi ulus devlet sınırlarını aşan, Avrupa uluslarının tek çatı altında birleşme idealini taşıyan rasyonel bir örgütlenme biçimine dönüşmüştür.
Görüldüğü üzere Avrupa Birliğinin varoluş gerekçesinin güvenlikle değil ilk etapta ekonomik daha sonra ise kültürel gerekçelerle ilgisi bulunmaktadır. Doğru cevap D'dir.
20.Soru
Aşağıdakilerden hangisi kültür çeşitlerinden değildir?
Folk Kültür |
Karşı Kültür |
Kitle Kültürü |
Yüksek Kültür |
Düşük kültür |
Kültür çeşitleri, alt kültür, karşı kültür, kitle kültürü, yüksek kültür ve popüler kültürdür. Düşük kültür yanlış cevaptır.
-
- 1.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 2.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 3.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 4.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 5.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 6.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 7.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 8.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 9.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 10.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 11.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 12.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 13.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 14.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 15.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 16.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 17.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 18.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 19.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 20.SORU ÇÖZÜLMEDİ